’de

Neler Var? ÖĞRENME TESTİ Konuyu kavramaya yönelik temel düzeyde sorulardan oluşmaktadır.

GÜÇLENME TESTİ Konuyu pekiştirmeye yönelik sorulardan oluşmaktadır. Birden fazla kazanımın sorgulandığı sorulara yer verilmiştir.

SİMÜLASYON TESTİ ÖSYM sınavlarındaki soruların zorluk seviyesindeki sorulardan oluşmaktadır. Güçlük seviyesi yüksek, yeni nesil sorulara yer verilmiştir.

TARAMA TESTİ Her bölümün sonunda tüm bölüm konularını kapsayan sorulardan oluşmaktadır.

SARMAL DENEME 2. Bölümden itibaren Sarmal Denemeler yer almaktadır. Deneme sonunda analiz sayfası bulunmaktadır. Böylelikle eksik olan konuların tespit edilmesi sağlanacaktır. Her Sarmal Deneme önceki bölümlerin konularını da kapsamakta ve birikimsel olarak ilerlemektedir.

1. Bölüm: Giriş Edebiyat Nedir? • Edebiyatın Bilimle ve Güzel Sanatlarla İlişkisi • Metinlerin Sınıflandırılması............................. 8 Edebiyatın Tarih ve Din ile İlişkisi • Türk Edebiyatının Tarihî Dönemleri • Türkçenin Tarihî Gelişimi............... 14 Edebiyat-Toplum İlişkisi • Edebî Akımlar..................... 20 Edebiyat ile Düşünce Akımları ve Felsefe Arasındaki İlişki • Edebiyat Psikolojisi • Türkçenin Sözlükleri • Dilin Tarih İçinde Gelişimi........ 30

Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi.................................................................. 212 Cumhuriyet Dönemi (1940-1960) Türk Hikâyesi.................................................................. 218 Cumhuriyet Dönemi (1960 Sonrası) Türk Hikâyesi • Küçürek (Minimal) Hikâye.................. 224

4. Bölüm: Destan • Efsane • Masal • Fabl Destan.............................................................................. 240 Efsane............................................................................... 246

2. Bölüm: Şiir Şiirde Ahenk..................................................................... 42 Şiir Kavramları (Nazım Birimi, Nazım Biçimi, Nazım Türü, Söyleyici, Mahlas, Tapşırma...) • Şiir ve Manzume....... 48 Şiir Türleri ve Şiirde Tema.............................................. 54

Masal................................................................................ 252 Fabl................................................................................... 258

5. Bölüm: Roman

Söz Sanatları (Edebî Sanatlar)....................................... 60

Roman • Romanda Yapı • Roman ve Hikâye Farkı • Roman Türleri • Roman Anlatım Teknikleri................. 272

İslamiyet Öncesi Türk Şiiri • Geçiş Dönemi.................... 70

Tanzimat Dönemi Türk Romanı...................................... 278

Halk Şiiri (Âşık Tarzı Türk Halk Şiiri)........................... 76

Servetifünun Dönemi Türk Romanı................................ 286

Halk Şiiri (Dinî-Tasavvufi Türk Halk Şiiri)................... 84

Millî Edebiyat Dönemi Türk Romanı.............................. 292

Halk Şiiri (Anonim Türk Halk Şiiri)............................... 94

Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Türk Romanı.................................................................... 300

Divan Şiiri........................................................................ 100 Tanzimat Şiiri.................................................................. 114 Servetifünun ve Fecriati Şiiri.......................................... 120 Millî Edebiyat Dönemi Şiiri ve Bağımsız İsimler............ 126 Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri (Hece Ölçüsünü Esas Alan Şiir)....................................... 134 Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri (Saf Şiir Anlayışı)............................................................ 140 Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri (Toplumcu Şiir)................................................................ 146

Cumhuriyet Dönemi (1950-1980) Türk Romanı.................................................................... 312 Cumhuriyet Dönemi (1980 Sonrası) Türk Romanı.................................................................... 326 Dünya Edebiyatı ve Türk Dünyası Edebiyatında Roman.............................................................................. 334

6. Bölüm: Tiyatro Tiyatro ve Türleri • Temel Tiyatro Terimleri................ 350

Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri (Garip Şiiri)...................................................................... 152

Geleneksel Türk Tiyatrosu.............................................. 356

Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri (II. Yeni Şiiri).................................................................... 158

Cumhuriyet Dönemi (1923-1950) Türk Tiyatrosu......... 368

Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri (Metafizik, Dinî Değerleri İşleyen Şiir)........................... 166

Cumhuriyet Dönemi (1980 Sonrası) Türk ve Dünya Tiyatrosu.............................................................. 386

Cumhuriyet Dönemi Diğer Şiir Anlayışları (Mavi, Hisar...) ve Cumhuriyet Dönemi Halk Şiiri......... 172 Cumhuriyet Dönemi (1980 Sonrası) Türk Şiiri ve Türk Dünyası Şiiri........................................................... 178

3. Bölüm: Hikâye Hikâye ve Hikâye Unsurları (Bakış Açısı, Anlatım Teknikleri) • Olay ve Durum Hikâyesi........................... 194 Dede Korkut Hikâyeleri • Halk Hikâyeleri • Cenkname • Mesnevi......................... 200 Tanzimat, Servetifünun ve Millî Edebiyat Dönemlerinde Türk Hikâyesi.......................................... 206

Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türk Tiyatrosu.................. 362 Cumhuriyet Dönemi (1950-1980) Türk Tiyatrosu......... 376

7. Bölüm: Ö  ğretici Metinler • Sözlü Anlatım Türleri Makale • Deneme • Haber Yazısı................................... 400 Sohbet • Fıkra.................................................................. 406 Eleştiri • Mülakat • Röportaj......................................... 412 Anı • Günlük • Blog......................................................... 418 Mektup • E-posta • Gezi Yazısı....................................... 424 Biyografi • Otobiyografi ................................................ 430 Sözlü Anlatım • Söylev • İletişim................................... 436

Serisi

3. B Ö L Ü M HİKÂYE Hikâye ve Hikâye Unsurları (Bakış Açısı, Anlatım Teknikleri) • Olay ve Durum Hikâyesi Dede Korkut Hikâyeleri • Halk Hikâyeleri • Cenkname • Mesnevi Tanzimat, Servetifünun ve Millî Edebiyat Dönemlerinde Türk Hikâyesi Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi Cumhuriyet Dönemi (1940-1960) Türk Hikâyesi Cumhuriyet Dönemi (1960 Sonrası) Türk Hikâyesi • Küçürek (Minimal) Hikâye

TEST

01

Hikâye ve Hikâye Unsurları (Bakış Açısı, Anlatım Teknikleri) • Olay ve Durum Hikâyesi

Öğrenme Testi

1. (I) Olmuş ya da olması mümkün bir olayı okuyucuda

4. Bu teknik, kahramanın iç dünyasını okuyucuya doğrudan

gerçeklik duygusu uyandıracak bir şekilde anlatan yazı türüne hikâye denir. (II) Hikâyede olaylar; zaman, mekân ve kişi unsurlarına bağlı olarak anlatılır. (III) Hikâyenin hacmi romana göre daha küçüktür; hikâyede tek olay anlatılır, roman ise birden fazla olayla örülüdür. (IV) Bunun yanında hikâyede zaman dilimi daha kısadır. (V) Hikâye ve romanın ortaklığı kişilerde ortaya çıkar, her iki türde de kişiler ayrıntılı olarak farklı yönleriyle tasvir edilir.

doğruya seyrettiren bir tekniktir. Kaynağını bireyin kişisel ve öznel izlenimlerinden, dış dünyasının kendisinde bıraktığı etkilerden, çağrışımlardan, düşlerden, anımsamalardan alır. Bu teknikte dil bilgisi kurallarına uyulmayabilir ve cümleler arasında mantıksal bütünlük bulunmaz. Bu parçada sözü edilen hikâye anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I

B) II

C) III

D) IV

A) İç konuşma

B) Bilinç akışı

C) Özetleme

D) Geriye dönüş E) İç çözümleme

E) V

2. I. Bireysel özelliklerinden ziyade bir grubun genel ve çoğu zaman da klişe özelliklerini yansıtan kişilerdir. (Karakter) II. Sanatsal metinlerde aynı anda ortaya çıkan karşıt ya da eşit derecedeki çekici dilek ve isteklerin bireyde oluşturduğu ruhsal durum. (Çatışma)

5. (I) Olay hikâyeleri bir olayı ele alarak serim, düğüm, çözüm planıyla bir sonuca bağlayan hikâyelerdir. (II) Öncelikle olayın oluşumu sergilenir. (III) Bu tür hikâyelerde kahramanların ve çevrenin tasviri durum hikâyesine göre daha ayrıntılı işlenir. (IV) Bu tür, Fransız yazar Guy de Maupassant tarafından yaygınlaştırıldığı için “Maupassant tarzı hikâye” olarak da bilinir. (V) Bu tarzın edebiyatımızdaki en önemli temsilcileri arasında Memduh Şevket Esendal, Sait Faik Abasıyanık, Tarık Buğra sayılabilir.

III. Kahramanların içsel konuşmalarının belirli bir mantık sırasıyla, kişilerin ağzından olduğu gibi anlatılması tekniğidir. (İç monolog) IV. Hikâyede anlatılan olayın cereyan ettiği yere denir. (Mekân) V. Hikâyede olay ve durumları aktaran kurmaca kişidir. (Anlatıcı)

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

Numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen tanım parantez içindeki kavramla uyuşmamaktadır? A) I

B) II

C) III

D) IV

A) I

E) V

B) II

C) III

D) IV

E) V

3. Durum hikâyesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Olayların ve durumların akışı okuyucunun hayal gücüne bırakılır.

6. Aşağıdakilerden hangisi hikâyelerde kullanılan

B) Serim, düğüm, çözüm planına uyulmaz. C) Merak ve heyecan duygusunun ön planda olduğu hikâyelerdir.

anlatım tekniklerinden biri değildir? A) Özetleme

B) Gösterme

D) Günlük yaşamın herhangi bir kesiti ele alınır.

C) Bilinç akışı

D) Tanık gösterme

E) Belirli bir sonucu yoktur.

E) İç konuşma 194

622847

merak unsuru bulunmayan, günlük hayatın içinden insanların belli bir olayın kahramanı olarak değil 622847 yaşamlarının bir bölümünde veya bir düşünce içinde ele alındığı öykü türüdür. Bu tarz hikâye, Rus edebiyatının önde gelen isimlerinden ---- tarafından geliştirilmiştir. Türk edebiyatında bu tarz hikâyenin en önemli temsilcisi ----.

OPT�K - Test 91 (622847)

II. Yazarın anlatmak istediklerini kahramanın kendi ağzından, zihninden geçenler şeklinde okuyucuya vermesidir. (İç konuşma) III. Kronolojiyle zaman akışı kırılarak geçmişe yönelik bilgi vermek için kullanılan tekniktir. (Geriye dönüş)

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

IV. Uzun süren zamanın kısaltılarak anlatılması esasına dayanan bir tekniktir. (Özetleme)

A) Alphonse Daudet - Memduh Şevket Esendal’dır B) Guy de Maupassant - Ömer Seyfettin’dir

V. Metindeki kişilerle ilgili okuyucuya tanıtıcı bilgiler verildiği, kişinin ayırt edici fiziki özelliklerinin anlatımıdır. (İç çözümleme)

C) Gustave Flaubert - Sabahattin Ali’dir D) Franz Kafka - Haldun Taner’dir E) Anton Çehov - Sait Faik Abasıyanık’tır

Numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen tanım, parantez içindeki kavramla uyuşmamaktadır? C) III

D) IV

E) V

10. Aşağıdaki parçalar anlatıcı bakış açılarına göre gruplandırıldığında hangisi dışta kalır? A) Babam Hacı Kâzım Bey, gümrükte memur; anam öldüğü sene elli yaşlarında kadardı... Ben bildiğim zamanlar İstanbul’a yerleşmiş kalmıştı... Benim anam Dedeağaçlı idi. B) Herkes gibi belediye başkanı da bunları biliyor ancak yapacak bir şey söyler misiniz? İçinden bir ses “Su işi, lağım işi, hepsi cehennem olsun.” diyor.

8. Beni aldattılar A… Beni korkuttular. Beni yalnız bıraktılar.

C) Kapı kapanıp sokakta yalnız kalınca kendi kendine sövmeye başladı. Ne ahmak herifim, dedi. Neden böyle bir şeyi fazla tuzlayıp sonra da bir sürü yalan söylüyorum?

A… Çıkma! Dön! A… Bak bulutlar dağılıyor. Ayıyorum ben A… Ben A… Sana bir şey söyleyecektim. Bu… bu … bundan sonra başka bir şeyi… Ansıyor musun? İşte onu… Kapının yanında durma. A… Niçin böyle kuşkulu… Az önce bulutlar dağılırken ansıdım… Diyecektim ki hani o günden sonra… Ansıyor musun A…

D) Kış, Ada’nın sahillerine lodosla beraber gelirdi. Koca yemiş ağaçlarının çamlarla birleştiği adanın lodos tarafında, hiçbir ev yoktur. Orada kocaman vahşi kayalar, tuhaf kuşlar ve derin uçurumlar vardır.

Bu parçada kullanılan anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir? A) Parodi

B) İroni

C) Pastiş

D) Özetleme

(622847)

1. Seviye

okuyucunun kendisini eserin kurmaca dünyasında hissetmesi diyalog, iç konuşma veya bilinç akışı şeklinde sağlanır. (Gösterme tekniği)

B) II

01

9. Hiçbir olayın anlatılmadığı ve çarpıcı sonlar, QR çatışmalar, - Test 91

7. I. Kişilerin konuşmaları ve hareketleri yansıtılarak

A) I

T E ST

E) İstasyona iki erkekle bir kadın indi. Yağmur çok şiddetli yağıyordu. Genç bir hamal, bu üç kişilik grubun eşyalarını yüklendi. Kadın, hamala:

E) Bilinç akışı 195

— Meserret Oteli’ne, dedi. 1. E

2. A 3. C 4. B 5. E 6. D 7. E 8. E 9. E 10. A

TEST

02

Hikâye ve Hikâye Unsurları (Bakış Açısı, Anlatım Teknikleri) • Olay ve Durum Hikâyesi

Güçlenme Testi

1. Aşağıdakilerden hangisi farklı bir bakış açısıyla

3. Yüzlerce belki binlerce senelik zeytin ağaçlarının

yazılmıştır?

arasında uzanan, çukur, iki yanı böğürtlen ve hayıtlarla örülü yolda ağır ağır yürüyordum. Arkamda yükselen güneş, gölgemi araba izlerinin kıvrımları üzerine serip uzaklara kadar götürüyor; deniz tarafından yüzüme doğru esen hafif fakat serin bir rüzgâr, kasabadan uzaklaştığımı hatırlatıyordu. Kırağı yemiş toprak ve taze çimen kokusu etrafı kaplamıştı. Tarla kuşlarıyla serçeler ötüşe ötüşe ağaçtan ağaca sıçrıyor, güneşin vurduğu yerlerden dalgalı bir buğu yükseliyordu.

A) Beyazıt Havuzu’nun kenarındaki kanepelerden birine oturmuş, sizi bekliyorum. Yaşını almış bir adamın yirmi yaşındaki çocuk kederlerini, sevinçlerini yaşaması ne demektir diye düşünüyorum. Sizi bekliyorum. Sizi göreceğim, içimde bir şey koşacak. B) Bir işaretle sol tarafı gösterdim. Anlayamadılar ne taraftadır Ali Sofya... Elimin gösterdiği istikameti bir türlü kestiremediler. Gösterdiğim yerde kocaman binalar, birbirini kesen, biçen yollar, dükkânlar vardı. Oradan Ayasofya’yı nasıl bulacaklar?

Bir hikâyeden alınan bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kahraman anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır.

C) Bu sabah ne kadar soğuktu, yatağımın hararetini terk ettiğim vakit, çılgın fırtınalarla haykırarak tehditkâr rüzgârlarla camları döverek gecenin bütün soğuğunu emmiş olan soğuk terliklere çıplak ayaklarımı sokunca içimde geceden kalma bir üşümenin titrediğini hissettim.

B) Mekâna dair ayrıntılara yer verilmiştir. C) Betimleyici anlatım ağırlıktadır. D) Hikâye kahramanı tip özelliği göstermektedir. E) Zaman unsuruna yer verilmemiştir.

D) Hafız Nuri Efendi yürüdü. Şemsiyelere dayanarak iki yanda bostanlara, marullara, salatalara bakarak yürüyor. Tren sesi işitince arkasını dönüp bekliyor, sonra gene yola düzülüp şemsiyesini sallayarak yürüyor. Hava sıcak, arkasındaki uzunca saka omuzlarına asılıyor. E) Ben, senin gelmen ihtimali olan yola gözlerimi dikmişim. Onlar, hesaplarını yapmış; havuzu seyrediyorlar. Ben geçmenizden ümidi kesmişim. Sizi nerede bulabileceğimi de bilmiyorum. Öylesine çaresiz hissediyorum ki... Neredesin, kimlerlesin? En önemlisi, beni düşünüyor musun?

4. Melahat abla cevabımı beklemeden, önümde ayak burunları üzerinde çömelerek beni hafifçe dirseklerimden tuttu; sonra çenemi, yüzüm hizasına getirecek şekilde hafif yukarı kaldırdı. — Adın ne bakalım senin? — Saim.

2. Olay hikâyesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi

— Kaçıncı sınıftasın?

söylenemez?

— İkinci sınıftayım.

A) Dünya edebiyatındaki temsilcisi Guy de Maupassant’tır.

— Ooo! Maşallah, neredeyse okulu kolaylamışsın!

B) Türk edebiyatındaki ilk örneklerini Ahmet Mithat Efendi, en başarılı örneklerini Ömer Seyfettin vermiştir.

Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?

C) Klasik yapıya bağlı olarak serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşur.

B) Diyalog tekniğine yer verilmiştir.

A) Hakim anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır.

D) Yazar olayı tüm yönleriyle okuyucuya sorar.

C) Çatışma unsuru belirgindir.

E) Günlük hayat içinde sıradan insanın hâli ön plana çıkarılır.

E) Olayın geçtiği zaman ve mekân bellidir.

D) Kişilere yer verilmemiştir.

196

622848

5. Türk edebiyatında Tanzimat Dönemi’ne kadar hikâyenin

B) II

C) III

D) IV

• Çatışma

622848

OPT�K - Test 92 (622848)

Aşağıdakilerin hangisinde bu kavramlardan birine ait bir açıklama yoktur? A) Hikâye kişilerinin başından geçen olaylar dizisidir, hikâyedeki ana olaya bağlı küçük olayların peş peşe sıralanmasıyla oluşur. B) Hikâyede karşıt duygu, düşünce ve isteklerin, kişilik özelliklerinin bir arada sergilenmesi ile ortaya çıkan durumdur.

E) V

C) Olay çevresinde gelişen edebî metinlerde çatışmaları, olay halkalarını veya yeni durumları oluşturacak şekilde kahramanların yüz yüze gelmeleridir. D) Hikâyedeki olayı anlatan kurmaca kişidir. E) Anlatıcının hikâyedeki kişi, olay, yer ve zamanı ele alış biçimi ve bunlara karşı takındığı tutumdur.

6. Mahfelde yemeğimi yedikten sonra, o saatte kasabanın nispeten en serin yeri olan parka yollandım. Baktım, arkamdan bir er koşarak geliyor. Yol üzerindeki ilkokulun önünde durdum. Geldi. Mükemmel bir esas vaziyeti; kıyak bir selam ve Anadolu kokan, saffet hazinesi bir ses: — Emrine geldim komtanım! Hayran hayran bakmaktan kendimi alamadım. Fidan gibi bir boy, yağız bir çehre, üst dudağında hafif bir gölge; katıksız, siyah, mert gözler. — Adın ne oğlum, dedim. — Abbas oğlu Abbas, komtanım!

8. Yolda giderken kendi kendine düşünüyordu: Dünyada ne

— Memleket neresi?

tuhaf adamlar var! Hem bir şey bilmez hem de her şeye itiraza çalışırlar. Şu herkes kendi vazifesini bilse, kimse kimseye karışmasa ne olur? Zabıta-i belediye memuru, zabıta-i belediye memurluğunu bilir. Halka ne oluyor? Yok, olmaz, mutlaka bir söz karıştıracaklar.

— Vilayet Mardin, kaza Midyat, köy Cobin. Bir hikâyeden alınmış bu parçanın dil ve anlatım özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? B) Özetleme tekniğine başvurulmuştur.

Bu parçada kullanılan anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

C) Kahraman anlatıcının bakış açısı kullanılmıştır.

A) İç konuşma

B) İç çözümleme

D) Betimleyici anlatımdan yararlanılmıştır.

C) Bilinç akışı

D) Parodi

A) Öyküleyici anlatımla oluşturulmuştur.

E) İroni

E) Günlük konuşma dili hâkimdir. 197

2. Seviye

A) I

• Olay örgüsü • Anlatıcı

02

QR - Test 92 (622848)

7. • Karşılaşma

I yerini mesnevi, halk hikâyesi, destan gibi geleneksel metinler tutar. Dünya edebiyatına, Boccacio’nun II Decameron öyküleriyle kazandırdığı bu türün Türk edebiyatındaki ilk örneğini Letaif-i Rivayat adlı eseriyle III Ahmet Mithat Efendi verir. Batılı anlamda ilk örneğini ise IV Şemsettin Sami Küçük Şeyler adlı eseriyle vermiştir. V Bu parçadaki numaralanmış yerlerden hangisi bilgi yanlışına neden olmuştur?

T E ST

1. D

2. E 3. D 4. B 5. E 6. B 7. E 8. A

TEST

03

Hikâye ve Hikâye Unsurları (Bakış Açısı, Anlatım Teknikleri) • Olay ve Durum Hikâyesi 3. • Anadolu içinden hanlarda kalıp köylerde yatarak

memuriyetine gelirken yüreğini keder, gam kaplamış, memlekete ciddi hizmet etmek kararını almıştı. Başının içinde kasabaya indiği gün ıslahat, teşkilat, imarat gibi ağır düşünceler doluydu. Bu küçük beldede kocaman işler göreceğini, herkese parmak ısırtacak eserler çıkaracağını zannediyordu. Durmayacak, dinlenmeyecek, çalışacaktı.

kedi, odanın ortasında tüylerini parlatıyordu. Ansızın durup keskin ve sert bir bakış yolladı kadına. Sonra kulaklarını arkaya doğru dikleştirip ortalığı dinledi. Yukarıda biri yürüyordu. Ayak sesleri kesilince kedinin bakışları yumuşadı, halıyı eşeledi. Kadın, yine pencereye çevirdi başını. Yukarı katın pencerelerinden biri açıldı. Yeni kiracısı Selma bakkala seslendi. Bir sepet indi aşağıya. Yaşlı kadın onun yorgun sesinde yakın bir doğumun ürkekliğini sezdi. “İyi ki anacığı geldi yanına.” diye düşündü.

GÜÇLENME TESTİ

Simülasyon Testi

1. Yaşlı kadın kımıltısız başını bir düşten çekip aldı. Tekir

II. Diyalog tekniği kullanılmıştır.

• Askerler koyunları toplamaya başladılar. Kuru Kadı’nın dirsekleri acıdı. Doğruldu. Tekrar Zigetvar’a baktı. Üst tarafındaki göl, kirli bir bakır levha gibi yeri kaplıyordu. Kargalar havaya boşaltılmış bir çuval kömürü gibi karmakarışık geçiyorlar, sükûtu parçalayan keskin sivri sesleriyle gaklıyorlardı. Kalbinde ağır bir elem duydu. “Hayırdır inşallah...” dedi. Canı o kadar sıkılıyordu ki...

III. Durum hikâyesinin özellikleri ağır basmaktadır.

Birer hikâyeden alınan bu parçalarda;

yargılarından hangileri söylenebilir?

I. anlatıcı ve bakış açısı,

Bir hikâyeden alınan bu parçayla ilgili, I. Hakim anlatıcının bakış açısıyla yazılmıştır.

A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız III

II. hikâye türü,

C) I ve II

III. anlatım tekniği

E) II ve III

özelliklerinden hangileri ortaktır? A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) I, II ve III

2. Biraz daha yukarıda, küçük bir sırta dayanarak ovaya bakan değirmenin uğultusu duyulmuyordu. Bu kış günlerinde üç gün işlerse beş gün işlemiyor, kapısının önündeki yaprakları dökülmüş üç söğütle tamamen terk edilmiş bir viraneyi andırıyordu. Küçük Hasan hiçbir şey düşünmeden ilerliyordu. Ne evde kendisinin dönmesini bekleyen iki küçük kardeşi ne de dört saat uzaktaki nahiye merkezinde hizmetçilik yapan anası bu anda aklındaydı. Ayranını satıp satamayacağını da düşünmüyordu. Kafasında yalnız bir şey vardı: Bu yolu tekrar yürümek, geri dönmek mecburiyeti...

4. Durum ve olay hikâyesi olmak üzere iki tür hikâye vardır. Olay hikâyesi, bu türün Türk edebiyatına girdiği ilk günden bu yana kullanılagelmiştir ve en güçlü temsilcisi ---- olmuştur. Durum hikâyesinin ilk örnekleri ise Cumhuriyet Dönemi’nde verilmiştir ve ---tarafından yazılmıştır. ---- ise bu hikâye türünün Türk edebiyatındaki en güçlü temsilcisidir. ---- ise bu türde hikâyeler yazmış önemli kalemlerdendir.

Bu parça ile ilgili, I. İç konuşma tekniğinden yararlanılmıştır. II. Geriye dönüş tekniğinden faydalanılmıştır. III. Hakim bakış açısı ile oluşturulmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki boşluklardan herhangi birine getirilemez?

yargılarından hangileri söylenemez?

A) Sabahattin Ali

B) Tarık Buğra

C) Sait Faik Abasıyanık

D) Memduh Şevket Esendal

A) Yalnız I D) I ve II

B) Yalnız II

C) Yalnız III

E) II ve III

E) Ömer Seyfettin 198

622849

T E ST

03

Bunun için de uykuya en elverişli durum ve şartları gözetmem gerekti: Midemi gözeterek sol yanıma uzanmış ve heyecanımı yatıştıracak bir konu aramaya başlamıştım. Çok geçmeden kalbimin de sol yanda olduğunu hatırladım, sağa döndüm. Bedenim böyle daha rahattı ama kafamda bir eksiklik var gibiydi: Kafam gözlüğünü unutmuş, biri iyice miyop, öteki iyice hipermetrop bir çift göz gibi, utangaç bir panik içindeydi… Evet, kafam. Ve kafam kendi kendini zorladı, sebebi buldu: Sol yana yatarken çevirdiği film kopmuştu. Ekledi: Film bir tabiat manzarası idi ve bu benim eski bir yöntemimdi: Uykunun altın olduğu askerlik günlerinde onun sayesinde pekiyi sonuçlar elde etmiştim, on dakikalık molalarda bile mışıl mışıl uyurdum.

omuzlu, ağır gövdeli, çakır gözlü, basıkça burunlu, kısa kesilmiş çember sakallı, iri ağızlı, yetmişlik, dinç 622849 bir ihtiyar. Görenler elli yaşında sayarlar. Denilebilir ki buraların en çalışkan, en becerikli, en yırtıcı ve zengin adamıdır. Ekmeğini taştan çıkarır. Başkalarının ellerinden aldığı da olur. Değirmeni, hızarı, mal davası, ekeneği, çayırları, alışverişi olan adamdır. Bu son yıllarda çocuklarını, kardeşinin çocuklarını, güveylerini, hepsini askere aldıklarını ileri sürerek işlerinin yüzüstü, birçok çoluk çocuğun da kendi başına kaldığını söyler durursa da inanmamalı.

(622849)

3. Seviye

7. Geven Çiftliği ve köyü ağası Hüseyin; QR orta boylu, geniş 93 - Test

5. Uyumazsam çok kötü olacaktı, hemen uyumalı idim.

OPT�K - Test 93 (622849)

Bu parçayla ilgili; I. betimlemelere yer verildiği,

Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

II. öykü kişisinin psikolojik yönüne değinildiği,

A) Kahraman anlatıcının bakış açısıyla oluşturulmuştur.

III. merak ögesinin ön planda olduğu

B) Durum hikâyesinden alınmıştır.

ifadelerinden hangileri doğrudur?

C) Geriye dönüş tekniği kullanılmıştır.

A) Yalnız I

D) Sanatlı ifadelere yer verilmiştir.

B) Yalnız II

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

E) Hikâyenin yapı unsurlarının hepsine ait detay vardır.

8. Çikolata renginde bir yaprak, çağla bademi renkli bir keçi

6. Hoşça yaşamanın bir yolu da bulunduğun yerin rengine boyanmak olduğuna inandığım için evlerinde oturduğum Rusların bir eğlence gecelerinde bana doğduğum günü sordukları zaman, bizde doğduğu günü tutmak, o günü bayram etmek âdeti olmadığını, bizden birçokları gibi benim de doğduğum günü bilmediğimi söylemedim; yakın bir günü, doğduğum gün diye seçtim, söyledim ki unutmayayım ve ben de o gece dostlara, ev sahiplerime, onların komşularına bir yemek yedirebileyim. “Ne olur, benim de bir gecem olsun! Benim de sağlığıma, bu yabancı yerlerin dostları içsinler, yesinler. Hayatın niye değeri var? Sağ kalır da bu yerlerden kurtulursak bir hatıra olur!” diye düşündüm. Öyle de oldu ya. O geceden bir değil birçok hatıra kaldı.

gördüm. Birisi arkamdan:

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Durum hikâyesine özgü nitelikler taşıdığı

A) Durum öyküsüne ait özellikler barındırmaktadır.

B) İç konuşmaya yer verildiği

B) Yer yer betimlemeler kullanılmıştır.

C) Bilinç akışı tekniğine başvurulduğu

C) İç konuşmalara yer verilmiştir.

D) Öykü kişisinin tasarısından bahsedildiği

D) Diyalog kullanılmıştır.

E) Kahraman bakış açısı kullanıldığı

E) Kişileştirmeye başvurulmuştur.

— Hişt, dedi. Dönüp baktım. Yolun kenarındaki daha boyunu bosunu almamış taze devedikenleriyle karabaşlar erik lezzetinde bana baktılar. Dişlerim kamaştı. Yolda kimsecikler yoktu. Bir evin damını, uzakta uçan bir iki kuşu, yaprakların arasından denizi gördüm. Yoluma devam ederken: — Hişt hişt, dedi. Dönüp bakmak istedim. Belki de çok istediğim için dönüp bakamadım. Olabilir. Gökten bir kuş hişt hişt ederek geçmiştir. Arkamdan yılan, tosbağa, bir kirpi geçmiştir. Bir böcek vardır belki hişt hişt diyen.

199

1. A

2. D 3. C 4. A 5. E 6. C 7. A 8. D

TEST

04

Dede Korkut Hikâyeleri • Halk Hikâyeleri • Cenkname • Mesnevi

Öğrenme Testi

1. Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdakilerden

4.

hangisi söylenemez?

Erkek Kahramanlar I.

Kadın Kahramanlar

Ferhat

A) Oğuzların çevredeki boylarla savaşları ve kendi iç mücadeleleri ele alınır.

II. Kerem

B) Nazım ve nesir iç içedir.

IV. Derdiyok

C) Türklerin yaşam tarzları ve kültürleri ile ilgili pek çok ayrıntı yer alır.

V. Tahir

III. Âşık Garip

•

Zülfüsiyah

•

Şirin

•

Zühre

•

Aslı

Numaralanmış halk hikâyesi kahramanları kadın kahramanlarla eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır?

D) Olağanüstü olaylara yer verilir. E) Dede Korkut, her hikâyenin başkahramanıdır ve eser bir ön sözle on iki hikâyeden oluşur.

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

5. (I) Cenknameler, edebiyatımızda 13-14. yüzyıllarda görülmeye başlanan dinî-destani halk hikâyeleridir. (II) Kaynağı Arap–İslam kültürüdür ve hikâyelerin tamamında din uğruna yapılan savaşlar konu edilir. (III) Biçimsel olarak manzum ve mesnevi şeklinde yazılır. (IV) Bu hikâyelerde başkahraman olarak ortaya çıkan Hz. Ali örnek insan ve cengâver gazi tipini temsil eder. (V) Cenknamelerde Hz. Ali, atı Düldül ve kılıcı Zülfikâr gibi olağanüstü özelliklerle donatılmıştır.

2. I. Halk hikâyeleri, gerçek veya gerçeğe yakın olayların anlatıldığı anlatımlardır. II. Halk hikâyeleri gözlemci bakış açısıyla anlatılmıştır. III. Halk hikâyeleri nazım ve nesir karışık yazılır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde cenknameler ile ilgili bilgi yanlışı vardır?

IV. Halk hikâyeleri, ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasi özelliklerini yansıtır.

A) I

V. Halk hikâyeleri, kuşaktan kuşağa sözlü olarak aktarılan anonim hikâyelerdir. Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I

B) II

C) III

D) IV

D) IV

E) V

mesnevinin ilk örnekleri Arap edebiyatında görülmektedir. (II) Divan edebiyatı nazım türlerinden olan mesnevi, olay anlatımlı içeriğiyle çağdaş hikâye ve romanın yerini tutmuştur. (III) Uzun aşk hikâyeleri, dinî-ahlaki temelli uzun nasihatnamelerin yanı sıra öğretici, bilgi verici kimi eserler ve sözlükler mesnevi nazım biçimiyle yazılmıştır. (IV) Her beytin bağımsız kafiyelenmesi daha kolay bir anlatım sağlanmasını ve binlerce beyitlik mesneviler yazılabilmesini mümkün kılmıştır. (V) Bir şairin yazmış olduğu beş mesneviye “hamse” denir ve Türk edebiyatında ilk hamse sahibi Ali Şir Nevai’dir.

olamaz? A) Olup hoşnud kendi âteşinden

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

Şikâyet etmez olmuş mahveşinden

B) Meğer bir gün ki âteş-i pâre-i Necd

C) III

6. (I) Türk edebiyatına İran edebiyatından geçen

E) V

3. Aşağıdakilerden hangisi bir mesneviden alınmış



B) II

A) I

Şerer pervanesi Mecnun-ı pür-vecd

B) II

C) III

D) IV

E) V

C) Perişan olmağı edüp tahayyül

Senün-üçün şânelenmiştir bu kâkül

7. Aşağıdakilerden hangisi bir halk hikâyesi değildir?

D) Gül ü laleyle zeyn olmuş çemenler

A) Ferhat ile Şirin B) Aslı ile Kerem

Oyuna girdi gönlekcek semenler

C) Âşık Garip Hikâyesi

E) Mecnûn diyâr-ı gamda özin kılmış idi hak

D) Beng ü Bade

E) Elif ile Mahmut

Mûlar degüldi sinesi üzre giyâh idi 200

T E ST

622850

04

değildir? A) Danişmentname B) Battalname C) Saltukname

94 (622850)

kethüdası var idi. İkisinin dahi zürriyeti dünyaya gelmedi deyü düşünürken günlerden bir gün bir derviş geldi. 622850 Keşkülü önüne kodu.

OPT�K - Test 94 (622850)

D) Cenkname

“Behey derviş! Derdime dert, merdime mert olmazın.” dedi.

E) Dede Korkut Hikâyeleri

“Beyim ne derdin var?” Bey eyitti: “Bak giden karıya, üç dört tane çocuğu var. Bunların birini Tanrı bana vere idi ne olur?”

9. • Hayber Kalesi Cengi

“Ya beyim derdin o mu?” dedi.

• İmam Ali’nin Mağrib Ejderhası ile Yaptığı Gaza

“Ya ondan büyük dert olur mu?”

• Berber Kalesi Cengi

“O, kolaylı bir şeydir.”

Bu hikâyeler aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir? A) Halk hikâyesi

B) Dede Korkut Hikâyeleri

C) Cenkname

D) Battalname

“Sen benim derdime dert olduktan sonra dahi ben dünyada bir şey istemem.” “Ya beyim! Murad Suyu’nun kenarına gidersin. Bir kurban kesersin. Andan bir nar zuhur eder. İkinizin inşallah zürriyeti dünyaya gelir.”

E) Saltukname

Bu parça aşağıdakilerin hangisinden alınmış olabilir? A) Cenkname

B) Halk hikâyesi

C) Dede Korkut Hikâyeleri

D) Masal

E) Mesnevi

10. Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Türk edebiyatında destandan halk hikâyeciliğine geçişin ilk örneğidir. B) Oğuz Türklerinin içte ve dışta verdikleri mücadeleler anlatılmaktadır. C) Vatikan, Günbed ve Dresden nüshaları bulunmaktadır. D) Nazım hâlinde söylenmiş, bu da nesiller boyu ezberlenerek aktarılmasını kolaylaştırmıştır.

13. Ol dem ki bu nüsha oldu merkûn

E) Dede Korkut; yaşlı, bilge, akıl danışılan kişi olarak hikâyelerde yer alır.

Leyli Mecnûn adına mersûn İzhara gelip rümûz-ı vahdet Vahdette tamam olup hikâyet

11. Mesnevilerde konu farklılık gösterebilir. Aşk, (Leyla vü

Tarihine düştüler muvafık

Mecnun); din-tasavvuf (Mantıku’t-Tayr), didaktik-ahlaki I II (Hayriyye-i Nabi), savaş ve kahramanlık (İskendername) III IV ve tarih konusunda (Mihnetkeşan) bunlardan birkaçıdır. V Bu parçada altı çizili yerlerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I

B) II

C) III

D) IV

1. Seviye

12. Zamanı evvelde bir padişah var idi. Padişahın QR - birTest

8. Aşağıdakilerden hangisi dinî temalı bir hikâye

Bir olmağ ile ol iki âşık Fuzuli’nin Leyla vü Mecnun adlı eserinden alınmış bu beyitler, mesnevinin aşağıda verilen bölümlerin hangisinden alınmış olabilir? A) Âgazı-ı Dâstan

B) Hâtime

C) Dibâce

D) Sebeb-i Telif

E) V

E) Münacat 201

1. E

2. B 3. E 4. C 5. C 6. A 7. D 8. E 9. C 10. D 11. E 12. B 13. B

TEST

05

Dede Korkut Hikâyeleri • Halk Hikâyeleri • Cenkname • Mesnevi

Güçlenme Testi

1. Sımayıl bir gün mektepten gelir iken bir ehtiyar kadın

3. Edebiyat dersinde öğretmen, öğrencilerin okudukları

çeşmeden bardak ilen su götürür idi, bu kadının bardağın nişanga alıp bir daş atar, daş gelir bardağı kırar. Ehtiyar, bakar bu Smayıl’nan yüzüne der ki: “Ne deyim sana, oğlum? Bir eyi yaş görünesin, sökmem seni, kargamam, çok küç belâ çekesin de geç muradına eresin.” der. Çıkar, gider. Bu yiğit bir gece yukusunda bir ehtiyar adam gelir der ki: “Sımayıl ne çok yuklayırsın ne evlenmeyirsin şimödi kemal mertebeye geldin, senin kısmetin felan memlekette felan begin İsmikan Sultan denen bir kızı vardır ve sureti budur.” deyi sıfatın yazar, bırakır gider. O ehtiyar nasıl ki bunun düşüne geldi ise eyle de İsmikan Sultan’ın düşüne gelir… Bu Smayıl olduramaz, der ki: Ya varır şu kızı arar bulayım ya gider kayıp olurum deyi meramın babasına anasına saz çalup türkü ilen bildirir:

eserlerin kişilerine örnek vermelerini ister.

Karacaoğlan ağlar, gülmez dediler

D) Kenan, aşk temalı hikâyeler okumuştur.

Asla gözyaşını silmez, dediler

E) Hatice, mesnevi okumuştur.

Ebrar: Tepegöz, Bamsı Beyrek, Salur Kazan Kenan: Ferhat, Şirin, Tahir, Zühre Ahmet: Hz. Ali, Hz. Hasan, Hz. Hüseyin Hatice: Yusuf, Zeliha, Hüsün, Aşk Mehtap: Köroğlu, Bey Böyrek, Şah İsmail Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ahmet, kahramanlık temalı bir eser okumuştur. B) Mehtap, kahramanlık temalı halk hikâyesi okumuştur. C) Ebrar, Türk edebiyatındaki ilk hikâye örneklerini okumuştur.

Güzel koluna girse ölmez, dediler Arar aslı varise girmeye geldim. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Bir halk hikâyesinden alınmıştır. B) Manzum mensur karışık yazılmıştır. C) Dönemin dil anlayışını yansıtmaktadır. D) Olağanüstülük söz konusudur.

4. Yaşlı kadıncağız der: “İki oğlancığım var idi, birini verdim,

E) Metnin dua bölümünden alınmıştır.

biri kaldı, döndü sıra tekrar bana geldi, onu da istiyorlar, hanım bana medet, dedi. Basat’ın karanlıklı gözleri yaşla doldu. Kardeşi için söylemiş, görelim hanım ne söylemiş: Der:

2. Dede Korkut söylemiş: Allah Allah demeyince işler düzelmez, kadir Tanrı vermeyince er zenginleşmez. Ezelden yazılmasa kul başına kaza gelmez, ecel vakti gelmeyince kimse ölmez: (...) Kibirlik eyleyeni Tanrı sevmez. El oğlunu beslemekle oğul olmaz, büyüyünce bırakır gider, gördüm demez. Kül tepecik olmaz, güveyi oğul olmaz. Kara eşek başına gem vursan katır olmaz. Hizmetçiye elbise giydirsen hanım olmaz. (...) Eski pamuk bez olmaz; eski dost, düşman olmaz. Kız anadan görmeyince öğüt almaz, oğul babadan görmeyince sofra çekmez. (...) Baba malından ne fayda başta devlet olmasa. Devletsiz şerrinden Allah saklasın hanım sizi!

Kenar yerde dikilmiş otağlarını O zalım yıktırdı demek kardeş Ak sakallı babamı oğul diye ağlattın demek kardeş Akçe yüzlü anamı sızlattın demek kardeş Karşı yatan kara dağımın yükseği kardeş Akıntılı güzel suyumun taşkını kardeş Kardeşimden ayrıldım. diye çok ağladı, feryat figan kıldı. O hatun kişiye bir esir verdi, var oğlunu kurtar, dedi.

Dede Korkut Hikâyeleri ’nin ön sözünden alınan bu parçadan hareketle hikâyelerle ilgili,

Bu parçada Dede Korkut Hikâyeleri ’nin,

I. İslamiyet’e ait unsurlar barındırır.

I. Olaylar nesirle, duygular nazımla anlatılır.

II. Türklerin sosyal, kültürel hayatından izler taşır.

II. İslamiyet’e ait unsurlar içerir.

III. Atasözlerine yer verilmiştir.

III. Aileye büyük önem verilir.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

özelliklerinden hangileri görülmektedir?

A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız III

A) Yalnız I

C) I ve II

D) I ve III

E) I, II ve III 202

B) Yalnız III

C) I ve II

E) I, II ve III

622851

— Peki, bundan sonra benim adım Aslı, seninki de 622851 Kerem olsun.

OPT�K - Test 95 (622851)

Gittiler zulmet içinde bir zaman

Böylece kendi kendilerine isim koydular. Bu zaman içinde genç kızın gönlü de alev alev yanmaya başlamıştı. Gayriihtiyari dudaklarından şu mısralar döküldü:

Bir gice bir ebr koptu nagehan Bahr döküldi hevadan mevc mevc Seyl kopdı yeryüzinde fevc fevc

Aldı Aslı: Ne gezersin melul melul bu yerde

Bu dizelerde görülen,



Aman Kerem beni rüsvay eyleme

I. Beyitlerle yazılmıştır.



Beni sana kısmet etmiş Yaradan

II. Her beyit kendi arasında kafiyelidir.



Aman Kerem beni rüsvay eyleme

III. Olaya dayalı bir anlatım vardır.

Bu parça halk hikâyesinin hangi bölümünden alınmış olabilir?

özelliklerinin hangilerinden hareketle bu parçanın bir mesneviden alındığı söylenebilir? B) I ve II

A) Döşeme

B) Fasıl

D) Efsane

C) I ve III

C) Asıl konu E) Sonuç, dua

E) I, II ve III

8. • Hayretü’l-Ebrâr • Ferhad u Şirin • Leylî vü Mecnun • Seb’a-i Seyyare • Sedd-i İskenderi Yukarıda verilen beş mesneviyle Türk edebiyatının ilk hamsesini oluşturan şair aşağıdakilerden hangisidir? A) Fuzuli

B) Ali Şir Nevai

C) Genceli Nizami

D) Hamdullah Hamdi

E) Taşlıcalı Yahya

6.

Yüzyıl

Eser Adı

Sanatçı

16. yy.

Beng ü Bade

I

18. yy.

II

Şeyh Galip

III

Harname

Şeyhi

9. I. Risaletü’n Nushiyye

Tablodaki numaralanmış boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

II. İskendername

I

II

III

A)

Fuzuli

Hüsn ü Aşk

15. yy.

B)

Ahmedi

Cemşid ü Hurşid

16. yy.

C)

Gülşehri

İskendername

17. yy.

D)

Ali Şir Nevai

Mantıku’t-Tayr

18. yy.

Leyla vü Mecnun

Numaralanmış mesnevilerden hangisi farklı bir dönemde yazılmıştır?

14. yy.

A) I

E) Taşlıcalı Yahya

(622851)

2. Seviye

gözlerine bakarak tekrarladı:

Vardı vü zulmet içine girdi şah

D) II ve III

05

7. Bunun üzerine güzel keşiş kızı, Kerem’in ateş- ve aşk dolu QR Test 95

5. Ol aradan yüriyüp şah u sipah

A) Yalnız I

T E ST

III. Süheyl u Nevbalar IV. Hüsn ü Aşk V. Garipname

203

B) II

C) III 1. E

D) IV

E) V

2. E 3. C 4. D 5. E 6. A 7. C 8. B 9. D

TEST

06

Dede Korkut Hikâyeleri • Halk Hikâyeleri • Cenkname • Mesnevi 3. Ber hükm-i kaza-yı namuvafık

yararlanıyorum. Türk edebiyatının olay anlatımlı verimlerinden olan mesnevilerden yararlanıyorum. Şimdiye kadar bu mesnevilerin bazılarını okudum. Yunus Emre’ye ait olan dinî nitelikli mesneviyi, Ahmedi’nin aşk konulu mesnevisini, Nabi’nin didaktik mesnevilerini ve Keçecizade’nin sürgün hayatını anlatan mesnevisini okudum.

Hüsn oldı cemal-i Aşka aşık Bin can ile Hüsn-i alem-ara Çün oldı o Yusuf’a Züleyha

GÜÇLENME TESTİ

Simülasyon Testi

1. Postmodern bir romancı olarak metinler arasılıktan

Etdi ruh-ı Hüsn’i nesteren-zar

Buna göre yazar, aşağıdaki mesnevilerden hangisini henüz okumamıştır?

Ruhsare-i Aşk u aşk-ı ruhsar

A) Garipname B) Risaletü’n Nushiyye C) Cemşid ü Hurşid D) Hayriyye E) Mihnetkeşan

Hüsnün sözi ülfet ü mahabbet Aşkın işi hayret içre hayret Bu beyitler aşağıdaki şairlerden hangisine ait olabilir? A) Şeyh Galip

B) Nabi

C) Şeyyad Hamza

D) Âşık Paşa E) Gülşehri

4. Aslı tam kırk gün külünün başında bekleyip ağladı. Kırk birinci gün saçlarını süpürge edip külü süpürürken külün içinde kalan közden onun da saçları tutuştu. Aslı da Kerem gibi yanıp kül oldu. Bu manzarayı gören Keşiş’in karısı deli gibi bağırıp çağırmaya, dövünmeye başladı. Bu facialı haber kısa sürede bütün şehre yayıldı. Adam kalmadı ki Kerem ile Aslı’nın üstüne gelip gözyaşı akıtmasın, ağlamasın. Cemaat bu iki sevgilinin akıbetinden kederlendi. Kerem ile Aslı’nın küllerini bir sandığa doldurdular, ikisini birlikte toprağa verdiler. Üstüne de bir kümbet diktirdiler. Sofu ölünce onu da aynı kümbetin yanına defnettiler. Üstat bir âşık bu iki sevgiliyi anarak bu türkü ile destanı tamamladı.

2. • Uruz babasının sözünü kırmadı, çekilip geri döndü. Yerden yüce dağlar başına arkadaşlarını alıp çıktı. O zamanda oğul baba sözünü iki eylemezdi, iki eylese o oğlanı kabul eylemezlerdi. • Ecel geldiğinde arı imandan ayırmasın. Kadir seni namerde muhtaç etmesin. Allah’ın verdiği ümidin kesilmesin. • Basat’ın diline bu geldi ki: La ilahe illallah Muhammedün Resulullah, dedi. Adı güzel Muhammed’e salavat getirdi. • At ayağı çabuk, ozan dili çevik olur. Baş esen olsa börk bulunmaz mı olur? Er malına kıymayınca adı çıkmaz.



Dehri fenada böyle insan hani



Kılmaya fani onu devran hani



Ey bivefa dünya, sen ne zalimsin



Bu gayeyle sana gelen can hani

Bu parça halk hikâyelerinin hangi özelliğine örnek gösterilemez?

Dede Korkut Hikâyeleri ’nden alınan bu parçalar aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendirilemez?

A) Manzum ve mensur karışık yazılma

A) Dinî inanç

B) Dua

C) Genelde mutlu sonla bitme

C) Gelenek ve görenek

D) Atasözü

D) Motif kullanma

B) Olağanüstülüklere yer verme

E) Dönemin dil özelliklerini yansıtma

E) Olağanüstülük 204

622852

5. Hazreti Ali dedi:

7.

— Ey âdemoğlu, canını elimden nasıl kurtaracaksın? Seni buraya getiren bu bahadırlık nedir?

QR - Test 96 (622852) Yüzyıl

Mesnevi

Sanatçı

Risaletü’n Nushiyye

I.

Yunus Emre

12. yüzyıl

Âşık Paşa

14. yüzyıl

622852

II.

Süheyl ü Nevbahar

III.

Yusuf u Züleyha

IV.

Leyla vü Mecnun

Fuzuli

17. yüzyıl

V.

Hayrabad

Nedim

18. yüzyıl

OPT� K - Test13.96 (622852) Şeyyad Hamza yüzyıl

Tabloda numaralanmış mesnevi, sanatçı ve yüzyıl eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?

Ejderha hemen yerinden kalkıp yanında bir büyük taş var idi ki dört yüz batman idi, kaldırıp Hazreti Ali’nin üzerine attı. Hazreti Ali üzerine taş gelirken Zülfikar’ı tuttu taş iki parça oldu. Ejderha bu heybeti gördü, hemen Ali’nin yakasına yapıştı, şöyle ki eğer dağ olsa koparırdı. Hazreti Ali bir nara atıp havaya sıçradı. Yakası devin elinde kaldı.

A) I

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

B) II

C) III

D) IV

E) V

8. • Basat mağara kapısına vardı. Gördü bir kınsız kılıç durmaz iner çıkar. Basat der: Ben buna hemen tedbirsizce yapışmayayım deyip kendi kılıcını çıkardı tuttu.

A) Bir cenknameden alınmıştır. B) Tarihî bir olay işlenmiştir.

• Bu dünyayı erenler akıl ile bulmuşlardır, bunun önünden sıçrayayım, ne hünerim var ise ardından göstereyim, dedi.

C) Olağanüstülüklere yer verilmiştir. D) Kişileştirme yapılmıştır. E) Abartıya başvurulmuştur.

Bu parçalar Dede Korkut Hikâyeleri’nin hangi özelliğine örnek gösterilebilir? A) Didaktik mesajlar verildiğine B) Olağanüstü olaylardan söz edildiğine C) Kahramanlık temasının öne çıktığına D) Geleneğe bağlılık fikrinin işlediğine E) Sağlam aile yapısına

9. I. İskendername, Ahmedi’nin Makedonyalı Büyük İskender’in Doğu seferini konu ettiği mesnevisidir. II. Mantıku’t-Tayr, Gülşehri tarafından Feridüddin Attar’ın aynı adlı eserinden yapılan çeviridir.

6. • Sosyal eşitsizliklerin eleştirildiği bir mesnevidir. • 126 beyitten oluşmaktadır. • Şeyhi tarafından yazılmıştır.

III. Şem u Pervane, Baki’nin yazdığı, tasavvufi olmayan aşk temalı bir mesnevidir.

• Kulak sahibi olmayı uman bir eşeğin kuyruğundan olması konu olarak işlenmiştir.

IV. Hayriyye, Nabi’nin hikemî tarzla yazmış olduğu mesnevidir.

Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

V. Garipname, Âşık Paşa tarafından halka tasavvufu öğretmek amacıyla yazılmış bir mesnevidir.

A) Mantıku’t-Tayr B) İskendername

Numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

C) Harname D) Garipname E) Hayrabad

A) I 205

B) II

C) III 1. A

06 3. Seviye

— Ey biçare, canın elimden nereye kaçırasın, deyip yürüdü merada biraz gitti. Bir kapı. Hazreti Ali ismi azam duasını okuyup o kilide üfürdü hemen kapı açıldı. Hazreti Ali içeri girdi. Bir taht gördü ve bu ejderha o taht üzerinde yüzünü yere tutmuş kanını yere akıtır. Taht önünde durdu. Ejderha başını kaldırıp Hazreti Ali’yi görünce dedi:

T E ST

D) IV

E) V

2. E 3. A 4. C 5. B 6. C 7. C 8. A 9. C

TEST

07

Tanzimat, Servetifünun ve Millî Edebiyat Dönemlerinde Türk Hikâyesi

Öğrenme Testi

1. Tanzimat Dönemi hikâyesiyle ilgili aşağıdakilerden

4. (I) Tanzimat Dönemi’ne kadar Batılı anlamda hikâyenin

hangisi söylenemez?

yerini halk hikâyesi, mesnevi, masal, destan gibi türler alır. (II) Tanzimat ile Batı’daki hikâyeler tanınmış, çeviri yoluyla modern hikâyeciliğin ilk adımları atılmıştır. (III) Emin Nihat’ın Müsameretname’si bir hikâye denemesi olsa da modern anlamda ilk hikâyeyi Ahmet Vefik Paşa Letaif-i Rivayat adlı eseriyle vermiştir. (IV) Ancak bu hikâyeler teknik yönden kusurludur, yazar olayın akışını keserek okuyucuya öğütler verir. (V) Batılı anlamda ilk hikâye örneği ise Samipaşazade Sezai’nin Küçük Şeyler adlı eseri kabul edilir.

A) Türk edebiyatının ilk hikâye denemesi bu dönemde verilmiştir. B) Olaylar genellikle İstanbul’da geçer. C) Romantizm ve realizm akımları etkilidir. D) Eserler, olay hikâyesinin özelliklerini taşır. E) Ahmet Mithat Efendi, Samipaşazade Sezai, Namık Kemal, Nabizade Nazım bu türde eser vermiş dönem sanatçılarıdır.

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

2. Millî Edebiyat Dönemi hikâyesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Dilde sadeleşme bu dönemin bütün sanatçılarının eserlerinde görülen ortak bir tutumdur. B) Yazarların eserlerini genellikle romantik bir anlayışla kaleme aldığı görülür. C) Olaylar Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde geçmektedir. D) Halkın her kesimi hikâyelerin şahıs kadrosuna dâhil edilmiştir. E) Hikâyelerde görülen temel temalar; Türkçülük, batıl inançlar, cehalet ve yoksulluktur.

5. ----, Ahmet Mithat Efendi’deki adaptasyon faaliyetinin

• Eski Ahbap

zengin olduğunun göstergesidir. Eserde Ezop masalları başta olmak üzere Fenelon’un da fabllarına yer verilmiştir. Ahmet Mithat Efendi’nin adaptasyon faaliyeti ile Türk örf ve yaşayışına uydurduğu fablların sonunda kendi düşüncelerine de birkaç paragrafla yer verdiği görülmektedir. Bununla beraber eserde Ahmet Mithat Efendi’nin kendisine de ait olan hikâyeleri de mevcuttur.

Aşağıdaki sanatçılardan hangisi bu eserlerden biriyle ilişkilendirilemez?

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Ömer Seyfettin

A) Can Kurtaranlar

B) Reşat Nuri Güntekin

B) Küçük Şeyler

C) Halide Edip Adıvar

C) Müsameretname

D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D) Kıssadan Hisse

E) Refik Halit Karay

E) Şemsa

3. • Harap Mabetler • Millî Savaş Hikâyeleri • Memleket Hikâyeleri

206

T E ST

622853

07

II. Ömer Seyfettin III. Halit Ziya Uşaklıgil

OPT�K - Test 97 (622853)

IV. Recaizade Mahmut Ekrem V. Halide Edip Adıvar Numaralanmış hikâye yazarları dönemleri açısından ikişerli eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) I

B) II

97 (622853)

olan yazar, Millî Edebiyat Dönemi’nde Türkçülük akımını benimsemiş ve bu yönde eserler vermiştir. Bu 622853 anlayışla yazdığı Çağlayanlar adlı eserinde Turancılık idealinden bahsetmiştir. Bu eserde millî kültür ve kimlik unsurlarından bahsettiği hikâye kitabı millî duyguların yaşatıldığı bir toplum anlayışını yansıtmıştır. Eserde Trablusgarp Savaşı’ndan, Anadolu insanının vatan ve milletine önem vermesinden, Türk şehitlerinden, I. Dünya Savaşı’ndan bahsedilmektedir.

C) III

D) IV

E) V

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Ali Ekrem Bolayır B) Mehmet Rauf C) Ahmet Hikmet Müftüoğlu D) Halit Ziya Uşaklıgil E) Hüseyin Siret Özsever

7. • Saime • Muhsin Bey yahut Şairliğin Hazin Hikâyesi • Şemsa Bu hikâyelerin yazarı aşağıdakilerden hangisidir? A) Recaizade Mahmut Ekrem B) Nabizade Nazım C) Samipaşazade Sezai

1. Seviye

9. Servetifünun Dönemi’nin önemli kişiliklerinden QR - biri Test

6. I. Ahmet Mithat Efendi

D) Ahmet Mithat Efendi

10. Bu dönem hikâyelerinde eserler genel olarak duygusal ve

E) Emin Nihat

acıklı konular üzerine kurulmuştur. Genellikle tutsaklık, zoraki evlilikler, Batılılaşma, kadın-erkek ilişkileri gibi temalar işlenmiştir. İlk hikâyelerde topluluk önünde anlatılan meddah hikâyelerinin etkisi görülür. Aşağıdakilerden hangisi bu dönem hikâye yazarlarından biri değildir?

8. Servetifünun Dönemi’nin öykü ve roman alanının en

A) Ahmet Mithat Efendi

B) Emin Nihat

C) Şemsettin Sami

D) Namık Kemal

E) Samipaşazade Sezai

önemli ismi olan ---- konularını gerçek hayattan, kendi hayatından almış; halk içinden insanların âdetlerini, yaşayışlarını temiz ve başarılı bir üslupla dile getirmiştir. Şehirdeki fakir mahalle ve semtlere yönelmiş, bu semtlerde kişilikleriyle sivrilip dikkat çeken insanları mercek altına almıştır. Öykülerinde teknik olarak “Maupassant tarzı”nı benimsemiş ve hem döneminde hem de kendinden sonraki dönemlerde birçok sanatçıyı etkilemeyi başarmıştır.

11. Eser, Türk edebiyatının ilk kısa hikâye kitabıdır. Bir mukaddime ile altı hikâye ve bir tercümeden oluşur. Eserde basit, gündelik olayların anlatımı yapılır. Ancak eserdeki olaylardaki küçük ayrıntılar hikâyeleri etkileyici kılar.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Mehmet Rauf B) Halit Ziya Uşaklıgil

Bu parçada sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

C) Hüseyin Cahit Yalçın

A) Küçük Şeyler B) Kıssadan Hisse

D) Ahmet Hikmet Müftüoğlu

C) Letaif-i Rivayat D) Müsameretname E) Şemsa

E) Süleyman Nazif 207

1. E

2. B 3. A 4. C 5. D 6. C 7. A 8. B 9. C 10. D 11. A

TEST

08

Tanzimat, Servetifünun ve Millî Edebiyat Dönemlerinde Türk Hikâyesi

Güçlenme Testi

1. Türk edebiyatında hikâyeciliği meslek hâline getirmiş

4.

ve kendisinden sonra yetişen pek çok yazarı da etkilemiştir. Eserlerinin konusunu gerçek yaşamdan alan yazarın başlıca amacı, ulusal bilinci güçlendirmek ve toplumun aksayan yönlerini mizahi bir üslupla ortaya koyarak toplumun çağdaşlaşma yolunda kalkınmasını sağlamaktır. Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

Sanatçı

Eser

Ömer Seyfettin

Kurbağa Duası

Reşat Nuri Güntekin

Tanrı Misafiri

Halide Edip Adıvar

Harap Mabetler

Ahmet Hikmet Müftüoğlu

Millî Savaş Hikâyeleri

Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Çağlayanlar

Bu tablodaki yanlışlık aşağıdakilerden hangisiyle düzeltilebilir?

A) Refik Halit Karay

A) Ömer Seyfettin yerine Halit Ziya Uşaklıgil getirilerek

B) Ahmet Mithat Efendi

B) Halide Edip Adıvar ve Ömer Seyfettin’in yerleri değiştirerek

C) Aka Gündüz D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

C) Millî Savaş Hikâyeleri ve Çağlayanlar yer değiştirilerek

E) Ömer Seyfettin

D) Yakup Kadri Karaosmanoğlu yerine Refik Halit Karay yazılarak E) Tanrı Misafiri yerine Memleket Hikâyeleri getirilerek

2. Mizahi hikâyeler yazarak yazı hayatına başlayan yazar, Türk öykücülüğünde yeni bir sayfa açmıştır. Sürgün olarak gittiği Anadolu’nun çeşitli kesimlerinden insanlara Memleket Hikâyeleri adlı eserinde yer vermiştir. Bu eserle birlikte İstanbul’la sınırlı kalan Türk hikâyeciliği Anadolu’ya taşınmıştır.

5. • Hikâyelerindeki olaylar İzmir ve İstanbul’da geçer. • Anlatım teknikleri üslup bakımından kendinden sonraki yazarları etkilemiştir. • Olay hikâyesi türünde öyküler yazmıştır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Ömer Seyfettin

B) Refik Halit Karay

C) Reşat Nuri Güntekin

D) Halide Edip Adıvar

• Bir Muhtıranın Son Yaprakları, Bir İzdivacın Tarih-i Muaşakası, Nakil, Küçük Fıkralar, Bir Yazın Tarihi hikâye türündeki eserlerinden bazılarıdır. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

A) Mehmet Rauf

B) Samipaşazade Sezai

C) Hüseyin Cahit

D) Ahmet Hikmet Müftüoğlu E) Halit Ziya Uşaklıgil

3. Ansızın uzaktaki Türk kulelerinden atılan işaret topları işitildi. Bu, “Biz dörtnala geliyoruz.” demekti. Kuru Kadı eliyle hisarın kapısını açtı. Grijgal gazileri “Allah Allah” naralarıyla müthiş bir umman tuğyanı gibi fışkırdılar. İki koldan hücum olunuyordu. Kollardan birisine Deli Hüsrev, birisine Deli Mehmet baş olmuştu. Ovada, Grijgal’e gelen yollardan bir toz dumanıdır kalkıyordu. Nice bin atlı imdada koşuyor sanılırdı. Düşman bu hâli görünce şaşırdı.

6. Yakup Kadri Karaosmanoğlu, edebî hayatına Fecriati

Dönemi’nde başlamış, daha sonra Millî Edebiyat sanat anlayışını benimsemiş, cumhuriyetin ilk yıllarında da bu anlayışını sürdürmüştür. Edebî hayatındaki bu iki dönem, hikâyelerinde de kendini gösterir. Buna göre Yakup Kadri;

Bir hikâyeden alınan bu parça aşağıdaki yazarlardan hangisinin anlayışını yansıtmaz?

I. Bir Serencam,

A) Halide Edip Adıvar

III. Rahmet

B) Ömer Seyfettin C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

hikâyelerinden hangilerini Millî Edebiyat Dönemi’nde yazmıştır?

D) Ahmet Mithat Efendi

A) Yalnız I

II. Millî Savaş Hikâyeleri,

E) Reşat Nuri Güntekin

D) I ve II 208

B) Yalnız II E) II ve III

C) Yalnız III

622854

Yazar

Eser

Dönem

I

Letaif-i Rivayat

Tanzimat

Mehmet Rauf

II

Servetifünun

Halide Edip Adıvar

Dağa Çıkan Kurt

III

9. Millî Edebiyat akımının yanı sıra “YeniQR Lisan”-hareketinin Test 98 öncüsü olarak Türk edebiyatı tarihinde ayrı bir yeri olan yazar, öyküleriyle millî bir bilinç oluşturmak istemiştir. 622854 I. Dünya Savaşı yıllarında “Eski Kahramanlar” başlığı altında yayımladığı ve aralarında Ferman, Başını Vermeyen Şehit, Pembe İncili Kaftan, Kütük, Forsa, Vire, Teke Tek, Kızıl Elma Neresi? ve Topuz gibi unutulmaz örneklerin de bulunduğu öykülerinde, savaşın ortaya çıkardığı kötümser havayı dağıtma, halkta kahramanlık duygularını uyandırma ve onlara geleceğe yönelik bir ümit verme amacı taşıdığı görülmektedir.

II

III

İhtizar

Servetifünun

Âşıkane

Servetifünun

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

C) A. Mithat Efendi

Son Emel

Millî Edebiyat

A) Ömer Seyfettin

B) Ziya Gökalp

D) Şemsettin Sami

İzmir’den Bursa’ya

Millî Edebiyat

C) Reşat Nuri Güntekin

D) Halide Edip Adıvar

Menekşe

Millî Edebiyat

A) A. Mithat Efendi B)

E)

Samipaşazade Sezai

Samipaşazade Sezai

(622854)

OPT�K - Test 98 (622854)

Tablodaki numaralanmış boşluklara aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? I

08 2. Seviye

7.

T E ST

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

8. ---- hikâyesi “tahlilci” bir anlayışa dayanmaktadır.

10. Anlatım tekniği olarak geleneksel halk öyküleriyle

Psikolojik tahlillere büyük önem verir ve bu konuda başarılıdır. Eserlerini psikolojik tahlillerle zenginleştirerek romantik duyguları, hayalleri, arzu, ihtiras ve aşkları işlemiştir. Servetifünün sanatçıları içerisinde üsluba en az dikkat eden yazardır. Son Emel adlı hikâye kitabında yazar genellikle durum olay ağırlıklı olmayan hikâyelerine yer vermiştir. Yazarın, özellikle, kısa ve ibretlik ders içeren mesajlar vermesi arzusuyla hikâyelerini kaleme aldığı söylenebilir.

meddah, Karagöz ve orta oyunundan da büyük ölçüde yararlanmıştır. Yazarlık hayatına Servetifünun Dönemi’nde başlasa da herhangi bir edebî topluluğa dâhil olmamış, bağımsız bir sanat anlayışı sürdürmüştür. Öykülerinde sade yazmaya ve anlaşılır olmaya gayret gösteren sanatçı sanat ve hüner göstermekten çok, “toplumsal fayda” amacını gütmüştür. İki Hödüğün Seyahati, Tünelden İlk Çıkış, Gönül Ticareti hikâye türündeki bazı eserleridir.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Halit Ziya Uşaklıgil’in

A) Refik Halit Karay

B) Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun

B) Hüseyin Rahmi Gürpınar

C) Hüseyin Cahit Yalçın’ın

C) Reşat Nuri Güntekin

D) Mehmet Rauf’un

D) Halit Ziya Uşaklıgil

E) Süleyman Nazif’in

E) Mehmet Rauf 209

1. E

2. B 3. D 4. C 5. E 6. E 7. C 8. D 9. A 10. B

TEST

09

Tanzimat, Servetifünun ve Millî Edebiyat Dönemlerinde Türk Hikâyesi 4. Türk edebiyatının önemli kalemlerinden olan yazar,

Batılı anlamda hikâye türüne ait ilk örnekler Tanzimat Dönemi’nde yazılmış olsa da bu dönem öncesinde hikâye türüne kaynaklık edebilecek halk hikâyeleri, Dede Korkut Hikâyeleri, masal ve mesnevi gibi birçok eserimiz bulunmaktadır. İşte ben de bunlar üzerine araştırmalarımı derinleştirmekteyim.

Fecriati Dönemi’nde başladığı yazın hayatını Millî Edebiyat ve Cumhuriyet Dönemi’nde de sürdürür. Fıkra, hikâye ve romanlarıyla kendinden söz ettiren yazar, gözlemciliği, hicve dayalı mizahi üslubu ile dikkat çeker. Öyle ki yazılarındaki mizahi üslup, kimi zaman fıkra ve hikâyelerini birbirinden ayırmayı zorlaştırır. Onun öne çıkan özelliklerinden biri de kahramanlarını sosyal çevreleri içinde, konuşma dilinin doğallığı ve canlılığı ile yansıtmasıdır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi yazarın araştırma konularından biri olamaz? A) Kerem ile Aslı B) Kanlı Koca Oğlu Kan Turalı C) Harname D) Keloğlan

GÜÇLENME TESTİ

Simülasyon Testi

1. Türk hikâyeciliğinin köklü bir geçmişi vardır. Her ne kadar

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın Millî Edebiyat Dönemi’nde kaleme aldığı hikâye türündeki eseridir? A) Millî Savaş Hikâyeleri

E) Kıssadan Hisse

B) Başını Vermeyen Şehit C) Memleket Hikâyeleri D) Gurbet Hikâyeleri E) Bir Serencam

2. Millî Edebiyat Dönemi hikâyelerinde Ömer Seyfettin tarihimizde kahramanlıklar gösteren tiplere yer vermiştir. Refik Halit Karay, Anadolu’nun ilgi çekici tiplerini keşfedip kitaplarında ele almıştır. Ayrıca Yakup Kadri ve Halide Edip de Anadolu’dan seçtikleri tiplere yer vermişlerdir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarlardan herhangi birine ait değildir? A) Dağa Çıkan Kurt B) Gurbet Hikâyeleri C) Primo Türk Çocuğu D) Bir Serencam E) Tanrı Misafiri

5. Anadolu halkı yoksulluk içindeydi. Evsiz, ekmeksiz, meyus bir halk... Dünya onların zafer destanını söylerken onlar ölümün gözlerinin içine bakıyorlardı. Memleketi kim yapacak? Nasıl yapacağız? Yanımda tiz fakat sakin bir çocuk sesi: — Burası Kuzgunderesi, teyze!

3. Reşat Bey, bir kitabevine giderek Türk edebiyatının da

Başımı çevirdim; küçük zayıf, bir yüzü vardı. Çenesine doğru uzanan ensiz yanağının derileri büzülmüş, çene iskeleti olduğu gibi seçiliyordu.

ilk hikâye kitabını almak ister. Kitabevindeki görevli ise Reşat Bey’e aradığı eserin ellerinde olmadığını, isterse sözünü ettiği eserin yazarının diğer hikâye kitabını kendisine verebileceğini söyler.

Bu parçadan hareketle Millî Edebiyat Dönemi hikâyesi ile ilgili,

Buna göre Reşat Bey’in aradığı eserin yazarı ve kitabevi görevlisinin Reşat Bey’e önerdiği eser aşağıdakilerden hangisidir?

I. Anadolu’nun içinde bulunduğu durum konu olarak seçilmiştir. II. Realist bir bakış açısıyla hikâyeler kaleme alınmıştır.

A) Ahmet Mithat Efendi - Kıssadan Hisse B) Samipaşazade Sezai - Küçük Şeyler

III. Hikâyelerin dili sadedir.

C) Emin Nihat - Müsameretname

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

D) Samipaşazade Sezai - Rümuzü’l-Edep

A) Yalnız I

E) Ahmet Mithat Efendi - Letaif-i Rivayat

D) I ve III 210

B) Yalnız III

C) I ve II

E) I, II ve III

622855

daha!” dedi.

Küçük bir çam ormanının önünde beyaz, şık bir bina, 622855 mermerdenmiş gibi göz kamaştıracak derecede parlıyordu. Tarhlarını yabani otlar bürümüştü. Bahçesinin demir kapısında büyük bir “Kiralıktır” levhası asılıydı. Bekçi başını salladı: “Geç efendim, geç!.. Orası size gelmez.”

OPT�K - Test 99 (622855)

“Niçin canım?”

Bu parçadan hareketle Tanzimat’ın ikinci dönem hikâyeciliği ile ilgili,

“Demin gösterdiğim evi tutunuz. Küçük ama çok uğurludur. Kim oturursa senesinde erkek çocuğu dünyaya gelir.”

I. Realizm akımının etkisi görülür. II. Olay hikâyesinin özellikleri görülmektedir.

“On iki kişi nasıl sığarız beş odaya! Buraya bakalım, buraya... Tam bize göre...”

III. Hikâyeler halka ulaşmak için bir araç olarak görülmektedir.

Bekçi tekrar kati bir işaretle, “Burada oturamazsınız efendim...” dedi.

yargılarından hangilerine ulaşılabilir? D) I ve III

(622855)

3. Seviye

bir pandomimacının daimi seyircilerinden güzel bir genç kıza duyduğu karşılıksız aşk anlatılır. Hikâyede olay; giriş, gelişme, sonuç olmak üzere üç safhada ortaya konur. Giriş kısmında yazar, Paskal’ın oturduğu yeri ve vücut yapısını, gelişme kısmında Eftelya’ya duyduğu aşkı ve Eftelya’nın davranışını, sonuç kısmında Eftelya’nın evlenmesini ve Paskal’ın trajedisini tarafsız bir gözle bize aktarır.

B) Yalnız III

09

8. Sermet Bey döndü, arkasındaki bekçiye “İşte-birTest boş köşk QR 99

6. Samipaşazade Sezai’nin Pandomima adlı hikâyesinde

A) Yalnız I

T E ST

Sermet Bey, gözünü köşkten alamıyordu. Her tarafında geniş balkonları vardı. Kuluçka yatan beyaz bir Nemse tavuğu gibi yayvandı... Asabi bir istical ile “Niçin oturamayız?” diye sordu.

C) I ve II

E) II ve III

“Efendim, bu köşkte peri vardır.” Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Özetleme tekniğine başvurulmuştur. B) Betimlemelere yer verilmiştir. C) Gözlemci bakış açısıyla yazılmıştır. D) Benzetmeye yer verilmiştir. E) Dil özelliği açısından Millî Edebiyat’ı yansıtır.

7. ---- hikâyeleri sağlığında Harap Mabetler ve Dağa Çıkan Kurt adlı iki kitapta toplanmıştır. Ölümünden sonra çeşitli süreli yayınlarda kalmış olan hikâye ve sohbetlerinin bir kısmı da Kubbede Kalan Hoş Sada ile yayımlanmıştır. Yazarın romanlarındaki özellikler, küçük hikâyelerinde de bulunur. Yazarın eserlerinde önceleri kadınlarla ilgili konular ön planda iken yavaş yavaş daha geniş, bütünü ilgilendiren konular yer alır.

9. Aşağıdakilerin hangisinde Tanzimat, Servetifünun ve Millî Edebiyat dönemlerine ait hikâye türündeki eserler bir arada verilmiştir?

Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?

A) Letaif-i Rivayat, Dağa Çıkan Kurt, Rahmet

A) Reşat Nuri Güntekin’in

B) Küçük Şeyler, Millî Savaş Hikâyeleri, Kıssadan Hisse

B) Halide Edip Adıvar’ın

C) Karabibik, Letaif-i Rivayat, Memleket Hikâyeleri

C) Yakup kadri Karaosmanoğlu’nun D) Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın

D) Kıssadan Hisse, Bir Muhtıranın Son Yaprakları, Bir Serencam

E) Refik Halit Karay’ın

E) Çağlayanlar, Gurbet Hikâyeleri, Harap Mabetler 211

1. E

2. E 3. A 4. C 5. E 6. C 7. B 8. A 9. D

TEST

10

Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi

Öğrenme Testi

1. 1923-1940 yıllarında yazılan hikâyelerle ilgili

4. Gözlemlenebilen gerçekliğin büyük çatışmalarından

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

doğan gerilimi önemseyen bu tarz, gücünü olay örgüsünden alır. Çok açık zıt güçler arasında yaşanan çatışma, çoğu zaman okuyucuyu şaşırtan bir sonuçla biter. Sosyal bir konuyu ele alan ve mesajı önemseyen hikâyede, mekân-insan, mekân-konu ilişkisi önemlidir.

A) Bu dönemde Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin gibi Millî Edebiyat sanatçıları da eser vermeye devam etmiştir. B) Bazı sanatçılar toplumsal konuları, cumhuriyet devrimlerini ele alırken bazıları da bireyin iç dünyasını esas alan hikâyeler yazmıştır.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi’nde bu hikâye anlayışını benimseyen yazarlardan biri değildir?

C) Olay hikâyeciliğin yanında Memduh Şevket Esendal ile başlayan durum öykücülüğü de görülür.

A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

D) Bu yıllarda gözlemci gerçekçiliğe dayalı hikâyeler kaleme alınmıştır.

B) Sadri Ertem

E) Modernist hikâyelerin ilk örnekleri bu dönemde verilmeye başlanmıştır.

D) Bekir Sıtkı Kunt

C) Sait Faik Abasıyanık E) İlhan Tarus

2. Üç romanı da bulunan sanatçı, pek çok öyküye de imza atmıştır. Köylünün sorunlarıyla ilgili olan hikâyeleri, Türk köylüsünü sistemli bir biçimde inceleyen ilk öyküler olma özelliğini taşır. Ayrıca işçilerin içinde bulunduğu sıkıntılı durumları, patron-işçi ilişkilerini de işlemiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazara ait değildir? A) Kağnı B) Ses C) Değirmen D) Sırça Köşk E) Korku

5. İlk öykü kitabı olan Silindir Şapka Giyen Köylü’de, köylüyü sömüren ağaların ve şeyhlerin egemenliğini eleştiren tutumunu ortaya koyduğu gibi, aşırı Batı hayranlığının ve Batı öykünmeciliğinin gittikçe yayılmasına karşı çıkışını da dile getirmiştir. Ayrıca işçi-patron ilişkilerine de yer vermiştir. İlk öykü kitabını izleyerek yayımlanan Bacayı İndir Bacayı Kaldır, Bay Virgül, Bir Şehrin Ruhu adlarını taşıyan kitaplarındaki öykülerinde de hemen hemen aynı temaları, daha genişleterek ele almıştır. Kimi öykülerinde ise katıldığı I. Dünya Savaşı ile ilgili anıları yer alır.

3. I. Semaver II. Sarnıç

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

III. Şahmerdan IV. Yeni Dünya

A) Sabahattin Ali

V. Alemdağ’da Var Bir Yılan

B) Sadri Ertem

Numaralanmış eserlerden hangisi Sait Faik Abasıyanık’a ait değildir?

C) Sait Faik Abasıyanık

A) I

B) II

C) III

D) IV

D) Memduh Şevket Esendal E) V

E) Fahri Celâlettin Göktulga 212

T E ST

622856

10

aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

100 (622856

günlük hayatı çerçevesinde küçük insan; yozlaşma, çocuk ve çocukluk gibi birkaç ana konu etrafında 622856 yoğunlaşmıştır. Köylerini geniş mekân olarak kullanırken daha çok fakir ve kenar semtlere yönelir. Farklı kesim, kültür, meslek, yaş, cinsiyet, sosyal durum ve karakterdeki insanları, başarıyla dikkatlere sunar. Zengin şahıs kadrosu, çok büyük ölçüde dışa dönük ve aktif insanlardan oluşur. İlk öykülerinde olay tarzı hikâyeyi benimserken Rusya seyahati sonrasında Türk edebiyatında durum hikâyesinin ilk ve en önemli temsilci olarak karşımıza çıkar.

A) Toplum için sanat anlayışı egemendir.

OPT�K - Test 100 (622856)

B) Anadolu, Anadolu insanının yaşantısı ve sıkıntıları, Kurtuluş Savaşı başlıca konulardır. C) Sade bir dil kullanmıştır. D) Sadece Maupassant tarzı hikâyeler ön plana çıkmıştır. E) Millî Edebiyat Dönemi sanatçılarından bazıları bu dönemde de eser vermiştir.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Memduh Şevket Esendal B) Sait Fail Abasıyanık C) F. Celâlettin Göktulga D) Aka Gündüz E) Kenan Hulusi Koray

7. Edebiyata şiirle başlayan ----, bir süre sonra şiirden hikâye ve roman türlerine yöneldi ve edebiyatımızda daha çok hikâyeciliği ile tanındı. Toplam 65 hikâyesi bulunan yazarın ilk kitabı Değirmen’deki hikâyelerinde Maupassant, Edgar Allan Poe, Maksim Gorki etkisi açıkça dikkati çeker. Daha çok mevcut düzene karşı çıkan kahramanların hikâyesini anlatır. Söz konusu hikâyeler ile yazarın toplumda yerini bulamamış titiz ve alıngan kişiliği arasında yakın ilişkiler mevcuttur. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Sabahattin Ali

B) Sadri Ertem

C) Reşat Enis Aygen

D) Reşat Nuri Güntekin

1. Seviye

9. Hikâyelerinde aile kurumu, yöneten-yönetilen QR -ilişkisi, Test

6. 1923-1940 yılları arasındaki Türk hikâyesi ile ilgili

10. Küçük bir çam ormanı. Vakit sabah… Arı, sinek, kuş sesi… Bir siyah gözlükten görülen yerde ve ağaçlarda güneş parçaları…Sonra uzak, göğün kendi renginden biraz daha koyu kıyılara giden hudutlu bir deniz… İşte böyle bir yerde köyün insanlarını düşünüyorum. Kitaplar, bir zaman bana, insanları sevmek lazım geldiğini, insanları sevince tabiatın, tabiatı sevince dünyanın sevileceğini, oradan yaşama sevinci duyulacağını öğretmiştiler. Hayır, şimdi insanları kitapların öğrettiği şekilde sevmiyorum. Şiirler, romanlar, hikâyeler, masallar bana bu ilmi tahsil ettirmişlerdir. Şimdi artık kimi sevdiğimi, kime saygı duyduğumu biliyorum. Günlerden beri kafamı bir adam kaplıyor.

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Bir hikâyeden alınan bu parçayla ilgili,

8. Aşağıdakilerden hangisi 1923-1940 yılları arasında

I. Durum hikâyesine özgü nitelikler taşımaktadır.

hikâye türünde eser vermiş yazarlardan biri değildir?

II. İç çözümleme yapılmıştır.

A) Sabahattin Ali

III. Betimleyici ögeler yer almaktadır.

B) Memduh Şevket Esendal C) Yakup Kadri Karaosmanoğlu

yargılarından hangileri söylenebilir?

D) Sait Faik Abasıyanık

A) Yalnız I

B) Yalnız II

D) I ve III

E) Tarık Buğra 213

1. E

C) I ve II

E) I, II ve III

2. E 3. D 4. C 5. B 6. D 7. A 8. E 9. A 10. D

TEST

11

Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi

Güçlenme Testi

1. (I) Cumhuriyetin ilanıyla birlikte başlayan yenileşme,

4. (I) Sait Faik Abasıyanık; Ömer Seyfettin gibi hikâyeciliği

bu dönem eserlerinin başlıca konusudur. (II) Yazarlar anlaşmış gibi bu konu dışında eser yazmamışlar, yazdıklarıyla yeni Türk devletinin kuruluşuna destek olmaya çalışmışlardır. (III) Pek çok yönden Millî edebiyat anlayışının etkisinden söz etmenin mümkün olduğu bu dönemde de dil sadedir ve realizmin etkisi görülür. (IV) Millî Edebiyat Dönemi’nde eser vermiş pek çok yazar, bu dönemde de eser vermeye devam eder. (V) Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi Millî Mücadele yıllarında Anadolu’da bulunmuş kimi yazarlar, gözlemlerini ve tanıklıklarını hikâyelerine yansıtmıştır.

meslek edinmiş, sadece hikâye türünde eser vermiştir. (II) Günlük hayatta karşılaşılabilecek insanlar onun hikâyelerinde kendine yer bulur. (III) Dış dünyayı gözlemleyen yazar, gözlemlerini olduğu gibi aktarmaz; onları bireysel duyarlılığı, dikkatiyle bezeyip okuyucuya sunar. (IV) Çehov tarzı hikâyenin Türk edebiyatındaki en güçlü temsilcisidir. (V) Yazarın kimi eserlerinde sürrealizmin etkileri gözlenir. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I

B) II

C) III

D) IV

B) II

C) III

D) IV

E) V

E) V

5. I. Deniz emekçilerini anlattığı Ege Kıyılarından,

Merhaba Akdeniz gibi hikâye kitaplarıyla tanınır.

II. Klasik serim-düğüm-çözüm planından farklı olarak hayatın bir kesitini ele alan hikâyeler kaleme almıştır.

2. • İşçi-işveren ilişkisini ilk kez hikâyeye taşımıştır. • Selâhattin Enis ve Ahmet Sevengil ile birlikte toplumcu gerçekçi hikâyenin ilk adımlarını atmıştır.

Numaralanmış cümlelerde sözü edilen yazarlar aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

• Biçim ve üslup kaygısı gütmeden eserlerini, emekçileri bilinçlendirmek amacıyla yazmıştır.

A) Sabahattin Ali - Sadri Ertem

Edebî kişiliğine dair özelliklerinden bazıları verilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

C) Fahri Celâlettin Göktulga - Osman Cemal Kaygılı

A) Sabahattin Ali

B) Samim Kocagöz

E) Cevat Şakir Kabaağaçlı - Sait Faik Abasıyanık

C) Sadri Ertem

D) Sait Faik Abasıyanık

B) Sait Faik Abasıyanık - Reşat Nuri Güntekin D) Nahid Sırrı Örik - Sabahattin Ali

E) Orhan Kemal

6. İlk dönem ürünü öykülerinde Adapazarı ve İstanbul’daki

çocukluk ve ilk gençlik yıllarını anlattı. Alemdağ’da Var Bir Yılan’la gerçeküstücülüğe yöneldi. Hikâyedeki konu ve olay akışını iyice ortadan kaldırdı. Kişinin yalnızlığını ve bunun yarattığı acıları irdeledi. Öykü, roman ve şiirlerini yaşamın hakkını vermek için yazdı. Sürekli kullandığı ana tema, yaşama serüveni oldu.

3. • Durum öykücülüğünün temsilcisi • Türk edebiyatında korku türünde eser veren ilk hikâyeci • Psikolojik öyküler de yazmış, Talâk-ı Selâse adlı eserin yazarı

Bu parçadan hareketle Sait Fait Abasıyanık ile ilgili, I. Farklı türde eserler vermiştir.

• Öykülerini Eski Resimler adıyla kitaplaştıran yazar

II. Hikâyeciliğinde farklı dönemler görülmektedir.

Bu cümlelerde aşağıdaki yazarlardan hangisi hakkında bilgi verilmemiştir?

III. Durum hikâyeleri kaleme almıştır.

A) Nahid Sırrı Örik

IV. İlk dönem hikâyeleri daha başarılıdır.

B) Sabahattin Ali C) Fahri Celâlettin Göktulga

V. Kahramanlarını psikolojik yönleriyle işlediği eserleri vardır.

D) Sait Faik Abasıyanık

yargılarından hangisine ulaşılamaz?

E) Kenan Hulusi Koray

A) I 214

B) II

C) III

D) IV

E) V

622857

T E ST

11

niçin böyle olmuş diye sormayın. Büyük Harp bütün hayvanları alıp götürmüş, sığır vebası zavallı hayvanları mankafalaştırıp tahtalı köye göndermişti. Köylü borcunu vermediği için murabahacı faiz diye hayvanları alıp sürü sepet pazara götürmüş! Velhasıl köyde çift sürecek hayvan kalmamış. Köylüler bakmışlar ki bu iş böyle dönmeyecek, aralarında para toplamışlar. Seferberlikten her nasılsa birkaç yara alarak sağ dönen yaşlı, yerinde sayar gibi vakur salına salına çifte çubuğa koşulan bir öküz bulmuşlar.

bıyıkları, gür ve yozuna büyüyen sazlar gibi çarpık çurpuk kaşları ile bir acayip mahluktu. Felsefeden, tasavvuftan 622857 bahsederdi. Köy kahvesinde ağaların meclisine girdi. Heyecanla bir tehlikeyi haber vermek ister gibi söze karıştı:

(622857

2. Seviye

9. Haçik, kat kat kırışık ensesi, yağlı yakası, kıranta101 QRdüşük - Test

7. Köyün çift sürmek için tek bir öküzü vardı. Buna

OPT�K - Test 101 (622857)

— Bir Mevla’nın kullarıyız. Yollarımız ayrı olsa da... Son menzilimiz Hak divanıdır... — Öyle öyle... Haçik Ağa... Haçik Ağa devam etti:

İçerik ve anlatımından hareketle bu parçanın aşağıdaki sanat anlayışlarından hangisine ait olduğu söylenebilir?

— Demek isterim ki... Zatı şeriflere hangi dinde olursa olsun hürmet gerekir.

A) Toplumcu gerçekçilere

Bu parça ile ilgili,

— Öyledir Haçik Ağa...

B) Bireyin iç dünyasını esas alanlara

I. Kişi tanıtımına yer verilmiştir.

C) Millî Edebiyat zevk ve anlayışı sürdürenlere

II. Diyalog tekniği kullanılmıştır.

D) Modernistlere

III. Sait Faik’in hikâye anlayışını yansıtmaktadır.

E) Millî ve dinî duyarlıkları yansıtanlara

yargılarından hangileri söylenemez? A) Yalnız I

B) Yalnız III

D) I ve III

C) I ve II

E) II ve III

8. Öykülerinde denizin yeri büyüktür. Arşipel olarak seslendiği Ege Denizi’ni ve yaşamını denizden sağlamak zorunda olan balıkçıları, denizcileri, dalgıçları, sünger avcılarını ele alır. Hikâyelerinde denizden kopamayan, deniz sevgisi ile dolu insanlar yer alır. Olayları da deniz ve kara ikileminde ele almaktadır. Neredeyse tüm hikâyelerinde kahramanlar bir şekilde denizle buluşur. Ya denizcidirler ya da karada yaşarken içlerinden gelen bir istekle, özlemle denize çekilirler.

10. Sadri Ertem ve Sabahattin Ali’de; I. durum hikâyesi türünde eser verme, II. toplumcu gerçekçi bir anlayışı yansıtma, III. roman türünde de eser verme

Buna göre aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazara ait bir eser değildir? A) Ege Kıyılarından B) Merhaba Akdeniz

özelliklerinden hangilerinin ortak olduğu söylenebilir?

C) Ege’nin Dibi D) Denizin Çağırışı

A) Yalnız I

E) Gülen Ada

B) Yalnız II

D) II ve III 215

1. B

C) I ve II

E) I, II ve III

2. C 3. B 4. A 5. E 6. D 7. A 8. D 9. B 10. D

TEST

12

Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi 3. Muhabir:

konuşma dilinin imkânlarına açık tuttuğu üslubu, Lüzumsuz Adam’la olgunluğa ulaşarak argo ve gündelik dilden yararlanmaya varır. Mahalle Kahvesi, Havuz Başı ve Son Kuşlar’da gittikçe çeşitlenip zenginleşerek yazara özgü bir üslup kazanan bu dil tutumu, Alemdağ’da Var Bir Yılan’da içeriğin ve yazarın hayatı algılayışının doğal sonucu olarak, yer yer bilinç akışı, yer yer de masal imkanlarına açılarak zaman zaman sayıklamaya, zaman zaman çığlığa dönüşen bir yalnızlığını ifade eden dile ulaşır.

— Toplumcu bir yazar olarak hikâye anlayışınızın oluşmasında hangi eserlerden etkilendiniz? Yazar: — Bu büyük ve geniş bir yelpazeyi ifade ediyor. Durum hikâyesinin ilk örneklerini yazan sanatçının eserleri bunların başında geliyor. Ardından her ne kadar toplumcu gerçekçi olmasa da modern Türk hikâyesinin kurucusu olarak gördüğüm yazarın ben de yeri önemlidir. Çocukluğumda okuduğum Semaver’in bende yeri başkadır. Ancak dediğiniz gibi toplumcu bir yazarım ve bugün de eleştirilerimin temelinde Sırça Köşk eserindeki anlayışını temel alıyorum. Bunların dışında Yedi Meşale grubunun tek hikâye yazarını ve Sabahattin Ali ile toplumcu gerçekçiliğin ilk hikâye örneklerini veren Silindir Şapka Giyen Köylü eserinin yazarını da saymak gerekir.

GÜÇLENME TESTİ

Simülasyon Testi

1. Yazarlığının ilk döneminde (Sarnıç, Şahmerdan)

Bu parçada üslubundan söz edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Memduh Şevket Esendal

B) Kenan Hulusi Koray

C) Sait Faik Abasıyanık

D) Sabahattin Ali

E) Sadri Ertem

Bu diyalogdan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Veysel Çavuş yazarın okuduğu eserlerdendir. B) Tüneldeki Çocuk, yazarın Türk öyküsünün kurucusu saydığı sanatçıya ait bir eserdir. C) Yazarın temel aldığı eserin yazarının diğer eserleri arasında Ses ve Kamyon da vardır. D) Sözü edilen grubun hikâyecisi Nahid Sırrı Örik’tir. E) Sadri Ertem, Sabahattin Ali gibi toplumcu gerçekçi bir yazardır.

4. Odanın sessizliği, bir sandalyenin duruşu, duvardaki saatin tik takı sinirime dokunuyor. Dışarıda kar artıyor. Pencereden görülen manzara dondurucu. İçimden bir şeyler yapmak geçiyor. Ama biliyorum ki hiçbir şey yapamayacağım. Atlasam bir vapura şehre insem diyorum. Şehir; umutların, tesadüflerin, tehlikelerin, gürültülerin içinde her zaman elimin altında bulunan bir sergüzeşt tombalasıdır.

2. Toplumcu gerçekçi sanat anlayışının sanatkâr yazarıdır. Anadolu insanın yaşantısını, toplumsal eşitsizlikleri, ezilen insanın sıkıntılarını, aydınların halka yaklaşımını aktarırken -pek çok toplumcu gerçekçi yazarın aksineüslubuyla sanattan uzaklaşmamıştır. Eserlerinde realizmin etkileri görülen yazarın hikâyelerinin en çarpıcı özelliği ise beklenmedik bir sonla bitmesidir.

Bir hikâyeden alınan bu parçayla ilgili, I. Olaya dayalı bir anlatımı vardır. II. Sait Faik Abasıyanık’a ait olabilir.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın eseridir?

III. İç monolog tekniğine yer verilmiştir.

A) Bay Virgül B) Yeni Dünya

yargılarından hangileri söylenebilir?

C) Son Kuşlar D) Gurbet Hikâyeleri

A) Yalnız I D) I ve III

E) Namusla Açlık Meselesi 216

B) Yalnız II E) II ve III

C) I ve II

622858

5. • Leyla ile Mecnun • Son Kuşlar

— Nerelisin? — Sivaslıyım!

• Ses

622858

OPT�K - Test 102 (622858)

— Sazı nerede öğrendin?

Aşağıdaki yazarlardan hangisi bu eserlerden biriyle ilişkilendirilemez?

— Ne bileyim? Küçükten beri çalarım.

A) Sabahattin Ali

— Onu da öyle... Sonra bir iki usta âşık yanında gezdim.

— Söylemeyi?

B) Sait Faik Abasıyanık

Arkadaşım bana baktı. “Harikulade bir ses azizim, yıllarca arasak bulamayız. Ben bu oğlanın arkasını bırakmam!” dedi. Sonra tekrar ona dönerek yaşını sordu. Yirmi iki imiş. Cebinden defterini çıkararak bir şeyler not etti ve delikanlının adresini almak istedi. Çocuk evvela şaşırdı. Verecek bir adresi yoktu. Bugün burada, yarın orada amelelik yapıyordu. “Beyşehir yolunda Sivaslı Ali desen olmaz mı?” diye soruyordu. Nihayet Konya’da, gelip geçtikçe uğradığı bir hanın ismini söyledi. Dostum onları da kaydetti. Bu sırada, epeyden beri yanımızda durup bizimle saz dinleyen şoför, “Beyler, otomobil hazır!” dedi.

C) Ercüment Ekrem Talu D) Memduh Şevket Esendal E) Reşat Nuri Güntekin

Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Toplumcu gerçekçi anlayışla yazılmıştır. B) Diyalog tekniğinden yararlanılmıştır. C) Kahraman anlatıcı ve onun bakış açısı vardır. D) Öyküleyici anlatımla oluşturulmuştur. E) Özetleme tekniği kullanılmıştır.

6. Artık her şeyi anlamıştı. Denizlerin dibi âlemi bitmişti… Ne akıntılara yassı vücudunu bırakmak ne karanlık sulara, koyu yeşil yosunlara gömülmek… Ne sabahları birdenbire, yukarılardan derinlere inen, serin aydınlıkta uyanıvermek, günün mavi ve yeşil oyunları içinde kuyruk oynatmak, habbeler çıkarmak, yüze doğru fırlamak… Ne yosunlara, canlı yosunlara yatmak, ne akıntılarla âletlerini yakamozlara takarak yıkanmak, yıkanmak vardı. Her şey bitmişti. Dülger balığının ölüm hâli uzun sürüyor. Sanki balık, şu hava dediğimiz gaz suya alışmağa çalışmaktadır. Hani biraz dişini sıksa alışması mümkündür gibime geldi. Bu iki saat süren ölüm hâlini, dört saate, dört saati sekiz saate, sekiz saati yirmi dörde çıkardık mıydı; dülger balığını aramızda bir işle uğraşırken görüvereceğiz sanıyorum.

8. Üç adet roman yazmış olsa da sanatçının hikâyecilikteki uzun serüveni, hikâyelerinin çeşit ve içerik bakımından zenginliği nedeniyle daha çok hikâye yazarı olarak tanınmasını sağlamıştır. Sait Faik Abasıyanık, yazarın ölümü üzerine “Kahvelerde tavla oynayan kendi hâlinde gözükenleri, pansiyonlardaki ilgiye layık görülmeyen kişileri merak ediyordu. Etrafında kaynaşan insanlar içinden onun mevkiinde olanların yalnız icap ettiği, zaruri olduğu zaman sahte bir önem verdiklerine canla, zevkle, merakla bakıyor; onların yaşayışından hikâyeler yapıyor, bize sunuyordu.” demiştir.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bir olaydan çok hayatın önemsiz görünen bir kesitine odaklanılmıştır.

A) Sabahattin Ali

B) Betimlemelere yer verilmiştir.

B) Reşat Nuri Güntekin

C) Alegorik bir anlatıma dayanır.

C) Memduh Şevket Esendal

D) İç çözümleme yapılmıştır.

D) Nahid Sırrı Örik

E) Kişileştirmeye yer verilmiştir.

E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu 217

3. Seviye

— Ali!

12

QR - Test 102 (622858

7. — Senin adın ne oğlum?

• Ev Ona Yakıştı

T E ST

1. C

2. B 3. D 4. E 5. C 6. C 7. E 8. C

TEST

13

Cumhuriyet Dönemi (1940-1960) Türk Hikâyesi

Öğrenme Testi

1. Aşağıdakilerden hangisi 1940-1960 yılları arasında

4. Cumhuriyetin ilk kadın öykücülerindendir. Öykülerinde

etkili olmuş hikâye anlayışlarından biri değildir?

hem bireysel hem toplumsal konuları ele almıştır. Evlilik, kadın dünyası, aşk, yalnızlık, özgürlük gibi konuları işlemiştir. Sıcak ve samimi bir üslupla yazdığı öykülerinde İstanbul, Ankara, semtler, caddeler ve başka ülkeleri dış mekân olarak kullanmıştır. Kadın karakterlere çokça yer veren yazar öykülerini Bozbulanık, Topal Koşma, Menekşeli Bilinç adlı eserlerde toplanmıştır.

A) Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren hikâye B) Modernist hikâye C) Bireyin iç dünyasını esas alan hikâye D) Toplumcu gerçekçi hikâye E) Millî-dinî duyarlılıkları yansıtan hikâye

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Lâtife Tekin

B) Nezihe Meriç

C) Sevgi Soysal

D) Adalet Ağaoğlu

E) Halide Nusret Zorlutuna

2. • Yazarları psikoloji, psikiyatri bilimlerinden faydalanır. • Önde gelen temsilcileri Tarık Buğra ve Ahmet Hamdi Tanpınar’dır. • Toplumsal olayların bireyde yarattığı etki konu olarak işlenir. Özelliklerinden bazıları verilen hikâye anlayışı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ben merkezli hikâye B) Toplumcu gerçekçi hikâye C) Modernist hikâye D) Bireyin iç dünyasını esas alan hikâye

5. Hikâyelerindeki insan merkezli yaklaşım ---- insanın

E) Millî-dinî duyarlılıkları yansıtan hikâye

dış dünya ile olan savaşı olarak değil iç dünyasında kahramanın kendine açtığı savaş olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum insanın iç dünyasında söylemek isteyip söyleyemediği birçok duyguya tercüman olmaktadır. Dolayısıyla okuyucu da kendini bu hikâyelerin tam merkezinde bulmaktadır. Toplum ve birey birbirinden ayrılamaz, dolayısıyla eserlerindeki önceliği, toplumu anlamak için çıkılan yolda ilk olarak insanı her yönüyle kavramak ve anlamaktır. Özellikle ---- değişen yaşama şartlarının, toplum düzeni alt üst olmuş bir çağın nesiller arasına koyduğu aşılmaz duvarların ruhlara işleyen etkileri, içe oturan yankıları, bir ucu toplumda olan çöküntülerin ailelere doğru yayılmalarını anlatmıştır.

3. 1940-1960 yılları arasında hikâyemizde çeşitli eğilimler görülür: ---- ve ---- bireyin iç dünyasını esas alan hikâyeler yazmıştır. ---- ise toplumcu gerçekçi yazarlar arasında sayılabilir. ---- gibi yazarlar da modernist çizgide eser vermiştir.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki yazarlardan hangisi getirilemez?

A) Memduh Şevket Esendal’da – Ev Ona Yakıştı’da

A) Orhan Kemal

B) Tarık Buğra

C) Haldun Taner’de – Şişhaneye Yağmur Yağıyordu’da

C) Yusuf Atılgan

D) Ahmet Hamdi Tanpınar

D) Sabahattin Kudret Aksal’da - Gazoz Ağacı’nda

B) Tarık Buğra’da – Oğlumuz’da

E) Oktay Akbal’da – Önce Ekmekler Bozuldu’da

E) Sevinç Çokum 218

T E ST

622859

13

II. Bodur Minareden Öte III. Hanımın Çiftliği

OPT�K - Test 103 (622859)

IV. Yaz Yağmuru V. Kardeş Payı Numaralanmış eserlerden hangisi tür bakımından diğerlerinden farklıdır? A) I

103 (622859

birini, daha çok iç gerçekliğin anlatımı üzerinde yoğunlaşan hikâyeciler oluşturur. Söz konusu iç 622859 gerçeklik, insanın duygu, zihin ve psikolojik dünyasıdır. Dış gerçekliği bir kenara bırakan veya iç gerçekliği yansıtmada bir ayna olarak gören yazar, bütün dikkatini insanın iç dünyasına yöneltir. Bu iç dünya çoğu zaman yazarın kendi iç beni, kimi zaman da başka insanların iç benleridir.

B) II

C) III

D) IV

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen “bireyin iç gerçekliği”ne ağırlık veren öykücülerden değildir?

E) V

A) Tarık Buğra

B) Samiha Ayverdi

C) Ahmet Hamdi Tanpınar

D) Peyami Safa

E) İlhan Tarus

7. • Ege Kıyılarından • Abdullah Efendi’nin Rüyaları • Otlakçı • Cevizli Bahçe Numaralanmış eserlerle aşağıdaki yazarlar eşleştirildiğinde hangisi dışta kalır? A) Ahmet Hamdi Tanpınar B) Halikarnas Balıkçısı C) Memduh Şevket Esendal D) Kemal Bilbaşar E) Samim Kocagöz

8. Toplumcu bir yazar olan ----, edebiyata 1931’de şiir ile başladı. 1940’ta hikâyeye geçti. Daha sonra da roman türünde karar kıldı. Ancak uzun süre çeşitli takma adlarla sanat düzeyi zayıf hikâye ve romanlar yayımladı. Asıl başarılı eserlerini ise 1950’den sonra yazdı. 1955’te Göl İnsanları adı altında kitaplaştırabildiği hikâyelerinde köy merkezli toplumsal meseleleri ele aldı. Çok yakın gözlemlerin ürünü olan hikâyelerde, Sabahattin Ali ve Sadri Ertem’den daha ileri düzeyde toplumsal yapıyı derinden kavrayan bir bakış dikkati çeker. Bu yönüyle de o, diğer köy hikâye ve romancılarından ayrılır. Ayrıca basit şive taklitlerine de yer vermez.

10. • Sosyalizm ideolojisine bağlı olan yazarlar, sanatı toplumu yönlendirmede bir araç olarak görmüşlerdir. • Gerçekleri olduğu gibi açık ve en acımasız şekli ile şunmuşlardır. • Toplumsal eleştiride mizah üslubunu kullanmışlardır. • Sanatsallık arka planda tutulurken verilmek istenen mesaj önemsenmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet Dönemi’nde bu anlayışla eser vermiş yazarlardan biri değildir?

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Fakir Baykurt

1. Seviye

9. Cumhuriyet Dönemi hikâyesinin ana yönelişlerinden QR - Test

6. I. Ekmek Kavgası

B) Haldun Taner

D) Kemal Tahir

C) Rıfat Ilgaz

A) Samet Ağaoğlu

B) Sadri Ertem

C) Orhan Kemal

D) Rıfat Ilgaz

E) Samim Kocagöz

E) Orhan Kemal 219

1. A

2. D 3. E 4. B 5. B 6. C 7. E 8. D 9. E 10. A

TEST

14

Cumhuriyet Dönemi (1940-1960) Türk Hikâyesi

Güçlenme Testi

1. Ben öykülerimin anlaşılır olmasını isterim. Düz çizgilerle

4. (I) Millî-dinî duyarlılıkları yansıtan hikâye anlayışı özellikle

çalışırım. Fazla ayrıntılara inmek, söz kalabalığı yapmak öyküyü zayıflatır gibime gelir. Konularımı daha çok köyde ve kentte yaşayan ezik insanlardan alırım. Onların davranışlarını, umutlarını, umutsuzluklarını duyabiliyorum. Üstelik bu tür insanlar ulusumuzun çoğunluğunu oluşturur, kişiliğini çizer.

1960 sonrasında etkili olmaya başlamıştır. (II) Çok partili sisteme geçişin edebiyata yansıması olarak değerlendirilir. (III) Önce şiirde sonra hikâye ve romanda etkisini göstermiştir. (IV) Bu anlayışla yazılan eserlerde yanlış Batılılaşma, Doğu-Batı çatışması ve bunların beraberinde getirdiği kültürel yozlaşma konu olarak işlenir. (V) Didaktik ve söylevci üslup bu hikâyelerin en belirgin özelliğidir.

Düşüncelerini bu parçadaki gibi dile getiren hikâye yazarı aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Talip Apaydın

B) Orhan Kemal

Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

C) Yaşar Kemal

D) Ahmet Hamdi Tanpınar

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

E) Fakir Baykurt

5. Birçok hikâyesinde ya bizzat yaşadığı veya yakından şahit olduğu bir olayı anlatmıştır. Öykülerinde ekmeğini denizden çıkaran, yük gemilerinde çalışan gemicileri ve Karadeniz’in gemici insanlarını anlatmıştır. Deniz; kitaplarının başlıklarında da Direğin Tepesinde Bir Adam, Koca Denizde İki Nokta, Karaya Vurdu Deniz, Gemi Adamları, Denizlerin İstanbul’da olduğu gibi kendini gösterir.

2. Cumhuriyet Dönemi (1940-1960) Türk hikâyesi farklı

I anlayışlarla gelişimini sürdürmüştür. Ahmet Hamdi II Tanpınar ve Tarık Buğra’nın bireyin iç dünyasını esas alan eserler verdiği görülür. Millî ve dinî duyarlıkları yansıtan yazarlar arasında Hüseyin Nihat Atsız, Mustafa III Necati Sepetçioğlu sayılabilir. Samim Kocagöz, Fakir IV Baykurt toplumcu gerçekçi anlayışın önemli hikâye yazarlarındandır. Samiha Ayverdi ve Yusuf Atılgan V modernizm etkisinde hikâyeler yazmıştır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Cevat Şakir Kabaağaçlı B) Samim Kocagöz C) Orhan Kemal D) Zeyyat Selimoğlu

Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi bilgi yanlışına neden olmaktadır? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) Yaşar Kemal

E) V

6. Bu hikâye anlayışı özellikle bilinçsiz Batılılaşma anlayışına bir tepki olarak ortaya çıkmıştır. Bu hikâyeler millî değerlerle yoğrulur. Geleneksel hayatı kuran değerler ile taklitten öteye geçemeyen yanlış Batılılaşma eleştirilir. Varlığın maddeden ibaret olmadığı düşüncesi, dünya ve dünya ötesini dengeleme arayışı, aşkın metafizik boyutta algılanması, hidayete erme, nefis terbiyesi gibi konular hikâyeye girer.

3. (I) Bireyin iç dünyasını esas alan eserlerde toplumsal olayların bireyin iç dünyasında bıraktığı etki konu olarak işlenir. (II) Psikolojik tahlillerin önemli yer tuttuğu bu hikâyelerde psikoloji ve psikiyatri bilimlerinden yararlanılır. (III) Yazar, kahramanının iç dünyasını yansıtırken bilinç akışı, iç konuşma gibi tekniklerden faydalanır. (IV) Sembollerin ve mitolojik unsurların kullanıldığı bu hikâyelerin çağrışım değeri oldukça yüksektir. (V) Bu hikâyelerin konusunu bireyin yalnızlığı ve topluma yabancılaşması oluşturur.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçadaki hikâye anlayışına göre eser veren yazarlardan biri değildir? A) Mustafa Necati Sepetçioğlu B) Hüseyin Nihal Atsız

Bu parçada numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

C) Sevinç Çokum

A) I

E) Samiha Ayverdi

B) II

C) III

D) IV

D) Tarık Dursun K.

E) V 220

622860

bir özelliği değildir?

A) Geleneksel anlatım 622860 şekilleri ve yapı reddedilir.

OPT�K - Test 104 (622860)

B) Sosyalist düşüncenin etkisiyle oluşmuştur.

C) Toplum içinde yabancılaşan bireyin yaşamı konu edilir. D) Simgesel ve şiirsel bir anlatım ön plandadır. E) Pastiş, parodi ve ironi gibi anlatım tekniklerinden yararlanılır.

Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi bilgi yanlışına neden olmaktadır? C) III

D) IV

(622860

2. Seviye

I temsilcilerinden biridir. Eserlerinde bireyin günlük hayattaki açmazlarını, sıkıntılarını konu edinmiştir. Benzetme ve istiare sanatlarından faydalanan yazar, kendine özgü imgesel bir dil oluşturmuştur. Dünyada on yılda bir verilen “Pegasus Ödülü”nün Türk edebiyatındaki II tek sahibidir. Ödülü “Göçmüş Kediler Bahçesi” adlı III IV eseriyle almıştır. Troya’da Ölüm Vardı, Uzun Sürmüş V Günün Akşamı, Kısmet Büfesi yazarın diğer hikâyeleridir.

B) II

14

10. Aşağıdakilerden hangisi modernist QR hikâye-anlayışının Test 104

7. Bilge Karasu, modernist hikâyenin önde gelen

A) I

T E ST

E) V

11. Hikâye, roman, şiir, deneme, makale gibi birçok türde eser veren Cumhuriyet Dönemi’nin önemli yazarlarından ----; Yaz Yağmuru eserinde Türk öykücülüğünün başarılı örneklerini verir. Yazarın yaşamı gerçekliği dışında algılayan, kahramanları kendi benliklerine sığınan, dili ve konusu gibi birçok özelliğiyle dönem anlayışının ötesinde olan hikâyelerinde duyguların yoğunluğu göze çarpmaktadır.

8. Aşağıdaki yazar hikâye anlayışı eşleştirmelerinin hangisinde yanlışlık yapılmıştır?

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Orhan Kemal - Toplumcu gerçekçi B) Tarık Buğra - Bireyin iç dünyasını esas alan

A) Tarık Buğra

C) Ferit Edgü - Modernist

B) Samim Kocagöz

D) H. Nihal Atsız - Millî ve dinî duyarlılıkları yansıtan

C) Ahmet Hamdi Tanpınar

E) Talip Apaydın - Modernist

D) Peyami Safa E) Sabahattin Kudret Aksal

12. İkinci kuşak sosyal gerçeklilik akımının önemli

9. Hikâye kitaplarıma yazılan övgüler yüzünden Kafdağı’na uzanan burnum, romanıma yapılan eleştirilerle öyle bir kırılış kırılmıştı ki tam dört yıl ne hikâye ne roman yazdım. Küsmüştüm. Biliyordum; tavşan dağa küser, dağın haberi olmaz. Ama yapı bu, elden ne gelir? Belki öylece gidecek ve Dönemeçte, İnce Hesaplar, Ayakta Durmak İstiyorum ve sonraki hikâyelerle birlikte ötekiler yazılmayacaktı. Ancak bir gün asker arkadaşım bir gece nöbetinde “Yarın Diye Birşey Yoktur’u yazan adamın susmaya da hakkı yoktur.” diye beni uzun uzun paylayarak yazıya dönmemi sağladı.

temsilcilerinden biri olan yazar, edebiyata şiirle başlasa da Nazım Hikmet ile tanışmasından sonra hikâye ve romana yöneldi. Asıl şöhretini bu türlerdeki eserleri ile kazandı. Onun kendinden öncekilerden (Sadri Ertem, Sabahattin Ali) farkı, anlattığı hayatın içinden gelmesidir. Özellikle Ekmek Kavgası, Sarhoşlar, Çamaşırcının Kızı, 72. Koğuş, Grev, Arka Sokak, Kardeş Payı, Babil Kulesi gibi hikâyelerinde işçi ve küçük memur gibi orta tabakanın ya da dilenci, çöpçü gibi alt tabaka insanının hayat mücadeleleri ve özlemlerini anlatır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçada tanıtılan yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Tarık Buğra

B) Ahmet Hamdi Tanpınar

A) Kemal Tahir

B) Samim Kocagöz

C) Peyami Safa

D) Bilge Karasu

C) Bekir Sıtkı Kunt

D) Orhan Kemal

E) Talip Apaydın

E) Nezihe Meriç 221

1. D

2. E 3. D 4. E 5. D 6. D 7. D 8. E 9. A 10. B 11. C 12. D

TEST

15

Cumhuriyet Dönemi (1940-1960) Türk Hikâyesi 4. Düzyazılarını olgunluk yaşına ulaştıktan sonra yazmıştır.

toplumun farklı kesimlerinden insanlara yer veren yazarın bu öykü kitabında çocuklar ön planda. Kitaptaki on yedi öyküden sekizinin başkahramanı çocuklardır. Kitaba ismini veren Önce Ekmek ile Bir Çocuk, Üçüncü, Tarzan, Çocuklar, Sevmiyordu, Elli Kuruş, Sağ İç öyküleri direkt çocukları konu edinen öyküler. Bu öykülerde çocuklar “ekmek kavgası”nın neferleri oldukları gibi tam da yazarın inandığı ışıklı, aydınlık tarafları olan kişiler. Yazar, insanlığın yarını adına görmek istediklerini çocukların dünyasında somutlaştırıyor.

Bu eserlerde derin kültüre sahip, olgun bir sanatkârın varlığı kendini gösterir. Hafif, sıradan yazılara alıştırılmış okuyucu kitlesi için bu yazıların okunması ve anlaşılması bir hayli güçtür. Bireyin iç dünyasıyla beraber hayatın içindeki insana yönelir. Kendisi hikâyeciliği ile ilgili şunları belirtmiştir: “Şiirde kendimin, hikâye ve romanlarımda kendimle beraber mümkün olduğu kadar hayatın ve insanların, benden başkalarının peşindeyim. Yahut başkalarına ait zamanın peşindeyim. Abdullah Efendi’nin Rüyaları’nda böyle bir anlayışla yazılmış hikâyeler vardır.”

GÜÇLENME TESTİ

Simülasyon Testi

1. Eserlerinde “Önce ekmek” diyenlerden çocuklara kadar

Bu parçada sözü edilen yazarın benimsediği edebî anlayış aşağıdakilerden hangisidir? A) Toplumcu gerçekçi

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

B) Bireyin iç dünyasını esas alan

A) Tarık Buğra

B) Ahmet Hamdi Tanpınar

C) Modernizmi esas alan

C) Talip Apaydın

D) Yusuf Atılgan E) Ferit Edgü

D) Millî ve dinî duyarlıkları esas alan E) Millî Edebiyat anlayışını sürdüren

2. Hikâyelerimi ideal gençliğe ulaşmak için bir araç olarak kullanırım. İnsanların iç huzurunun kaynağının dinî duygular olduğunu anlatan hikâyelerimde ayrıca millî kaynaklardan, Türk mitolojisinden, destanlardan etkilenerek idealize edilmiş tiplere yer veririm. Teknik olarak serim-düğüm-çözüm planına uyduğum hikâyelerimin dili açık ve anlaşılırdır. Aşağıdaki eserlerden hangisi bu parçanın yazarının sözünü ettiği anlayışla yazılmamıştır? A) Evlerinin Önü B) Menevşeler Ölmemeli

5.

C) Sarı Sıcak D) Derin Yara E) Rozalya Ana

3. • Hikâyelerde yazarlar bir ana düşünceyi savunmuş, bu ana düşünceyi kahramanların biri üzerinden vermeye çalışmışlardır.

Sanatçı

Eser

Hikâye Anlayışı

Orhan Kemal

I

Toplumcu Gerçekçi

II

Oğlumuz

Bireyin İç Dünyasını Esas Alan

Nezihe Meriç

Menekşeli Bilinç

III

Bu tabloda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

• Bazı hikâyelerde Kurtuluş Savaşı, bazılarında ise Anadolu’nun kapılarını Türklere açan Malazgirt Savaşı anlatılmış, ideal gençliği oluşturmak için hikâyelere araç gözüyle bakılmıştır. • Din duygusu ön plana çıkarılmıştır. Aşağıdaki yazarlardan hangisi özellikleri verilen hikâye anlayışıyla eser vermiştir?

A)

I Ekmek Kavgası

II Haldun Taner

III Bireyin İç Dünyasını Esas Alan

B)

Sarı Sıcak

Tarık Buğra

Toplumcu Gerçekçi

Tarık Buğra

Modernist

A) Talip Apaydın

C) Çamaşırcının Kızı

B) Yusuf Atılgan

D)

Efendilik Savaşı

Fakir Bayburt

Millî ve Dinî Duyarlılıkları Esas Alan

E)

Telli Kavak

Ahmet Hamdi Tanpınar

Modernist

C) Nezihe Meriç D) Mustafa Necati Sepetçioğlu E) Fakir Baykurt 222

T E ST

622861

15

has imkânlarla geliştikçe şartları, zaruretleri, kanunları ve kurumlarıyla yeni esaret şekilleri meydana getirdi. Uyku adlı hikâyede yazar bunlardan bazılarını ortaya koyuyor. Yazarın hikâyede üzerinde durduğu ana fikir patronların kendi çıkarları uğruna işçileri ve işçi çocukları sömürmeleri ve ezmeleridir. Fabrika bunu sağlayan vasıta ve düzendir. Patron, hikâyenin sonunda silik bir çehre ile gözükür fakat bütün bu zulüm makinesinin arkasında o vardır.

OPT�K - Test 105 (622861)

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdaki yazarlardan hangisi Uyku adlı hikâyenin yazıldığı anlayışın temsilcilerinden değildir? A) Yaşar Kemal

B) Orhan Kemal

C) Fakir Baykurt

D) M. Necati Sepetcioğlu

105 (622861

kırıklıklarının bunalımını, bazıları yoksulluğun acılarını yaşayan, bazıları da düşler ardında koşan daha çok genç 622861 kız ve kadınların öykülerini anlattı. İkinci kitabı Topal Koşma’da çoğu kadın ve öğretmen olan sıkıntılı kişilerin bir türlü uyum sağlayamadıkları toplumun eskimiş değer yargılarından kaynaklanan tedirginliklerini dile getirdi.

A) Nezihe Meriç

B) Sevgi Soysal

C) Lâtife Tekin

D) Adalet Ağaoğlu

E) Halide Nusret Zorlutuna

E) Talip Apaydın

7. Haldun Taner’in edebî kişiliğini yansıtan aşağıdaki şema hazırlanmıştır.

10. Ali’nin ayağının başparmağı, boyuna çamuru deliyordu. Toplumsal olayları mizah çerçevesinde ideolojik bir tavırla vermeye özen göstermiştir.

I.

Sarı Ali öyle zayıftı ki kaburgaları birbirine geçmişti. Karnı da ipincecik kalmıştı. Babası yoktu. ... Tepindi:

Topluma mesaj verme kaygısı gütmeden ağdalı bir üslup kullanmıştır.

II.

“Uyumayacak.” dedi. “Uyumayacak.” ...

III.

Toplumcu gerçekçi ve modernist eserler yazmıştır.

IV.

Eserlerinde gülünç ve entrikalı olaylara yer vermiş, alaycı bir üslup kullanmıştır.

V.

On İkiye Bir Var, Yalıda Sabah onun hikâye türündeki eserlerinden sadece ikisidir.

Sonra Murat... Belinde kırmızı bir kuşak sarılı... Uzun boylu geniş omuzlu. Hiddetli yüzü... Uzun bıyıkları düşük. Sapsarı bıyıklar... Murat’ın bu dünyada bostanından başka hiçbir şeyi yoktur. Bağı, tarlası, atı, eşeği... Hiçbir şeyi... Ama Murat’ın bostanı gibi de bir bostan bu yanlarda yoktur. Irmağın kumları boyunca uzar gider. ... Durmuş, içine sindire sindire, tadını çıkararak: “Uyudu!” dedi.

Bu şemanın kaç numaralı kutusundaki özellik Haldun Taner’le ilişkilendirilemez? A) I

B) II

C) III

D) IV

Çıplak üç çocuk böğürtlen çalısının serinliğinden Murat’ın bostanına atıldılar. Tarlanın kızgın toprağı ayaklarını yakıyordu. Kavunu karpuzu çabuk çabuk toplamaya, yanlarında getirdikleri torbalara doldurmaya başladılar. Torbaları doldurup suya attılar. Sonra yapışıp akıntıya aşağı sürdüler...

E) V

8. I. Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi - Ziya Osman Saba II. Gazoz Ağacı - Sabahattin Kudret Aksal

Bir hikâyeden alınmış bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

III. Katran - İlhan Tarus IV. Köle Hanı - Muzaffer Buyrukçu

A) Toplumcu gerçekçi bir hikâyeden alınmıştır.

V. Sam Amca - Samim Kocagöz

B) Geçim sıkıntısının insanların davranışlarına olan etkisi olay olarak işlenmiştir.

Numaralanmış eserlerden hangileri yer değiştirirse eşleştirmedeki yanlışlık giderilmiş olur? A) I ve II

B) I ve III D) III ve IV

3. Seviye

9. İlk kitabı Bozbulanık’ta bazıları yalnızlığın QRve -hayal Test

6. İnsanı tabiatın esaretinden kurtaran makine, kendisine

C) Öyküleyici ve betimleyici anlatım kullanılmıştır.

C) II ve V

D) Tanrısal bakış açısı kullanılmıştır.

E) IV ve IV

E) Diyalog anlatım tekniği kullanılmıştır 223

1. A

2. C 3. D 4. B 5. C 6. D 7. B 8. D 9. A 10. E

TEST

16

Cumhuriyet Dönemi (1960 Sonrası) Türk Hikâyesi • Küçürek (Minimal) Hikâye

Öğrenme Testi

1. Bilge Karasu, Odalardan Biri adlı hikâyesini modernist bir

4. 1959’da ilk öykü kitabı çıktı. Bu kitap usta bellediği iki

anlayışla kaleme almıştır.

yazara, Samuel Beckett ve Abasıyanık’a, adanmıştı ve o tarihte, geleneksel yazış biçimlerine karşı çıkma, yeni bir bakış açısıyla dil kurma çabasıyla dikkat çekti. İkinci kitabı Gecede yazar, temel bilgilerini oluşturan Marksizm ve psikanalizin özgürleştirici bulgularından geliştirdiği yöntemlerle karşımıza çıktı. Ele aldığı hastalıklı kişileri yeni tekniklerle konuşturdu. Bu kitap, kimi eleştirmenler tarafından edebiyatımızın bir başyapıtı olarak görüldü. Ayrıca yazarın Hallaç ve Eski Sevgili adlı öykü kitapları da bulunmaktadır.

Buna göre aşağıdaki özelliklerden hangisinin sözü edilen hikâyede görülmesi beklenmez? A) İç konuşma, bilinç akışı gibi teknikler B) Kalabalıklar içinde yalnızlaşan bireyi ele alma C) Olay örgüsü ve mekân ögelerini geri planda bırakma D) Geriye dönüşlerle kronolojik zamanda kırılmalar meydana getirme E) Serim, düğüm ve çözüm planına sadık kalma

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilge Karasu

B) Leylâ Erbil

C) Sevgi Soysal

D) Nezihe Meriç E) Adalet Ağaoğlu

5. Küçürek (minimal) öykü deyince akla ilk gelen isim

2. Hikâyelerinde genellikle Anadolu halkının acılarını,

---- pek çok küçürek öykü yazmıştır. Bu öykülerinde yazar şiirsel bir dil kullanır. Yoğun bir şekilde diyaloglarla anlatmayı tercih eder. Binbir Hece, Doğu Öyküleri, İşte Deniz, Maria ve Do Sesi adlı kitaplarında bu küçürek öykülerini toplamıştır.

çıkmazlarını, görmezden gelinmiş insanların yaşamını ele almıştır. Taşradan gelmiş biri olarak şehre bakar. İç konuşmalar ve canlı diyalogların yer aldığı hikâyelerini Ortadaki Adam, Yoksulluk İçimizde, Uzun Hikâye, Menekşeli Mektup gibi kitaplarda toplamıştır.

Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdaki yazarlardan hangisi getirilmelidir?

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Mustafa Kutlu

B) Rasim Özdenören

C) Necati Cumalı

D) Selim İleri

A) Tezer Özlü

B) Ferit Edgü

C) Necati Tosuner

D) Haydar Ergülen

E) Vüsat O. Bener

E) Sevgi Soysal

6. I. Türk edebiyatında fantastik gerçekliğin önemli isimlerindendir. Hikâyeleri gerçeklik ve fantastik olmak üzere iki düzlem üzerine kuruludur. Mösyö Hristo, Ah Bayım Ah, Geceyi Tanıdım eserlerinden bazılarıdır. II. Daha çok geleneksel hikâye formunu devam ettiren yazarın gelenek, ahlak ve millî değerlere yapılan vurgunun öne çıktığı hikâyeleri, yeni arayışlardan uzaktır. Eğik Ağaçlar, Bölüşmek, Makine, Derin Yara, Onlardan Kalan eserlerinden bazılarıdır.

3. 1968’de ilk hikâye kitabı Cumartesi Yalnızlığı’nı yayımladı. Bu kitabında sınırlı ilişkiler içinde sıkışan insanların yaşamlarını anlattı. Pastırma Yazı ve Bir Denizin Eteklerinde adlı hikâye kitaplarında gençlerin sıkıntılarını; orta tabakadan insanların acılarını, yalnızlıklarını, kurtuluş arayışlarını ele aldı. 1973’ten sonra Her Gece Bodrum adlı eseriyle romana yöneldi.

Numaralanmış açıklamalarda sözü edilen yazarlar aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Necati Cumalı

B) Erdal Öz

C) Necati Tosuner

D) Selim İleri E) Ferit Edgü 224

I

II

A)

Füruzan

Adalet Ağaoğlu

B)

Nazlı Eray

Sevinç Çokum

C)

Selim İleri

Mustafa Kutlu

D)

Nezihe Meriç

Rasim Özdenören

E)

Orhan Duru

Tomris Uyar

T E ST

622862

16

kitabı ile girmiştir. Bunu 1973’te Çözülme, 1977’de Çok Sesli Bir Ölüm ve Çarpılmışlar ve 1983’te de “Denize Açılan Kapı” adlı hikâye kitapları izlemiştir. Yazar, hikâye dünyamızda anı metafizik unsurları dile getirmesi, özellikle de yaşanılan anı göstermeye çalışması ile, dikkatleri üzerinde toplamayı başaran bir hikâyeci olarak yer almaktadır.

622862

• Hikâyelerinde ele aldığı konular gerek bireyin gerekse toplumun temel problemi, Tanzimat’tan sonraki hayatımızın özünü teşkil eden Doğu-Batı arasındaki bölünmüşlük, tereddütler ve kimliksizliktir.

OPT�K - Test 106 (622862)

• Romanlarıyla ön plana çıkan yazarın Korkuyu Beklerken adlı hikâye kitabı bulunmaktadır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Rasim Özdenören

B) Mustafa Kutlu

C) Nezihe Meriç

D) Cahit Zarifoğlu

106 (622862

bunalımlı ve yalnız aydınların toplumla ve kendileriyle olan çatışmalarını anlatır.

1. Seviye

10. • Psikolojik açıdan dengesiz, toplumdan QRkopuk, - Test

7. Yazın hayatına Hastalar ve Işıklar adını taşıyan ilk hikâye

Bazı özellikleri verilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

E) Mustafa Necati Sepetçioğlu

A) Oğuz Atay

B) Ferit Edgü

C) Adalet Ağaoğlu

D) Bilge Karasu

E) Tomris Uyar

8. Küçürek (minimal) hikâye ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Yazar, okuyucu üzerinde sanatsal bir etki oluşturmak için hikâyenin boyutlarını küçültür.

11. Küçürek öykü, modernizmin “an” anlayışını kısa ve öz

B) Türk edebiyatında 1980 sonrasında yaygınlaşmıştır.

biçimde sınırlı sayıda kelimeyle anlatan öykülerdir. Küçürek öykü; bir şeyler vazetmez, nasihatte bulunmaz, I II karakter geliştirmez, perdeler arkasından konuşmaz, III IV okuyucuyu bir yere taşımaz. Ancak bazı değişmez V hakikatleri sezdirir, insanları onlarla aniden yüzleştirerek şok uyarmalar yapar.

C) Betimleme ve çözümlemeye dayanmayan, bir anı saptayan anlatılardır. D) Bu metinler yaşanmış küçük bir olay ya da içsel konuşma gibi şekillerde karşımıza çıkar. E) Hikâyenin yapı unsurları, –olay, yer, zaman ve kişiler– bu hikâyelerde de yer alır.

Bu parçada numaralanmış yerlerden hangisi bilgi yanlışına neden olmaktadır? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

9. ---- hikâyelerinde geleneksel hayat ile modern hayat arasında yaşanan çatışmaların bireyin ruhunda doğurduğu bunalımları, çeşitli sebeplerle uç veren uyumsuzlukları, hayatın tekdüzeliği üzerinde yoğunlaşır. Birey-toplum, iç-dış çatışmalarının anaforunda bunalan bireyin problemlerini anlatır. Bütün bu konuların arkasında insan hayatını altüst eden modernizm vardır. Modernist anlayışın ilk temsilcilerinden olan yazar, Bodur Minareden Öte, Eylemci kitaplarını yayımlamıştır.

12. Aşağıdakilerden hangisi 1960 sonrası hikâye yazarlarından biridir?

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) Sabahattin Ali

A) Oğuz Atay

B) Yusuf Atılgan

C) Mustafa Kutlu

C) Adalet Ağaoğlu

D) Bilge Karasu

D) Memduh Şevket Esendal

B) Sait Faik Abasıyanık

E) Vüsat O. Bener

E) Ahmet Hamdi Tanpınar 225

1. E

2. A 3. D 4. B 5. B 6. B 7. A 8. E 9. B 10. A 11. D 12. C

TEST

17

Cumhuriyet Dönemi (1960 Sonrası) Türk Hikâyesi • Küçürek (Minimal) Hikâye

Güçlenme Testi

1. • Önce Ekmekler Bozuldu

4. ---- Korkuyu Beklerken adlı hikâye kitabı, altmış beş sayfalık uzun bir hikâye ve yedi kısa hikâyeden oluşmaktadır. Eserin en uzun öyküsü olan ve esere adını veren Korkuyu Beklerken, korku imgesi üzerinden kendini toplumdan uzaklaştıran ve bunun sonucunda topluma yabancılaşan bir kahramanı ele alır. Kitaptaki diğer öyküler Beyaz Mantolu Adam, Unutulan, Bir Mektup, Ne Evet Ne Hayır, Tahta At, Babama Mektup, Demiryolu Hikâyecileri – Bir Rüya’dır. Yazarın diğer öykülerde yabancılaşma, iletişimsizlik, ötekileştirme gibi imgeleri işlediği görülmektedir.

• Susuz Yaz • Cevizli Bahçe • Sam Amca Bu eserler aşağıdaki yazarlarla eşleştirildiğinde yazarlardan hangisi dışta kalır? A) Necati Cumalı

B) Füruzan

C) Samim Kocagöz

D) Oktay Akbal

E) Kemal Bilbaşar

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Leyla Erbil’in B) Sevgi Soysal’ın C) Oğuz Atay’ın D) Tarık Buğra’nın

2. (I) Türk edebiyatında 1940 sonrasında görülmeye başlanan modernist hikâye, 1960 sonrasında da etkisini devam ettirir. (II) Modernizmin etkisiyle gelişen bu hikâye akımında olay değil; kişide uyandırdığı çağrışım, bireyde yarattığı izlenim konu olarak işlenir. (III) Eserler klasik hikâye yapısına uygun kurgulanır. (IV) Anlatımında bilinç akışı, iç konuşma gibi anlatım tekniklerinden faydalanılır. (V) Bu hikâyelerin kahramanlarının tipik özelliği karamsar ve mutsuz olmalarıdır.

E) Tomris Uyar’ın

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

5. I. Günlük olayları, büyük şehrin kalabalığında yitip giden insanlar ve kadınları konu almıştır. Hikâye kitapları arasında Yürekte Bukağı, Yaza Yolculuk sayılabilir. II. Hikâyelerinde betimlemelere ve çözümlemelere yer veren yazarın Parasız Yatılı, Benim Sinemalarım gibi hikâye kitapları vardır.

3. Yakışır mı sana acizden, güçsüzden yana olmak; sana mı düştü şu koca dünyada diğerkâm olmak? Dişliden, kimin borusu ötüyorsa ondan yana olsana! Unuttun mu bunca atasözümüzü: Dereyi geçene kadar ayıya dayı, akıllı sözünü deliye söyletir dememişler mi onlar? Paran yok, cephane yok, adamın yok, evin yok, sırtını ya dağa ya beye vereceksin dememişler mi? Sen kimi aldın ardına a ayran geven oğlum, benim pırlantama mı güveniyorsun…

III. Romanlarında olduğu gibi hikâyelerinde de postmodern anlayışın temsilcisi olmuştur. Tek hikâye kitabı Korkuyu Beklerken’dir. IV. Edebiyata şiirle başlamış sonrasında gülmeceye dayalı bir dille öyküler yazmıştır; Toros Canavarı, Yedek Parça, Damda Deli Var başlıca öykü kitaplarıdır.

Bu parçada öne çıkan anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir?

Numaralanmış cümlelerde hakkında bilgi verilmeyen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilinç akışı

B) Parodi

A) Tomris Uyar

B) Oğuz Atay

C) Pastiş

D) Özetleme

C) Füruzan

D) Aziz Nesin

E) İroni

E) Talip Apaydın 226

T E ST

622863

17

ve bunda da oldukça başarılı olan yazarlardan biridir Oğuz Atay. Kısa sürmüş bir ömre hikâye, roman, tiyatro türlerinde eserler sığdırmıştır. Yazarın tek hikâyesi Tehlikeli Oyunlar’dır. Romanları ise Korkuyu Beklerken, I II Bir Bilim Adamının Romanı ve Tutunamayanlar’dır. III IV Oyunlarda Yaşayanlar ise yazarın tek oyunudur. V Bu parçadaki bilgi yanlışının giderilebilmesi için numaralanmış eserlerden hangilerinin yer değiştirmesi gerekir? A) I ve II

B) II ve III D) III ve V

107 (622863

peşindeyim. Bize has olanı yeniden yakalamak arzusundayım… Ben eski geleneğimizi esas alıyorum. 622863 Buradan yola çıkarak günümüz anlatım imkânlarını yani modern ifadeyi kollayan bir yapı araştırıyorum. Yokuşa Akan Sular, Yoksulluk İçimizde, Ya Tahammül Ya Sefer bu anlayışımın somut örnekleridir.

2. Seviye

9. Ben toprağımızda temellerini bulan birQR oluşumun - Test

6. Türk edebiyatında klasik anlatı geleneğinin dışına çıkan

OPT�K - Test 107 (622863)

Bu parçada sanat anlayışını ifade eden yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Mustafa Kutlu

B) Rasim Özdenören

C) Mustafa Miyasoğlu

D) Cahit Zarifoğlu

E) Nezihe Meriç

C) II ve V E) IV ve V

10. Dünya edebiyatında Franz Kafka, Max Jacob gibi

hangisi söylenemez?

I II yazarlar; Türk edebiyatında ise Ferit Edgü, Necati Tosuner, Hulki Aktunç, Haydar Ergülen, Mustafa Kutlu III IV V gibi isimler tanınmış küçürek hikâye yazarlarıdır.

A) Hikâye türünde eser veren yazar sayısı artmış, farklı yönelişleri yansıtan eserler yazılmıştır.

Bu cümlede altı çizili yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?

B) Toplumcu gerçekçi anlayışla işçi, köy, kasaba ve şehirlerde yaşayan insanların sorunları anlatılmaya devam etmiştir.

A) I

7. 1960 sonrası Türk hikâyesi ile ilgili aşağıdakilerden

C) Bazı yazarlar yeni ifade yolları aramış ve yeni anlatım tekniklerini eserlerinde kullanmıştır.

B) II

C) III

D) IV

E) V

11. Bulmayı hiç düşünmeden ve bulacağını ummadan aradı,

D) Bireyin iç dünyasını esas alan hikâyeler yazılmaya devam edilmiştir.

belki aramakta olduğunun bilincine bile varmadan: gizli bir gece geçirmişti, karanlık, gizli, ürperti verici demek istiyordu ki, bütün ömrü bir tek karanlık bir gecede geçmişti, öyle sayıyordu: geçirdiği bunca günler, bunca geceler, bunca haftalar ve aylar ve yıllar şimdi gerilerde kalmış bir tek gece gibiydi ve aramakta olduğunu bilmiyordu. Kimi zaman dört duvar arasına sıkışıp kalırdı: renksiz boyalı, kişiliksiz, dağınık, can sıkıcı duvarlar ve adi tahtalardan meydana getirilmiş raflardaki kapsız, eski püskü kitaplar, canı çekmeden alıp bakardı. Kimi zaman güneş ışığına boğulmuş tozlu sokaklarda bir başına yalnızlık duyguları boğazına düğümlenmiş olarak ve nereye gideceğini bilmeden dolaşırdı. Duru, boş sokaklar hiçbir şey söylemezdi ona.

E) Necati Cumalı, Talip Apaydın gibi yazarlar modernist anlayışla eserler vermiştir.

8. Öyküde “yoğunluk, içtenlik ve sahicilik” olması gerektiğini

savunan yazar, ilk kitabı İpek ve Bakır’daki öykülerinde küçük burjuva kökenli insanların yaşama biçimleri üzerine yoğunlaşmıştır. Diz Boyu Papatyalar’da bıçkın kabadayılara, ününü yitirmiş sinema oyuncularına, ekmek parasını nasıl çıkartacağını kestiremeyen kimselerin öykülerine yer verilmiştir.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu parçada sözü edilen eserlerin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Benzetmeye yer verilmiştir.

A) Tomris Uyar

B) Nazlı Eray

C) Üçüncü kişili anlatımından yararlanılmıştır.

C) Ferit Edgü

D) Selim İleri

D) Betimleme kullanılmıştır.

B) Kişileştirme yapılmıştır.

E) Füruzan

E) İç konuşmaya başvurulmuştur. 227

1. B

2. C 3. E 4. C 5. E 6. A 7. E 8. A 9. A 10. E 11. E

TEST

18

Cumhuriyet Dönemi (1960 Sonrası) Türk Hikâyesi • Küçürek (Minimal) Hikâye 4. Şeylerdeki şeyler işte, sokaklardaki insanlar görmüyorlar

izleyebilirsiniz. Yazar, her hikâyede yalnız bir olay anlatmayı yazış kuralı bellemiş sanki. Mizahı hikâyelerinin bütünlüğünde vermek ister. Eserlerinin isimlerinde Don Kişot İstanbul’da, Nerde Eski Usturalar, Saksağanın Kuyruğu, Altın Ekicisi olduğu gibi mizahi unsurlar bulunur. Yazar, sorunlara çözümler üretmez; sorunu yani nasıl olduğumuzu söyler. Gülerken gerçeklerin fark edilmesini arzular.

beni. Oysa günlerdir tutkularım perçemlerimde dolaşıyorum. Nemli bir öğle sonrası, baş dönmeli, yeşertici. Yol kavşağında durdum. Arabalar habire geçiyor. Camlarında kızıl kızgın yüzüm, geçiyorlar. Yaya geçidinden tam üç kez geçtim. Trafik polisi de görmedi beni. “Gösterge... Gösterge!” diye bağırdım ona. Rahatlamadım hiç. Kızgınlığım tabanlarımda. Öğle güneşinde, kumsalda dolaşıyormuşum gibi -çıplak ayaklarla, kızmış kumlarda- yanıyor tabanlarım. Erkeklere, erkeklere, en çok onlara, bu kendilerini, sonra yine kendilerini sevenlere kızgınlığım. İki düğmeli, tek düğmeli, üç düğmeli ceketleriyle duyarsızlar ordusu yığın yığın geçiyorlar. Ceketsiz, kravatsızlarda biraz olsun umudum vardı oysa tek dolaşmıyor onlar - güçsüzler. Rastlamadım işte, birilerine rastlamadım - Rast-lasanda, rast-la-ma-sanda av- va gi-di-yo-ruz.

GÜÇLENME TESTİ

Simülasyon Testi

1. Yazarın hikâyelerinde bir fıkra çekirdeğini kolayca

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Rıfat Ilgaz

B) Kemal Tahir

C) Talip Apaydın

D) Aziz Nesin E) Fakir Baykurt

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

2. I. Uzun Bir Gece - Necati Cumalı

A) Öykü kahramanının yalnızlığının dile getirildiği

II. Sancho’nun Sabah Yürüyüşü - Haldun Taner

B) İmgesel betimlemelere yer verildiği

III. Sessizliğin İlk Sesi - Füruzan

C) Klasik öykü düzeninin dışına çıkıldığı

IV. Hazır Dünya - Nazlı Eray

D) İç konuşmalara yer verildiği

V. Gecenin Öteki Yüzü - Adalet Ağaoğlu

E) Parodi anlatım tekniği kullanıldığı

Numaralanmış eserlerden hangileri yer değiştirirse eşleştirmedeki yanlışlık giderilmiş olur? A) I ve II

B) I ve III D) III ve V

C) II ve IV E) IV ve V

3. Kapıcı Âdem’in kapıcılığı otuz seneye yakındı. Bu sürenin on beş senesi kendisi şehirde, ailesi köyde geçmişti. Büyük şehrin büyük şehir olmadığı devirlerde, kenar semtlerde beş yüz liraya, bin liraya iki arsa satın almıştı. Ailesini getirmeye niyetlendiği zaman ne olur ne olmaz kaydıyla hemşehrilerinden bir ikisini ayarlamış, birlikte arsaya bir gecekondu yapmıştı. O zamanlar bu gecekonduyu hemşehrilerinden birine bakımı karşılığı vermişti.

5. Öykülerimde toplumcu gerçekçilikten izler vardır ancak bu izler, ideolojik değildir. Ben Anadolu irfanını ön planda tutarım. Doğu’da büyüdüm. Malatya-Elâzığ-MaraşTunceli, bu şehirler Doğu ikliminin kentleri. O şehirlerin şartları öykülerime yansımıştır. Genel olarak toplumsal hayat ve değerlerdeki değişme, çözülme ve bunun getirdiği yabancılaşmayı ele alırım. Beni modernist yazarlardan ayıran fark, toplum içinde yalnızlık çeken insanın sığınağını metafizik teslimiyette bulmamdır.

Mustafa Kutlu’ya ait olan bir hikâyeden alınan bu parçadan hareketle yazar ile ilgili, I. Bireyin iç dünyasını esas alan hikâyeler yazmıştır. II. Sıradan hayatları hikâyelerine konu edinmiştir. III. Yalın, açık ve anlaşılır bir dili vardır.

Bu parçada kendini anlatan yazar aşağıdakilerden hangisi olabilir?

yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Adalet Ağaoğlu

B) Rasim Özdenören

C) Sevgi Soysal

D) Oğuz Atay

A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız III

C) I ve II

E) Selim İleri

E) II ve III 228

622864

6. • Alegorik ve imgeli bir anlatım kullanma

Ama çok geçmeden gördüm ki yol yoktu. Yol silinmişti.

• Toplum içinde yalnızlaşan bireyin sıkıntılarını konu alma

Ne yapabilirdim?

622864

OPT�K - Test 108 (622864)

Geri dönemeyeceğime göre bir yol açıp orada ilerlemem gerekiyordu. Ben de öyle yaptım.

A) Yüksek Gerilim B) Gecenin Öteki Yüzü

Aradan ne kadar zaman geçti bilmiyorum.

C) Kısmet Büfesi D) Korkuyu Beklerken

Hâlâ yoldayım. Ama bu yol hangi yol ve beni nereye götürecek, bilmiyorum. Bu hikâyeyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kahraman bakış açısıyla anlatılmıştır.

7. İki kez Sait Faik Armağanı’nı kazanan sanatçı dönemin

B) İnsanın uzun yaşam serüveninde yolunu yitirip ortada kalmasına değinilmiştir.

önde gelen yazarlarını takip ederek yazmaya başladığı ilk hikâyelerinde kendine dönük, şairce bir tutum benimsemiş, hikâyeci kimliğini bularak ödül de aldığı hikâyelerinde ise gözlemci gerçekçi anlayışa yönelmiştir. Hikâyelerini avukatlık günlerinde üzerinde çalıştığı dosyalardan çıkarmıştır. Bu hikâyelerinde suç ve ceza dengesizliğini, töreyi konu olarak işlemiştir. Susuz Yaz tanınmış eserlerinden biridir.

C) Umutsuzluk teması işlenmiştir. D) Minimal bir öykü özelliği göstermektedir. E) Duygular bilinç akışıyla verilmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın bir eseridir? A) Yabanın Adamları B) Ay Büyürken Uyuyamam C) Yoldan Geçen Öyküler D) Lal Masalları E) Hallaç

10. Buraya nerden geldiğimi bilmiyorum.

8. Kendi yaşamından belirgin izler taşıyan ilk öykülerinden

Onlar da bilmiyor.

başlayarak incelikli, lirik ve sözünü sakınmayan, sarsıcı bir yazar olarak tanındı. Özellikle çocukluk yıllarının eksen alındığı bu öykülerde, aile içinde baba ve okulda öğretmen disipliniyle uygulanan baskıların yetişmekte olan bir insanı birçok yönden nasıl sakatladığını, bu sakatlığın ileriki yaşlarda kadın erkek her bireyi biçimleyerek baskı toplumu şeklinde yansıdığını, deneyimlere yaslanan çarpıcı bir dille aktardı. Tüm öykülerini Eski Bahçe Eski Sevgi adlı eserinde topladı.

Benim nerden geldiğimi değil kendilerinin nerden geldiğini... Ayrıca, onlarla aynı dili de konuşmuyorum. Ayrıca, onlar da kendi aralarında aynı dili konuşmuyor. Böylece, (garip aile!) bir arada yaşayıp gidiveriyoruz işte. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) İroni yapılmıştır.

A) Tezer Özlü

B) Sevgi Soysal

C) Betimlemelerden yararlanılmıştır.

C) Nezihe Meriç

D) Tomris Uyar

D) Kahraman bakış açısı vardır.

B) Tezatlardan yararlanılmıştır.

E) Nazlı Eray

E) Yabancılaşma teması işlenmiştir. 229

1. A

3. Seviye

• Bilinç akışı, iç monolog gibi tekniklere yer verme

E) Sarı Sıcak

18

QR - Test 108 (622864

9. Yola çıktım.

Aşağıdaki eserlerden hangisi verilen özellikler doğrultusunda kaleme alınmamıştır?

T E ST

2. D 3. E 4. E 5. B 6. E 7. B 8. A 9. E 10. C

TEST

19

Cumhuriyet Dönemi (1960 Sonrası) Türk Hikâyesi • Küçürek (Minimal) Hikâye 4. Bu taşın sesini dinleyeceksin. Buğdayın taşa, taşın

modernist akımlar ön plana çıkar. Her geçen gün biraz daha Batı’ya ve dünyaya açılan Türk kültürü ve edebiyatı, söz konusu siyasi, kültürel, sosyal, ekonomik ve sanatsal gelişme veya değişmelerden geniş ölçüde etkilenir. Bu anlayışların yanında bazı sanatkârlarımız gelenekten beslenmeye veya gelenek ile moderni sentez etmeye çalışırlar.

buğdaya anlattığını... Derler ki bu iki unsur birbirine âşıktır. Suyun sesi ilahidir. Dönüp durmak semadır. Zerre sema eder, âlem sema eder. Ay döner, gezegenler döner, dünya durmaz döner. Neden? Çünkü kâinat aşk sarhoşudur. Taş ile buğdayın aşkı birbirini yakar, bir kokulu buğu çıkar. Un öğütenler bilir. Ne demiş karındaşımız: Benim adım dertli dolap. Dolap niçin iniler? O da aşk sarhoşudur. Bunlara teknoloji diyenler çarpılır.

GÜÇLENME TESTİ

Simülasyon Testi

1. 1970 sonrasında Türk hikâyesinde varoluşçu ve

Bu parçada sözü edilen “gelenekten beslenip gelenek ile moderni sentez etmeye çalışanlar” ifadesine uyan hikâye yazarı aşağıdakilerden hangisidir?

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A) Samiha Ayverdi

B) Mustafa Kutlu

A) Kişileştirmelere yer verildiği

C) Adalet Ağaoğlu

D) Yusuf Atılgan

B) Metafizik eğilimleri işlediği

E) Selim İleri

C) Gösterme tekniğine başvurulduğu D) Benzetme yapıldığı E) Kahraman bakış açısıyla yazıldığı

2. Hemen hemen bütün öykülerinde fiziksel olarak engelli bir insanın yaşadığı bunalımları anlattı. İlk öykülerinde çevresinde bulunan “küçük insanların” serüvenlerini yer yer mizahi bir üslupla veren yazar daha sonra oldukça içe dönük öyküler yazdı. İkinci öykü kitabı olan Çıkmazda öykü kişisinin, yaşama gücünü çocukluk yıllarından başlayarak gençliğine doğru nasıl parça parça yitirdiğini anlatır. Bir sonraki öykü kitabı Kambur’da bu tema iyice kökleşmiş görünmektedir. Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Necati Tosuner

B) Ferit Edgü

C) Murat Yalçın

D) Hulki Aktunç

5.

E) Vüsat O. Bener

3. Gandilere dönmüş güllerinizin liflerini gösterip aya ıssızlığın camlarını şekerlemek, tak, hozorlamak, dudaklamak tak da tak tak, kara kara böceklerimizi de tak, geleneksiz geleneklerimizi de tak taka da tak tak, yüklemlerden siz de mi de tak tak da tak tak tak, yalnızlığın kemikleri sızlasın da tak tak tak, Balam sıpasını alsın, Balak kavmini alsın tak tak da tak tak tak tak tak tak tak, Balam sıpasını alsın, tak tak da tak tak tak tak tak tak tak bi kurnaz Odysseus da tak taka tak kulakları bella cohen taka tak da tak tak tak...

B) Özetleme

C) Geriye dönüş

D) Pastiş

Eser

Anlayış

I

İpek ve Bakır

Modernist

Yaşar Kemal

II

Toplumcu gerçekçi

Bilge Karasu

Kısmet Büfesi

III

Bu tabloda numaralanmış yerlere aşağıdakilerden hangisi sırasıyla getirilmiştir? I

E) İç çözümleme 230

II

III

A) Yusuf Atılgan

Teneke

Metafizik değerleri ele alan

B) Tomris Uyar

Sarı Sıcak

Postmodern

Adalet Ağaoğlu

Tanyeri Horozları

Bireyin iç dünyasını esas alan

D) Nezihe Araz

İnce Memed

Postmodern

E) Mustafa Kutlu

Ortadirek

Metafizik değerleri ele alan

C)

Bu parçadaki anlatım tekniği aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilinç akışı

Yazar

T E ST

622865

19

betimlemelerle eski İstanbul sokaklarını, evlerini anlattı; yoksul insanların bırakılmışlık, yalnızlık ve dayanışma gibi duygularını samimi ve hüzünlü bir dille işledi. Öykülerinde İstanbul’un geleneksel sosyal dokusundan kesitler sunup ruhsal çözümlemeler yaparken romanlarında sosyal konular kadar tarihe de yer verdi. Özellikle Orta Asya Türklerinin yaşadıklarını lirik bir dille kaleme aldı. Rozalya Ana, Onlardan Kalan, Bölüşmek öykü kitapları birçok dile çevirildi.

109 (622865

bir öyküye yer vermektedir. Bu eserde gerçekçi köy hikâyelerini toplamıştır. Toprak, su davaları, çekişmeler, 622865 kıskançlıklar, öç almalar ve köylümüzün, kasabalımızın bu konulardaki tutumu anlatılır.

OPT�K - Test 109 (622865)

Bu parçadan hareketle Necati Cumalı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Hikâyelerinde kişiliğini gizlememiştir. B) Olay hikâyeleri kaleme almıştır.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

C) Toplumcu gerçekçi anlayışın temsilcisidir.

A) Sevgi Sosyal

B) Leylâ Erbil

E) Şiirsel bir dille hikâye kaleme alır.

C) Sevinç Çokum

D) Nezihe Araz

D) Kahramanlarını psikolojik boyutuyla verir.

E) Adalet Ağaoğlu

10. Ne var ki benim ne kapanım var ne de öksem, ne ağım var ne de kafesim. Ne de kuşlarla ilgili bilgim, gözlemim, deneyimim. Bu bahar günlerinde, her sabah, gün doğarken bahçedeki cama tüneyen bir kuş ötüyor. Ama ben; onun bir ispinoz mu, florya mı, iskete mi, saka mı, yoksa bir bülbül mü olduğunu bilmiyorum.

7. I. İmgeli anlatım

Aşağıdaki yazarlardan hangisi bu hikâyeyi kaleme almış olamaz?

II. Olay anlatımı III. Postmodernizm IV. Yoruma açık olma

A) Ferit Edgü

B) Tezer Özlü

C) Lâtife Tekin

D) Tarık Dursun K

V. Kelime sayısının sınırı olma

E) Necati Tosuner

Numaralanmış özelliklerden hangisi küçürek öykü ile ilişkilendirilemez? A) I

B) II

C) III

D) IV

3. Seviye

9. Susuz Yaz adlı hikâye kitabında NecatiQR Cumalı on - Test

6. Öykülerinde yer yer gerçeküstücü motifler taşıyan

E) V

11. Demirlerin arasına ipler gerili, iplere çamaşırlar serili, bi rüzgâr sonra bi fırtına, iplere çamaşırlar gerili, beyaz kar gibi, ipler yerlere serili, fırtına tipi, bi köpek havladı şimdi, fincanlarla çaylar içildi, erkeklerden söz edildi… Tavalarda yağlar ekşidi. Çamaşırlar kirli, birikti birikti. Islatılmış, kokuşmuş çamaşırlar, çamaşırlar, kokuları, kirleri, birikti birikti. Buzdolapları, kamyonlar, koltuklar, halılar kamyonlara yüklendi. Kamyonlar art arda art arda, yarlardan devrildi, devrildi. Eskiciler geldi, dilenciler gitti, verildi, verildi, verildi. Tak, tak, tak, bir sincap sesi, bir çocuk ormanını süsledi. Tak, tak, tak makinenin sesi, bir erkek gerindi, esnedi. Sincap fındığını yedi.

8. Modernist kadın hikâyecilerden biridir. Hikâyelerinin önemli bir özelliği inandırıcı olmalarıdır. Bunu da yapısındaki sağlamlıktan alır. Yazar, ayrıntıları çok iyi kullanır. Kimi zaman gereksiz açıklamalar yaptığı, kahramanlarının ağzından kendisinin konuştuğu da görülür. Sessiz çoğunluğun acısını, sevgisini, gücünü anlatır. İstanbul’un kenar semtlerinde yaşayanlar, göçmenler, incitilmiş çocuklar onun hikâyelerinde kendine yer bulur. Parasız Yatılı onun en çok bilinen eseridir.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

A) Durum hikâyesine ait özellikler barındırmaktadır.

A) Leylâ Erbil

B) Adalet Ağaoğlu

C) Bilinç akışı tekniği kullanılmıştır.

C) Füruzan

D) Nazlı Eray

D) Öykü anlatıcısının iç dünyasına değinilmiştir.

B) Pastiş tekniğine yer verilmiştir.

E) Betimlemelerden yararlanılmıştır.

E) Sevgi Soysal 231

1. B

2. A 3. A 4. C 5. B 6. C 7. B 8. C 9. C 10. C 11. D

TEST

20

Hikâye 4. İkinci Dünya Savaşı’nın başladığı yıllarda şiirle edebiyat

Bir Serencam ve Rahmet’teki hikâyeleri Servetifünun yanlayışıyla ve bireysel konularda yazılmıştır. Maupassant tarzıyla yazdığı hikâyelerini sade bir dille ve gerçekçi bir çizgide kaleme alır. Bu tarz hikâyelerini de ---- adıyla kitaplaştırmıştır.

dünyasına adımını atan yazar daha sonra hikâye, roman ve oyunlar yazarak edebiyatın diğer türlerinde de eserler verdi. Hikâyelerinin bir kısmında (Yalnız Kadın, Değişik Gözle) kendi “benini merkez alırken, bir kısmında (Susuz Yaz) Ege Bölgesi başta olmak üzere taşra hayatı ve insanlarını anlattı. Tütün işçilerinin problemleri, köylünün tabiatla mücadelesi, kadın-erkek ilişkileri üzerinde durdu. Gözlemlerinden geniş ölçüde faydalanarak kasaba insanı ve kadın gerçeği üzerinde yoğunlaştı. Sanat hayatının akışını dikkate aldığımızda Sait Faik Abasıyanık tarzı hikâyeden sosyal gerçekçi hikâyeye doğru kaydığını görürüz.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdaki eserlerden hangisi getirilmelidir?

GÜÇLENME TESTİ

Tarama Testi

1. Onun hikâyeciliğini iki döneme ayırmak doğru olur.

A) Yaban B) Millî Savaş Hikâyeleri C) İzmir’den Bursa’ya D) Dağa Çıkan Kurt E) Vatan Yolunda

Bu parçada sözü edilen yazarımız aşağıdakilerden hangisidir?

2. Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarında Millî Edebiyat sanatçıları da eser vermeye devam etmiş ve bu dönem yazarları, gözlemci gerçekçiliğe dayalı hikâyeler kaleme almıştır.

A) Yaşar Kemal

B) Rıfat Ilgaz

C) Aziz Nesin

D) Haldun Taner E) Necati Cumalı

Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde kaleme alınmış hikâye türünde eserlerden biri değildir? A) Eski Resimler B) Talâk-ı Selâse C) Leyla ile Mecnun D) Bir Muhtıranın Son Yaprakları E) Millî Savaş Hikâyeleri

3. Yarın yarın diye sayıklayıp durmuştum; işte yarının eşiğindeydim ve nerdeyse tan yeri ağaracaktı, ağaracaktı da ne olacaktı. Yarın, öbür gün, bir yıl, beş yıl ne imiş? Bütün mesele yetmiş sekizde... Yetmiş sekiz nerede? Yetmiş sekiz iki yüz yirmi lira ücretli, lokantaya, bakkala borçlu, tek kat elbiseli, pençesiz pabuçlu ve... aşksız, arkadaşsız bir musahhih olmak için mi var olmuştu? Ümitlerin, kararların, yedi rengin her çeşit birleşmeleri ile ışıl ışıl aydınlattığı gelecek yılların billurları, içlerinden öyle soluk benizli yarınlar çıksın diye mi yetmiş sekizin rüyalarına sıra sıra dizilmişti?

5. Yazar, genellikle yozlaşmış ve aldatan tipleri öne çıkararak toplumdaki kötü gidişe dikkat çeker. Toplum içerisindeki yozlaşmayı verirken yozlaşmaya yüz tutmuş tipleri ön plana çıkarır. Hikâyelerinde dönem dönem farklı anlatım teknikleri dener. Bu farklılıkların başında sembollerden yararlanması gelir. Yazar, Konçinalar adlı hikâyede tamamen sembollerden yararlanmıştır. Toplum içerisinde yer alan her kesimden insanı bu hikâyede sembolize edilmiş şekilde görmekteyiz.

Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Anlatıcının düşünceleri iç konuşmalarla verilmektedir.

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

B) Kahraman bakış açısıyla anlatılmıştır. C) Yinelemelere yer verilmiştir. D) Toplumsal bir sorunun birey üzerindeki etkileri ele alınmıştır. E) Umutsuzluktan söz edilmiştir.

A) Aziz Nesin

B) Haldun Taner

C) Rıfat Ilgaz

D) Muzaffer İzgü E) Selim İleri

232

622866

9.

II. Memduh Şevket Esendal - Maupassant tarzı hikâye

QR - Test 110 (622866

Özellik

Hikâye Geleneği

I.

Olağanüstülüğe yer verme

III. Refik Halit Karay - Çehov tarzı hikâye

II.

Beyitler hâlinde yazılma

IV. Tarık Buğra - Çehov tarzı hikâye

III.

V. Sabahattin Ali - Maupassant tarzı hikâye

IV.

Manzum mensur yazılma

Numaralanmış yazarlardan hangileri yer değiştirirse eşleştirmedeki yanlışlık giderilmiş olur?

V.

Dinî nitelikli olma

A) I ve II

B) I ve III D) III ve IV

622866

• Dede Korkut Hikâyeleri

OPT� K - Test 110 (622866) Hz. Ali’yi konu edinme • Cenkname • Halk Hikâyesi

Numaralanmış özelliklerden hangisi tabloda verilen hikâye geleneklerinde ortaktır?

C) II ve III E) IV ve V

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

10. Mesneviler konularına göre şöyle sınıflandırılabilir. 7. Her türlü değerini minimize ederek atomüstü bir yapıya

• Dinî - Tasavvufi Mesneviler: ----

ulaşmak isteyen XX. yüzyıl dünyasında, anlatı tekniği de payını almalıydı. Zira her şey parçalanarak değişiyor, ufalıyordu. XX. yüzyıl bir minimize etme çağı idi; eski sofralar yerini fast food atıştırmalara, sayfalar süren mektuplar yerini eksiltili harflerle yazılmış kısa mesajlara ve uzun anlatmalar/izah etmeler kısa özetlemelere indirgenmiştir.

• Aşk Hikâyelerini Konu Alan Mesneviler: ---• Mizahi ya da Eleştiri Konulu Mesneviler: ---• Ahlaki Konulu Didaktik Mesneviler: ---Yukarıdaki sınıflandırmada boş bırakılan yerlere aşağıdaki mesnevilerden hangisi getirilemez? A) Hüsrev ü Şirin B) Harname

Bu anlayışın ortaya çıkardığı edebî tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Fabl

B) Kısa öykü

C) Küçürek öykü

D) Şiir

C) Hüsn ü Aşk D) İskendername E) Hayriyye

E) Fıkra

11. I. Yalnızım o kadar yalnızım ki… camları kıracak kadar… onu gördüm… Gün… Onun saçarlı kuş tüyleri eski sarı… Ben… her şey… balıklar… elimde kaldı ve bir damla olsun kanı… Üstüme çullanmayın… zaten ben… Uzun acıtıcı kork-kork… Sarı… Gün… O da kırıldı… eskisi… acı n’olur…

8. Kurtuluş Savaşı hikâyeleri içerisinde Türk kadınlarının uğramış olduğu zulüm ve işkenceleri anlatan hikâyeler geniş yer tutar. Bu kadınlar kimi zaman güçlü yönleriyle öne çıkarlar. Kendilerini ve ailelerini korumak için mücadele verirler. Bunun yanı sıra savaşta perişan olmuş, aklını yitirmiş kadınlar da vardır. Hepsi düşmanla mücadele eden Türk kadınlarıdır. ----; Efe’nin Hikâyesi, Zeynebim Zeynebim, Emine’nin Şehadeti, Fadime Nine ile Kerem Dede, Aziz’in Karısı ve Vurma Fatma hikâyelerinde Yunanların yaptığı zulümler ayrıntılarıyla işlenir.

II. Kötüler de yaşar. Kötüler de. Ben de onlardan biriyim. Herkes benden tiksiniyor. Ben de tiksiniyorum. Herkesten. Ve kendimden. Çaresiz kendimden. Sürüp giden yaşamaktan. Ah niçin o anda… Numaralanmış parçalarda kullanılan anlatım tekniği aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir?

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

I

II

A)

İç çözümleme

İç konuşma

B)

Bilinç akışı

İç konuşma

A) Ömer Seyfettin’in

B) Sait Faik Abasıyanık’ın

C)

Özetleme

İç çözümleme

C) Halide Edip Adıvar’ın

D) Refik Halit Karay’ın

D)

Bilinç akışı

İç çözümleme

E)

İç konuşma

Geriye dönüş

E) Kemal Bilbaşar’ın 233

20

4. Seviye

6. I. Sait Faik Abasıyanık - Çehov tarzı hikâye

T E ST

1. B

2. D 3. D 4. E 5. B 6. C 7. C 8. C 9. A 10. D 11. B

TEST

21

3. I. Yiğit yiğide yad olmaz

bilinçaltındadır. Bugüne kadarki dönemde, hayat ve sanatın belirleyicisi ve yönlendiricisi akıl, zekâ ve mantık olmuştur. Hâlbuki böyle bir tavır, insanın son derece eksik ve tek yönlü olarak tanınmasına sebebiyet vermiştir. Üstelik bu tanıma, onun yapmacıklı veya maskeli yanıdır. Bu yolla saf ve asıl insana, onun gerçekliğine ulaşmak mümkün değildir. Gerçek insana ulaşmak, öncelikle onun şuuraltına inilmesi ve şuuraltının boşaltılması ile mümkün olabilir.

GÜÇLENME TESTİ

Sarmal Deneme

1. Sanattaki her türlü gerçek, yaratılışın kaynağı olan

B) Dadaizm

D) Sembolizm

İyilerde ham süt olmaz



Bin kaygı bir borç ödemez



Gamlanma gönül gamlanma

II. Yaz gelip de meyvaları yetmemiş

Bu parçada dile getirilen düşünceler, aşağıdaki edebî akımlardan hangisi ile ilişkilendirilebilir? A) Fütürizm





Şeyda bülbül konup figan etmemiş



Bahçasında mor menevşe bitmemiş



Açılmış goncası gülü Zeyneb’in

Numaralanmış dörtlüklerde altı çizili dizelerdeki söz sanatları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

C) Sürrealizm

E) Egzistansiyalizm

I

II

A)

İrsalimesel

Açık istiare

B)

Kapalı istiare

Teşhis

C)

Kapalı istiare

Teşbih

D)

İrsalimesel

Kapalı istiare

E)

Telmih

Teşbih

4. Şevket Bulut’un, Yasin Tulumu adlı hikâyesinde olaylar şu şekilde gelişir: Hasan’ın ölüm döşeğindeki tasviri, Zöhre’nin Derviş Ali’yi çağırmaya gitmesi, birlikte eve dönüşleri ve Hasan’ın ölümü. Yazar; şahısları, onların kıymet hükümlerini, dünya görüşlerini ve köyün sosyal meselelerini onları konuşturmak suretiyle ortaya koyar. Yazar, düşüncelerini köylülere söylettiği için kendi varlığını hissettirmiyor, objektif anlatım tarzını tercih ediyor.

2. Aceb ben ne müselmânem Hakk’a bir şükürüm yokdur Bu Hakk yolun görebilmen gör hiç nurum yokdur Fesat endişeden geçmen helâlden haramı seçmen Dâim bu dünyeye tâleb kılurem huzurum yokdur

Bu parçadan hareketle Yasin Tulumu adlı hikâye ile ilgili,

Garazdur halka haberüm budur gönlümdeki varım Günah yazıldı defterüm dahi hiç defterüm yokdur

I. Olay hikâyesinin özellikleri görülmektedir.

Bu beyitlerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

II. Yazar, realist bir bakış açısıyla hikâyeyi kaleme almıştır.

A) Ek hâlinde redif kullanıldığı

III. Kahramanlar psikolojik yönleriyle ele alınmıştır.

B) İçerik bakımından ilahiye benzediği C) Mesnevi kafiye düzeni ile yazıldığı

yargılarından hangileri söylenebilir?

D) Tecahülüarif sanatına başvurulduğu

A) Yalnız I D) I ve III

E) Tezat sanatına yer verildiği 234

B) Yalnız II

C) I ve II

E) I, II ve III

T E ST

21

5. • Olabildiğince kısa yazılmaya çalışılır.

8. I. Geleneksel öykü anlatımız olan meddahlığın etkileri görülmektedir.

• Simgesel ve derin anlamlar içerebilir.

II. Toplum için sanat anlayışıyla hikâyeler yazılmıştır.

• Metin herkeste aynı kanıyı oluşturmayabilir.

III. Hikâyelerin dili ağır ve sanatlıdır.

• Postmodern anlayışın ürünü bir anlatı türüdür.

IV. Romantizm akımının etkisi eserlere yansımıştır.

Bazı özellikleri verilen edebî tür aşağıdakilerden hangisidir? A) Şiir

B) Fıkra

C) Fabl

D) Manzum hikâye

V. Hikâyecilik teknik olarak kusurludur. Tanzimat hikâyesinin numaralanmış özelliklerinden hangisi Millî Edebiyat Dönemi’nde de görülmektedir?

E) Minimal hikâye

A) I

B) II

C) III

D) IV

E) V

6. Mevlid, mesnevi nazım biçimiyle yazılmış olup Anadolu sahasında en fazla beğenilen, okunulan ve etkisi günümüze kadar ulaşan bir eserdir. Eserin asıl adı Vesîletü’n-Necât’tır. ---- bu mesnevisinde Peygamberimizin doğumunu, hayatına dair hadiseleri ve şahsiyetini anlatmaktadır.

9. Mendil Altında adlı hikâyede neredeyse hiç olay yoktur. Hikâye öğlen tatilinde sineklerden kurtularak kısa bir kestirme yapmak isteyen sıradan bir memurun yüzüne mendil kapatması ile başlar öykü, bu kısa sürede bu basit memurun alelade hayatının muhasebesini yaptıktan sonra yüzünden mendili kaldırması ile son bulur.

Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Hacı Bektaş Veli C) Gülşehri

Aşağıdaki yazarlardan hangisi bu parçada sözü edilen hikâyenin yazıldığı hikâye türünde eser vermektedir?

D) Ahmedi

A) Sadri Ertem

E) Niyazi Mısrî

B) Sabahattin Ali

B) Süleyman Çelebi

C) Sait Faik Abasıyanık D) Nahid Sırrı Örik E) Fahri Celâlettin Göktulga

7. Bir gün Kam Gan oğlu Han Bayındır yerinden kalkmıştı. Sami ortağını yeryüzüne diktirmiştir. Alaca gölgeliği gökyüzüne yükselmiştir. Bir yerde ipek halıcığı döşenmişti. Hanlar hanı Bayındır Han yılda bir kere ziyaret verip Oğuz beylerini misafir ederdi. Gene ziyafet tertip edip attan aygır, deveden erkek deve, koyundan koç kestirmişti. Bir yere ak otağ, bir yere kızıl otağ, bir yere kara otağ kurdurmuştur. Kimin ki oğlu kızı yok, kara otağa kondurun, kara keçe altına döşeyin, kara koyun yahnisinden önüne getirin, yerse yesin, yemezse kalksın gitsin, demiştir.

10. Öyküleri, konularını Ege ve Akdeniz’den ve oralarda yaşayan deniz insanlarından alır. Bu öykülerinde deniz sevgisi, denize duyulan özlem temalarını işler. Bazı öykülerinde kara insanlarıyla ilgili konulara da yer verir; batıl inanışlar, köylünün bilgisizliği, köy ağalarının baskısı gibi konuları da işler. Öykülerini Ege Kıyılarından, Merhaba Akdeniz, Gülen Ada adlı kitaplarında toplamıştır.

Bu parçadan hareketle Dede Korkut Hikâyeleri ile ilgili,

Bu parçada sözü edilen yazar aşağıdakilerden hangisidir?

I. Türk kültüründen izler taşımaktadır. II. Nazım ve nesir karışık olarak yazılır.

A) Memduh Şevket Esendal

III. Atasözlerine yer verilmiştir.

B) Cevat Şakir Kabaağaçlı

yargılarından hangileri söylenebilir?

C) Orhan Kemal

A) Yalnız I D) I ve III

B) Yalnız III

D) Haldun Taner

C) I ve II

E) Necati Cumalı

E) I, II ve III 235

TEST

21

14. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

On ikinci gice isneyn gecesi

A) Tarık Buğra - İki Uyku Arasında B) Ahmet Hamdi Tanpınar - Yaz Yağmuru

Ol gice kim toğdı ol Hayrü’l Beşer

C) Kemal Bilbaşar - Önce Ekmek

Anesi anda neler gördü neler

D) Haldun Taner - Yaşasın Demokrasi

Didi gördüm ol habibin anesi Bir acep nur kim güneş pervanesi Berk urup çıkdı evümden nagehan Göklere irdi vü nur oldu cihan

E) Nezihe Meriç - Bozbulanık

GÜÇLENME TESTİ

Sarmal Deneme

11. Ol rebîü’l evvel ayı nicesi

15. Köpük ve su yalnız denizlerden değil göklerden de savruluyordu. Artık kayık kapkara bir kâbusun ortasında gidiyordu. Üstlerinden sanki bulut değil fakat zindanlar yarılıyor, başlarının üzerine ters kepçe dönmüş uçurumlardan alevler fırlıyordu. Tam böyle bir trampet ateşiyle yetişen bir sağanak kayığa iki takla attırdı. Martı, karinesi havada olarak yüzdü. Bunalmış olarak yüze gelen Yavaşoğlu etrafına bakındı. Kayığa iki kişi tutunuyordu. Biri neredeydi? Yavaşoğlu biricik oğlunun kaybolup olmadığını merak ediyordu. Ama ilk önce oğlunu sormayı kaptanlık şanına yediremedi. Tayfanın adlarını çağırarak “Orada mısınız?”, en son olarak “Orada mısın oğlum Mehmet?” diye sordu. ”Buradayım baba!” diye cevap aldı. Yavaşoğlu kayığa tutunanlara “Sıkı tutunuz hepiniz!” diye bağırdı.

Bu parça aşağıdaki nazım şekillerinin hangisinden alınmış olabilir? A) Gazel

B) Kaside D) Mesnevi

C) Terkibibent E) Murabba

12. • Toplumsal sorunlar, işçi-işveren, köylü-ağa ilişkileri, göç gibi konular işlenir. • Realizm etkilidir.

Bu parçanın dil ve anlatım özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

• Köy Enstitülü yazarlar bu hikâye anlayışının önemli temsilcileri arasındadır.

A) Üçüncü kişili anlatıcı kullanılmıştır.

• Toplum için sanat anlayışı çerçevesinde şekillenir.

C) Öyküleyici anlatım egemendir.

Aşağıdaki yazarlardan hangisi bazı özellikleri verilen hikâye anlayışının temsilcilerinden biri değildir?

D) Anlatma ve diyalog tekniklerinden yararlanılmıştır.

A) Fakir Baykurt

B) Talip Apaydın

C) Emine Işınsu

D) Kemal Tahir

B) Gözlemci bakış açısıyla oluşturulmuştur.

E) Sanatlı ifadelere yer verilmiştir.

E) Samim Kocagöz

16. Millî Edebiyat Dönemi’nin hikâye ve roman alanındaki en güçlü isimlerinden biridir. Eserlerinin büyük bir kısmını Cumhuriyet Dönemi’nde verse de fikirleri, yazdıkları ve enerjisiyle Millî Edebiyat Dönemi’nin öncü yazarlarından biri olmuştur. İlk hikâyelerinde Servetifünun dil özellikleri görülür, sonraki hikâyelerinde konuşma dilini kullanmıştır. Türk edebiyatına pek çok kadın kahraman kazandırmış yazarın romanları gibi hikâyelerinin ana kahramanlarını da genellikle kadınlar oluşturur. Yazar, günlük hayatı bütün canlılığıyla eserlerine taşımıştır.

13. Cenknamelerle ilgili aşağıdaki cümlelerin “Doğru (D)Yanlış (Y)” değerlendirmelerinden hangisi yanlıştır? A) Türk edebiyatında İslamiyet’in kabulünden sonra, 13. yüzyılda görülmeye başlanmıştır. (D) B) Sanat kaygısıyla oluşturulmayan bu eserlerde kahramanlık ön plandadır. (D)

Aşağıdakilerden hangisi bu parçada sözü edilen yazarın hikâyelerinden biridir?

C) Meddahlar tarafından sözlü olarak anlatılmıştır, yazılı örneklerine rastlanmaz. (D)

A) Bir Serencam B) Memleket Hikâyeleri

D) Ana kahramanı Hz. Ali’dir. (D)

C) Harap Mabetler D) Forsa

E) Olağanüstülüklere rastlanmaz. (Y)

E) Hayattan Hikâyeler 236

T E ST

622867

21

20. Usta yazar, postmodern öykü yazma atölyesine QR - Test

17. Edebiyat dünyasında Oğlumuz adlı hikâyesiyle tanınan yazar; roman, tiyatro, hikâye gibi farklı türlerde eserler kaleme almıştır. Toplumsal çatışmaları bireyin psikolojisi üzerinden işleyen yazar, kahramanlarını taşrada yaşayan insanlardan ve orta sınıftan seçmiştir.

katılanlardan geçmişe ait izlenimlerini ve bunun iç dünyalarına yansımalarını anlatan bir öykü yazmalarını 622867 ister. Öğrenci şu cümleleri yazar:

OPT�K - Test 111 (622867)

“Çocukluğum geldi gözümün önüne. Üniforma alacak gücümüz yoktu. Evde dikilirdi üniformalarım. Yemeklerimi sefer tasında taşırdım. Köftelerin yaydığı o kötü kokuyu unutamam. Öğretmenimin ‘Derslerin çok iyi ama hâl ve gidiş zayıf olursa bursun kesilir.’ sözünü hatırladım. Okula gidip gelirken gördüğüm bakmaya çekindiğim, lüks ve pahalı dükkanları anımsıyorum.”

Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ahmet Hamdi Tanpınar

B) Tarık Buğra

C) Kemal Bilbaşar

D) Samim Kocagöz

111 (622867

E) Hüseyin Nihal Atsız

Öğrenciye verilen tavsiye: “----” Semineri veren öykücünün tavsiyesinden sonra öğrenci aynı cümleleri aşağıdaki gibi değiştirir:

18. I. Getirür bende Necâtî tapuna iki şefi

“Evde dikilmiş, kumaşı farklı, kesimi farklı, üstümden akan üniformalarım; içindeki köftelerin hep kötü kokular yaydığı sefer taslarım’ derslerin çok iyi ama hâl ve gidişin zayıf olursa bursun kesilir.’ tehditlerinin örselediği çocuk yüreğim; kapılarından girerken yanlış yaparım, küçümsenirim diye korktuğum lüks ve pahalı yerler...”

Birisi hüsn-i hat u birisi şi’r-i garrâ

II. Şehâ vasfun gülistânında bir bülbül durur

Vasfî ki tekrâr itdüği her lahza medhün dâstânıdur

III. Benem zamânede ser-leşker-i sipah-ı sühan

Bu parçadan hareketle öğrenciye verilen tavsiye aşağıdakilerden hangisi olabilir?

Benem zamânede erbâb-ı nazma ser-defter

A) Hayata tanıklığını başka pencerelerden anlatmalısın.

IV. Âsafâ hak bu ki bakdıkça Nedimâ kulunun

B) Yaşanmışlıktan ziyade kurgusal gerçekliğe yönelmelisin.

Bana her bir sözü bir gevher-i yek-dâne gelir

V. Sensin o kim asuman iklimine sultan iken

C) Postmodern bir yazar olmak için bilinçaltına yönelmelisin.

Gerd-i haylinden urunur anberîn efser güneş

D) Olayı tüm yönleriyle anlatmalısın ki yazdıkların anlaşılır olsun.

Numaralanmış beyitlerden hangisi kasidenin fahriye bölümünden alınmış olamaz? A) I

B) II

C) III

D) IV

E) Geriye dönüş tekniği ile olay içinde olay anlatabilirsin.

E) V

19. (I) Nabi, yaşadığı dönemde vermiş olduğu eserlerle hem halkı aydınlatmış hem de sanatı geliştirmiştir. (II) Hayrabad adlı eseri bugün bile güncelliğini koruyan, pedagojik açıdan önemli bir eserdir. (III) Öte yandan Türkçe ve Farsça divânları da onun şiir yeteneğini göstermesi açısından önem taşımaktadır. (IV) Dördüncü Mehmet’in şehzadelerinin sünnet düğününü anlattığı Hayriyye eseri, onun iyi bir gözlemci olduğunu kanıtlamaktadır. (V) Tuhfetü’l-Haremeyn eseri de nesir yeteneğini göstermesi ve seyahatname türünde de eser verecek yetkinlikte olduğunu göstermesi bakımından önem taşımaktadır.

21. Gülşene nergis u gül hayli letafet verdi Şimdi açıldı dahi yüzü gözü gülzârın Bu beyit için aşağıdakilerin hangisi söylenemez? A) Tenasüp sanatına yer verildiği B) Lirik bir şiirden alındığı

Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?

C) İstiareye başvurulduğu

A) I

E) Mesneviden alındığı

B) II

C) III

D) IV

D) Mazmun kullanıldığı

E) V 237

SARMAL DENEME ANALİZİ 1. Soru

Cevabınız “C” değilse “Edebî Akımlar” konusunu tekrar ediniz.

2. Soru

Cevabınız “C” değilse “Şiirde Ahenk” konusunu tekrar ediniz.

3. Soru

Cevabınız “D” değilse “Edebî Sanatlar” konusunu tekrar ediniz.

4. Soru

Cevabınız “C” değilse “Hikâye Türleri ve Hikâyede Yapı” konusunu tekrar ediniz.

5. Soru

Cevabınız “E” değilse “Küçürek (Minimal) Hikâye” konusunu tekrar ediniz.

6. Soru

Cevabınız “B” değilse “Divan Şairleri” konusunu tekrar ediniz.

7. Soru

Cevabınız “A” değilse “Dede Korkut Hikâyeleri” konusunu tekrar ediniz.

8. Soru

Cevabınız “B” değilse “Tanzimat Dönemi ve Millî Edebiyat Dönemi Hikâyeleri” konusunu tekrar ediniz.

9. Soru

Cevabınız “C” değilse “Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi” konusunu tekrar ediniz.

10. Soru

Cevabınız “B” değilse “Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi” konusunu tekrar ediniz.

11. Soru

Cevabınız “D” değilse “Divan Edebiyatı Nazım Şekilleri” konusunu tekrar ediniz.

12. Soru

Cevabınız “C” değilse “Cumhuriyet Dönemi Toplumcu Gerçekçi Türk Hikâyesi” konusunu tekrar ediniz.

13. Soru

Cevabınız “C” değilse “Cenknameler” konusunu tekrar ediniz.

14. Soru

Cevabınız “C” değilse “Cumhuriyet Dönemi (1923-1940) Türk Hikâyesi” konusunu tekrar ediniz.

15. Soru

Cevabınız “B” değilse “Hikâyede Yapı” konusunu tekrar ediniz.

16. Soru

Cevabınız “C” değilse “Millî Edebiyat Dönemi Türk Hikâyesi” konusunu tekrar ediniz.

17. Soru

Cevabınız “B” değilse “Cumhuriyet Dönemi Bireyin İç Dünyasını Esas Alan Hikâyeler” konusunu tekrar ediniz.

18. Soru

Cevabınız “E” değilse “Kasidenin Bölümleri” konusunu tekrar ediniz.

19. Soru

Cevabınız “D” değilse “Divan Şairleri” konusunu tekrar ediniz.

20. Soru

Cevabınız “C” değilse “Postmodern Hikâye” konusunu tekrar ediniz.

21. Soru

Cevabınız “E” değilse “Şiirde Ahenk” ve “Edebî Sanatlar” konularını tekrar ediniz.