Data Loading...

7. KERTAS PENERANGAN BAB 7 DBF 1153 Flipbook PDF

7. KERTAS PENERANGAN BAB 7 DBF 1153

119 Views
30 Downloads
FLIP PDF 452.26KB

DOWNLOAD FLIP

REPORT DMCA

BAHAGIAN PENDIDIKAN TEKNIK DAN VOKASIONAL KEMENTERIAN PENDIDIKAN MALAYSIA ARAS 5 & 6, BLOK E14, KOMPLEKS E, PUSAT PENTADBIRAN KERAJAAN PERSEKUTUAN, 62604 PUTRAJAYA, MALAYSIA

NOTA KULIAH 7 KOD DAN NAMA PROGRAM / PROGRAM CODE & NAME

PENGURUSAN PERNIAGAAN DBF 1153 PRINSIP PERAKAUNAN PRINCIPLES OF ACCOUNTING

TAHAP / LEVEL

SEMESTER 1, TAHUN 1 DIPLOMA

NO DAN TAJUK UNIT KOMPETENSI / COMPETENCY UNIT NO. AND TITLE

7.0 PELARASAN AKAUN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN

7.1

7.2

7.3

NO. DAN PENYATAAN AKTIVITI KERJA / WORK ACTIVITIES NO. AND STATEMENT

7.4

7.5 7.6

7.7

PELARASAN AKAUN 7.1.1 PERAKAUNAN ASAS TUNAI DAN PERAKAUNAN ASAS AKRUAN 7.1.2 PELARASAN 7.1.3 HASIL TERDAHULU DAN HASIL TERAKRU 7.1.4 BELANJA TERDAHULU DAN BELANJA TERAKRU 7.1.5 HUTANG LAPUK, PERUNTUKAN HUTANG RAGU , DAN HUTANG LAPUK TERPULIH 7.1.6 SUSUT NILAI DAN SUSUT NILAI TERKUMPUL PENUTUPAN AKAUN 7.2.1 HASIL TERDAHULU 7.2.2 HASIL TERAKRU 7.2.3 BELANJA TERDAHULU 7.2.4 BELANJA TERAKRU PERUNTUKAN HUTANG RAGU, HUTANG LAPUK, DAN HUTANG LAPUK TERPULIH 7.3.1 PERUNTUKAN HUTANG RAGU 7.3.1.1 MEWUJUDKAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU 7.3.1.2 PERTAMBAHAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU 7.3.1.3 PENGURANGAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU 7.3.2 HUTANG LAPUK 7.3.2.1 MEREKODKAN HUTANG LAPUK SEBELUM PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA 7.3.2.2 MEREKODKAN HUTANG LAPUK SELEPAS PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA 7.3.3 HUTANG LAPUK TERPULIH SUSUT NILAI DAN SUSUT NILAI TERKUMPUL 7.4.1 KAEDAH GARIS LURUS ATAU ANSURAN TETAP 7.4.2 KAEDAH BAKI BERKURANGAN 7.4.3 KAEDAH PENILAIAN SEMULA CARA MEREKOD SUSUT NILAI KE LEJAR, AKAUN UNTUNG RUGI, DAN KUNCI KIRA-KIRA PENYATA PENDAPATAN SELEPAS PELARASAN 7.6.1 PENYEDIAAN PENYATA PENDAPATAN SELEPAS PELARASAN 7.6.2 PENYEDIAAN PENYATA PENDAPATAN SECARA MANUAL KUNCI KIRA-KIRA SELEPAS PELARASAN 7.7.1 PENYEDIAAN KUNCI KIRA-KIRA SELEPAS PELARASAN 7.7.2 PENYEDIAAN KUNCI KIRA-KIRA SECARA MANUAL

1

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 2 Drp / Of 44

BAB 7 PELARASAN AKAUN DAN PENYEDIAAN PENYATA KEWANGAN 7.1

PELARASAN AKAUN

7.1.1 PERAKAUNAN ASAS TUNAI DAN PERAKAUNAN ASAS AKRUAN 1.

2. 3. 4.

5. 6. 7. 8.

9. 10. 11. 12.

13.

14. 15.

16.

Dalam proses perakaunan, terdapat dua asas perakaunan yang digunakan iaitu: (a) Perakaunan Asas Tunai (b) Perakaunan Asas Akruan Asas perakaunan bermakna bagaimana pengiktirafan terhadap urus niaga dilakukan. Perakaunan Asas Tunai menggariskan prinsip bahawa hasil akan direkodkan apabila tunai diterima dan belanja akan direkodkan apabila tunai dibayar. Asas pengiraan untung dan rugi sangat mudah kerana hanya mengambil kira jumlah hasil tunai ditolak dengan jumlah belanja tunai. Untung = Hasil diterima (tunai) – Belanja dibayar (tunai) Oleh itu, pelarasan akaun tidak diperlukan dalam Perakaunan Asas Tunai. Dalam erti kata lain, Perakaunan Asas Tunai tidak memadankan hasil sebenar yang diperoleh dengan belanja sebenar yang dibayar dalam sesuatu tempoh perakaunan. Maka, Perakaunan Asas Tunai menjadi tidak selari dengan garis panduan prinsip perakaunan yang diterima umum dan tidak dianggap sebagai alat pengurusan yang efektif. Perakaunan Asas Tunai sesuai diamalkan oleh perniagaan perkhidmatan atau ikhtisas seperti firma guaman dan klinik serta perniagaan kecil-kecilan yang urus niaganya hanya melibatkan tunai semata-mata. Dalam dunia perniagaan yang semakin sukar pada masa kini, kebanyakan urus niaga perniagaan dijalankan secara kredit. Oleh itu, Perakaunan Asas Tunai tidak sesuai lagi digunakan, maka Perakaunan Asas Akruan digunakan untuk menggantikan Perakaunan Asas Tunai. Perakaunan Asas Akruan merupakan asas perakaunan yang melibatkan pemadanan hasil dan belanja bagi sesuatu tempoh perakaunan. Hal ini bermakna bahawa: (a) semua hasil sama ada wang tunai yang telah diterima diambil kira sebagai hasil tahun semasa (b) semua belanja, sama ada belanja yang telah dibayar atau belanja belum dibayar akan diambil kira sebagai belanja tahun semasa. Perakaunan Asas Akruan adalah bertepatan dengan prinsip perakaunan yang diterima umum kerana asas perakaunan ini memadankan hasil sebenar yang diperoleh dengan belanja sebenar yang dibayar dalam sesuatu tempoh perakaunan. Pada tarikh imbangan, semua akaun hasil dan akaun belanja mesti diselaraskan dengan amaun yang sepatutnya diterima atau yang sepatutnya dibayar. Seterusnya, baki-baki tersebut akan dipindahkan ke Penyata Pendapatan bagi tahun berkenaan untuk menghitung untung dan rugi bagi tempoh tersebut. Oleh itu, untung atau rugi yang lebih tepat akan diperoleh. Secara ringkasnya, perbezaan antara Perakaunan Asas Tunai dengan Perakaunan Asas Akruan dapat diringkaskan seperti yang berikut.

Butiran Hasil Belanja Aset dan liabiliti

Untung

Asas Tunai Rekod semasa tunai diterima Rekod semasa tunai dibayar Tidak melibatkan aset dan liabiliti kerana segala tunai diterima merupakan hasil dan segala tunai dibayar merupakan belanja Hasil diterima tolak belanja dibayar 2

Asas Akruan Rekod semasa hasil diperoleh Rekod semasa dibelanja Diiktiraf sebagai aset untuk hasil terakru dan belanja terdahulu. Diiktiraf sebagai liabiliti untuk hasil terdahulu dan belanja terakru. Hasil sebenar tolak belanja sebenar

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 3 Drp / Of 44

7.1.2 PELARASAN 1. 2. 3.

4.

5.

Sumber maklumat untuk menyediakan penyata kewangan ialah Imbangan Duga. Namun begitu, maklumat dalam Imbangan Duga sahaja tidak cukup untuk menyediakan penyata kewangan yang tepat dan lengkap. Hal ini demikian kerana terdapat pelarasan-pelarasan yang perlu dibuat untuk memadankan belanja bagi sesuatu tempoh perakaunan dengan hasilnya bagi pengiraan untung rugi yang lebih tepat. Antara pelarasan yang perlu dilakukan pada tarikh imbangan termasuklah: (a) hasil terdahulu (b) hasil terakru (c) belanja terdahulu (d) belanja terakru (e) hutang lapuk, peruntukan hutang ragu, dan hutang lapuk terpulih (f) susut nilai dan susut nilai terkumpul Konsep terdahulu dan terakru dapat dijelaskan melalui rajah yang berikut.

7.1.3 HASIL TERDAHULU DAN HASIL TERAKRU Hasil Terdahulu Hasil Terakru 1. Hasil terdahulu merupakan hasil bagi 1. Hasil terakru merupakan hasil bagi tempoh perakaunan akan datang tetapi tempoh perakaunan semasa tetapi wang tunai telah diterima. wang tunai belum diterima. 2. Hasil terdahulu perlu ditolak daripada 2. Hasil terakru perlu ditambah dengan jumlah hasil yang telah diterima. hasil yang diterima untuk mendapat jumlah hasil sebenar. 3. Rumusnya: 3. Rumusnya: Jumlah hasil sebenar Jumlah hasil sebenar = Hasil yang diterima - Hasil terdahulu = Hasil yang diterima + Hasil terakru 4. Hanya jumlah hasil sebenar yang akan 4. Jumlah hasil sebenar akan dipindahkan dipindahkan ke sebelah kredit Akaun ke sebelah kredit Akaun Untung Rugi. Untung Rugi. 5. Hasil terdahulu merupakan liabiliti kepada 5. Hasil terakru merupakan suatu aset perniagaan. kepada perniagaan. 6. Dalam Kunci Kira-kira, hasil terdahulu 6. Dalam Kunci Kira-kira, hasil terakru dikelaskan sebagai liabiliti semasa. dikelaskan sebagai aset semasa. 7. Contoh hasil terdahulu: 7. Contoh hasil terdahulu: (a) sewa diterima terdahulu (a) sewa diterima terakru (b) komisen diterima terdahulu (b) komisen diterima terakru (c) faedah atas simpanan terakru

3

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 4 Drp / Of 44

7.1.4 BELANJA TERDAHULU DAN BELANJA TERAKRU Belanja Terdahulu 1. Belanja terdahulu ialah belanja bagi tempoh perakaunan akan datang tetapi bayarannya telah dijelaskan dalam tempoh perakaunan semasa. 2. Belanja terdahulu perlu ditolak daripada jumlah belanja yang telah dibayar untuk memperoleh jumlah belanja sebenar. 3. Rumusnya: Jumlah belanja sebenar= Belanja yang dibayar – Belanja terdahulu 4. Hanya jumlah belanja sebenar akan dipindahkan ke sebelah debit Akaun Untung Rugi 5. Belanja terdahulu merupakan aset kepada perniagaan. 6. Dalam Kunci Kira-kira, belanja terdahulu dikelaskan sebagai aset semasa. 7. Contoh belanja terdahulu: (a) sewa dibayar terdahulu (b) kadar bayaran terdahulu (c) insurans terdahulu

Belanja Terakru 1. Belanja terakru merupakan belanja yang dibuat dalam tempoh perakaunan semasa tetapi bayarannya belum dijelaskan. 2. Belanja terakru perlu ditambah dengan belanja yang telah dibayar untuk memperoleh belanja sebenar. 3. Rumusnya: Jumlah belanja sebenar= Belanja yang dibayar + Belanja terakru 4. Jumlah belanja sebenar akan dipindahkan ke sebelah debit Akaun Untung Rugi. 5. Belanja terakru merupakan liabiliti kepada perniagaan. 6. Dalam Kunci Kira-kira, belanja terakru akan dicatatkan sebagai liabiliti semasa. 7. Contoh belanja terakru: (a) sewa dibayar terakru (b) kadar bayaran terakru (c) gaji terakru

7.1.5 HUTANG LAPUK, PERUNTUKAN HUTANG RAGU, DAN HUTANG LAPUK TERPULIH Pelarasan Hutang lapuk

Keterangan 1. Hutang lapuk ialah hutang yang pasti tidak dapat dikutip semula. 2. Peniaga yang menjual barang dan perkhidmatan secara kredit perlu menyedari bahawa akan wujud peratusan kecil daripada penghutang yang tidak dapat menjelaskan hutang mereka. 3. Antara sebab berlakunya hutang lapuk ialah: (a) penghutang yang tidak jujur telah melarikan diri dan tidak dapat dikesan (b) penghutang telah meninggal dunia (c) penghutang telah diisytiharkan muflis (d) penghutang yang tidak mampu membayar 4. Apabila hutang lapuk berlaku, Akaun Penghutang yang berkenaan mesti ditutup dengan cara mengkreditkan Akaun Penghutang tersebut. 5. Hutang lapuk dianggap sebagai belanja perniagaan dan mesti dipadankan dengan hasil bagi tempoh perakaunan berkenaan. 6. Oleh itu, hutang lapuk direkodkan di sebelah debit Akaun Untung Rugi seperti belanja perniagaan yang lain. Peruntukan hutang 1. Peruntukan hutang ragu merupakan anggaran yang dibuat untuk ragu hutang perniagaan yang mungkin tidak dapat dikutip. 2. Perniagaan perlu memperuntukkan sejumlah untung perniagaan untuk menampung pengurangan untung bersih akibat hutang lapuk. 3. Lazimnya, perniagaan akan membuat anggaran peruntukan hutang ragu sebelum berakhirnya tempoh perakaunan. 4. Peruntukan hutang ragu dibuat berdasarkan kepada: (a) pengalaman perniagaan (b) latar belakang penghutang 4

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

NO. KOD / CODE NO.

5.

6.

7. 8.

Hutang terpulih

lapuk 1. 2.

3. 4.

Muka Surat / Page : 5 Drp / Of 44

(c) kedudukan kewangan pelanggan (d) kajian tentang keupayaan pelanggan membayar balik hutang Semakin lama sesuatu hutang belum dikutip, bermakna semakin tinggi kemungkinan hutang itu menjadi lapuk. Maka, semakin tinggi peratus anggaran peruntukan hutang ragu. Peruntukan hutang ragu juga dianggap sebagai suatu kerugian kepada perniagaan dan dikelaskan sebagai belanja. Maka, peruntukan hutang ragu perlu dipadankan dengan hasil bagi tempoh perakaunan berkenaan. Peruntukan hutang ragu dikira berasaskan peratus daripada jumlah penghutang yang mungkin tidak dapat menjelaskan hutang. Contoh: Jumlah penghutang ialah RM20,000. Peratus peruntukan hutang ragu ialah 5% daripada penghutang Maka, Peruntukan hutang ragu = RM20,000 x 5/100 = RM1,000 Hutang lapuk terpulih merupakan hutang yang dapat dikutip setelah dihapuskan sebagai hutang lapuk. Tingkah laku penghutang sukar diramal seperti penghutang yang menghilangkan diri dan tidak dapat dikesan secara tiba-tiba muncul menjelaskan hutangnya. Hutang lapuk terpulih merupakan keuntungan kepada perniagaan dan tergolong sebagai hasil bukan kendalian perniagaan. Hutang lapuk terpulih akan direkodkan di sebelah kredit Akaun Untung Rugi.

7.1.6 SUSUT NILAI DAN SUSUT NILAI TERKUMPUL Pelarasan Susut nilai

Keterangan 1. Susut nilai bermaksud kejatuhan nilai aset bukan semasa perniagaan. 2. Aset bukan semasa ialah harta yang digunakan untuk mendapatkan keuntungan untuk lebih daripada satu tempoh perakaunan, asalkan usia guna atau hayat aset itu belum tamat. 3. Usia guna aset merupakan tempoh aset bukan semasa boleh digunakan dalam pengendalian perniagaan. 4. Antara contoh aset bukan semasa perniagaan termasuklah: (a) kenderaan (b) premis (c) perabot (d) lengkapan (e) alatan pejabat (f) mesin dan jentera 5. Sebab-sebab aset bukan semasa mengalami susut nilai ialah: (a) haus atau kerosakan fizikal sebagai akibat pendedahan kepada unsur semula jadi seperti hujan, cahaya matahari dan angin (b) model lama iaitu sesuatu model aset bukan semasa yang ketinggalan teknologi akan menjejaskan produktiviti (c) susutan iaitu aset daripada sumber semula jadi seperti gas dan minyak petroleum, kuari, lombong emas, bijih, dan sebagainya akan menjadi semakin susut apabila dikeluarkan secara berterusan (d) peredaran masa iaitu aset yang usia gunanya ditetapkan oleh undangundang 6. Oleh itu, kos aset bukan semasa hendaklah diagihkan sebagai susut nilai sepanjang usia aset itu digunakan. 7. Susut nilai merupakan suatu belanja kepada perniagaan dan mesti 5

NO. KOD / CODE NO.

8. 9. Susut nilai 1. terkumpul 2.

3.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

dipadankan dengan hasil yang diperoleh dalam tahun berkenaan. Belanja susut nilai akan dipindahkan ke sebelah debit Akaun Untung Rugi. Dalam Kunci Kira-kira, belanja susut nilai tidak ditunjukkan. Susut nilai terkumpul merupakan jumlah susut nilai yang terkumpul bagi sesuatu aset. Akaun Susut Nilai Terkumpul dibuka untuk merekodkan susut nilai sesuatu aset bukan semasa supaya baki akaun set tersebut sentiasa ditunjukkan pada harga kos. Susut nilai terkumpul merupakan suatu liabiliti kepada perniagaan dan jumlahnya akan ditolak daripada kos aset bukan semasa dalam Kunci Kirakira untuk memperoleh nilai buku bersih aset tersebut seperti yang berikut.

Aset Bukan Semasa Premis Tolak: Susut nilai terkumpul

4. 5.

Muka Surat / Page : 6 Drp / Of 44

Kunci Kira-kira pada… RM 150,000 Nilai bersih aset 20,000 130,000

Semakin lama tempoh penggunaan aset bukan semasa, semakin banyak jumlah susut nilai terkumpul bagi aset berkenaan. Oleh itu, nilai buku aset bukan semasa dalam Kunci Kira-kira semakin berkurang dari satu tempoh perakaunan ke tempoh perakaunan yang lain.

6

7.2

PENUTUPAN AKAUN

1. 2.

Pada tarikh imbangan, semua Akaun Belanja dan Akaun Hasil akan diselaraskan dengan belanja dan hasil yang terdahulu dan terakru. Setelah segala pelarasan diambil kira, akaun-akaun itu akan ditutup dengan memindahkan belanja dan hasil sebenar ke Akaun Untung Rugi serta belanja dan hasil terakru dan terdahulu ke Kunci Kira-kira.

7.2.1 HASIL TERDAHULU 1. 2. 3. 4.

Hasil terdahulu perlu ditolak daripada hasil yang diterima dalam tempoh perakaunan semasa bagi memperoleh jumlah hasil sebenar dalam tempoh perakaunan semasa. Jumlah hasil bagi tempoh perakaunan semasa akan dipindahkan ke sebelah kredit Akaun Untung Rugi. Hasil terdahulu akan dipindahkan ke Kunci Kira-kira sebagai liabiliti semasa. Terdapat dua kaedah yang digunakan untuk membuat catatan pelarasan bagi hasil terdahulu seperti yang ditunjukkan oleh jadual di bawah ini.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat dengan mewujudkan akaun hasil terdahulu

Untung rugi Hasil terdahulu

Y Q

Akaun Hasil Bank

Akaun Hasil Terdahulu Hasil

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat pada akaun hasil

Untung rugi Baki h/b

X

Baki b/b

X X Q

Q

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hasil Y Kunci Kira-kira pada… Liabiliti Semasa Hasil terdahulu

Y Q X

Akaun Hasil Bank

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hasil Y Kunci Kira-kira pada… Liabiliti Semasa Hasil terdahulu

Q

7

Q

Contoh 1 Pada 1 Januari 2018, Perniagaan Cekal menyewakan sebahagian premisnya dengan sewa bulanan sebanyak RM400. Pada tahun berakhir 31 Disember 2018, Perniagaan Cekal menerima sewa berjumlah RM5,600. Hitung jumlah sewa diterima terdahulu dan tunjukkan catatannya dalam buku perakaunan. Penyelesaian: Pengiraan sewa diterima terdahulu Jumlah sewa yang telah diterima Tolak: Jumlah sewa yang patut diterima Jumlah sewa diterima terdahulu

RM 5,600 4,800 800

8

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 9 Drp / Of 44

Kaedah 1 Catatan dalam lejar Dt 2018 Dis 31 Untung rugi Sewa diterima terdahulu

Dt 2018 Dis 31 Baki h/b

Akaun Sewa Diterima RM 2018 4,800 Dis 31 Bank 800 5,600 Akaun Sewa Diterima Terdahulu RM 2018 800 Dis 31 Sewa diterima

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018 Sewa diterima

Kt RM 5,600 5,600 Kt RM 800

Kt RM 4,800

Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2018 RM Liabiliti Semasa Sewa diterima terdahulu

800

Kaedah 2 Catatan dalam lejar Dt 2018 Dis 31 Untung rugi Baki h/b

Akaun Sewa Diterima RM 2018 4,800 Dis 31 Bank 800 5,600 2019 Jan 1 Baki b/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018 Sewa diterima

Kt RM 5,600 5,600 800

Kt RM 4,800

Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2018 RM Liabiliti Semasa Sewa diterima terdahulu

9

800

7.2.2

HASIL TERAKRU

1. 2. 3. 4.

Hasil terakru merupakan hasil yang perlu ditambah kepada jumlah hasil yang diterima dalam tempoh perakaunan semasa. Jumlah hasil sebenar akan dipindahkan ke sebelah kredit Akaun Untung Rugi. Hasil terakru akan direkodkan dalam Kunci Kira-kira sebagai aset semasa. Terdapat dua kaedah yang digunakan untuk merekodkan pelarasan untuk hasil terakru seperti yang ditunjukkan oleh jadual yang berikut.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat dengan mewujudkan akaun hasil terakru Akaun Hasil Bank Hasil terakru

Untung rugi

Y

Hasil

Akaun Hasil Terakru W

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat pada akaun hasil

X W

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hasil Y

Untung rugi

Y

Baki b/b

X W

X W X

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hasil Y

Kunci Kira-kira pada… Aset Semasa Hasil terakru

Akaun Hasil Bank Baki h/b

Kunci Kira-kira pada… Aset Semasa Hasil terakru

W

10

W

Contoh 2 Pada 1 Januari 2017, Perniagaan Mega telah membuka Akaun Simpanan Tetap berjumlah RM20,000 dengan kadar faedah atas simpanan tetap 8% setahun. Pada tahun berakhir 31 Disember 2017, Perniagaan Mega menerima faedah atas simpanan tetap sebanyak RM1,200. Penyelesaian Pengiraan faedah atas simpanan tetap terakru Jumlah faedah atas simpanan tetap yang patut diterima (8% x RM20,000) Tolak: Jumlah faedah atas simpanan tetap yang telah diterima Jumlah faedah atas simpanan tetap terakru

11

RM 1,600 1,200 400

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 12 Drp / Of 44

Kaedah 1 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Untung rugi

Dt

Akaun Faedah atas Simpanan Tetap RM 2017 1,600 Dis 31 Bank Faedah atas simpanan tetap terakru 1,600

Akaun Faedah atas Simpanan Tetap Terakru 2017 RM 2017 Dis 31 Faedah atas simpanan tetap 800 Dis 31 Baki h/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 Faedah atas simpanan tetap

Kt RM 1,200 400 1,600 Kt RM 400

Kt RM 1,600

Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Aset Semasa Faedah atas simpanan tetap terakru

400

Kaedah 2 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Untung rugi

Akaun Faedah atas Simpanan Tetap RM 2017 1,600 Dis 31 Bank Baki h/b 1,600

2018 Jan 1 Baki b/b

400

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 Faedah atas simpanan tetap Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Aset Semasa Faedah atas simpanan tetap terakru

Kt RM 1,200 400 1,600

400

12

Kt RM 1,600

7.2.3 BELANJA TERDAHULU 1. 2. 3. 4.

Belanja terdahulu merupakan belanja yang perlu ditolak daripada jumlah belanja yang dibayar dalam tempoh perakaunan semasa bagi memperoleh jumlah belanja sebenar dalam tempoh perakaunan semasa. Jumlah belanja sebenar yang sepatutnya dibayar dalam tempoh perakaunan semasa akan dipindahkan ke sebelah debit Akaun Untung Rugi. Belanja terdahulu akan direkodkan dalam Kunci Kira-kira sebagai aset semasa. Catatan pelarasan untuk belanja terdahulu dapat dilakukan dengan dua kaedah berikut seperti yang berikut.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat dengan mewujudkan akaun belanja terdahulu

Bank

X

Akaun Belanja Untung rugi Belanja terdahulu

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat pada akaun belanja

Y Q

Bank

X

Baki b/b

Belanja

Akaun Belanja Terdahulu Q

X Q

Belanja

Belanja

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y

Akaun Belanja Untung rugi Baki h/b

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y Kunci Kira-kira pada…

Kunci Kira-kira pada… Aset Semasa Belanja terdahulu

Aset Semasa Belanja terdahulu

Q

13

Q

Y Q X

Contoh 3 Sewa bulanan yang perlu dibayar oleh Kedai Lona ialah RM600. Jumlah sewa yang telah dibayar oleh Kedai Lona bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 ialah RM9,000. Hitung sewa dibayar terdahulu dan tunjukkan catatan pelarasan berkenaan dalam buku perakaunan. Penyelesaian: Pengiraan sewa dibayar terdahulu Jumlah sewa yang telah dibayar Tolak: Jumlah sewa yang patut dibayar (12 bulan x RM600) Jumlah sewa dibayar terdahulu

14

RM 9,000 7,200 1,800

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 15 Drp / Of 44

Kaedah 1 Catatan dalam lejar Dt 2016 Dis 31 Bank

Dt 2016 Dis 31 Sewa dibayar

Akaun Sewa dibayar RM 2016 9,000 Dis 31 Untung rugi Sewa dibayar terdahulu 9,000 Akaun Sewa dibayar terdahulu RM 2016 1,800 Dis 31 Baki h/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 Sewa dibayar

Kt RM 7,200 1,800 9,000 Kt RM 1,800

Kt RM

7,200 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2016 RM

Aset Semasa Sewa dibayar terdahulu

1,800

Kaedah 2 Catatan dalam lejar Dt 2016 Dis 31 Bank

2017 Jan 1 Baki b/b

Akaun Sewa dibayar RM 2016 9,000 Dis 31 Untung rugi Baki h/b 9,000 1,800

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2016 RM Sewa dibayar 7,200 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2016 RM Aset Semasa Sewa dibayar terdahulu

Kt RM 7,200 1,800 9,000

1,800

15

Kt

7.2.4 BELANJA TERAKRU 1. 2. 3. 4.

Belanja terakru merupakan belanja yang perlu ditambah kepada jumlah belanja yang dibayar dalam tempoh perakaunan semasa bagi memperoleh jumlah belanja sebenar dalam tempoh perakaunan berkenaan. Jumlah belanja sebenar yang sepatutnya dibayar dalam tempoh perakaunan semasa akan dipindahkan ke sebelah debit Akaun Untung Rugi. Belanja terakru akan direkodkan dalam Kunci Kira-kira sebagai liabiliti semasa. Catatan pelarasan untuk belanja terakru dapat dilakukan dengan dua kaedah seperti yang berikut.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat dengan mewujudkan akaun belanja terakru

Bank Belanja terakru

X W

Akaun Belanja Untung rugi

Akaun Belanja Terakru Belanja

Belanja

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat pada akaun belanja

Y

Bank Baki h/b

Akaun Belanja Untung rugi

Baki b/b

Y X W

W

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y Kunci Kira-kira pada… Liabiliti Semasa Belanja terakru

X W X

Belanja

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y Kunci Kira-kira pada… Liabiliti Semasa Belanja terakru

W

16

W

Contoh 4 Gaji bulanan yang perlu dibayar oleh Perniagaan Khairul kepada seorang pekerjanya ialah RM500. Sehingga tahun perakaunan berakhir 31 Disember 2017, jumlah gaji pekerja yang telah dibayar ialah RM5,000. Hitung gaji terakru dan tunjukkan catatan pelarasan berkenaan dalam buku perakaunan. Penyelesaian Pengiraan gaji terakru Jumlah gaji yang patut dibayar (12 bulan x RM500) Tolak: Jumlah gaji yang telah dibayar Jumlah gaji terakru

17

RM 6,000 5,000 1,000

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 18 Drp / Of 44

Kaedah 1 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Bank Gaji terakru

Dt 2017 Dis 31 Baki h/b

Akaun Gaji RM 2017 5,000 Dis 31 Untung rugi 1,000 6,000

Kt RM 6,000

Akaun Gaji Terakru RM 2017 1,000 Dis 31 Gaji

Kt RM 1,000

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 Gaji

6,000

Kt RM

6,000 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Liabiliti Semasa Gaji terakru

1,000

Kaedah 2 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Bank Baki h/b

Akaun Sewa dibayar RM 2017 5,000 Dis 31 Untung rugi 1,000 6,000 2018 Jan 1 Baki b/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 Gaji

Kt RM 6,000 6,000 1,000

Kt RM

6,000 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Liabiliti Semasa Gaji terakru

18

1,000

7.3

PERUNTUKAN HUTANG RAGU, HUTANG LAPUK, DAN HUTANG LAPUK TERPULIH

7.3.1

PERUNTUKAN HUTANG RAGU

1. 2.

Peruntukan hutang ragu merupakan suatu anggaran hutang yang tidak dapat dikutip. Jumlah peruntukan hutang ragu akan direkodkan di sebelah debit dalam Akaun Untung Rugi kerana peruntukan hutang ragu merupakan suatu belanja kepada perniagaan. Dalam Kunci Kira-kira, peruntukan hutang ragu akan direkodkan di bahagian aset semasa iaitu ditolak daripada jumlah penghutang. Hal ini demikian kerana peruntukan hutang ragu merupakan akaun kontra kepada Akaun Penghutang.

3. 4.

19

7.3.1.1 MEWUJUDKAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU 1. 2.

Pada tarikh imbangan, Akaun Peruntukan Hutang Ragu perlu diwujudkan. Catatan pelarasan untuk peruntukan hutang ragu dapat dilakukan dengan dua kaedah seperti berikut.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat tanpa mewujudkan Akaun Hutang Ragu

Baki h/b

PHR

Akaun Peruntukan Hutang Ragu (PHR) X Untung rugi Baki b/b

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat dengan mewujudkan Akaun Hutang Rag

Y W

PHR

Baki h/b

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y Kunci Kira-kira pada…

Aset Semasa Penghutang (-) PHR

Akaun Hutang Ragu X Untung rugi

PHR

Akaun Peruntukan Hutang Ragu (PHR) X Untung rugi Baki b/b

Y

X W

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y

X W

Kunci Kira-kira pada… Aset Semasa Penghutang (-) PHR

X W

Contoh 5 Baki penghutang Perniagaan Joey pada 31 Disember 2017 berjumlah RM6,500. Perniagaan Joey telah memperuntukkan sebanyak 5% daripada penghutang sebagai peruntukan hutang ragu. Kira jumlah peruntukan hutang ragu dan tunjukkan catatan berkenaan dalam buku-buku perakaunan. Penyelesaian Peruntukan hutang ragu = 5% x RM6,500 = RM325 20

Kaedah 1 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Baki h/b

Akaun Peruntukan Hutang Ragu RM 2017 325 Dis 31 Untung rugi 2018 Jan 1 Baki b/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 RM Peruntukan hutang ragu 325

Kt RM 325 325

Kt

Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Aset Semasa Penghutang Tolak: Peruntukan hutang ragu

Kaedah 2 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Peruntukan hutang ragu Dt 2017 Dis 31 Baki h/b

6,500 325 6,175

Akaun Hutang Ragu RM 2017 325 Dis 31 Untung rugi Akaun Peruntukan Hutang Ragu RM 2017 325 Dis 31 Hutang Ragu 2018 Jan 1 Baki b/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 RM Hutang ragu 325 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Aset Semasa Penghutang Tolak: Peruntukan hutang ragu

6,500 325 6,175

21

Kt RM 325 Kt RM 325 325

Kt

7.3.1.2 PERTAMBAHAN PERUNTUKAN HURANG RAGU 1.

2. 3. 4.

Peruntukan hutang ragu bertambah apabila: (a) dasar perniagaan berkaitan penghutang berubah berikutan keadaan ekonomi yang tidak baik (b) jumlah penghutang meningkat walaupun kadar peruntukan hutang ragu adalah tetap Pertambahan peruntukan hutang ragu dianggap sebagai suatu kerugian atau belanja kepada perniagaan. Oleh itu, nilai pertambahan ini akan didebitkan dalam Akaun Untung Rugi. Pertambahan peruntukan hutang ragu dapat direkodkan dengan dua kaedah yang berikut.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat tanpa mewujudkan Akaun Hutang Ragu

Baki h/b

PHR

Akaun Peruntukan Hutang Ragu (PHR) W Baki b/b Untung rugi X Baki b/b

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat dengan mewujudkan Akaun Hutang Rag

Baki h/b

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y Kunci Kira-kira pada…

Aset Semasa Penghutang (-) PHR

Akaun Hutang Ragu X Untung rugi

PHR

X Y X W

Akaun Peruntukan Hutang Ragu (PHR) W Baki b/b Hutang ragu X Baki b/b

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hutang ragu Y

X W

Kunci Kira-kira pada… Aset Semasa Penghutang (-) PHR

22

X W

Y

X X X W

Contoh 6 Pada 31 Disember 2017, Imbangan Duga Perniagaan Shin menunjukkan baki-baki yang berikut.

Penghutang Peruntukan hutang ragu

Debit RM 7,600

Kredit RM 280

Peruntukan hutang ragu diselaraskan kepada 5% daripada penghutang. Kira pertambahan peruntukan hutang lapuk dan rekodkan catatan tersebut ke dalam buku-buku perakaunan. Penyelesaian Pengiraan pertambahan peruntukan hutang ragu: Peruntukan hutang ragu tahun 2017 = 5% x RM7,600 = RM380 Pertambahan peruntukan hutang ragu = RM380 – RM280 = RM100 Kaedah 1 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Baki h/b

Akaun Peruntukan Hutang Ragu RM 2017 380 Jan 1 Baki b/b Untung rugi 380 2018 Jan 1 Baki b/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 RM Peruntukan hutang ragu 100 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Aset Semasa Penghutang Tolak: Peruntukan hutang ragu

7,600 380 7,220

23

Kt RM 280 100 380 380

Kt

7.3.1.3 PENGURANGAN PERUNTUKAN HUTANG RAGU 1. 2. 3. 4.

Apabila dasar sesebuah perniagaan telah mengurangkan jumlah penghutang, maka wajarlah peratus peruntukan hutang ragu dikurangkan. Pengurangan peruntukan hutang ragu akan dikreditkan dalam Akaun Untung Rugi. Hal ini demikian kerana pengurangan peruntukan hutang ragu merupakan satu keuntungan atau hasil kepada perniagaan. Terdapat dua kaedah untuk merekodkan pengurangan peruntukan hutang ragu seperti yang ditunjukkan oleh jadual yang berikut.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat tanpa mewujudkan Akaun Hutang Ragu Akaun Peruntukan Hutang Ragu (PHR) Baki h/b W Baki b/b Untung rugi Y X Baki b/b Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… PHR

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat dengan mewujudkan Akaun Hutang Ragu

Untung rugi

X X W

Y

X W

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hutang ragu

Y

X W

Kunci Kira-kira pada… Aset Semasa Penghutang (-) PHR

24

X

Akaun Peruntukan Hutang Ragu (PHR) X Baki b/b W X Baki b/b

Hutang ragu Baki h/b

Kunci Kira-kira pada… Aset Semasa Penghutang (-) PHR

Akaun Hutang Ragu Y PHR

X W

X

Contoh 7 Pada 31 Disember 2017, Imbangan Duga Kedai Fikri menunjukkan baki-baki yang berikut.

Penghutang Peruntukan hutang ragu

Debit RM 9,000

Kredit RM 640

Peruntukan hutang ragu diselaraskan kepada 5% daripada penghutang. Kira pengurangan peruntukan hutang lapuk dan rekodkan catatan tersebut ke dalam buku-buku perakaunan. Penyelesaian Pengiraan pengurangan peruntukan hutang ragu: Peruntukan hutang ragu tahun 2017 = 5% x RM9,000 = RM450 Pengurangan peruntukan hutang ragu = RM640 – RM450 = RM190 Kaedah 2 Catatan dalam lejar Dt 2017 Dis 31 Untung rugi Dt 2017 Dis 31 Hutang ragu Baki h/b

Akaun Hutang Ragu RM 2017 190 Dis 31 Peruntukan hutang ragu Akaun Peruntukan Hutang Ragu RM 2017 190 Jan 1 Baki b/b 450 640 2018 Jan 1 Baki b/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 Hutang ragu Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Aset Semasa Penghutang Tolak: Peruntukan hutang ragu

9,000 450 8,550

25

Kt RM 190 Kt RM 640 640 450

Kt RM 190

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 26 Drp / Of 44

7.3.2

HUTANG LAPUK

1.

Apabila hutang lapuk berlaku, Akaun Penghutang yang berkenaan mesti ditutup dengan mengkreditkan akaun penghutang tersebut. Hutang lapuk merupakan suatu kerugian atau belanja bagi perniagaan. Oleh itu, belanja hutang lapuk perlu dipadankan dengan hasil bagi tempoh perakaunan berkenaan. Hutang lapuk akan direkodkan di sebelah debit Akaun Untung Rugi. Hutang lapuk tidak ditunjukkan dalam Kunci Kira-kira.

2. 3. 4. 5.

7.3.2.1 MEREKODKAN HUTANG LAPUK SEBELUM PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA Contoh 9 Tempoh perakaunan Perniagaan Berjaya berakhir 31 Disember 2017. Pada 2 Mei 2017, Chin Tat, seorang penghutang telah meninggal dunia dan baki hutangnya RM560 dihapuskan sebagai hutang lapuk. Rekodkan pelarasan di atas ke dalam lejar yang berkenaan. Penyelesaian Catatan dalam lejar Dt 2017 Jan 1 Baki b/b Dt 2017 Mei 2 Hutang lapuk

Chin Tat RM 2017 560 Mei 2 Hutang lapuk Akaun Hutang Lapuk RM 2017 560 Dis 31 Untung rugi

Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 RM Hutang lapuk 560

26

Kt RM 560 Kt RM 560

Kt

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 27 Drp / Of 44

7.3.2.2 MEREKODKAN HUTANG LAPUK SELEPAS PENYEDIAAN IMBANGAN DUGA 1. 2.

Sekiranya hutang lapuk diisytiharkan selepas penyediaan Imbangan Duga, maka pelarasan perlu dibuat pada Imbangan Duga. Rujuki contoh yang berikut.

Contoh 10 Pada 31 Disember 2017, Imbangan Duga Perniagaan Omar menunjukkan baki-baki yang berikut. Debit Kredit RM RM Penghutang 15,000 Hutang lapuk 400 Maklumat tambahan Seorang penghutang didapati muflis dan baki hutangnya RM600 dihapuskan sebagai hutang lapuk. Rekodkan pelarasan tersebut dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira. Penyelesaian Catatan dalam Akaun Untung Rugi dan Kunci Kira-kira Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2017 RM Hutang lapuk 1,000 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2017 RM Aset Semasa Penghutang (RM15000-600)

14,400

27

Kt

7.3.3

HUTANG LAPUK TERPULIH

1. 2. 3.

Hutang lapuk terpulih merupakan suatu keuntungan kepada perniagaan. Apabila tunai diterima, Akaun Tunai atau Akaun Bank akan didebitkan dan Akaun Penghutang akan dikreditkan. Pada akhir tempoh perakaunan, hutang lapuk terpulih akan ditutup dengan mendebitkan Akaun Hutang Lapuk Terpulih dan dipindahkan ke sebelah kredit Akaun Untung Rugi sebagai untung bukan kendalian. Terdapat dua kaedah untuk merekodkan hutang lapuk terpulih seperti yang ditunjukkan oleh jadual yang berikut.

4.

Kaedah 1 Catatan pelarasan dibuat dengan membuka semula Akaun Penghutang

Baki b/b Hutang lapuk terpulih

Akaun Penghutang X Hutang lapuk X Tunai

Penghutang

Akaun Tunai X

Untung rugi

Akaun Hutang Lapuk Terpulih Y Penghutang Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hutang lapuk terpulih

Kaedah 2 Catatan pelarasan dibuat tanpa mewujudkan Akaun Penghutang

X X

Hutang lapuk terpulih

Untung rugi

Akaun Tunai X

Akaun Hutang Lapuk Terpulih Y Tunai Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Hutang lapuk terpulih

X

Y

28

X

Y

Contoh 11 Hutang Chin Tat yang telah meninggal dunia berjumlah RM560 telah dibayar oleh warisnya pada 15 November 2018. Rekodkan pelarasan di atas ke dalam lejar dan Akaun Untung Rugi. Penyelesaian Kaedah 1 Catatan dalam lejar Dt 2017 Jan 1 Baki b/b 2018 Nov 15 Hutang lapuk terpulih Dt 2018 Dis 31 Untung rugi Dt 2018 Nov 15 Chin Tat

Chin Tat RM 2017 560 Mei 2 Hutang lapuk 2018 560 Nov 15 Tunai Akaun Hutang Lapuk Terpulih RM 2018 560 Nov 15 Chin Tat Akaun Tunai RM 560

Catatan dalam Akaun Untung Rugi Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018 Hutang lapuk terpulih Kaedah 2 Catatan dalam lejar Dt 2018 Nov 15 Hutang lapuk terpulih Dt 2018 Dis 31 Untung rugi

Akaun Tunai RM 560 Akaun Hutang Lapuk Terpulih RM 2018 560 Nov 15 Tunai

Catatan dalam Akaun Untung Rugi Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018 Hutang lapuk terpulih

29

Kt RM 560 560 Kt RM 560 Kt

Kt RM 560

Kt

Kt RM 560

Kt RM 560

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 30 Drp / Of 44

7.4

SUSUT NILAI DAN SUSUT NILAI TERKUMPUL

1. 2. 3. 4.

Susut nilai merupakan suatu belanja bagi perniagaan. Belanja susut nilai perlu dipadankan dengan hasil bagi tempoh perakaunan berkenaan. Nilai susut nilai direkodkan dalam Akaun Untung Rugi di sebelah debit. Dalam Kunci Kira-kira, susut nilai terkumpul ditunjukkan di bahagian aset bukan semasa iaitu ditolak daripada nilai aset bukan semasa untuk mengurangkan nilai bersih aset bukan semasa berkenaan. Pengiraan susut nilai boleh dilakukan dengan tiga kaedah iaitu: (a) kaedah garis lurus atau ansuran tetap (b) kaedah baki berkurangan (c) kaedah penilaian semula

5.

7.4.1

KAEDAH GARIS LURUS ATAU ANSURAN TETAP

1. 2.

Kaedah garis lurus juga dikenal sebagai kaedah ansuran tetap. Menurut kaedah garis lurus, jumlah susut nilai adalah sama setiap tahun sepanjang tempoh usia guna aset bukan semasa berkenaan. Kos aset bukan semasa dibahagikan secara sama rata sepanjang tempoh usia gunanya. Aset bukan semasa tersebut mungkin boleh dijual setelah tamat usia guna. Nilai jualan aset bukan semasa itu dikenal sebagai nilai skrap. Rumusnya adalah seperti yang berikut.

3. 4. 5. 6.

7.

8.

Namun, jika usia guna aset bukan semasa sukar ditentukan, susut nilai tahunan dapat dihitung dengan menggunakan rumus yang berikut. Susut nilai tahunan = Peratus susut nilai x Kos asal aset Namun begitu, pengiraan susut nilai mengikut kaedah garis lurus tidak dapat memberikan gambaran yang tepat tentang nilai aset bukan semasa. Hal ini demikian kerana: (a) nilai sesuatu aset bukan semasa tidak susut pada kadar yang sama setiap tahun (b) kekerapan penggunaan aset tersebut

30

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 31 Drp / Of 44

Contoh 12 Pada 1 Januari 2019, Perniagaan Mustafa membeli sebuah kenderaan terpakai berharga RM15000. Tempoh usia guna kenderaan ini dijangka selama 5 tahun. Pada akhir tahun ke-5, kenderaan ini dijual semula sebagai besi buruk pada harga RM5,000. Kira susut nilai tahunan kenderaan tersebut. Penyelesaian

= = = RM2,000 Contoh 13 Pada 1 Januari 2018, Ladang Timuran membeli sebuah jentera pembajak berharga RM60,000. Jentera itu disusutnilaikan dengan kadar 10% setahun atas kos asalnya. Kira susut nilai tahunan bagi jentera pembajak itu. Penyelesaian Susut nilai tahunan = Peratus susut nilai x Kos asal = 10% x RM60,000 = RM6,000 7.4.2

KAEDAH BAKI BERKURANGAN

1.

Menurut kaedah baki berkurangan, susut nilai dikira berasaskan kadar peratusan yang tetap atas nilai buku aset bukan semasa pada awal tempoh perakaunan dan bukan atas kos asal aset bukan semasa. Nilai buku diperoleh dengan menolakkan kos asal aset bukan semasa dengan susut nilai terkumpul setiap tahun. Peratus susut nilai adalah tetap pada setiap tahun. Oleh itu, nilai aset bukan semasa semakin berkurang pada setiap tahun. Kaedah ini lebih realistik berbanding dengan kaedah ansuran tetap.

2. 3. 4. 5.

31

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 32 Drp / Of 44

Contoh 14 Syarikat Pembinaan Prima membeli sebuah jentolak berharga RM200,000 pada 1 Januari 2016. Jentolak tersebut telah disusutnilaikan pada kadar 10% setahun mengikut kaedah baki berkurangan. Hitung susut nilai bagi jentolak itu selama 4 tahun. Pengiraan susut nilai Tahun 2016 Tahun 2017 Tahun 2018 Tahun 2019

RM 200,000 20,000 180,000 18,000 162,000 16,200 145,800 14,580

Kos Jentolak Tolak: Susut nilai 10% Nilai baki awal tahun Tolak: Susut nilai 10% Nilai baki awal tahun Tolak: Susut nilai 10% Nilai baki awal tahun Tolak: Susut nilai 10%

7.4.3

KAEDAH PENILAIAN SEMULA

1.

Menurut kaedah penilaian semula, aset bukan semasa dinilaikan semula pada awal tempoh perakaunan. Sebarang pembelian aset bukan semasa yang berlaku sepanjang tempoh perakaunan tersebut akan ditambah pada nilai aset bukan semasa pada awal tahun. Aset bukan semasa tersebut kemudiannya akan dinilaikan semula pada akhir tempoh perakaunan. Pengurangan aset bukan semasa berkenaan merupakan susut nilai. Kaedah penilaian semula sesuai bagi barang atau alat-alat kecil seperti skru, paku, dan lain-lain alat untuk kegunaan bengkel. Rumusnya: Susut nilai = Nilai aset pada awal tahun + Belian aset – Nilai aset pada akhir tahun Antara kelemahan kaedah penilaian semula ialah: (a) proses pengiraan aset bukan semasa mengambil masa yang lama kerana pengiraan dilakukan secara manual pada akhir tempoh perakaunan iaitu sama seperti pengiraan stok secara fizikal (b) nilai semasa aset bukan semasa sukar untuk dipastikan

2. 3. 4. 5. 6. 7.

32

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 33 Drp / Of 44

Contoh 15 Maklumat yang berikut diambil daripada buku-buku Kilang Makanan Sedap Marina.

Baki alat-alat kecil pada 1 Januari 2018 Belian alat-alat kecil sepanjang tahun 2018

RM 1,200 450

Pada 31 Disember 2018, alat-alat kecil dinilaikan sebanyak RM1,320. Hitung susut nilai alat-alat kecil. Penyelesaian Pengiraan belanja susut nilai alat-alat kecil Baki alat-alat kecil pada 1 Januari 2018 Tambah: Belian alat-alat kecil Tolak: Nilai alat-alat kecil pada 31 Disember 2018 Susut nilai alat-alat kecil

33

RM 1,200 450 1,650 1,320 330

7.5

CARA MEREKOD SUSUT NILAI KE LEJAR, AKAUN UNTUNG RUGI, DAN KUNCI KIRA-KIRA

1. 2. 3. 4. 5. 6.

Susut nilai dianggap sebagai belanja perniagaan walaupun tiada pengaliran wang berlaku. Akaun Susut Nilai dan Akaun Susut Nilai Terkumpul akan diwujudkan bagi merekodkan jumlah susut nilai yang berlaku. Jumlah susut nilai tersebut akan dipindahkan ke sebelah debit Akaun Untung Rugi iaitu sama seperti belanja-belanja lain. Nilai aset bukan semasa dicatatkan dalam Kunci Kira-kira pada nilai kos. Akaun Susut Nilai Terkumpul akan mengkontrakan nilai kos dan menunjukkan nilai buku sesuatu aset bukan semasa. Terdapat dua kaedah yang digunakan untuk merekodkan susut nilai seperti yang ditunjukkan dalam jadual yang berikut.

Kaedah 1 Dengan menyediakan Akaun Susut Nilai

Susut nilai terkumpul

Baki h/b

Susut nilai

Akaun Susut Nilai X Untung rugi

Akaun Susut Nilai Terkumpul X Susut nilai Baki b/b

Kaedah 2 Tanpa menyediakan Akaun Susut Nilai Akaun Susut Nilai Terkumpul X Untung rugi Baki b/b

Y

Baki h/b

X W

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Susut nilai terkumpul Y

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir… Y

Kunci Kira-kira pada… Aset Bukan Semasa X (-) Susut nilai terkumpul W

Kunci Kira-kira pada… Aset Bukan Semasa X (-) Susut nilai terkumpul W

34

Y W

Contoh 16 Pada 1 Julai 2018, Perniagaan Rahman membeli sebuah kenderaan berharga RM60,000 dengan cek. Kenderaan tersebut disusutnilaikan pada kadar 10% setahun atas kos. Tempoh perakaunan berakhir 31 Disember. Sediakan bagi tahun 2018 dan 2019 (a) Akaun Kenderaan (b) Akaun Susut Nilai Kenderaan (c) Akaun Susut Nilai Terkumpul Kenderaan (d) Catatan dalam Akaun Untung Rugi (e) Catatan dalam Kunci Kira-kira Penyelesaian Kaedah 1 Pengiraan Tahun berakhir 31 Disember 2018 31 Disember 2019

Susut Nilai 10% x RM60,000 x 6/12 = RM 3,000 10% x RM60,000 = RM6,000

35

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

NO. KOD / CODE NO. Catatan dalam lejar Dt 2018 Jul 1 Bank 2019 Jan 1 Baki b/b Dt

2018 Jul 1 Susut nilai terkumpul 2019 Jan 1 Susut nilai terkumpul Dt

Muka Surat / Page : 36 Drp / Of 44

Akaun Kenderaan RM 2018 60,000 Dis 31 Baki h/b 2019 60,000 Dis 31 Baki h/b

Kt RM 60,000

Akaun Sust Nilai Kenderaan RM 2018 3,000 Dis 31 Untung rugi 2019 6,000 Dis 31 Untung rugi

Kt RM 3,000

Akaun Sust Nilai Terkumpul Kenderaan RM 2018 3,000 Dis 31 Susut nilai kenderaan 2019 9,000 Jan 1 Baki b/b Dis 31 Susut nilai kenderaan 9,000

2018 Jul 1 Baki h/b 2019 Jan 1 Baki h/b

Catatan dalam Akaun Untung Rugi Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018 RM Susut nilai kenderaan 3,000 Dt Susut nilai kenderaan

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2019 RM 6,000

Catatan dalam Kunci Kira-kira Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2018 RM Aset Semasa Kenderaan Tolak: Susut nilai terkumpul

60,000 3,000 57,000 Kunci Kira-kira pada 31 Disember 2019 RM

Aset Semasa Kenderaan Tolak: Susut nilai terkumpul

60,000 9,000 51,000

36

60,000

6,000 Kt RM 3,000 3,000 6,000 9,000

Kt

Kt

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 37 Drp / Of 44

Contoh 17 Pada 1 April 2018, Perniagaan Esa membeli alatan pejabat berharga RM28,000 dengan cek. Alatan pejabat tersebut disusutnilaikan pada kadar 10% setahun mengikut kaedah baki berkurangan. Tempoh perakaunan berakhir 31 Disember. Sediakan bagi tahun 2018 dan 2019 (a) Akaun Alatan Pejabat (b) Akaun Susut Nilai Terkumpul Alatan Pejabat (c) Catatan dalam Akaun Untung Rugi (d) Catatan dalam Kunci Kira-kira Penyelesaian Kaedah 2 Pengiraan Tahun berakhir 31 Disember 2018 31 Disember 2019 Catatan dalam lejar Dt 2018 Apr 1 Bank 2019 Jan 1 Baki b/b Dt 2018 Jul 1 Baki h/b 2019 Jan 1 Baki h/b

Susut Nilai 10% x RM28,000 x 9/12 = RM 2,100 10% x (RM28,000 – RM2,100) = RM2,590

Akaun Alatan Pejabat RM 2018 28,000 Dis 31 Baki h/b 2019 28,000 Dis 31 Baki h/b Akaun Sust Nilai Terkumpul Alatan Pejabat RM 2018 2,100 Dis 31 Untung rugi 2019 4,690 Jan 1 Baki b/b Dis 31 Untung rugi 4,690

Catatan dalam Akaun Untung Rugi Dt Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2018 RM Susut nilai terkumpul alatan pejabat 2,100 Dt

Akaun Untung Rugi bagi tahun berakhir 31 Disember 2019 RM Susut nilai terkumpul alatan pejabat 2,590

37

Kt RM 28,000 28,000 Kt RM 2,100 2,100 2,590 4,690

Kt

Kt

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 38 Drp / Of 44

7.6

PENYATA PENDAPATAN SELEPAS PELARASAN

7.6.1

PENYEDIAAN PENYATA PENDAPATAN SELEPAS PELARASAN

1.

Penyata Pendapatan merupakan penyata yang menunjukkan prestasi perniagaan bagi suatu tempoh perakaunan. Penyata Pendapatan dapat disediakan dalam (a) bentuk “T” (b) bentuk penyata Penyata Pendapatan dalam bentuk “T” dikenal sebagai Akaun Perdagangan dan Untung Rugi. Maklumat untuk penyediaan Penyata Pendapatan diperoleh daripada Imbangan Duga dan pelarasan yang dibuat pada tarikh imbangan.

2.

3. 4.

38

NO. KOD / CODE NO. 7.6.2

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 39 Drp / Of 44

PENYEDIAAN PENYATA PENDAPATAN SECARA MANUAL

Contoh 18 Imbangan Duga Pasar Mini Gaya pada 30 Jun 2018 adalah seperti yang berikut. Pasar Mini Gaya Imbangan Duga pada 30 Jun 2018 Debit RM Kenderaan 36,000 Stok pada 1 Julai 2017 9,760 Belian dan Jualan 51,120 Pulangan 310 Pinjaman bank Premis 80,000 Kadar bayaran 730 Penghutang dan pemiutang 11,200 Diskaun 450 Angkutan masuk 1,320 Komisen Bank 17,050 Tunai 980 Gaji 9,600 Faedah pinjaman bank 1,200 Susut nilai terkumpul kenderaan Modal 1 Julai 2017 Promosi 650 Ambilan 600 Insurans 3,600 Peruntukan hutang ragu 224,570

Kredit RM

95,080 260 20,000

8,900 380 550

1,800 97,270

330 224,570

Maklumat Tambahan: a) Stok pada 30 Jun 2018 bernilai RM10,800. b) Peruntukan hutang ragu diselaraskan kepada 5% atas penghutang. c) Faedah atas pinjaman bank ialah 8% setahun. d) Kenderaan disusutnilaikan 10% setahun mengikut kaedah baki berkurangan. e) Insurans yang dibayar adalah untuk setahun berakhir 31 Oktober 2018. f) Angkutan masuk termasuk angkutan keluar RM575. Sediakan Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 30 Jun 2018 secara manual.

39

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 40 Drp / Of 44

Penyelesaian Secara manual: bentuk “T” Pasar Mini Gaya Akaun Perdagangan dan Untung Rugi bagi tahun berakhir 30 Jun 2018 RM RM Stok awal 9,760 Jualan Belian 51,120 Tolak: Pulangan Jualan Tolak: Pulangan belian 260 Jualan bersih Belian Bersih 50,860 Tambah: Angkutan masuk (1) 745 Kos belian 51,605 Kos barang untuk dijual 61,365 Tolak: Stok akhir 10,800 Kos jualan 50,565 Untung kasar 44,205 94,770 Diskaun diberi 450 Untung kasar Peruntukan hutang ragu (2) 230 Diskaun diterima Kadar bayaran 730 Komisen diterima Angkutan keluar 575 Faedah atas pinjaman (3) 1,600 Promosi 650 Insurans (4) 2,400 Susut nilai kenderaan (5) 3,420 Gaji 9,600 Untung bersih 25,480 45,135

40

RM 95,080 310 94,770

94,770 44,205 380 550

45,135

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 41 Drp / Of 44

Secara manual: bentuk penyata Pasar Mini Gaya Penyata Pendapatan bagi tahun berakhir 30 Jun 2018 RM RM RM Jualan 95,080 Tolak: Pulangan Jualan 310 Jualan bersih 94,770 Tolak: Kos Jualan Stok awal 9,760 Belian 51,120 Tolak: Pulangan belian 260 Belian bersih 50,860 Tambah: Angkutan masuk (1) 745 Kos belian 51,605 Kos barang untuk dijual 61,365 Tolak: Stok akhir 10,800 Kos Jualan 50,565 Untung kasar 44,205 Tambah: Hasil Diskaun diterima 380 Komisen diterima 550 930 45,135 Tolak: Belanja Diskaun Diberi 450 Peruntukan hutang ragu (2) 230 Kadar bayaran 730 Angkutan keluar 575 Faedah atas pinjaman (3) 1,600 Promosi 650 Insurans (4) 2,400 Susut nilai kenderaan (5) 3,420 Gaji 9,600 19,655 Untung bersih 25,480 Nota (1) Angkutan masuk = RM1,320 – RM575 = RM745 (2) Peruntukan hutang ragu (penambahan) = (5% x RM11.200) – RM330 = RM230 (3) Faedah atas pinjaman = 8% x RM20,000 = RM1,600 (4) Insurans = RM3600 – (RM3600/12 x 4 bulan) = RM2400 (5) Susut nilai kenderaan = 10% x (RM36,000 – RM1,800) = RM3,420 41

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 42 Drp / Of 44

7.7

KUNCI KIRA-KIRA SELEPAS PELARASAN

7.7.1

PENYEDIAAN KUNCI KIRA-KIRA SELEPAS PELARASAN

1.

Kunci Kira-kira merupakan satu penyata yang menunjukkan kedudukan kewangan sesebuah oganisasi perniagaan pada akhir sesuatu tempoh perakaunan. Kunci Kira-kira menyenaraikan secara sistematik aset, liabiliti, dan ekuiti pemilik sesebuah perniagaan. Maklumat untung bersih atau rugi bersih dari Akaun Untung Rugi atau Penyata Pendapatan akan dipindahkan ke Kunci Kira-kira di bahagian ekuiti pemilik. Untung bersih akan menambahkan nilai ekuiti pemilik manakala rugi bersih pula mengurangkan nilai ekuiti pemilik.

2. 3. 4.

7.7.2

PENYEDIAAN KUNCI KIRA-KIRA SECARA MANUAL

Berdasarkan Contoh 18, sediakan Kunci Kira-kira Pasar Mini Gaya secara manual. Penyelesaian Secara manual: Bentuk “T” Pasar Mini Gaya Kunci Kira-kira pada 30 Jun 2018 RM RM Ekuiti Pemilik 80,000 Modal awal 36,000 Tambah: Untung Bersih 5,220 30,780 Tolak: Ambilan 110,780 Modal akhir

Aset Bukan Semasa Premis Kenderaan (-) Susut nilai terkumpul

Aset Semasa Stok akhir Penghutang (-) Peruntukan hutang ragu (2)

10,800

10,640 17,050 980 1,200

Liabiliti Semasa Pemiutang Faedah atas pinjaman terakru

RM 97,270 25,480 122,750 600 122,150

Liabiliti Bukan Semasa Pinjaman

11,200 560

Tunai Bank Insurans terdahulu (3)

RM

20,000

8,900 400 9,300

40,670 151,450

Secara manual: bentuk penyata 42

151,450

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING Pasar Mini gaya Kunci Kira-kira pada 30 Jun 2018 RM RM

Aset Bukan Semasa Premis Kenderaan Tolak: Susut nilai terkumpul (1)

Muka Surat / Page : 43 Drp / Of 44

RM

RM 80,000

36,000 5,220 30,780 110,780

Aset Semasa Stok akhir Penghutang Tolak: Peruntukan hutang ragu (2)

10,800 11,200 560 10,640 17,050 980 1,200

Bank Tunai Insurans terdahulu (3)

40,670 Tolak: Liabiliti Semasa Pemiutang Faedah atas pinjaman terakru (4)

8,900 400 9,300

Modal kerja

31,370 142,150

Dibiayai Oleh: Ekuiti Pemilik Modal awal Tambah: Untung bersih

97,270 25,480 52,695 600 122,150

Tolak: Ambilan Modal akhir Liabiliti Bukan Semasa Pinjaman

20,000 142,150

Nota (1) Susut nilai terkumpul kenderaan = RM1,800 + RM3,420 = RM5,220 (2) Peruntukan hutang ragu = 5% x RM11,200 = RM560 (3) Insurans terdahulu = RM3,600/12 x 4 bulan = RM1,200 (4) Faedah atas pinjaman terakru = RM1,600 – RM1,200 = RM400

43

NO. KOD / CODE NO.

DBF 1153 PRINCIPLES OF ACCOUNTING

Muka Surat / Page : 44 Drp / Of 44

RUJUKAN / REFERENCES: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Emmawati Misrun et al (2017). Principles of Accounting.Oxford Fajar. Frank Wood (2004). Introduction to Accounting (12th Edition). Pearson Prentice Hall. Frank Wood. (2005). Business Accounting 1. Pearson Educational Limited. Mohd Nizal Haniff, Anuar Nawawi, Rodziah Abd Samad, & Intan Salwani Mohamed. (2018). Fundamentals of Financial Accounting (2nd Edition). Oxford Fajar. Morni Hayati Jaafar Sidik, Tuam, K.C., Lim, W.L., Lee, K.F., Kong, N.C.C., & Rahizah Abdul Rahim. (2016). Financial Accounting 1 (2nd Edition). Oxford Fajar. Tee, K.B. (2018). Ranger SPM Revisi Cepat: Prinsip Perakaunan. Johor Bahru: Penerbitan Pelangi Sdn Bhd. Wan Madznah Wan Ibrahim et al. (2014). Fundamentals of Business Accounting (2nd. Edition). Oxford Fajar. Zan ‘Asri Tasir, & Tan, S. L. (2017). Nexus Sukses SPM: Prinsip Perakaunan. Petaling Jaya, Sasbadi Sdn Bhd.

44