Data Loading...
ทรัพยากรสารนิเทศ Flipbook PDF
ทรัพยากรสารนิเทศ
118 Views
117 Downloads
FLIP PDF 1.91MB
วิชา การใช้ ห้องสมุดเพื่อการศึกษาค้ นคว้า
ทรัพยากรสารสนเทศและการจัดเก็บ วัตถุประสงค์ 1. 2. 3. 4. 5.
ให้ นักเรียนทราบความหมายความสาคัญ และประเภทของทรัพยากรสารสนเทศ ให้ นักเรียนทราบความสาคัญและประเภทของสถาบันบริการสารสนเทศ ให้ นักเรียนสามารถใช้ ประโยชน์ จากสถาบันบริการสารสนเทศประเภทต่ าง ๆ ให้ นักเรียนสามารถใช้ ประโยชน์ จากจากห้ องสมุดซึ่งเป็ นแหล่ งทรัพยากรสารสนเทศ ให้ นักเรียนสามารถค้ นหาทรัพยากรสารสนเทศได้ อย่ างมีประสิ ทธิภาพ
ทรัพยากรสารสนเทศและการจัดเก็บ
ทรัพยากรสารสนเทศ ความหมาย
แหล่งทรัพยากร สารสนเทศ
ประเภท วัสดุตีพิมพ์ วัสดุไม่ตีพิมพ์
สารสนเทศ
ความหมาย ความสาคัญ พัฒนาตนเอง
พัฒนาสังคม
ห้องสมุด
สถาบันบริ การ สารสนเทศ ประเภทต่าง ๆ
การจัดเก็บ การจัดหมู่ทรัพยากรสารสนเทศ : ระบบทศนิยมของดิวอี้ เลขเรียกหนังสื อ ส่ วนประกอบของ เลขเรียกหนังสื อ การจัดเรียงทรัพยากร สารสนเทศ 2/25
ทรัพยากรสารสนเทศ หมายถึง สื่ อหรื อวัสดุทใี่ ช้ บันทึกข้ อมูล ข่ าวสาร ความรู้ ความคิด ข้ อเท็จจริง ทีใ่ ห้ ความรู้ทมี่ คี ่ า ซึ่งแสดงออก โดยใช้ ภาษา ภาพ เสี ยง สั ญลักษณ์ รหัส และอื่นๆ ซึ่งอยู่ในรูปของวัสดุตีพมิ พ์ และวัสดุไม่ ตีพมิ พ์
วั ส ดุ ที่ ผ่ านกระบวนการพิ ม พ์ ซึ่ ง บั น ทึ ก ความรู้ ที่ มี เ นื้ อ หาสาระเพื่ อ ประโยชน์ ใ น การศึ ก ษา ค้ น คว้ า อ้ า งอิ ง หรื อ เพื่ อ ความ บันเทิง ได้ แก่ หนังสื อ สิ่ งพิมพ์ ต่อเนื่ อง จุล สาร และ กฤตภาค
วัสดุที่ไม่ อยู่ในรู ปของวัสดุตีพิมพ์ และสามารถ สื่ อความหมายของข้ อมูลที่บันทึกไว้ ได้ โดยอาศั ย ภาพ เสี ยง สั ญลั ก ษณ์ รหั ส ได้ แก่ ต้ นฉบั บ ตั ว เขี ย น โสตทั ศ นวั ส ดุ วั ส ดุ ย่ อ ส่ วน และ สื่ อ อิเล็กทรอนิกส์
จัดทาขึน้ โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อให้ สาระ ความรู้ ในสาขาวิชาต่ างๆ และเขียนขึ้น โดยอาศั ยข้ อเท็ จ จริ ง ได้ แก่ ต ารา แบบเรียน หนังสื ออ้ างอิง หนังสื อทั่วไป รายงานการวิจัย วิทยานิพนธ์ สิ่ ง พิมพ์ รัฐบาล เอกสารการประชุมทางวิชาการ
จั ด ท าขึ้ น โดยมี วั ต ถุ ป ระสงค์ เ พื่ อ ให้ ความบันเทิงหรื อความเพลิดเพลินเป็ น ส า คั ญ แ ล ะ เ ขี ย น ขึ้ น โ ด ย อ า ศั ย จิ น ต น า ก า ร ข อ ง ผู้ เ ขี ย น ไ ด้ แ ก่ นวนิยาย เรื่ องสั้ น หนังสื อสาหรั บเด็ก และเยาวชน นิทาน
เป็ นสิ่ งพิมพ์ ที่ออกต่ อเนื่ องกันตามเวลาที่กาหนด อาจกาหนด ออกเป็ นรายวัน รายเจ็ดวัน รายเดือน หรื อ สองเดือน หกเดือน หรื อ หนึ่งปี ได้ แก่ หนังสื อพิมพ์ วารสารและหนังสื อรายปี
เป็ นหนั ง สื อพิม พ์ ที่ ส่วนใหญ่ เ สนอข่ า ว เป็ นหนั ง สื อ พิม พ์ ที่ เ สนอข่ าวเบาเป็ น หนัก ได้ แก่ ไทยโพสต์ ผู้จัดการ บางกอก หลั ก ได้ รั บ ความนิ ย มจากประชาชน โพสต์ ประชาชาติธุรกิจ มาก เช่ น ไทยรัฐ เดลินิวส์ คมชัดลึก
เป็ นสิ่งพิมพ์ทอี่ อกต่ อเนื่องอย่ าง สม่า เสมอตามก าหนดระยะเวลา เช่ น รายสั ป ดาห์ รายเดื อ น รายสองเดื อ น เป็ นวารสารที่นาเสนอบทความ รายสามเดื อ น เป็ นต้ น เสนอเรื่ อ งราว และเรื่ อ งราวทางวิ ช าการโดย ความรู้ ที่ ทั น สมั ย ทั น ต่ อเหตุ ก ารณ์ ผู้เชี่ยวชาญและผู้ทรงคุณวุฒิ ประกอบด้ วย บทความ ทางวิชาการ ซึ่ งอาจเ ป็ นผลการวิ จั ย ให ม่ การ ประดิษฐ์ การค้ นพบเทคโนโลยีใหม่ ๆ ข้ อมูลความรู้ ทางวิชาการใหม่ ๆ ที่ยังไม่ เคยตีพิมพ์ เ ผยแพร่ มาก่ อน แบ่ งเป็ น 3 ประเภท ดังนี้
เป็ นวารสารที่ น าเสนอบทความ เ ป็ น วา รส ารที่ เ น้ นก ารน าเ สน อ เรื่ อ งราวความรู้ ที่ น่ า สนใจทั่ ว ไป บทความวิเคราะห์ ข่าว รวมทั้งสารคดี และให้ ความเพลิดเพลินซึ่ งเรี ย กว่ า ต่ าง ๆ นิตยสาร
เป็ นสิ่ งพิมพ์ ต่อเนื่ องอีกประเภทหนึ่ง มีการจัดพิ มพ์ ออกประจา ต่ อเนื่ องกันทุกปี เพื่อเสนอความรู้ ข้ อมูล ข่ าวสารใหม่ หรื อ แจ้ งผลงาน ของหน่ วยงาน เช่ น รายงานประจาปี รายงานผลการดาเนินการประจาปี และรายงานกิจการประจาปี
เป็ นสิ่ งพิมพ์ ขนาดเล็ก มีเนื้อหาเรื่ องใดเรื่ องหนึ่ งจบสมบู รณ์ ใน เล่ ม มีความหนาไม่ เกิน 60 หน้ า ส่ วนมากเนื้อหาของจุลสารจะเป็ นเรื่ องที่ อยู่ในความสนใจของประชาชนระยะเวลาหนึ่ง และบางเรื่ องยังไม่ มีการ พิมพ์ เป็ นหนังสื อเล่ ม
เป็ นทรั พยากรสารสนเทศที่สถาบันบริ การสารสนเทศจัดทาเอง โดยเลื อกตัดหรื อถ่ า ยส าเนา จากหนั ง สื อพิม พ์ หรื อ วารสาร นิ ต ยสาร เอกสารแผ่ นพับ ปฏิทิน หรื อ ภาพโฆษณา โดยเลื อกเรื่ องที่อยู่ ในความ สนใจของประชาชน หรื อให้ ความรู้ ทางวิช าการที่มีคุณค่ าใช้ อ้ างอิงได้ หรื อเป็ นข้ อมูลใหม่ ที่มีคุณค่ าและไม่ ปรากฏในสิ่ งพิมพ์ อื่นของสถาบัน บริการสารสนเทศ
เป็ นลายมื อผู้เขียนหรื อต้ นฉบับของผู้แต่ งก่ อนที่จะนาไปพิมพ์ เผยแพร่ เป็ นทรั พยากรสารสนเทศที่มีคุณค่ าต่ อการศึ กษาด้ านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และประวัติผ้ เู ขียน ซึ่งต้ นฉบับตัวเขียนมีหลายลักษณะ ดังนี้ จารึกโบราณ ต้ นฉบับตัวเขียนโบราณ ต้ นฉบับตัวเขียนรุ่ นใหม่ ได้ แก่ จารึกบนวัตถุ ได้ แก่ การเขียนบนกระดาษ ต่ าง ๆ เช่ น จารึกบน ปาปิ รัส แพร ไหม หนังสั ตว์ ดินเหนียว จารึกบน ไม้ ไผ่ สมุดไทย ใบลาน แผ่ นทอง แผ่ นเงิน หรื อแผ่ นโลหะอื่น และศิลาจารึก
เป็ นต้ นฉบับตัวเขียนของงานด้ าน วรรณกรรม ด้ านประวัติศาสตร์ ดนตรี ศิลปะ เช่ น ต้ นฉบับบทกวี นวนิยาย บทละคร จดหมายโต้ ตอบ ต้ นฉบับของโน้ ตเพลง ภาพร่ าง หรื อ แบบร่ างของลวดลาย
เป็ นทรัพยากรสารสนเทศที่สาระความรู้ โดยผ่ านประสาทสั มผัสทางหู และตา ในลักษณะของภาพหรื อเสี ยงมากกว่ าตัวอักษร ทาให้ การสื่ อความหมาย เข้ าใจได้ อย่ างรวดเร็ ว และช่ วยให้ เข้ าใจเรื่ องที่ซับซ้ อนได้ ดีขึ้ น แบ่ งออกเป็ น ประเภทต่ าง ๆ ดังนี้ - ภาพ เช่ น ภาพเขียน ภาพวาด หรื อภาพถ่าย - ภาพยนตร์ เช่ น บันทึกภาพ และ เสี ยง - โทรทัศน์ และ วิดีทัศน์ - วัสดุกราฟิ ก ใช้ ลายเส้ นประกอบ - วัสดุแผนที่ - วัสดุบันทึกเสี ยงวัสดุสามมิติและของจริง
เป็ นการถ่ ายย่ อส่ วนเอกสารหรื อสิ่ งพิมพ์ต่างๆ ให้ มขี นาดเล็กลงหลายๆ เท่ า โดย ถ่ ายลงบนม้ วนฟิ ล์ ม แผ่ นฟิ ล์ ม หรื ออัดลงบนบัตร วัสดุย่อส่ วนนี้มีท้ังชนิดทึบแสง และ โปร่ งแสง ปั จจุบันมีการถ่ ายย่ อส่ วนของหนังสื อพิมพ์ วารสาร หรื อ หนังสื อทั้งเล่ มเพื่อ สะดวกในการจั ด เก็บ เป็ นการประหยัด เนื้ อที่ ข องสถาบั น บริ ก ารสารสนเทศ และ แก้ปัญหาเอกสารชารุดเสี ยหาย วัสดุย่อส่ วน ทีน่ ิยมใช้ กนั แพร่ หลาย ได้ แก่ ไมโครฟิ ช
ไมโครฟิ ล์ ม
ไมโครแจ็คเก็ต
เครื่ องอ่ านวัสดุย่อส่ วน
เป็ นสื่ อที่มีการนาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์ มาใช้ ทาให้ สารสนเทศ แพร่ กระจายได้ รวดเร็ ว การจัดเก็บอยู่ในรู ปสื่ ออิเล็กทรอนิกส์ สามารถ จั ด เก็ บ สารสนเทศไว้ ไ ด้ จ านวนมาก สื บ ค้ น ได้ ร วดเร็ ว ถู ก ต้ อ ง และ สามารถปรับปรุงข้ อมูลให้ ทนั สมัยได้ ตลอดเวลา แบ่ งออกเป็ น ฐานข้ อมูลคอมพิวเตอร์
วารสารอิเล็กทรอนิกส์
หนังสื ออิเล็กทรอนิกส์