Data Loading...
EBOOK-UGIB Flipbook PDF
EBOOK-UGIB
625 Views
601 Downloads
FLIP PDF 1.02MB
Upper gastrointestinal bleeding (เลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น)
Upper gastrointestinal bleeding (เลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น)
เสนอ อาจารย์ เบญจวรรณ กิจควรดี
หนังสือเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่1(พย.1206) วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุดรธานี
ก
คานา หนังสือเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่ 1 (พย.1206) โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาหาความรู้เกี่ยวกับ Upper gastrointestinal bleeding (เลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้น) ซึ่งหนังสือเล่มนี้มีเนื้อหา เกี่ยวกับความหมายของโรค สาเหตุของการเกิดโรค พยาธิสรีระภาพ อาการ การวินิจฉัย การรักษาและการพยาบาล หากมีสิ่งใดในหนังสือ เล่มนี้จะต้องปรับปรุง นักศึกษาขอน้อมรับในข้อเสนอแนะ เพื่อจะนาไป ปรับปรุงแก้ไขและพัฒนาให้ถูกต้องต่อไป
คณะผู้จัดทา 05/01/2563
ข
สารบัญ เรื่อง คานา ความหมายของโรค สาเหตุของการเกิดโรค พยาธิสรีรภาพ อาการ การวินิจฉัย การรักษา การพยาบาล บรรณานุกรม
หน้า ก 1 2 3 4 5 6 8 10
1
https://www.google.com/search?q=upper+gastrointestinal+bleeding&source
โรคเลือดออกทางเดินอาหารส่วนต้น Upper gastrointestinal bleeding)
( https://th.wikipedia.org/wiki
ความหมาย เป็นภาวะที่มีเลือดออกจากหลอดอาหารส่วนที่มีพยาธิสภาพ ไปจนถึงทางออกของกระเพาะอาหาร ทาให้เลือดสะสมคั่งค้างอยู่ใน กระเพาะอาหาร เลือดที่ออกมาสัมผัสกับกรดและสิ่งขับหลั่งในกระเพาะ อาหาร และทาปฏิกิริยาต่อกันจึงมีสีดาคล้า อย่างไรก็ตามหากเลือดออก มากในเวลาสั้น ผู้ป่วยจะอาเจียนออกมาเป็นเลือดสีแดงสดได้
2
สาเหตุ การมีแผลในกระเพาะอาหารเกิด จากการเสียสมดุลระหว่างปัจจัยที่ทาให้เกิด การหลั่งกรด (aggressive factor) เช่น Hcl และ pepsin (ที่นอกจากจะมีหนาทีใ่ นการ ช่วยย่อยแล้วจะแล้วยังอาจทาลาย mucosa ของกระเพาะ อาหารและลาไส้ได้โดยเฉพาะใน รายที่มีการหลั่งกรดมากเกินไป) Parietal cell (เป็น ตัวสร้างกรด มีมากเกินไป) กรรมพันธุ ภาวะเครียด เช่น ช็อก แผลไฟไหม้นาร้อนลวก การบาดเจ็บ ซึ่งทาให้ การไหลเวียน โลหิตบริเวณ gastric mucosa ลดน้อยลงส่งผลรบกวน mucosal barrier และแบคทีเรีย (Helicobactor pylori) ทาให้เกิดแผลขึน และการดื่ม แอลกอฮอล การสูบบุหรี่ การใช้ยา กลุ่ม NSAIDs
ht
พยาธิสรีรภาพ 3 เลือดที่ออกในทางเดินอาหารส่วนต้นอาจเกิดจากแผนที่ หลอดอาหารส่วนปลายกระเพาะอาหาร ลาไส้เล็กส่วนดูโอดีนัม หรือ ที่รูเปิดสู่ลาไส้เล็กส่วนเจจูนัม แผลส่วนใหญ่จะอยู่ทางผนังด้านหลัง ส่วนด้านหน้าของกระเพาะอาหารและดูโอดีนัมมีหลอดเลือดเส้นใหญ่ น้อย หลอดเลือดมักมีขนาดเล็กกว่าผนังด้านหลัง แผลเปปติกจะมี เลือดออกจะต้องเป็นแผลลึกถึงชั้นชีโรชา (Serosa) เพราะเป็นชั้นเยื่อ บุที่มีหลอดเลือดกระจายตัวมาหล่อเลี้ยงผนังกระเพาะอาหาร ทาให้ หลอดเลือดฉีดขาด การมีเลือดออกมากหรือน้อยขึ้นกับความกว้าง ของแผล ส่วนอัตราตายจากการตกเลือดพบร้อยละ 10 มักพับใน ผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่า 45 ปี และเคยมีเลือดออกมาแล้ว ได้รับการ รักษาแบบประคับประคองแล้วไม่ได้ผล มีถ่ายอุจจาระดา (Melena) หรืออาเจียนเป็นเลือด (Hematemesis) หรือมีเลือดออกซ้าอีก ผู้ป่วย จะมีอาการแสดงของการสูญเสียเลือดอย่างรุนแรงและหมดสติ เนื่องจากปริมาตรเลือดในร่างกายน้อยลง ทาให้ปริมาตรเลือดที่ออก จากหัวใจลดน้อยลง
https://www.akerufeed.com/health/stool-blood-causes
อาการ 4
มีอาการปวดท้อง อาเจียนเป็นเลือดสด (Hematemesis) และถ่ายอุจาระเป็นสีดา (Melena) ซีด อ่อนเพลียอย่างรวดเร็ว เหงื่อออก ปวดศีรษะ หน้ามืด เหมือนจะเป็นลม มือเท้าเย็น เป็นตะคริว ชีพจรเบาเร็ว ความดันเลือดต่า ใจสั่น หิวน้า หายใจเร็วและหมดสติ อาจมีอาการปวดท้องหรือไม่มีอาการนามาก่อน ตรวจ หน้าท้องแข็งเกร็งเป็นตะคริว ปวดศีรษะและตรวจเลือด พบเม็ดเลือดแดงน้อย https://www.paolohospital.com
การวินิจฉัยโรค 5
จากการซักประวัติถึงโรคหรืออาการต่างๆ เช่นเคยเป็น peptic ulcer, gastritis ติ่งเนือยื่นหรือเป็น แผลบริเวณทวารหนัก ประวัติการใช้ยาแกปวด การดื่ม แอลกอฮอล์ การสูบบุหรี่ ในการตรวจร่างกายอาจพบ หนา ทองแข็งตึง ตรวจทางทวารหนักพบริดสีดวงทวาร มีแผลบริเวณ anus การตรวจทางห้องปฏิบัติการที่ สาคัญคือ Hemoglobin, Hematocrit Occult blood จะพบมีเม็ดเลือดแดงในอุจจาระ ซึ่งอาจอยู่ในอุจจาระ หลัง เลือดออกนานไดถึง 10 วัน
การวินิจฉัยโรค (ต่อ) 6
การตรวจวินิจฉัย เพื่อหาตาแหน่งของจุด เลือดออกอาจทา gastroscopy, proctoscopy, sigmoido scopy หรือการทา Barium enema การรักษามีเป้าหมาย เพื่อดารงไว้ซึ่งความสมดุลของระบบ ไหลเวียนโลหิต โดย พิจารณา ให้เลือด และสารนา การทาให้เลือดหยุดโดยเร็ว และวินิจฉัยถึงสาเหตุของการเกิด โดยเร็วเพื่อแกไข ที่สาเหตุ ในรายที่ห้ามเลือดไมไดผลอาจต้องพิจารณารักษา โดยการ ผ่าตัด https://www.google.com/search?q=gastroscopy&source=lnms&tbm=isch&sa=X& ved=2ahUKEwiZ__v0sP3mAhU1zzgGHa
การรักษา 7
รักษาตามอาการ เช่น ภาวะช็อก โดยการให้สารน้าและเลือดทดแทน อย่างรวดเร็ว พยายามให้ Hematocrit มากกว่า 30% งดอาหารและน้า ทางปาก ใส่สายสวนทางปากสู่กระเพาะอาหารแล้วสวนล้างกระเพาะ อาหารด้วยน้าเกลือ เพื่อให้เลือดหยุด หากมีเลือดออกจากภาวะหลอด เลือดดาโป่งพองบริเวณหลอดอาหารส่วนปลายหรือกระเพาะอาหารส่วน ต้น อาจต้องใส่สายสวนสามทาง (Blakemore Sengstagen tube) เพื่อให้บอลลูนช่วยกดหยุดเลือดพร้อมดึงถ่วงไว้ด้วยตุ้มน้าหนักครึ่งกิโลกรัม และให้ยาลดกรด (Antacid) หรือ H2-blocker ขณะงดอาหารอาจให้ Cim etidine 200 มิลลิกรัมทางหลอดเลือดดาทุก 6 ชั่วโมง จนกว่าจะ รับประทานอาหารได้ หรือโดยการผ่าตัดกระเพาะอาหารออกบางส่วน (P artial gastrectomy) การผ่าตัดเส้นประสาทเวกัส (Vagotomy) บางราย อาจต้องส่องกล้องตรวจกระเพาะอาหารหลังเลือดหยุดเพื่อฉีดยาช่วยให้ https://www.sciencedirect.com/topics/medicine-and-dentistry/vagotomy หลอดเลือดแข็งตัว (Sclerosing therapy)
การพยาบาล 8
1) ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะช็อก ปริมาณนาเข้าและออก รวมทังค่าของ hemoglobin และ hematocrit การประเมิน Hct ใน ระยะแรก อาจไมมีการเปลี่ยนแปลงควรติดตามอย่างต่อเนื่อง 2) เตรียมการให้เลือดโดยเร็ว ตามแผนการรักษา 3) การดูแลช่วยเหลือในการห้ามเลือด ซึ่งขึนกับตาแหนง เช่น มีเลือดออก บริเวณหลอดอาหารต้อง ดูแล เกี่ยวกับการใส Blakemore tube ไป กดบริเวณที่มีเลือดออกซึ่งพยาบาลต้องคอยดูแลไมควรใสนานเกิน 24 ชม.เพราะอาจมีแผลกดทับที่บริเวณที่ลูกโป่งกดได เลือดออกบริเวณ กระเพาะอาหาร ช่วยเหลือโดยการใส่ สาย NG tube เพื่อทาการดูด ล้างกระเพาะอาหารปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลที่สนับสนุนแน่ชัดว่าการดูด ล้าง กระเพาะอาหารด้วยสารละลายต่างๆ จะช่วยในการห้ามเลือด หรือช่วยป้องกันการมีเลือดออกซา ประโยชน์ของการดูดล้างกระเพาะ อาหารที่ชัดเจนคือ เป็นการช่วยบอกปริมาณและอัตราเลือดที่ออก โดยดูจากปริมาณ และสีของนาที่ดูดล้าง
การพยาบาล (ต่อ) 9
4) การดูแลช่วยเหลือในการตรวจวินิจฉัย อาจเป็นการทา gastroscope การทา colonoscope ตองเตรียมผู้ป่วยให้ถูกตองพรอมทังประเมิน ลักษณะ สี ปริมาณของอาเจียน และถ่ายเป็นเลือดด้วย 5) ให้ยาตามแผนการรักษา 6) เตรียมผู้ป่วยเพื่อการผ่าตัดในรายที่มีอาการบ่งชี หรือในรายที่ไม่ สามารถห้ามเลือดได้ 7) การป้องกันไม่ให้มีการตกเลือดในระบบทางเดินอาหาร เรื่องของการ ใช้ยา ภาวะเครียด การดื่มสุรา
แบบทดสอบ 1.พฤติกรรมของบุคคลใดเสี่ยงต่อภาวะUpper gastrointestinal bleeding มากที่สุด ก.ฟ้าใสชอบกินขนมนาอัดลมเป็นประจา ข.สมหญิงกินอาหารไม่ตรงเวลา ค.สมชายเครียดและกังวลกับการสอบปลายภาค ง.สมศรีไม่ชอบกินผัก
แบบทดสอบ 2.ข้อใดอธิบายเกี่ยวกับ Upper gastrointestinal bleeding ได้ถกู ต้อง ก. การมีเลือดสะสมคั่งค้างอยู่ในกระเพาะอาหาร เลือดที่ออกมาสัมผัสกับกรดและสิ่ง ขับหลั่งในกระเพาะอาหาร และทาปฏิกิรยิ าต่อกันจึงมีสีดาคลา้ ข.เป็ นภาวะที่มีเลือดออกจากหลอดอาหาร ไปจนถึงทวานหนัก ค.เลือดออกมากในเวลานาน ผูป้ ่ วยจะอาเจียนออกมาเป็ นเลือดสีแดงสดได้ ง.การมีเลือดสะสมคั่งค้างอยู่ในกระเพาะอาหาร และลาไส้เล็ก
แบบทดสอบ 3.อาการแสดงที่สาคัญของ Upper gastrointestinal bleeding คือข้อใด ก.อาเจียนเป็ นเลือดสด (Hematemesis) ข.ปวดศีรษะ ค.สับสนมึนงง ง.ถูกทัง้ ก และ ข
แบบทดสอบ 4.การพยาบาลที่สาคัญของ Upper gastrointestinal bleeding ก.ให้ยาตามแผนการรักษาของแพทย์ ข.ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะช็อก ปริมาณนา้ เข้าและออก ค.เปิ ดโอการให้คนไข้ได้พดู ระบายความรูส้ กึ ง.ถูกทุกข้อ
เฉลย 1. ค. สมชายเครียดและกังวลกับการสอบปลายภาค ความเครี ยดทางจิตใจหรื อร่ างกายได้แก่สมองได้รับความกระทบกระเทือนอย่างรุ นแรงผูป้ ่ วยไฟ ไหม้ นํ้าร้อนลวกชนิดรุ นแรงความเครี ยดจากความเจ็บปวด ภาวะไม่รู้สึกตัว (Shock) ความเครี ยดจากการผ่าตัด ความเครี ยดทางจิตใจ ได้แก่ ภาวะบีบคั้นทางสังคม เป็ นสาเหตุหนึ่งที่ทาํ ให้เกิดUpper gastrointestinal bleeding ได้ 2. ก. การมีเลือดสะสมคั่งค้างอยู่ในกระเพาะอาหาร เลือดที่ออกมาสัมผัสกับกรดและ สิ่งขับหลั่งในกระเพาะอาหาร และทาปฏิกิรยิ าต่อกันจึงมีสีดาคลา้ Upper gastrointestinal bleeding เป็นภาวะที่มีเลือดออกจากหลอดอาหารส่วนที่มีพยาธิสภาพ ไป จนถึงทางออกของกระเพาะอาหาร ทาให้เลือดสะสมคั่งค้างอยู่ในกระเพาะอาหาร เลือดที่ออกมาสัมผัส กับกรดและสิ่งขับหลั่งในกระเพาะอาหาร และทาปฏิกิริยาต่อกันจึงมีสีดาคล้า อย่างไรก็ตามหาก เลือดออกมากในเวลาสั้น ผู้ป่วยจะอาเจียนออกมาเป็นเลือดสีแดงสดได้
เฉลย 3. ง. ถูกทั้ง ก และ ข อาการแสดงที่สาํ คัญของ Upper gastrointestinal bleeding มีอาการปวดท้อง อาเจียนเป็ น เลือดสด (Hematemesis) และถ่ายอุจาระเป็ นสี ดาํ (Melena) ซีด อ่อนเพลียอย่างรวดเร็ ว เหงื่อออก ปวดศีรษะ หน้ามืดเหมือนจะเป็ นลม มือเท้าเย็น เป็ นตะคริ ว ชีพจรเบาเร็ ว ความดันเลื อดตํ่า ใจสัน่ หิวนํ้า หายใจเร็ วและหมดสติ อาจมีอาการปวดท้องหรื อไม่มีอาการนํามาก่อน 4. ข. ประเมินอาการและอาการแสดงของภาวะช็อก ปริ มาณนํ้าเข้าและออก การพยาบาลที่สาํ คัญของ Upper gastrointestinal bleeding ประเมินอาการและอาการ แสดงของภาวะช็อก ปริ มาณนํ้าเข้าและออก รวมทั้งค่าของ hemoglobin และ hematocrit การ ประเมิน Hct ในระยะแรก อาจไมมีการเปลี่ยนแปลงควรติดตามอย่างต่อเนื่อง เตรี ยมการให้เลือดโดยเร็ ว ตามแผนการรักษา
บรรณานุกรม ปราณี ทู้ไพเราะ. (2559). คู่มือยา. (พิมพ์ครั้งที่ 13). กรุงเทพฯ: N P Pre ss Limited Partnesship. วิจิตรา กุสุมภ์. (2554).กระบวนการพยาบาลและข้อวินิจฉัยการพยาบาล : การนาไปใช้ในคลินิก(พิมพ์ครั้งที่2). กรุงเทพฯ: บพิธการพิมพ์. เลือดออกทางเดินอาหารส่วนต้น.[ออนไลน์]. ได้จาก:https://www.google.co m/search?q=upper+gastrointestinal+bleeding&source [สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2563]. เลือดออกทางเดินอาหารส่วนต้น.[ออนไลน์]. ได้จาก: http://www.medicalex hibits.com [สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2563]. เลือดออกทางเดินอาหารส่วนต้น.[ออนไลน์]. ได้จาก: https://www.honestdo cs.co/gastrointestinal-bleeding-2 [สืบค้นเมื่อ 2 มกราคม 2563].
คณะผู้จัดทา นางสาวกชามาศ เมยประโคน
เลขที่ 1 รหัสประจาตัว 612101001
นางสาวกนิษฐา ศีลา
เลขที่ 2 รหัสประจาตัว 612101003
นางสาวกมลพร เทือกโฮม
เลขที่ 3 รหัสประจาตัว 612101004
นางสาวกมลพรรณ ปัทวงค์
เลขที่ 4 รหัสประจาตัว 612101005
นางสาวกรรณิการ์ วงษ์วิชัย
เลขที่ 5 รหัสประจาตัว 612101009
นางสาวกวินทิพย์ คาฤาชัย
เลขที่ 6 รหัสประจาตัว 612101010
นางสาวกวินทิพย์ ผาเรือง
เลขที่ 7 รหัสประจาตัว 612101011
นางสาวกัณทิมา นามราชา
เลขที่ 8 รหัสประจาตัว 612101012
นางสาวกัลยา ฝั่งวาปี
เลขที่ 9 รหัสประจาตัว 612101014
นักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่2รุ่น27ห้องB หนังสือเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่ 1 (พย.1206) วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุดรธานี
Thank you Insert the title of your subtitle Here