DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ
BUMERANG SERİSİ
SUNUŞ Değerli Öğretmenlerimiz, “Bumerang” serisinde yer alan kitaplarımız etkinlikli soru bankası olmasının ötesinde, eğitim öğretim sürecinde en büyük destekçiniz ve muhtemel en iyi yol arkadaşınız olacak bir defter formatında hazırlandı. “Bumerang Serisi” içinde yer alan “7. Sınıf Etkinlikli Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi” kitabı hazırlanırken başarıya ulaşmada bilginin bumerang etkisinden yararlanıldı. Her bir kazanım, onu en küçük ayrıntısına kadar ele alan etkinliklerle desteklendi. Bu etkinlikler ile hem öğrencilerinizin derse etkin bir şekilde katılımını sağlayacak hem de eksiklikleri hemen fark edebilecek ve tam öğrenmeyi sağlayacaksınız. Sevgili Öğrencilerimiz, Bu kitapta yer alan etkin kısa özetler konuları kolayca kavramanızı sağlayacaktır. Çözümleriniz için ayrılan kenar boşlukları defter gibi kullanabilecek hem de soru çözerken ilginç bilgi ve ipuçlarından yararlanabileceksiniz. Kenarlarda yer alan bumerang bilgi ve ipuçlarıyla konu tekrarı yaparken etkinliklerle öğrendiklerinizi eğlenceli bir şekilde pekiştirebilirsiniz. Bu kitaptaki aşamalı sorularla hem “Türkçe” alanında yetkinliğinizi artıracak hem de yeni nesil soru çözme becerinizi geliştireceksiniz. Çünkü kavradığınız konuları “Kavratan Testler” ile pekiştireceksiniz, devamında yer alan ve sizi yeni nesile taşıyan “Bumerang Testler” ile uygulama becerisi kazanacaksınız, ünite sonlarındaki “Beceri Testleri” ile de bilginin beceriye dönüşme sürecini deneyimleyerek yeni nesil soru çözmenin keyfini yaşayacaksınız. Aynı zamanda kendinizi LGS’ye hazır hissedeceksiniz. Dilediğiniz zamanda çözüm videolarına ulaşabileceksiniz. Başarıda bumerang etkisini merak ediyorsan, haydi başlayalım! Şimdi “Bumerang” zamanı…
EDİTÖR EDİTÖR EDİTÖR EDİTÖR EDİTÖR
7
Büşra ÖKSÜZ
YAZAR YAZAR YAZAR YAZAR YAZAR Mikail OKUMUŞ GÖRSEL TASARIM GÖRSEL GÖRSEL TASARIM TASARIM GÖRSEL TASARIM GÖRSEL TASARIM BASKI YERİ BASKI BASKI YERİ YERİ BASKI Özgün YERİ MATBAACILIK BASKI YERİ01 75 0 312 419
Katkılarından Dolayı Eğitimci Yazar Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretmeni Muhammed ÇAKIR'a şükranlarımla...
Copyright © Günay Yayınları Bu kitabın tamamının ya da bir kısmının, kitabı yayınlayan şirketin önceden izni olmaksızın elektronik, mekanik, fotokopi ya da herhangi bir kayıt sistemi ile çoğaltılması, yayınlanması ve depolanması yasaktır. Bu kitabın tüm hakları Günay Yayınlarına aittir.
YAYINCI YAYINCI YAYINCI Günay Yayınları YAYINCI www.gunayyayinlari.com YAYINCI
[email protected] +90 312 315 28 49 +90 553 785 16 85
978 - 625 - 7150 - 51 - 4
İSTİKLAL MARŞI Korkma! Sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak, Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak.
Bastığın yerleri “toprak” diyerek geçme, tanı, Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı, Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal! Kahraman ırkıma bir gül; ne bu şiddet, bu celal? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal… Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak, toprağı sıksan şüheda. Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım, Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım. Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım, Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
Ruhumun senden İlahî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli. Bu ezanlar, ki şehadetleri dinin temeli, Ebedî, yurdumun üstünde benim inlemeli.
Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, “Medeniyet” dediğin tek dişi kalmış canavar?
O zaman vecdile bin secde eder, varsa taşım, Her cerihamdan, İlahî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruhumücerret gibi yerden naaşım, O zaman yükselerek arşa değer belki başım.
Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın, Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana vadettiği günler Hakk’ın, Kim bilir, belki yarın belki yarından da yakın.
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal. Ebediyen sana yok, ırkıma yok izmihlal. Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet; Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal. Mehmet Akif ERSOY
GÖRÜLEN VE GÖRÜLEMEYEN VARLIKLAR.................................................................................................................................7 Kavratan Testler 1 ...................................................................................................................................................................11 MELEKLER VE ÖZELLİKLERİ ....................................................................................................................................................13 Kavratan Testler 2 ...................................................................................................................................................................17 DÜNYA VE AHİRET HAYATI........................................................................................................................................................19 Kavratan Testler 3 ...................................................................................................................................................................23 AHİRET HAYATININ AŞAMALARI...............................................................................................................................................25 Kavratan Testler 4 ...................................................................................................................................................................31 AHİRET İNANCININ İNSAN DAVRANIŞLARINA ETKİSİ................................................................................................................33 Kavratan Testler 5 ...................................................................................................................................................................37 BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ. İSA (A.S.)...........................................................................................................................39 Kavratan Testler 6 ...................................................................................................................................................................42 BİR SURE TANIYORUM: NAS SURESİ VE ANLAMI.....................................................................................................................44 Kavratan Testler 6 ...................................................................................................................................................................47 Bumerang Testler 1..................................................................................................................................................................50 Beceri Testleri 1 ......................................................................................................................................................................53
2. ÜNİTE – HAC VE KURBAN İSLAM’DA HAC İBADETİNİN ÖNEMİ...........................................................................................................................................57 Kavratan Testler 1....................................................................................................................................................................61 HACCIN YAPILIŞI......................................................................................................................................................................63 Kavratan Testler 2 ...................................................................................................................................................................67 UMRE İBADETİ VE ÖNEMİ.........................................................................................................................................................69 Kavratan Testler 3....................................................................................................................................................................73 KURBAN İBADETİ VE ÖNEMİ.....................................................................................................................................................75 Kavratan Testler 4....................................................................................................................................................................79 BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ İSMAİL (A.S) ......................................................................................................................81 Kavratan Testler 5....................................................................................................................................................................85 BİR AYET TANIYORUM: EN’AM SURESI, 162. AYET VE ANLAMI.................................................................................................87 Kavratan Testler 6....................................................................................................................................................................90 Bumerang Testler 1 .................................................................................................................................................................92 Beceri Testleri 1 ......................................................................................................................................................................94
İÇİNDEKİLER
1. ÜNİTE – MELEK VE AHİRET İNANCI
İÇİNDEKİLER
3. ÜNİTE – AHLAKİ DAVRANIŞLAR GÜZEL AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR................................................................................................................................99 Kavratan Testler 1 .................................................................................................................................................................105 ÖRNEK TUTUM VE DAVRANIŞLARIN BİREY VE TOPLUMLARIN AHLAKİ GELİŞİMİNE OLAN KATKISI........................................107 Kavratan Testler 2 .................................................................................................................................................................111 TUTUM VE DAVRANIŞLARDA ÖLÇÜLÜ OLMAK.......................................................................................................................113 Kavratan Testler 3 .................................................................................................................................................................117 BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ. SALİH (A.S.).....................................................................................................................119 Kavratan Testler 4 .................................................................................................................................................................123 BİR SURE TANIYORUM: FELAK SURESİ VE ANLAMI................................................................................................................125 Kavratan Testler 4 .................................................................................................................................................................128 Bumerang Testler 1 ...............................................................................................................................................................131 Beceri Testleri 1 ....................................................................................................................................................................134
4. ÜNİTE – ALLAH’IN KULU VE ELÇİSİ: HZ. MUHAMMED (S.A.V.) ALLAH’IN (C.C.) KULU HZ. MUHAMMED (S.A.V.)....................................................................................................................139 Kavratan Testler 1 .................................................................................................................................................................143 ALLAH’IN (C.C.) ELÇİSİ HZ. MUHAMMED (S.A.V.)...................................................................................................................145 Kavratan Testler 2 .................................................................................................................................................................150 KÂFİRUN SURESİNİN OKUNUŞU.............................................................................................................................................152 Kavratan Testler 3 .................................................................................................................................................................155 Bumerang Testler 1 ...............................................................................................................................................................158 Beceri Testleri 1 ....................................................................................................................................................................161
5. ÜNİTE – İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUMLAR DİN ANLAYIŞINDAKİ YORUM FARKLILIKLARININ SEBEPLERİ..................................................................................................165 Kavratan Testler 1..................................................................................................................................................................170 İSLAM DÜŞÜNCESİNDE YORUM BİÇİMLERİ............................................................................................................................172 Kavratan Testler 2..................................................................................................................................................................176 İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR....................................................................................................................178 Kavratan Testler 3..................................................................................................................................................................182 ALEVİLİK-BEKTAŞİLİK.............................................................................................................................................................184 Kavratan Testler 4..................................................................................................................................................................188 Bumerang Testler 1................................................................................................................................................................191 Beceri Testleri 1 ....................................................................................................................................................................194 CEVAP ANAHTARI .................................................................................................................................................................197
MELEK VE AHİRET İNANCI
1. ÜNİTE
Kazanımlar
7.1.1.
Varlıklar âlemini özelliklerine göre ayırt eder.
7.1.2.
Melekleri özellikleri ve görevlerine göre sınıflandırır.
7.1.3.
Dünya hayatı ile ahiret hayatı arasındaki ilişkiyi yorumlar.
7.1.4.
Ahiret hayatının aşamalarını açıklar.
7.1.5.
Allah’ın adil, merhametli affedici olması ile ahiret inancı arasında ilişki kurar.
7.1.6.
Hz. İsa’nın (a.s.) hayatını ana hatlarıyla tanır.
7.1.7.
Nâs suresini okur, anlamını söyler.
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
GÖRÜLEN VE GÖRÜLEMEYEN VARLIKLAR
Yüce Allah, yeryüzünde ve yeryüzü dışında canlı, cansız pek çok varlık yaratmıştır. Varlıklar aleminde insan, yaratılanların en şereflisi olarak yaratılmıştır. Bunun dışında bizim görüp görmediğimiz birçok varlık vardır.
ÜNİTE
1
İpucu İpucu
Âlem:
Yaratılmışların
tümü,
Yüce Allah dışında yaratılmışBumerang Bilgi Bumerang ların tümü. Bilgi
Akılda Kalsın Akılda Kalsın Melekler nurdan yaratılmıştır.
Şeytan ve cinler dumansız ateşten yaratılmıştır. Fatiha suresinde, Yüce Allah’ın alemlerin Rabb’i olarak bahse-
Ruh, göremediğimiz ama varlığına inandığımız varlıklardan biridir. Eski zamanlardan beri ruhla ilgili pek çok bilgiye rastlanır. Ruh, soyut nitelikleri kendinde barındıran, gözle görünmeyen varlıktır. Ruh, başkasıyla var olabilen soyut nitelikler barındırır. Ruha ait bu özellikler “gözle görünmez” olduğundan, bu
dilir. Böylece sadece görünen değil görünmeyen varlıklar da vardır. İpucu
özellikler gibi kendisi de gözle görünmez bir yapı arz eder. Varlıkları üç grupta inceleyebiliriz: 1.
Bumerang Bilgi
Duyu organları sayesinde algılanan varlıklar.
Örnek
Gayb, akıl ve duyular yoluy-
dağ, taş, insan vb.
la hakkında bilgi edinilmeyen
2. Özel aletler yardımıyla algılanan varlıklar.
Örnek
3.
elektrik akımı vb.
Akıldaalanıdır. Kalsın Melek, cin ve varlık
şeytan gayb alemi kapsamında değerlendirilir.
Allah’ın (c.c.) bildirmesi ile ancak varlığından haberdar olduğumuz ruhani varlıklar.
Örnek
teleskop yardımı ile görülen gök cisimleri, mikroskopla görülen mikroorganizmalar,
melek, cin, şeytan, vb.
Yer çekimini gözümüzle göremeyiz. Fakat cisimlerin hava-
Kısaca varlıkları; görülen ve görülemeyen olarak ifade edebiliriz.
ya doğru değil de yere doğru
Sadece Kur’an’ı Kerim ya da hadislerden var olduklarını bildiğimiz varlıklar vardır: Bunlar cin, şeytan
düşmesinden yerde bir çekim
ve melekler. Melekler, cinler ve şeytan göremediğimiz varlıklardır ve görülmediği için yok kabul edilmez-
kuvvetinin olduğunu aklımızla
ler. Kur’an-ı Kerim’de ve hadis-i şeriflerde meleklerden, cinlerden ve şeytandan çokça bahsedilmektedir.
anlıyoruz.
Var oldukları açıkça haber edilmektedir.
Görünmeyen bir varlığının var olduğu bilimsel metotlarla araş-
Varlıklar Âlemi
tırarak, düşünerek ve güvenilir kaynaklardan öğrenilerek farkı-
❱❱ Ağaç ❱❱ İnsan ❱❱ Yıldız vb...
Özel aletler aracılığıyla algılanan varlıklar ❱❱ Teleskop yardımı ile görülen gök cisimleri ❱❱ Mikroskopla görülen mikroor-
Gözle Görülemeyen ❱❱ Melek ❱❱ Cin
na varılabilir. Yüce Allah’ın varlığını ve birliğini ise düşünerek bulmak mümkündür.
❱❱ Şeytan vb...
ganizmalar, elektrik akımı vb...
7
7
SINIF
Gözle Görülebilen
MELEK VE AHİRET İNANCI
İpucu
İmanın şartları; Allah’a iman, meleklere iman, ilahi kitaplaBumerang iman, Bilgi ra iman. peygamberlere
ahiret gününe iman, kader ve kazaya imandır.
İpucu Akılda Kalsın
Melek; Yüce Allah’ın nurdan yaratıp
Şeytan; ateşten yaratılan
çeşitli işlerde görevlendirdiği, gözle
ve Yüce Allah’ın emrine
görülmeyen varlıklardır. Melekler,
karşı gelip ilahi rahmetten
sadece Yüce Allah’ın verdiği görev-
kovulan asi ve kibirli varlı-
leri yerine getirmekle görevlidir.
ğa denir.
Cin; Yüce Allah’ın ateşten yarattığı, akıl ve irade sahibi olup gözle görülmeyen varlıklardır.
Cinler iyi ve doğruyu iradeleriyle karar veren insanlardan güçlü varlıklardır. Ancak cinler, insanlar gibi Allah’a inanıp ibadet etmek ve doğru davranışlar yapmakla yükümlüdürler. Hatta Peygamberimiz
Bumerang Bilgi
(s.a.v.) İslam dinini cinlere de tebliğ etmiş, anlatmıştır.
Akılda Kalsın
“Ben cinleri ve insanları,
4 büyük melek; Cebrail, İsrafil,
ancak bana ibadet etsinler
Azrail ve Mikail’dir. Cebrail; vahiy meleğidir. Yüce Allah’ın emirlerini, kutsal kitaplarını,
peygamberlere
ileten
diye yarattım.” (Zâriyât suresi, 56. ayet)
elçidir. İsrafil; Sur denilen aleti iki kez üfleyecek olan melektir. Azrail; Allah’ın izni ve emriyle eceli gelenlerin canlarını alacak melektir. Mikail; Rüzgâr, yağmur, kar, gibi doğa olaylarını düzenleyen melektir.
Yüce Allah, cinleri yalın bir ateşten yaratmıştır. Kur’an-ı Kerim’de “Cini de yalın bir ateşten yarattı.” (Rahman suresi, 15. ayet) buyrulmaktadır. Onlar, insanlardan güçlü ve yaratılışları gereği çok hızlı hareket ederler. Ayrıca geleceği bilemezler. Şeytan ise, cinler gibi ateşten yaratılmıştır. Yüce Allah’a çokça ibadet ettiği için meleklerin katına çıkarılmıştır. Yüce Allah, ilk insan Hz. Adem’i yarattığı zaman ona akıl, irade gibi üstün vasıflar verdi. Sonra da meleklerin ve şeytanın Adem’e secde etmesini istedi. Melekler hemen emre itaat edip secde ettikleri hâlde şeytan Hz. Adem’e secde etmemiş, kibirlenmiştir. Bu tavırlarından dolayı Yüce Allah, şeytanı katından kovmuştur. Şeytan, kıyamete kadar da insanoğluna düşman olduğunu ilan etti. Meleklere, ‘Adem’e secde edin.’ demiştik, hemen secde ettiler. Yalnız iblis diretti, kibirlendi, nankörlerden oldu. (Bakara suresi, 34. ayet)
Şeytanın amacı insanı Allah’ın yolundan uzaklaştırmak, ibadetten alıkoymak ve kötü işler yapmaya yöneltmektir. Bunun için de insana vesvese verir, tuzak kurar, insanlar arasına fitne sokar. İnsanın yaptığı bu kötü davranışları karşısında şeytan bunu ona güzel gösterir.
7
SINIF
(Cinler ve Şeytan ateşten yaratılmıştır.)
8
MELEK VE AHİRET İNANCI
1
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1
3
Melekler ................................ yaratılmış varlıklardır.
makla yükümlüdürler. ............................ hemen emre itaat edip secde ettikleri hâlde ............................ Hz. Adem’e secde etmemiştir.
işaretleyerek belirtiniz.
2 3
3
………......…… insanlar gibi Allah’a inanıp ibadet etmek ve doğru davranışlar yap-
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile
1
Etkinlik
.........., .............................................................., varlıklar olarak üçe ayrılır. ………………….., akıl ve duyular yoluyla hakkında bilgi edinilmeyen varlık alanıdır.
5
2
Varlıklar ........................................................, ..........................................................
2
4
Etkinlik
ÜNİTE
D
Y
Melekler, Allah'a inanıp ibadet etmek ve doğru davranışlar yapmakla yükümlüdürler. Şeytanın amacı insanı Allah'ın yolundan uzaklaştırmak, ibadetten alıkoymaktır. Allah (c.c.), gözlerimizi melekleri görecek yetenekte yaratmamış fakat onlara iman edilmesini emretmiştir.
4
Ruh, somut nitelikleri kendinde barındıran, gözle görünmeyen varlıktır.
5
Kur’an-ı Kerim sadece görülen varlıklardan bahsetmiştir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Yüce Allah’ın ateşten yarattığı, akıl ve irade sahibi olup gözle görülmeyen varlıklardır. ( ) Ateşten yaratılan ve Yüce Allah’ın emrine
A. Alem B. Şeytan
karşı gelip ilahi rahmetten kovulan varlıktır. ( ) Yüce Allah’ın nurdan yaratıp çeşitli işlerde görevlendirdiği varlıktır.
C. Melek D. Gayb
( ) Yaratılmışların tümü, Yüce Allah dışında yaratılmışların tümü.
9
E. Cin
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
1
MELEK VE AHİRET İNANCI
Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmeni görülen ve görülmeyen varlıklar konusunu işlerken ‘’Varlıklar alemini üç grupta inceleyebiliriz. Bunlar; Duyu organlarımızla algılayabildiğimiz varlıklar, Özel aletlerle algılayabildiğimiz varlıklar ve Allah’ın haber vermesi sonucu bildiğimiz ruhani varlıklar.’’ dedikten sonra öğrencilerinden birer örnek vermesini istemiştir.
Ağaçlar
Rana
Melek
Servet
Cam
Şeytan
Fatma
Ulaş
Gözlük
Mustafa
Bu öğrencilerden hangilerinin verdiği örnekler diğerlerinden farklı bir gruba aittir? A) Rana ve Fatma
B) Servet ve Ulaş
C) Fatma ve Mustafa
D) Ulaş ve Mustafa
7
SINIF
Not Edelim!
10
1
3.
Görülmeyen ruhani varlıklar üç grupta ele alınabilir. Bunlar;
ÜNİTE
melek, cin ve şeytandır.
ÜNİTE
Çiğdem tabloda verilen bilgilerden doğru bildiğini “D” yanlış bildiğini “Y” şeklinde değerlendirmiştir.
Buna göre;
Meleklere inanmak İslam’ın beş şartından biridir.
I. Cin; Yüce Allah’ın nurdan yaratıp çeşitli işlerde görev-
Bizler gözümüzle göremesek de meleklerin ve cinle-
lendirdiği, gözle görülmeyen varlıklara verilen isimdir.
rin varlığına inanırız.
BUMERANG TESTLER
II. Melek; Yüce Allah’ın ateşten yarattığı, akıl ve irade sa-
Evrende duyu organlarımızla algıladıklarımızın yanı
hibi olup gözle görülmeyen varlıklara denir.
sıra algılayamadığımız varlıklar da bulunur.
III. Şeytan; ateşten yaratılan ve Yüce Allah’ın emrine karşı
görülmesi ya da diğer duyu organlarıyla algılanması
verilen isimdir.
D D
Y
şarttır.
numaralandırılmış bilgilerden hangileri yanlıştır? C) II ve III
Y
Bir şeyin varlığına inanmak için onun mutlaka gözle
geldiği için ilahi rahmetten kovulan asi ve kibirli varlığa
A) I ve II
1
BECERi TESTLERi B) I ve III
Çiğdem, bu etkinlikte doğru cevap verdiği her ifade için (+20) puan, yanlış cevap verdiği her ifade için (-5) puan
D) I, II ve III
alacaktır. Buna göre Çiğdem etkinlik sonucunda toplamda kaç
2.
puan almıştır? Şeytan, cinler gibi ateşten yaratılmıştır. Yüce Allah’a
A) 5
çokça ibadet ettiği için meleklerin katına çıkarılmış-
B) 30
C) 55
D) 80
tır. Yüce Allah, ilk insan Hz. Âdem’i (a.s.) yarattığı zaman ona akıl, irade gibi üstün vasıflar verdi. Sonra da meleklerin ve şeytanın Âdem’e (a.s.) secde etmesini istedi. Melekler hemen emre itaat edip secde ettikleri halde şeytan Hz. Âdem’e (a.s.) secde et-
4.
memiş, kibirlenmiştir. Bu tavırlarından dolayı Yüce Allah, şeytanı katından kovmuştur. Şeytan, kıyame-
Dünyadan milyonlarca kilometre uzaklıkta bulunan gezegenleri ve yıldızları da çıplak gözle görmemiz
te kadar da insanoğluna düşman olduğunu ilan etti.
mümkün değildir. Demek ki hem çok küçük varlıkları hem de çok büyük olduğu hâlde uzayın derinlikle-
Bu parçada anlatılanları aşağıdaki ayetlerden hangisi
rinde yer alan varlıkları göremeyiz. Bazı sesleri ku-
desteklemektedir?
laklarımız duymasına rağmen bazılarını algılamak
A) “Andolsun, İblis, kendileri hakkında zannını doğrulamış
birtakım aletler sayesinde gerçekleşir. Diğer bazı ses-
oldu, böylelikle iman eden bir grup dışında, ona uymuş
leri duymamız ise mümkün değildir. Öyleyse …
oldular.’’ (Sebe suresi, 20. ayet)
Bu parçanın devamına aşağıdakilerden hangisinin ge-
B) “Fakat şeytan, oradan ikisinin ayağını kaydırdı ve böy-
tirilmesi daha uygundur?
lece onları içinde bulundukları (durum)dan çıkardı…’’
A) toprak altına gizlemiş küçücük hayvanları, hücreleri,
(Bakara suresi, 36. ayet)
atomları ve kızılötesi ışınları doğrudan göremeyiz.
C) “Kimine hidayet verdi, kimi de sapıklığı hak etti. Çünkü
B) bir çiçeğin kokusunun nasıl olduğunu koklayarak, ye-
bunlar, Allah’ı bırakıp şeytanları veli edinmişlerdi. Ve
meğin tuzunun bulunup bulunmadığını tadarak, bir cis-
gerçekten onları doğru yolda saymaktadırlar.’’
min sert ya da yumuşak olduğunu dokunarak anlarız.
(A’raf suresi, 30. ayet)
C) insandaki bütün duyu organlarının sınırlı bir kapasitesi vardır.
D) “Meleklere, ‘Adem’e secde edin.’ demiştik, hemen secde ettiler. Yalnız iblis diretti, kibirlendi, nankörlerden oldu.”
D) Kur’an’da bahsedilen her şeyin Allah’ın sözü ve doğru olduğuna inanırız.
(Bakara suresi, 34. ayet)
11
7
SINIF
1.
KAVRATAN TESTLER
1
KAVRATAN TESTLER
5. ......................................
Öğrenciler tabu oynamaktadır. Oyunun amacı, Tabu kelimelerini kartın üstündeki anlatmaya çalıştığınız kelimenin altındaki 5 yasaklı kü-
BUMERANG TESTLER çük kelimeyi kullanmadan ve kurallara uyarak takım arkadaşlarınıza
kartta çıkan kelimeyi anlatmaktır. Sinem’in çektiği kart yandaki gibidir:
Yasaklı Kelimeler - Nur - Görünmez - Ruhani - Günahsız - İman
Buna göre Sinem aşağıdakilerden hangisini arkadaşlarına anlatmaya çalışıyordur? A) Cin
6.
B) Melek
C) İnsan
D) Şeytan
BECERi TESTLERi Öğretmen, varlıklar âlemi ile ilgili bilgi kartları hazırlar. Öğrencilerden, aşağıda verilen bilgi kartlarından gözle görülebilenleri kırmızı renge, görülemeyenleri ise mavi renge boyamalarını ister. I. Merhamet
II. Ağaç
III. Güneş
IV. Sevgi
Bu durumda bilgi kartlarının hangileri mavi renk ile boyanmalıdır? A) I ve II
7.
B) I ve IV
C) II ve III
8.
Şeytanın Özellikleri
D) III ve IV
Cinler, gözümüzle göremediğimiz varlıklardandır. Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerim’de cinlerin varlığından ve özelliklerinden bahseden birçok ayet vardır. Kutsal kitabımızın yetmiş
Ateşten
Gözle
yaratılmıştır.
görülmezler.
ikinci suresinin adı Cin suresidir. Cinlerle ilgili bilgilerin birçoğu da bu surede yer almaktadır. Kur’an-ı Kerim’de belirtildiğine göre cinler de insanlar ve diğer varlıklar gibi Allah tarafından yaratılmıştır. Cinler de tıpkı biz insanlar gibi Yüce Allah’ın varlığına inanıp ona ibadet etmekle yükümlüdürler. Bu durum aşağıdaki ayetlerden hangisiyle belirtilmiştir? A) “...Ben ondan üstüm. Çünkü beni ateşten yarattın, onu çamurdan yarattın...”
(A’râf suresi, 12. ayet)
B) “Ben cinleri ve insanları ancak bana kulluk etsinler diye
Tabloda “?” ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi
yarattım.”
yazılabilir?
A) Yüce Allah’ın nurdan yaratıp çeşitli işlerde görevlendir-
(Zâriyât suresi, 56. ayet)
C) “Hani biz meleklere; Âdem’e secde edin, demiştik; iblis
diği varlıklardır.
hariç olmak üzere onlar hemen secde ettiler. İblis cin-
B) Yeme, içme, uyuma, evlenme gibi ihtiyaçları yoktur.
lerdendi; Rabb’inin emrinden dışarı çıktı...”
C) Sürekli olarak Allah’a (c.c.) itaat ve ibadet hâlindedirler.
D) Yüce Allah’ın emrine karşı geldiği için ilahi rahmetten
D) “…Allah’ın kendilerine buyurduğuna karşı gelmeyen ve
kovulan asi ve kibirli bir varlıktır.
(Kehf suresi, 50. ayet) kendilerine emredileni yerine getiren melekler vardır.”
7
SINIF
(Tahrîm suresi, 6. ayet)
12
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
MELEKLER VE ÖZELLİKLERİ
Melek, sözlükte elçi, haberci, güç, kuvvet gibi anlamlara gelir. Dini bir kavram olarak ise; Yüce Allah tarafından nurdan yaratılmış Allah’ın emirlerine tam olarak itaat eden, iyi nitelikteki ruhani varlıklardır. Bunların en çok bilineni dört büyük melektir. Melekler, insanlar gibi gözle görünen bir maddi bedenleri olmadığı için gözle görünmezler. Sayılarını Yüce Allahtan başka kimse bilemez. Meleklerin insanlar gibi
ÜNİTE
1
İpucu
‘CAMİ’ sözcüğünün baş harfleri dört büyük meleğin baş harfleri-
yeme, içme, yorulma, uyuma, dinlenme gibi ihtiyaçları ve erkeklik dişilik özellikleri yoktur. İnsanlar ve cin-
Bumerang nin şifresidir. Bilgi İpucu Kur’an-ı Kerim’de Cin suresi
lerden güçlüdür çok hızlı hareket ederler. Farklı şekillere bürünebilirler. Cebrail (a.s.) bazen peygamberi-
adıyla bir sure vardır. Hem bu
mize insan şeklinde gelmiştir. Melekler sadece Yüce Allah’a ibadet edip O’nun emirlerini eksiksiz yerine getirirler. Melekler, sürekli Allah’a ibadet ederler, hiç isyan etmezler, günah işlemezler. Kur’an-ı Kerim’de
surede de başka surelerde Akıldahem Kalsın Bumerang Bilgi cinlerin özelliklerinden bahse-
meleklerin kanatları olduğu bilgisini öğreniriz.
dilmektedir.
Dört büyük melek ve görevleri şöyledir:
Akılda Kalsın
C
A
M
İ
Allah (c.c.)
Canlıların
Tabiat olaylarını
Sûra üflemekle
tarafından vahiy
ruhunu almakla
ve rızkları
görevlidir.
getirmekle
görevlidir.
yönetmekle
ebrail
zrail
görevlidir.
ikail
srafil
Cin ve şeytan konusunda bazı batıl inançlar söz konusudur. Dinde olmadığı hâlde bilgisizlik sebebiyle dinden zannedilen bu inanç ve uygulamalar, ruh çağırma, falcılık, sihir ve büyüdür. İpucu
görevlidir.
Dört büyük meleğin haricindeki bazı melekler ve görevleri şunlardır: Rahmet: Müminlere rahmet okumakla görevli meleklerdir.
Bumerang Bilgi
Hafaza: İnsanları koruyan meleklerdir.
Dört büyük meleğin dışındaki
Kiramen Kâtibin: İnsanın sağında ve solunda bulunan sağ taraftaki melek, yapılan iyilikleri; sol taraftaki melek ise kötü davranışları kaydetmekle görevlidir.
bazı melekler ve görevleri: Akılda Kalsın
Kiramen Kâtibin: İnsanın sa-
Münker Nekir: Kabirde insanları sorgulamakla vazifeli meleklerdir.
ğında ve solunda bulunan yazıcı meleklerdir.
Cinlerin Özellikleri; Kur’an-ı Kerim’de Cin suresi adıyla bir sure vardır. Hem bu surede hem de başka surelerde cinlerin özelliklerinden bahsedilmektedir. Cinlerin bazı özellikleri şunlardır:
Münker Nekir: Öldükten sonra kabirde insanları sorgulamakla görevli meleklerdir.
Onların yaratılış amacı da tıpkı insanlar gibi Allah’a (c.c.) kulluk etmektir.
Hafaza melekleri: Canlıları ko-
Cinlerin de inananları ve inkâr edenleri vardır. Ateşten yaratılmışlardır. Kur’an-ı Kerim’de “Cini de yalın ateş-
ruyan melektir. “Her kim Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrail’e ve
ten yarattı.” (Rahman suresi, 15. ayet) buyrulmaktadır.
Mikail’e düşman olursa bilsin ki
Geleceği ve gaybı bilemezler.
Allah da inkar edenlerin düşmanıdır.” (Bakara suresi, 98. ayet)
13
7
SINIF
Cinler bilinçli ve irade sahibi varlıklardır.
MELEK VE AHİRET İNANCI Şeytanın Özellikleri; Yüce Allah Hz. Adem’i (a.s.) akıllı ve irade sahibi olarak yarattı ve bilmesi İpucu İpucu Şeytan, ateşten yaratılmış, cin-
ler alemine ait bir varlıktır. Bumerang Bilgi Bumerang Bilgi
gerekenleri ona öğretti. Yüce Allah, meleklere Adem’e secde edin diye emrettiğinde, melekler secde etti ancak şeytan kibirlendi ‘Ateşin topraktan üstün olduğunu ‘söyleyerek Allah’a isyan etti ve Hz. Adem’e (a.s.) secde etmedi. Bunun üzerine Yüce Allah şeytanı huzurundan kovdu. Allah’ın huzurundan kovulan şeytan bunun sebebini insandan bilerek şöyle dedi: ‘Allah’ım ben de senin kullarını kötülüğe yönlendireceğim, senin yolundan saptıracağım.’ dedi. Şeytan, asi, kibirli, nankör bir varlıktır. Kur’an-ı Kerim’de birçok ayette şeytan hakkında bilgiler verilmektedir. “Hani biz meleklere Adem’e secde edin, demiştik.
Akılda Kalsın Akılda Kalsın
“Allah şeytana buyurdu ki sana
İblis hariç hepsi secde ettiler. O yüz çevirdi ve büyüklük tasladı. Böylece inkarcılardan oldu.” (Bakara suresi, 34. ayet) Şeytan insanları kötülüğe yönlendirmeye çalışsa da İhlaslı mü’minler şeytanın oyununa kanmayacak ve kötülüklerden uzak duracaktır.
emrettiğim vakit seni secde etmekten alıkoyan nedir? İblis; ‘Ben ondan daha hayırlıyım. Çünkü beni ateşten, onu topraktan yarattın.’dedi. Allah ise (cennetten ve meleklerin arasından) ‘oradan in, orada büyüklük taslamak senin haddin değildir. Çık çünkü sen aşağılıklardansın’ dedi. Şeytan ‘bana tekrar dirilecekleri güne kadar mühlet ver’ dedi. Allah ‘haydi sen
mühlet
verilenlerdensin’
(Kur’an-ı Kerim bizlere şeytanın kötülüklerinden Allah’a sığınmamızı öğütler.)
buyurdu.” (Araf suresi, 12-15. ayetler) İpucu
Toplumda genellikle cinlerle ilişkilendirilen birçok batıl inanç ve uygulama vardır. Ruh çağırma, falcılık, sihir ve büyü bunlardan başlıcalarıdır: Ruh Çağırma: Toplumda sıkça görülen batıl inanç ve uygulamalardan biri ruh çağırmadır. Buna
Bumerang Bilgi
göre kâhin, medyum gibi bazı kimseler ölen kişilerin ruhlarıyla iletişim kurduklarını, onlardan gelecekle
Müslümanlar cinlerden korkma-
ilgili bilgiler aldıklarını iddia etmektedirler. Bu amaçla da kendileri gibi düşünen insanlarla ruh çağırma
malı ve Allah’ın izni olmadan
seansları düzenlemektedirler.
Akılda kimsenin başkasına zararKalsın vere-
meyeceğine inanmaları gerekir. Kur’an-ı Kerim’de “Felâk” ve “Nas” sureleri her türlü kötü varlığın şerrinden Allah’a sığınmak
Falcılık: Geleceği öğrenmek, şans ve kısmeti anlamak amacıyla oyun kâğıdı, kahve telvesi, el ayası gibi şeylere bakarak anlam çıkarma uğraşısına verilen addır. Fal bakıp insanların geleceğine ilişkin yorumlar yapıp bilgiler veren kişilere falcı, kâhin, medyum gibi isimler verilir.
için okunabileceği hadislerde belirtilmiştir.
Sihir ve Büyü: Sihir ve büyü, insanlık tarihinin ilk dönemlerinden itibaren hemen her toplumda görülen iki uygulamadır. Büyü yapan kimseler, doğaüstü birtakım güçlerle ilişki kurduklarını, onlarla iş birliği yaptıklarını iddia etmektedirler. Böylece insanları kandırmakta, çaresiz durumda kalan kişileri sömürmektedirler. İnsanlar başkalarına zarar vermek, eşlerin arasını açmak, hastalıktan kurtulmak, bir kişinin düşünce ve davranışlarını yönlendirmek gibi amaçlarla büyü yaptırmaktadırlar. Yapılış ama-
7
SINIF
cı ne olursa olsun büyü bilimsel ve dinî temeli olmayan yanlış bir uygulamadır. Batıl bir inanıştır.
14
MELEK VE AHİRET İNANCI
4
Etkinlik
5
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1
İnsanın sağında ve solunda bulunan meleklere …..............……………… denir.
2
Kur’an-ı Kerim’de cinlerden bahseden surenin adı ………………… suresidir.
3
………………. Yüce Allah’ın izniyle doğa olaylarını düzenleyen melektir.
4
……………….. Yüce Allah tarafından nurdan yaratılan varlıklar anlamına gelir.
5
Yüce Allah, meleklere Adem’e secde etti ancak ……………… kibirlendi.
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile işaretleyerek belirtiniz.
D 1
Cinlerin yeme, içme, yorulma, uyuma, dinlenme gibi özellikleri yoktur.
2
Cinler dumansız ateşten yaratılmış çok hızlı hareket eden varlıklardır.
3
Mikail sura üç defa üfleyecek olan melektir.
4 5
Etkinlik
6
ÜNİTE
Y
Melekler sadece Yüce Allah’a ibadet edip O’nun emirlerini eksiksiz yerine getirirler. Kur’an-ı Kerim’de birçok ayette şeytan hakkında bilgiler verilmektedir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Öldükten sonra kabirde insanları sorgulamakla görevli meleklerdir.
A. Cebrail
( ) İnsanları koruyucu meleklerdir.
B. Hafaza melekleri
( ) Allah’tan aldığı emir ve yasakları peygam-
C. Münker Nekir
berlere ileten vahiy meleğidir. ( ) Sözlük anlam olarak elçi, haberci, güç, kuvvet gibi anlamlara gelir.
D. İsrafil E. Melek
15
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
1
MELEK VE AHİRET İNANCI
Öğretmeni Hilal’e ‘’D-Y’’ testi uygulamış ve şu cevapları almıştır:
D Dört büyük meleğin dışında da melekler vardır. Bunlara Azrail ve İsrafil melekleri örnek gösterilebilir.
Y
✓
Cinler geleceği ve gaybı bilmezler.
✓
Cin ve şeytan konusunda bazı batıl inançlar söz konusudur. Dinde olmadığı halde bilgisizlik sebebiyle dinden zannedilen bu inanç ve uygulamaların başlı-
✓
caları ruh çağırma, falcılık, sihir ve büyüdür. Meleklerin yeme, içme, uyuma, evlenme gibi ihtiyaçları yoktur. Kur’an-ı Kerim’de birçok ayette şeytan hakkında bilgiler verilmektedir. Bu cevaplara göre Hilal hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Meleklerin bazı özelliklerini bilmemektedir. B) Batıl inançların isimlerini anlamıştır. C) Dört büyük meleğin isimlerini karıştırmaktadır. D) Cinlerin bazı özelliklerini kavramıştır.
7
SINIF
Not Edelim!
16
✓
2
ÜNİTE
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
1.
1
Bir sokak röportajında halkımıza ‘’Şeytan melek midir yoksa cin midir?’’ diye sorulmuştur. Alınan cevapların %80’i melektir olmuştur. Ancak bu, Kur’an-ı Kerim’in açıklamalarına aykırıdır. Çünkü Kur’an’da şeytanın adının iblis ol-
BUMERANG TESTLER duğu vurgulanır. Onun cinlerden biri olduğu da açıkça ifade edilir.
Bu parçada verilmek istenen mesaja, aşağıdaki ayetlerden hangisi delil olarak gösterilebilir? A) “Şeytan sizin düşmanınızdır, siz de onu düşman sayın. O, kendi taraftarlarını ancak ateş ehli olmaya çağırır.” (Fatır suresi, 6. ayet)
BECERi TESTLERi
B) “Hani biz meleklere; Adem’e secde edin, demiştik; iblis hariç olmak üzere onlar hemen secde ettiler. İblis cinlerdendi; Rabb’inin emrinden dışarı çıktı...” (Kehf suresi, 50. ayet) C) “… (Şeytan) onlara söz verir ve onları ümitlendirir; hâlbuki şeytanın onlara söz vermesi aldatmacadan başka bir şey değildir.” (Nisâ suresi, 120. ayet) D) “Eğer şeytandan gelecek kötü bir düşünce seni dürtecek olursa hemen Allah’a sığın. Çünkü o, işiten, bilendir.”
3.
Fevzi Bey 7/A sınıfı öğrencisi Sümeyye’den ders sonunda konuyu özetlemesini istemiştir.
Bazı melekler de insanın kalbine doğruyu ve gerçeği ilham etmekle görevlidirler. (I) Hz. Muhammed (s.a.v.) her gün sabah ve ikindi namazlarında mü-
Sümeyye: “Melekler nurdan yaratılmış varlıklar-
minlerle birlikte olan meleklerin varlığını haber ver-
dır. Evlenme, üreme, yorulma, uyuma gibi özel-
mektedir. (II) İlim ve zikir meclislerini arayıp bulmak-
likleri bulunmaktadır. Sürekli olarak Allah’a iba-
la görevli melekler vardır. (III) Bazı melekler ise na-
det ederler. İkişer, üçer, dörder kanatları var-
maz kılanlarla birlikte Fâtiha suresi sonunda “amin”
dır. Kısa sürede çok uzun mesafelere gidebi-
derler. (IV) Müminlere, özellikle de âlim olan mümin-
lecek yapıda yaratılmışlardır. Duyu organla-
lere rahmet okumakla görevli meleklerin varlığı da
rı ile algılanamaz ve Allah’ın istediği çeşitli
bildirilmektedir. (V) Ayrıca Kur’an-ı Kerim savaşlar-
şekillerde görünebilirler.”
da sabreden ve Allah’tan (c.c.) korkan müminlere meleklerin yardım ettiğini haber vermektedir. (VI)
Sümeyye dersi özetlerken bir yerde yanlışlık yapmıştır.
Bu parçada numaralandırılmış yerlerin hangisine “Ko-
Fevzi Bey Sümeyye’nin yanlışının düzeltilmesi için
nuyla ilgili Kutsal kitabımızda: ‘İnananlara: ‘Rabb’inizin size
aşağıdakilerden hangisini söylemelidir?
gönderilmiş üç bin melekle yardım etmesi size yetmeye-
A) Topraktan yaratılmış varlıklardır.
cek mi?’ diyordun. Evet, eğer sabrederseniz, sakınırsanız
B) Evlenme, üreme, yorulma ve uyuma gibi özellikleri yoktur.
ve onlar de hemen üzerinize gelirlerse Rabb’iniz size, ni-
C) Duyu organlarıyla algılanırlar.
şanlı beş bin melekle imdat edecektir.’ (Al-i İmran suresi,
D) Kanatları bulunmamaktadır.
124,125.ayetler) buyrulmuştur.’’ cümlesinin getirilmesi en uygundur? A) II
17
B) IV
C) V
D) VI
7
SINIF
2.
(Fussilet suresi, 36. ayet)
2 4.
KAVRATAN TESTLER Halbuki üzerinizde muhak-
De ki: “Sizin için görevlen-
Ey Muhammed! De ki: “Ruhu’l-Kudüs , inananla-
kak bekçiler, değerli yazıcı-
dirilen ölüm meleği canını-
rın inançlarını sağlamlaştırmak, müslümanlara
lar vardır.
zı alacak, sonra Rabb’inize
doğru yolu göstermek ve onlara bir müjde olmak
döndürüleceksiniz.”
üzere Kur’an’ı Rabb’inden hak olarak indirdi.”
BUMERANG TESTLER
(Secde suresi, 11. ayet)
(İnfitar suresi, 10 ve 11. ayet)
(Nahl suresi, 102. ayet)
Bu ayetlerde aşağıdaki meleklerden hangisinin görevinden söz edilmemektedir? A) Münker Nekir
5.
B) Cebrail
C) Azrail
BECERi TESTLERi Ahmet öğretmen 7/A sınıfında cinlerin özellikleriyle ilgili
7.
konu tekrarı yaparken öğrencilerin söylediklerini maddeler
Kutsal kitabımızda belirtildiğine göre her bir insa-
hâlinde tahtaya yazmıştır.
nın, iki yanında yazıcı melekler bulunur. Bu melekler, insanın yaptığı iyilik ve kötülükleri kaydederler.
• İnananları ve inkâr edenleri vardır.
Yüce kitabımız Kur’an’da bu konuyla ilgili olarak “İki
• Geleceği ve gaybı bilemezler.
melek (insanın) sağında ve solunda oturarak yaptıklarını yazmaktadırlar. İnsan hiçbir söz söylemez
• ………....………
ki yanında gözetleyen, yazmaya hazır bir melek bulunmasın.” (Kâf suresi, 17-18. ayetler) buyrulur. İyi-
Buna göre öğretmenin tahtaya aşağıdakilerden hangi-
lik ve kötülüklerinin kaydedildiğine inanan insan dav-
sini yazması beklenmez?
ranışlarına dikkat eder. Kötülüklerden uzak durmaya, iyi işlere yönelmeye gayret eder. Çünkü inancı-
A) Onların yaratılış amacı da tıpkı insanlar gibi Allah’a
mıza göre kişi, yaptığı iyiliklerin mükâfatını, kötü-
(c.c.) kulluk etmektir.
lüklerin de cezasını mutlaka görecektir.
B) Ateşten yaratılmışlardır. C) İrade sahibi olmayan varlıklardır.
Bu parçadan hareketle meleklere inanan bir insanın;
D) Hz. Peygamberden Kur’an dinleyerek ona iman eden-
I. Zorluk ve sıkıntılar karşısında yılgınlık göstermez, daha
leri vardır.
dirençli olur.
6.
II. Doğruluğu, dürüstlüğü hayatında ilke edinir. III. Haksızlık, yalancı şahitlik, hırsızlık, başkalarına zarar
Gelecek hayatlarında neler olacağını, iyi şeylerle mi kötü
vermek, iftira, gıybet gibi kötü davranışlardan kaçınma-
durumlarla mı karşılaşacağını öğrenmek, her dönemde
maya özen gösterir.
insanların ilgisini çekmiştir. İnsanoğlunun bu merakı onun
IV. Sıkıntılı zamanlarında ümitsizlik ve karamsarlığa kapılır.
için bir zaaf noktası olmuş, kötü niyetli birtakım kişiler de bu zaafı kullanmışlardır. İslam inancına göre geleceği yalnız-
davranışlarından hangilerini yapması beklenmez?
ca Allah (c.c.) bilebilir. Yüce kitabımız Kur’an’da yer alan,
A) I ve II
B) II ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
“De ki: Göklerde ve yerde, Allah’tan başka kimse gaybı bilmez...” (Neml suresi, 65. ayet) bu durumu açıkça ortaya koymaktadır. Bu metinde eleştirilen batıl inanç aşağıdakilerden han-
SINIF
gisidir?
7
D) Kiramen Katibin
A) Sihir
B) Ruh çağırma
C) Büyü
D) Falcılık
18
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
ÜNİTE
DÜNYA VE AHİRET HAYATI
Yüce Allah, her canlıya belli süreye kadar bir ömür takdir etmiştir. Bu ömür bitince yeni bir hayat başlar ve yaratılan hiçbir canlı bu dünyada kalıcı değildir. Dünya hayatı geçici ve kısadır. Burada her canlı gibi insan da doğar, büyür ve eceli gelince ölür. Her insanın içinde ölümsüzlük duygusu ve dün-
1
İpucu
Ahirete iman, gayba ait konulardandır ve gayba ait bilgileri
yadan yok olmama arzusu vardır. Yüce Allah, insanın içine sevdiklerinden ayrılmama ve ebedi yaşama
Bumerang Kur’an-ı KerimBilgi ve hadis-i şerif-
arzusunu yerleştirmiştir. İnsanlar sürekli yaşamak ve sevdiklerinden ayrılmak istemez. Ebedi olarak insa-
lerden öğreniriz.
nın malından ve sevdiklerinden ayrılması insan için can yakıcı olur. Bu güçlü duygular ahiretin varlığını gerekli kılar. İslam dini insanın dünya ve ahirette mutlu olmasını ister. Ahiret mutluluğu için bu dünyada iyi ve güzel davranışlarda bulunmak gerekir. Müslümanlar, ahirete iman ettikleri için bu dünya hayatının geçici olduğunu ve bir gün mutlaka öleceklerini bilirler. İslam’ın İnanç Esasları’ndan biri Ahirete inanmaktır. Ahiret, dünya hayatının sona ermesi ve yeni bir hayatın başlamasıdır. Ahiret, dünya hayatının
İpucu Gayb, beş duyu organıyla algıAkılda Kalsın lanamayan vahiy kaynakların-
dan öğreneceğimiz bilgilerdir. Bumerang Bilgi
son bulması, yeni ve sonsuz hayatın başlaması, insan ve cinlerin bu dünyada yaptıklarının karşılığının görüldüğü zamandır. Dünya hayatı geçicidir. Esas ve kalıcı olan ise ahiret hayatıdır.
Akılda Kalsın
Ahirete iman, adalet ilkesinin sonucudur. El Adl, Yüce Allah’ın mutlak güçlü ve adaletli olması demektir. İpucu
Bumerang Bilgi
Sevgili peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Akıllı kişi, Akılda Kalsın nefsine hâkim olan ve ölüm
sonrası için çalışandır. Aciz kişi de nefsini hevâsına tabi kılan ve Allah’tan dileklerde bulunup duran (bunu yeterli gören) kişidir.”
Yüce Allah, “Dünya hayatı ancak bir oyun ve oyalanmadır. Elbette ki ahiret yurdu Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için daha hayırlıdır. Hâlâ akıllanmayacak mısınız?” (En’âm suresi, 32. ayet) buyurmuştur.
Allah’a iman
İmanın şartları
Ahiret gününe iman
Peygamberlere iman
Kaza ve kadere iman
19
7
SINIF
Meleklere iman
Kitaplara iman
MELEK VE AHİRET İNANCI
Ahirete İnanan İnsan
İpucu
‘Her canlı ölümü tadacaktır.’ (Al-i İmran suresi, 185. ayet) Bumerang Bilgi ayetinde dünya hayatının geçici İpucu ve son olduğunu gösterir. Akılda Kalsın Bumerang Bilgi
Dünyanın geçici ve aldatıcı
Ahiret yurdunu elde
zevklerine kanmaz.
etmek için çalışır.
Ahirete inanan insan, ölüm, yok olma vb. korkular yaşamaz, insanda huzur ve güven oluşur. Bu dünyada yaptıklarının ahirette karşılığını bulacağını bilir. Bu nedenle bu dünyada ibadetlerini yapar ve iyi insan olmaya çalışır. Kötülüklerden ve haramlardan uzak durarak yaptıklarının karşılığını ahirette
Akılda Kalsın
Ahirete inanan insan, dünyada Yüce Allah’ın emirlerine uyarak, yasaklarından kaçınır, iyilikten ayrılmaz, kötülükten uzak durur. Çünkü ahiret inancı olan kişiye yaptığı her şeyden sorumlu olduğunu bilir. Bu neden-
göreceğini bilir. Dünya hayatını iyi değerlendirerek Allah’ın emirlerine uyup yasaklarından kaçınan kimseler ahirette bunun karşılığını iyi bir şekilde görecekler, kötülük peşinde koşanlar ise ahiret hayatlarında Allah’ın gazabına uğrayacaklardır. Onlar, haklarını gasp ettikleri, kötülük yaptıkları insanlara borçlarını ödeyeceklerdir. Bu sebeple bilinçli bir Müslümana düşen görev, Allah’ın istediği doğrultuda bir hayat yaşayarak ahirete hazırlanmaktır. Bir hadisi şerifte bu hususa şöyle değinilmiştir: “Akıllı kişi kendisini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışandır. Aciz kişi ise heveslerine uyup bir de Allah’tan bağışlanma umandır.”
le ahiret hayatına en iyi şekilde hazırlanmaya çalışır. İpucu
Bumerang Bilgi
Dünya hayatı insanlar için bir imtihandır. İnsanlar para, mal, Akılda Kalsın evlat, sağlık, aile gibi bir çok
durumdan imtihan edilir. İmtihanı iyi atlatan kullar ahirete imanları ile geçecek ve Allah’ın razı olduğu kullardan olacaktır. Burada kısıtlı süre içerisinde iyi yaşam sürerek imtihanlara sabrederek Allah’tan yardım dileyen insanlar başka ahirette yeniden diriltecek ve burada sonsuza kadar yaşayacaktır.
Yüce Allah insanın fıtratına adalet duygusu yerleştirmiştir ve bu adalet duygusu ahiretin varlığına işaret eder. Hiçbir insan dünyadaki kötülüklerin ve zulümlerin karşılıksız kalmayacağını bilir. Bu adalet duygusunu insanın içine boşu boşuna yerleştirmemiştir. İnsan yapılan bir haksızlığa şahit olduğunda bundan rahatsızlık duyarak o yanlış durumu düzeltmek ister. Çünkü Yüce Allah, insanın kalbine adalet ve hakkaniyet duygusu yerleştirmiştir.
“Yönettikleri insanlara, ailelerine ve sorumlu oldukları kişilere karşı adaletli davrananlar, Allah katında, Rahmân’ın yanında nurdan minberler üzerinde ağırlanacaklar.”
7
SINIF
(Hadis-i şerif)
20
MELEK VE AHİRET İNANCI
7
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1
Yüce Allah insanın fıtratına ………………. duygusu yerleştirmiştir.
2
“Akıllı kişi kendisini ………………….ve …………………. için çalışandır.’’
3
…………..…, öldükten sonra dünyada yaptığı işlerden sorgulanmasına inanmaktır.
4 5
Etkinlik
8
olduğunu bilirler. Yüce Allah, her canlıya belli süreye kadar ………………. takdir etmiştir.
işaretleyerek belirtiniz.
D 1
Akıllı kişi kendisini hesaba çeken ve ölümden sonrası için çalışandır.
2
Ahirete iman eden kişiyi ölüm korkusu ve ayrılık üzüntüsü sarar.
3
Gayba dair bilgileri sadece peygamberler ve melekler bilebilir.
5
9
………………....................... ahirete iman ettikleri için bu dünya hayatının geçici
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile
4
Etkinlik
ÜNİTE
Y
Bilinçli bir Müslümana düşen görev, Allah'ın istediği doğrultuda ahirete hazırlanmaktır. Ahirette cinler ve hayvanlar sorguya çekilmeyecektir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Yüce Allah’ın mutlak güçlü ve adaletli olması demektir. ( ) Ahirete imanda ahirete imanda bilgi kaynaklarından biridir. ( ) Dünya hayatının sona ermesi ve yeni bir hayatın başlamasına denir. ( ) Beş duyu organıyla algılanamayan sadece vahiy kaynaklarından öğreneceğimiz bilgilerdir.
21
A. Vahiy B. Gayb C. El Adl D. Ahiret E. Adalet
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
1
MELEK VE AHİRET İNANCI
Her canlı doğar, büyür, belli bir ömür yaşadıktan sonra da ölür. Ölüm, insanlar başta olmak üzere bütün canlılar için kaçınılmaz bir sondur. Dünyada kaç yıl yaşarsa yaşasın her insan bir gün ölür. İnsanın dünyadaki yaşama süresine ömür, uzun ya da kısa ömrün sona erdiği zamana da ecel denir. Ömrü bitip eceli gelen kişi mutlaka bu hayata veda eder. Bu metinde verilmek istenen mesajı aşağıdaki ayetlerden hangisi desteklemez? A) “Her canlı ölümü tadacaktır. Ancak kıyamet günü yaptıklarınızın karşılığı size tastamam verilecektir.’’ (Al-i İmran suresi, 185. ayet) B) “Sûr’a üflenir ve Allah’ın dilediği kimseler dışında göklerdeki herkes ve yerdeki herkes ölür. Sonra ona bir daha üflenir, bir de bakarsın onlar kalkmış bekliyorlar.” (Zümer suresi, 68. ayet) C) “Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım.” (Zâriyât suresi, 56. ayet) D) “Yer üzerinde bulunan her canlı yok olacaktır. Ancak azamet ve ikram sahibi Rabb’inin zâtı bâki kalacaktır.” (Rahman suresi, 26-27. ayetler)
7
SINIF
Not Edelim!
22
3 1.
3.
Ölümden korkmaz.
insan
1
Bu dünya hayatı, çocukların, oyun oynayarak kendilerini yordukları gibi insanların kendilerini yorduk-
Ahirete inanan
ÜNİTE
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
ları bir oyuna benzemektedir. Ömrün akşamı olunca, çocukların oyunlarını bırakıp evlerine döndük-
BUMERANG TESTLER
leri gibi, her şey yüzüstü bırakılıp ahiret âlemine göç edilmekte, elde edilen her şey başkalarına bırakıl-
Ömrünü iyi değerlendirir.
maktadır. Bu metinde anlatılan düşünce aşağıdaki hadislerden
Tabloda “?” ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi
hangisiyle doğrudan ilişkilendirilir?
yazılamaz?
A) “Müminlerin iman bakımından en olgun olanları, ahlakı
A) Kötülüklerden uzak durur.
BECERi TESTLERi
en iyi olanlarıdır…”
B) Allah’ın emirlerine karşı gelmekten, isyankâr olmaktan
B) “Bir Müslüman bir ağaç diker de onun meyvesinden
kaçınır.
bir insan yahut hayvan yerse muhakkak o yenilen şey,
C) Yaptıklarından hesaba çekileceğini bilir.
ağacı diken kimse için bir sadaka olur.”
D) Ölümün bir yok oluş olduğunu bilir.
C) “… Evlenirim, uyurum, uyanık kalırım, oruç tuttuğum gibi (Ramazan ayı dışında) tutmadığım da olur.” D) “Benim dünya ile ne işim olur ki! Ben, dünyada bir ağacın altında gölgelendikten sonra yola koyulup orayı terk eden bir yolcu gibiyim.”
4. Dünya her zaman güllük gülistanlık bir yer değildir.
İnsan, kendisinin bu dünyada ne işi olduğunu, niçin yaratıldığını düşünüp anlamaya çalışır. Çünkü insanın bir yaratılış amacı vardır. İnsanın gerçeği arayış ve ona kavuşma
Dünyada refah, bolluk ve sevincin yanında zorluk
isteği, onun başı boş ve amaçsız yaratılmadığını gösterir.
ve sıkıntılar da vardır. Bu durum ilk insan Hz. Adem’den
Allah (c.c.) insanı kendisine iman edip hoşnutluğunu ka-
(a.s.) beri böyledir. Dünya bir imtihan yeridir.
zanması ve ahiret gününe hazırlık yapması için yaratmıştır.
Parçadan hareketle dünyanın bir imtihan yeri olduğu-
Bu metni aşağıdaki ayetlerden hangisi desteklemek-
nu aşağıdaki ayetlerden hangisiyle açıklanır?
tedir?
A) “Onlar (müttakiler) sana indirilene ve senden önce indiri-
A) “... Yeryüzünü, ölümünün ardından o canlandırıyor. İşte
lene iman ederler; ahiret gününe de kesinkes inanırlar.”
siz de (kabirlerinizden) böyle çıkarılacaksınız.”
(Bakara suresi, 4. ayet)
(Rûm suresi, 19. ayet)
B) “Yeryüzünde bulunan her canlı fânidir. Ancak azamet
B) “Sizi boşuna yarattığımızı ve bize tekrar döndürülme-
ve ikram sahibi Rabb’in bakidir.”
yeceğinizi mi sandınız?”
(Rahmân suresi, 26-27. ayetler)
(Mü’minûn suresi, 115. ayet)
C) “O ki, hanginizin daha güzel davranacağını sınamak
C) “De ki: Göklerde ve yerde gaybı Allah’tan başka bilen
için ölümü ve hayatı yaratmıştır. O, mutlak galiptir, çok
yoktur...”
bağışlayıcıdır.”
(Neml suresi, 65. ayet) (Mülk suresi, 2. ayet)
D) “(Ey Muhammed) Şüphesiz sen öleceksin ve şüphesiz
D) “Şüphesiz güçlükle beraber bir kolaylık vardır.”
onlar da ölecektir.”
(İnşirâh suresi, 5. ayet)
(Zümer suresi, 30. ayet)
23
7
SINIF
2.
3 5.
KAVRATAN TESTLER 7.
(I) İnsanlar ölüm gerçeğini ve ahiretin varlığını bil-
Tarih boyunca Allah’ın (c.c.) gönderdiği peygamberler, insanlara ahiret için hazırlık yap-
mesine rağmen ölümden korkarlar ve bununla yüz-
malarını öğütlemişlerdir. Hz. Peygamber de
leşmek istemezler. (II) Oysa ahirete iman etmek kişiyi ölüm korkusundan kurtarır. (III) Çünkü insan
insanları Allah’ın (c.c.) ayetleriyle uyarmış ve
ğini bilen ve ahirete iman eden insan sorumluluk
Kimsenin kimseye yardım edemeyeceği bir
BUMERANG orada sınırlı hayatın var olacağını bilir.TESTLER (IV) Ölece-
kıyametin yakın olduğunu haber vermiştir. gün için hazırlık yapılmasının önemine dik-
bilinciyle hareket eder. (V) Dünyadayken Allah’ın
kat çekmiştir. Allah’a (c.c.) ve ahiret gününe
(c.c.) emirlerinden kaçınır.
iman etmeyenler - - - -
Yukarıda numaralandırılmış cümlelerden hangileri
Buna göre bu parçanın sonuna aşağıdaki cümlelerden
yanlış bir bilgi içermektedir? A) I ve III
BECERi TESTLERi
C) II ve V
hangisiyle devam etmesi daha uygundur?
B) II ve IV
A) insanların başı boş ve amaçsız yaratılmadığını bilirler.
D) III ve V
B) dünyadaki kötülüklerin ve zulümlerin karşılıksız kalmasını istemezler. C) yalan dolan ve kötü işlere bulaşmadan, haksızlık yapmadan hayatın devam ettirilmesini isterler.
6.
D) ölümle birlikte hayatın biteceğini ve insanın yok olacağını zannederler.
Kur’an, ahiret inancını ve ona hazırlanmayı ön planda tutan bir kitap olmasına rağmen dünyevi yaşantıyı da ihmal etmemiştir. Bunun bir sonucu olarak ahirete hazırlık mekânı olarak gördüğü bu dünyayı imar etmeye, kendisini yaratan Allah’ı unutmadan dünyevi nimetler-
8.
den istifade etmeye izin vermiştir.
Allah’ın (c.c.) insan fıtratına yerleştirdiği güzel duygular
den hangisiyle örtüşür?
ahiretin varlığına işaret eder. Bu duygulardan birisi
A) “Allah’ın sana verdiğinden (onun yolunda harcayarak)
adalet duygusudur.
ahiret yurdunu iste ama dünyadan da nasibini unutma...” (Kasas suresi, 77. ayet)
İnsan seçip yaptığı şeylerden sorumlu olur. Bu sorumluluk, hesap vereceği anlamına gelir.
B) “Bugün kimseye haksızlık yapılmaksızın herkese kazandığının karşılığı verilir. Şüphesiz Allah, hesabı ça-
Müslümanlar, bu dünya hayatının geçici olduğunu
buk görendir.”
ve bir gün mutlaka öleceklerini bilirler.
(Mü’min suresi, 17. ayet)
Y
D D
Allah’a (c.c.) ve ahiret gününe iman edenler kendilerini
C) “Allah, iman edip iyi ameller işleyenleri bağışlayacağını
yaratanın, yaşatanın ve öldürecek olanın Allah (c.c.)
ve kendilerine büyük mükâfat vereceğini vadetmiştir.”
olduğunu bildiklerinden ölümü de hayat gibi gerçek
(Mâide suresi, 9. ayet)
Y
ve doğal kabul ederler.
D) “Hayır! Kim bir kötülük eder de bu kötülüğünün günahı kendisini çepeçevre kuşatırsa işte o kimseler cehen-
Buna göre Mikail etkinlik sonucunda toplamda kaç
nemliktirler. Onlar orada devamlı kalırlar.”
puan almıştır?
(Bakara suresi, 81. ayet)
SINIF
kail bunlardan doğru bildiğini “D” yanlış bildiğini “Y” şeklinde değerlendirmiştir.
Bu parçada verilmek istenen mesaj aşağıdaki ayetler-
7
Tabloda dünya ve ahiret hayatı ile ilgili bilgiler verilmiş. Mi-
A) 5
24
B) 30
C) 55
D) 80
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
AHİRET HAYATININ AŞAMALARI
Ahiret hayatı, ölümle başlayıp ebedi olarak devam edecek olan hayatın adıdır. Ahiret hayatında insan çeşitli aşamalardan geçecektir. Şimdi bu hayatın aşamaları hakkında bilgi verelim.
ÜNİTE
1
İpucu
İnsan hayatına canlılık veren ruhun bedenden ayrılmasına Bumerang ölüm denir. Bilgi
Ömrün nihayete ermesine ecel denir.
AHİRET HAYATININ
Akılda Kalsın Ecel vakti ne bir dakika öne
AŞAMALARI
veya ne bir dakika sonraya alınabilir. “Hiçbir millet, ecelinin İpucu önüne geçemez ve onu gecik-
CENNET veya CEHENNEM
tiremez.” (Hicr suresi, 5. ayet) Bumerang Bilgi
MİZAN MAHŞER YENİDEN DİRİLİŞ KIYAMET Dünya hayatı
Akılda Kalsın
Peygamber Efendimiz: Ölüyü (mezara kadar) üç şey takip eder: Ailesi, malı ve ameli. Bunlardan ikisi geri döner, biri bâki kalır: ailesi ve malı geri dö-
ÖLÜM
ner, ameli kendisiyle bâki kalır buyurmuşlardır.
Ahirete Geçiş Kapısı: Ölüm Ahiret hayatının ilk aşaması ölümdür. Ölüm, canlıların dünya hayatının sona ermesine denir. Ölüm tüm canlılar için kaçınılmaz bir sondur. Kur’an- Kerim’de ölüm hakkında şöyle bahsedilir: “Hiçbir kimse
İpucu
yok ki, ölümü Allah’ın iznine bağlı olmasın. (Ölüm), belli bir süreye göre yazılmıştır…”(Âl-i İmran suresi, 145. ayet) Ölüm, bu dünyadan ahiret yurduna geçiş kapısıdır. Yüce Allah’ın dilediği şekilde yaşayan insanlar için ölüm yepyeni bir başlangıçtır. Önemli olan dünya hayatında güzel ameller yapmak ve ahiret
Bumerang Bilgi
için hazırlık yapmaktır. Peygamber (s.a.v.) bu hususta: ‘’Her insan, öldüğü hal üzere (nasıl ölmüşse öyle)
İsrafil (a.s.) birinci kez sura üf-
diriltilir.” buyurmuştur. Bu hadisi şerifte de görüldüğü gibi insanın güzel bir halde dirilmek istiyorsa güzel
lediğinde kıyamet kopar ve yer-
ameller yapmalıdır.
Akılda Kalsın yüzünde her şey yok olur.
“Her canlı, ölümü tadar. Bir deneme olarak sizi hayırla da
Bitiş ve Başlangıç: Kıyamet Yüce Allah, evreni mükemmel bir düzen için yaratmıştır. Yeryüzündeki ve gökyüzündeki her canlı insana hizmet etmek için yaratılmıştır. Ancak bu mükemmel düzen ve işleyişin de bir sonu vardır. Bu
şerle de imtihan ederiz ve siz, ancak bize döndürüleceksiniz.” (Enbiya suresi, 35. ayet)
mükemmel düzen Yüce Allah’ın izniyle bozulacaktır. Mükemmel bu düzenin belirlenmiş bir günde son bulmasına “Kıyamet” denir. Kıyamet İslam’ın inanç esaslarından ahiret inancının ilk aşamasıdır. Kur’an-ı Kerim bu hususta: “Kıyamet vakti de gelecektir; bunda şüphe yoktur. Ve Allah kabirlerdeki kimseleri diriltip
25
7
SINIF
kaldıracaktır.” (Hac suresi, 7. ayet) Kıyametin ne zaman kopacağını Yüce Allah’tan başka kimse bilemez.
MELEK VE AHİRET İNANCI
İpucu
Yeryüzüne baktığımızda dirilme örneklerini görebiliriz. Sonbaharda
Bumerang Bilgi yaprakları dökülen
kuru dalların baharda meyve, İpucu yaprak, çiçek gibi bitkilere dönüşmesi.
Akılda Kalsın Bumerang Bilgi
Akılda Kalsın
Kıyamet, İsrafil (a.s.) adlı meleğin sur’a üfürmesiyle kopacaktır. Bütün insanlar, bütün canlılar ölecek, dünyadaki tüm düzen yok olacaktır.
İpucu
“Sana kıyametin ne zaman kopacağını soruyorlar. De ki: ‘Onun bilgisi ancak Rabb’imin katındadır. Onu vaktinde ancak O (Allah) ortaya çıkaracaktır. O göklere de, yere de ağır basmıştır. O, size ancak ansızın gelecektir.’ Sanki senin ondan haberin varmış gibi sana soruyorlar. De ki: ‘Onun bilgisi sadece Allah katındadır. Fakat insanların çoğu bilmiyorlar.’ ”
Bumerang Bilgi
(Ar’af suresi, 187. ayet)
İnsanın ölümü küçük kıyamettir. Bu küçük kıyametin kopmasıyla Akılda Kalsın ruh, kıyamet kopup yeniden di-
Ba’s
riliş gerçekleşinceye kadar dün-
Öldükten sonra yeniden dirilmeye “Bas” denir. Dinimize göre İsrafil(a.s.) adlı meleğin Sur’a ikinci
ya ile ahiret arasındaki berzah denilen âlemde bekletilir. Bu bekleme sürecinde ruh, Münker
kez üfürmesiyle bütün insanlar, aynı anda diriltilecek ve mahşer yerinde toplanacaklardır. Bu hususta Kur’an-ı Kerim’de:
ve Nekir melekleri tarafından sorguya çekilir. Berzahta ruha bu dünyada yaptığı amellerden haber verilir.
“Gökleri ve yeri yaratan, bunları yaratmakla yorulmayan Allah’ın ölüleri diriltmeye de gücünün yeteceğini düşünmezler mi? Evet o, her şeye kadirdir.” (Ahkaf suresi, 33. ayet)
Yüce Allah’ın insanı öldükten sonra tekrar diriltmeye elbette gücü yeter. Kur’an-ı Kerim’de “Gökleri ve yeri yaratan ve bunları yaratmakla yorulmayan Allah’ın, ölüleri diriltmeye de gücünün yeteceğini düşünmezler mi?…” (Ahkaf suresi, 33. ayet)
7
SINIF
buyrulmaktadır.
26
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
Herkesin Toplanma Yeri: Mahşer
Hesaba çekilmek üzere insanların dirilişten sonra bir araya toplanmasına “haşir”, toplandıkları yere de “mahşer” denir. Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah bu hususta şöyle buyurmuştur:” Onları sanki günün ancak bir saati kadar kaldıklarını sandıkları bir durumda yeniden diriltip toplayacağı gün aralarında birbir-
ÜNİTE
1
İpucu
Sura üflemekle görevli olan me-
leriyle tanışırlar. Yüce Allah’ın huzuruna varmayı yalanlayanlar elbette zarara uğramışlardır. Çünkü onlar
lek İsrafil (a.s.) dır. İpucu Bumerang Bilgi önce Hz. Sırat köprüsünden
doğru yola gitmemişlerdi.” (Yunus suresi, 45. ayet) Hadislerde ve ayetlerde bize bildirilmiş olan haşir
Peygamber (s.a.v.) ve ümmeti
gününün kimsenin kimseye fayda olmadığı, herkesin kurtuluş için bekleşip sağa sola kaçıştığı, sağa sola
geçecektir. Bumerang Bilgi Akılda Kalsın
kaçıştığı, çetin bir yerdir. Allah (c.c.), onları sanki günün ancak bir saati kadar kaldıklarını sandıkları bir durumda yeniden diriltip toplayacağı gün aralarında birbirleriyle tanışırlar. Allah’ın (c.c.) huzuruna varmayı yalanlayanlar elbette zarara uğramışlardır. Çünkü onlar doğru yola gitmemişlerdi.”
Akılda Kalsın
Mahşer yerinde Yüce Allah tarafından insanlara sorgu ve hesap sırasında ömrünü nerede
“Yüce Allah, onları sanki günün ancak bir saati kadar kaldıklarını sandıkları bir durumda yeniden diriltip toplayacağı gün aralarında birbirleriyle tanışırlar. Yüce Allah huzuruna varmayı yalanlayanlar elbette zarara uğramışlardır. Çünkü onlar doğru yola gitmemişlerdi.” (Yunus suresi, 45. ayet)
tükettiği, gençliğini nasıl geçirdiği, malını nereden kazandığı, nereye
harcadığı,
uygulayıp
bildiklerini
uygulamadığı
so-
rulacaktır. Bu ameller mizan denilen ilahi adalet terazisinde tartılır.
En Hassas Terazi: Mizan İnsanların dünya hayatındayken yaptıkları iyi ya da kötü amellerin yazılı olduğu deftere amel defteri denir. Bu hususta Kur’an-ı Kerim’de: “Kitap ortaya konmuştur. Suçluların onda yazılı olanlardan kork-
İpucu
muş olduklarını görürsün. Vay halimize derler, bu nasıl kitapmış. Küçük büyük hiçbir şey bırakmaksızın hepsini sayıp dökmüş. Böylece yaptıklarını karşılarında bulmuşlardır. Senin Rabb’in hiç kimseye zulmetmez.”(Kehf suresi, 49. ayet) İnsanlar amel defterlerini sağdan, soldan ya da arkadan alacakları gün amel defterlerini ellerine alıp yaptıklarını en ince detayına kadar yazılmış olduğunu göreceklerdir. İnsanlar bu amellerinden dolayı Yüce Allah tarafından hesaba çekilirler. Mizan günü insanlar arasında hiçbir adaletsizlik söz konusu
Bumerang Bilgi
“Kendi yaratılışını unutup, bize bir misâl getirmeye kalkışıyor da: ‘Şu Kalsın çürümüş gitmiş keAkılda
mikleri kim diriltecek?’ diyor. De ki: ‘İlk defa onu yoktan kim
olmaz.
yarattıysa, tekrar O diriltecek. O, her türlü yaratmayı hakkiyle bilendir.’ ’’ (Yasin suresi, 78-79.
27
7
SINIF
ayetler)
MELEK VE AHİRET İNANCI Hesaptan Sonra: Cennet ve Cehennem İpucu
İnsanların hesapları görüldükten sonra müminlerden bazıları cehennemin üzerine kurulmuş olan
Kıyamet gününden sonra sonİpucu suz hayat olan ahiret hayatına
sıratı hızla, bazıları daha yavaş bir şekilde geçerek cennete giderler. Kâfirler ise sıratı geçemezler ve
Bumerang Bilgi intikal edilecektir. Bu hayatta
Cennet, müminlerin içinde ebedî olarak kalacakları çeşit çeşit nimetlerle donatılmış ahiret yurdudur.
ölüm olmayacaktır. Bumerang Bilgi
cehenneme düşerler.
Akılda Kalsın Akılda Kalsın
Yüce Allah’ın dilediği şekilde yaşayan insan için ölüm yepyeni bir başlangıçtır. Hz. Peygamber (s.a.v.) bu hususta: ‘‘Her insan, öldüğü hâl üzere (nasıl ölmüşse öyle) diriltilir.” buyurİpucu muştur.
Bumerang Bilgi
Müminlerin içinde ebedî olarak kalacakları çeşit çeşit nimet-
“Allah’ın rızası ise hepsinden (bütün cennet nimetlerinden) daha büyüktür. İşte büyük kurtuluş da budur.” (Tevbe suresi, 72. ayet)
lerle donatılmış Akılda ahiret Kalsın yurduna cennet denir. Kur’an-ı Kerim bu sonsuz cenneti ve oradaki
Cehennem, ahirette kâfirlerin sürekli olarak,
hayatı şu şekilde anlatır:
günahkâr müminlerin de günahlarının cezasını çe-
Cennetin genişliği göklerle yer kadardır.
kinceye kadar kalacakları yerdir. Kur’an-ı Kerim ve
• Orada ne yakıcı sıcak ne de
hadislerde cehennemin kafirler için çok çetin bir yer olarak bahsedilmiştir.
dondurucu soğuk vardır. • Cennette temiz su, tadı bo-
Yüce Allah adaletli, merhametli ve affedicidir.
zulmayan süt ve süzme bal
O, adaletinin gereği olarak ahirette kullarına hak
ırmakları vardır.
ettiği şekilde davranacaktır. İman edip güzel dav-
• Cennette türlü meyveler, hur-
ranışta bulunan kullarını cennetle mükafatlandı-
malıklar, nar ağaçları, bağlar,
racaktır. İnkar eden ve kötülük yapan insanları da
dikensiz sedir ağaçları, sal-
adaletinin gereği olarak cezalandıracaktır. İnsan
kımları sarkmış muz ağaçları
cehennemden korunmak için bol bol tövbe etmeli
ve çeşit çeşit kuş etleri bulu-
ve kötülüklerden uzak durmalı ve şu duayı sıkça
nur.
yapmalıdır: “... Ey Rabb’imiz! Bize dünyada da iyilik
• Cennete gidenlerin canla-
ver, ahirette de iyilik ver. Bizi cehennem azabından
rının istediği ve gözlerinin
koru!”(Bakara suresi, 201. ayet)
gördüğü her şey onlar için hazırlanmıştır.
Kafirler, Yüce Allah’ı görmekten mahrum ka-
7
SINIF
lacak inkârcılara Yüce Allah rahmet etmeyecektir.
28
MELEK VE AHİRET İNANCI
10
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1 2 3 4 5
Etkinlik
11
Ahirette Hz. Muhammed’in (s.a.v.) ümmetiyle yanında ……...……. havuzunda buluşacaklardır. ……............., müminlerin içinde ebedî olarak kalacakları çeşit çeşit nimetlerle donatılmış ahiret yurdudur. …….......………… hiçbir affın ve rahmetin olmayacağı kafirlerin ve günahkarların yurdudur. Mizan günü insanlar arasında hiçbir ……………… söz konusu olmaz.
işaretleyerek belirtiniz.
2
D
Y
Sura üflemekle görevli olan melek Mikail (a.s.)’dir. İnsan öldüğünde ruhu, kıyamet kopup yeniden diriliş gerçekleşinceye kadar dünya ile ahiret arasındaki berzah denilen âlemde bekletilir.
3
Sırat köprüsünden önce Hz. Yakup (a.s.) ve ümmeti geçecektir.
4
Rivayete göre kâfirler sıratı geçemeyip ve cehenneme düşerler.
5
12
Canlıların hayatının önceden belirlenmiş bir zamanda sonlanmasına …...….. denir.
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile
1
Etkinlik
ÜNİTE
Hesaba çekilmek üzere insanların dirilişten sonra bir araya toplandığı yere mahşer denir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Ölen her insan mezarında sorguya çeken meleklerin adıdır. ( ) Hesaba çekilmek üzere insanların dirilişten sonra bir araya toplanmasına denir. ( ) Evrendeki mükemmel bu düzenin belirlenmiş bir günde son bulmasına denir.
A. Mizan B. Münker Nekir C. Cennet D. Haşir
( ) İnsanların iyi ya da kötü bütün yapıp ettiklerinin tartıldığı teraziye denir.
29
E. Kıyamet
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
1
MELEK VE AHİRET İNANCI
Kıyamet
Ba’s
Mahşer-Mizan
Cennet-Cehennem
Aşağıdakilerden hangisi (?) ile ifade edilen bölümde meydana gelmektedir? A) Yüce Allah tarafından hesaba çekilmek üzere insanlar dirilişten sonra bir araya toplanırlar. B) Dünyadayken zerre kadar hayır işleyen hesap gününde ödülünü, kötülük yapan da cezasını alır. O gün hiçbir adaletsizlik söz konusu olmaz. C) Hesaplar görüldükten sonra müminlerden bazıları cehennemin üzerine kurulmuş olan sıratı hızla, bazıları daha yavaş bir şekilde geçerek cennete giderler. D) İnsan öldüğünde ruhu, o gün gelip yeniden diriliş gerçekleşinceye kadar dünya ile ahiret arasındaki berzah denilen âlemde bekletilir.
7
SINIF
Not Edelim!
30
4 1.
3.
ÜNİTE
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
1
Ölümden sonra yeniden dirilişle birlikte ahiret hayatı başlayacaktır. Yeniden diriltilen tüm insanlar, büyük bir alanda toplanacaklardır. Burada, dünya hayatında yaptıkları en küçük bir iyiliğin de kötülüğün de karşılığını göreceklerdir. İnsanların sevap ve günahları şeklini tam
BUMERANG TESTLER
olarak bilemediğimiz bir manevi aletle tartılacaktır. Ayrıca kıyamet günü, Kiramen kâtibîn meleklerinin yazmış olduğu ve insanların yaptığı tüm işlerin yazılı bulunduğu amel defterleri herkese gösterilecektir. Kutsal
Hesaplar görüldükten sonra müminlerden bazıları ce-
kitabımızın bildirdiğine göre insanların el, ayak, göz,
hennemin üzerine kurulmuş olan sıratı hızla, bazıları da-
kulak gibi organları da yaptıklarına şahitlik edecektir.
ha yavaş bir şekilde geçerek cennete giderler. Kâfirler
BECERi ise sıratı geçemezler ve cehennemeTESTLERi düşerler. Mümin-
Bu parçada ahiret hayatının;
lerin içinde ebedî olarak kalacakları çeşit çeşit nimetlerle donatılmış ahiret yurduna cennet denir. Kur’an-ı Ke-
I. Mahşer II. Ba’s
rim bu sonsuz cennet ve cehennem hayatını anlatır.
aşamalarından hangilerine değinilmiştir?
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu metinde anlatılan ahiret aşamasına örnek olamaz?
III. Mizan
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
A) “Rabb’inizin bağışına, genişliği göklerle yer arası kadar olan ve Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için hazır-
4.
lanmış bulunan cennete koşun.’’ (Al-i İmran suresi, 133. ayet) B) “Gökleri ve yeri yaratan ve bunları yaratmakla yorulmayan Allah’ın, ölüleri diriltmeye de gücünün yeteceğini
Yasin Bey, ahiret hayatının aşamaları hakkında bilgi veren bir radyo dinlemektedir. Radyo yayını onar dakika olmak üzere 5 eşit bölümden oluşmaktadır. Her bölümde ahiret hayatının aşamaları ile ilgili genel bilgiler verilecektir. 12.00 Kıyamet
düşünmezler mi?...” (Ahkaf suresi, 33. ayet)
12.10 Ba’s
Yayın akışı;
C) “Orada koltuklar üzerine kurulmuş olarak bulunurlar. Orada ne güneş (yakıcı sıcak) görürler, ne de donduru-
12.30 Mizan
cu soğuk.’’
12.40 Cennet-Cehennem
(İnsan suresi, 13. ayet)
Buna göre Yasin Bey aşağıdaki ayetlerden hangisini en son duymuştur?
D) “Orada ne bir boş söz işitirler, ne de bir yalan.’’ (Nebe suresi, 35. ayet)
A) “Fakat Rabb’ine karşı gelmekten sakınanlar için üst üste yapılmış ve altlarından ırmaklar akan köşkler vardır…”
Kıyamet, genel bir yok oluştan sonra meydana gelecek
(Zümer suresi, 20. ayet)
olan yeniden dirilişin bir ifadesidir. İsrafil birinci kez sûra
B) “İşte o gün kişi kardeşinden, annesinden, babasından, eşinden ve çocuklarından kaçar.”
üflediğinde kıyamet kopar ve her şey yok olur. İkinci kez sûra üflediğinde ise insanlar dirilip kabirlerinden kalkarlar
(Abese suresi, 34-36. ayetler)
ve mahşer yerine doğru yönelirler.
C) “... Yeryüzünü, ölümünün ardından o canlandırıyor. İşte siz de (kabirlerinizden) böyle çıkarılacaksınız.”
Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Yeniden diriltilen insanlar nereye gideceğine
(Rûm suresi, 19. ayet)
B) Kıyamet günü evrenin halinin ne olacağına
D) “Hiçbir kimse yok ki, ölümü Allah’ın iznine bağlı olmasın. (Ölüm), belli bir süreye göre yazılmıştır…”
C) İsrafil adlı meleğin sûra kaç defa üfleyeceğine
(Âl-i İmrân suresi, 145. ayet)
D) İlahi adalet terazisinin adına
31
7
SINIF
2.
12.20 Mahşer
4 5.
KAVRATAN TESTLER 7.
Öğretmen, ahiret inancı ile ilgili bilgi kartları hazırlar. Öğrencilerden, aşağıda verilen bilgi kartlarından cennet ile
lar ise Allah’ın (c.c.) rahmeti içindedirler. Onlar orada ebedî
mavi renge boyamalarını ister.
kalacaklardır.”
Hiçbir yorgunluk ve zahUzaktan kaynamasıBUMERANG TESTLER I II met yoktur. ve uğultusu işitilir.
III
IV
ne de dondurucu so-
korkmuş olduklarını görürsün. Vay halimize derler, bu nasıl
Orada serinlik bulama-
kitapmış. Küçük büyük hiçbir şey bırakmaksızın hepsini sa-
dıkları gibi içecek gü-
yıp dökmüş. Böylece yaptıklarını karşılarında bulmuşlardır. Senin Rabb’in hiç kimseye zulmetmez.”
yacaklardır.
(Kehf suresi, 49. ayet)
BECERi TESTLERi Bu durumda bilgi kartlarının hangileri mavi renk ile bo-
Bu ayetlerde aşağıdaki kavramlardan hangisi vurgu-
yanmalıdır? A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
(Al-i İmrân suresi, 106-107. ayetler)
“Kitap ortaya konmuştur. Suçluların onda yazılı olanlardan
zel bir şey de bulama-
ğuk vardır.
ranlara, ‘İmanınızdan sonra inkâr ettiniz, öyle mi? Öyle ise inkâr etmenize karşılık azabı tadın.’ denilir. Yüzleri ağaran-
ilgili olanları kırmızı renge, cehennem ile ilgili olanları ise
Orada ne yakıcı sıcak
“O gün bazı yüzler ağarır, bazı yüzler kararır. Yüzleri kara-
lanmamıştır?
6.
8.
A) Amel defteri
B) Cennet ve Cehennem
C) Ba’s
D) Mizan
Ölüm meleği gelip, Hz. Süleyman (a.s.) yanında oturan bir
kimseye dikkatli bakmaya başladı. Sonra çıkıp gitti. O zat, Hz. Süleyman’a (a.s.) şöyle dedi:
— Kimdi o bana öyle can alacak gibi bakan? — Ölüm meleğiydi.
— Beni onun pençesinden kurtar! Rüzgâra emret, beni Hindistan’a götürsün!
Bir hadise göre Cebrail, Hz. Muhammed’e (s.a.v.) kı-
O zatın bu isteği derhâl yerine getirildi. Ölüm meleği ikin-
yametin ne zaman kopacağını sormuş ve ondan şu
ci defa Hz. Süleyman (a.s.) yanına gelince, Hz. Süleyman
cevabı almıştır: “... Bu meselede kendisine soru so-
(a.s.) sual etti:
rulan, sorandan daha bilgili değildir.”
— Geçen gelişinde yanımdaki zata niçin öyle bakmıştın?
— Şimdi onun ruhunu alıp geldim. Bana onun ruhunu Hindistan’da almam emredilmişti. Ömrü biterken, hala bu-
Kendisine kıyametin ne zaman kopacağını soran ki-
rada bulunduğu için öyle bakmıştım.
şiye Hz. Muhammed (s.a.v.), “...Kıyamet için sen ne
Bu parçadan vurgulanan düşünceyi aşağıdaki ayetler-
hazırladın?” şeklinde cevap vermiştir.
den hangisi destekler?
Bu hadislere göre;
A) “Her nefis ölümü tadacaktır. Sizi bir imtihan olarak hayır
I. İnsanların bütün yaptıklarından hesaba çekileceği kıya-
ile de şer ile de deniyoruz. Ancak bize döndürüleceksiniz.’’
mete hazırlanması gerekir.
(Enbiya suresi, 35. ayet)
B) “O gün onların ağızlarını mühürleriz; yaptıklarını bize el-
II. Ahirette insanın organları ve yeryüzünde bulunmuş
leri anlatır, ayakları da şahitlik eder.”
olan diğer canlı ve cansız varlıklar da insanın yaptıkla-
(Yâsîn suresi, 65. ayet)
rına şahitlik ederler.
C) “O’ndan başka hiçbir ilâh yoktur. Yaşatır, öldürür. O,
III. Melekler kıyametin ne zaman gerçekleşeceği hakkında
sizin de Rabb’iniz, önceki atalarınızın da Rabb’idir.’’
bilgi sahibi değildir.
(Duhan suresi, 8. ayet)
7
SINIF
ifadelerinden hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız II
B) I ve II
C) I ve III
D) I, II ve III
D) “Nerede olursanız olun, sağlam ve tahkim edilmiş kaleler içinde bulunsanız bile ölüm size ulaşacaktır…’’
(Nisa suresi, 78. ayet)
32
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
AHİRET İNANCININ İNSAN DAVRANIŞLARINA ETKİSİ
İnsan hayatının anlamlı bir şekilde sürdürülmesi için ahiret inancı gereklidir. Çünkü ahirete inanan
ÜNİTE
1
İpucu
kişi bu dünyaya boş yere gelmediğini, yaratılan hiçbir şeyin anlamsız olmadığını bilir ve ona göre davra-
Rahmân:
nışlarını düzenleyerek yaşantısına dikkat eder. Ahiret inancına sahip kişi kötü ameller işlemekten sakınır,
mü’min-kâfir gözetmeksizin, Bumerang Bilgi merhametle mahlukatın hepsine
dinin emir ve yasaklarına uyar. Çünkü bu dünya geçici ve asıl yurdun ahiret yurdu olduğunu mümin kişi bilmektedir. Bu dünyada yaşanan her türlü zorluk imtihandır ve bu imtihanlarla dolu dünya hayatı bir gün bitecektir. Dünya hayatı bilen kişi, umutsuz olmaz, daima ümitli olur ve Yüce Allah’a tevekkül eder. Ahirete inanan insan, sabrettiği her zorluklar ve sıkıntılardan dolayı Yüce Allah’ın kendisini imtihan ettiğini unutmaz. Ahirete inananlar bütün işlerde sorumluluk bilinciyle hareket eder. Çünkü Kur’an-ı Kerim’de Yüce Allah, kendisine inanan ve kötülüklerden uzaklaşarak tövbe eden müminler için cennetlerini hazırladığını bildirmiştir.
Dünya
hayatında,
muamele ederek, her türlü canlıya hayvan, mü’min-kâfir farkı gözetmeksizin Akılda İpucu Kalsınher canlının her türlü rızkını veren ve onları koruyup gözeten anlamına gelir. Bumerang Bilgi
Akılda Kalsın
Allah’ın emirlerine
El-Adl, Yüce Allah’ın 99 ismin-
karşı gelmekten,
den birisidir. Allah’ın mutlak adil
isyankar olmaktan
ve çok adaletli olması anlamına gelir.
kaçınır.
İpucu
Yaptıklarından hesaba
Ölümden korkmaz.
çekileceğini bilir.
Bumerang Bilgi
Ahiret gününe inanmak imanın
Ahirete
esaslarındadır. Ahirete inanan
İnanan
insan öldükten Akılda Kalsın sonra tekrar di-
İnsan
riltileceğini ve yaptıklarından hesaba çekileceğini bilir. Bu ki-
Ölümün bir yok
Ömrünü iyi
oluş olmadığını
değerlendirir.
bilir.
şiler iyi ya da kötü hiçbir davranışın karşılıksız kalmayacağına ahirette hesabının tastamam görüleceğini bilir.
Kötülüklerden uzak durur.
Yüce Allah, adalet sahibidir. Bütün canlılara karşı merhametlidir ve adaleti sonsuzdur. Dünyada iman edip iyi işler yapanları ödüllendirdiği gibi kötülük yapanlara da yaptıklarının cezasını verecektir. Yüce Allah, ihlasla yapılan bütün salih amellerin karşılığını mutlaka insana verir. Önemli olan bu amelle-
33
7
SINIF
rin Allah rızasıyla yapılmış olması gerekir.
MELEK VE AHİRET İNANCI Yüce Allah, yarattığı canlıya karşı adil ve merhametlidir. Bu dünyada mümin olsun kafir olsun herİpucu
Rahîm: Yüce Allah’ın sadece
kese bu dünyada çeşitli nimetler verir. O, tövbe kapılarının kıyamete kadar açık olduğunu vurgular. Dolayısıyla kişi yaptığı bir kötülükten pişmanlık duyup samimiyetle tövbe ederse ahirette ceza görmez.
rahmetini ve bağışlayıcı özelBilgi liğini ahirette Bumerang kendisine inanan
mümin kullarına ebedi hidayet saadetini kazandırması kafirlere ise azabını tattırması AkıldaanlamıKalsın na gelir.
İpucu
Bumerang Bilgi
El-Gaffar; Çok mağfiret ve merhamet eden, çirkinlikleri örten İpucu Akılda Kalsın ve ayıpları gizleyen manalarına gelir. Bumerang Bilgi
Yüce Allah, yaptığı günahlara tövbe ederek imana Akılda Kalsın
dönenleri cennetle müjdelemiştir.
El Adl, daima adil olarak hükmeden, kesinlikle zulmetmeyen ve aşırıya gitmeyen anlamına gelmektedir. “Biz kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez.
Yüce Allah merhamet sahibidir, kullarını herkesten daha çok severek onlar tövbe ettiğinde günahlarını affeder. Bunun yanında iyilik yapanları fazlasıyla mükâfatlandırır. Kulunun kendisine dönmesini ister. Kötülük yapanlara tövbe etme imkânı tanıyarak tövbe kapılarını kullarına aralar. Tövbe etmeyip kötülük yapmakta ısrar edenleri ise kötülüğü oranında cezalandırır. Çünkü bu kişiler tövbe etmediğinde kalpleri kararır ve yaptıkları kötü işlerde ısrar ederler ve sonunda kalpleri mühürlenir, hiçbir doğruyu görmez olurlar. Kur’an’da bu durum şöyle dile getirilmiştir:
(Yapılan iş) bir hardal tanesi kadar dahi olsa, onu (adalet terazisine) getiririz. Hesap gören olarak biz (herkese) yeteriz.” (Enbiya suresi, 47. ayet)
“Kim (Allah’ın huzuruna) iyilikle gelirse ona getirdiğinin on katı vardır. Kim de kötülükle gelirse o sadece getirdiğinin dengiyle cezalandırılır. Onlar haksızlığa uğratılmazlar.” (En’am suresi, 160. ayet)
“Allah size, emanetleri mutlaka ehline vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne güzel öğütler veriyor. Şüphesiz Allah her şeyi işitmekte, her şeyi görmektedir.’’
7
SINIF
(Nisa suresi, 58. ayet)
34
MELEK VE AHİRET İNANCI
13
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1
2
3
4
5
Etkinlik
14
anlamsız olmadığını bilir. Yüce Allah, ………………da yapılan bütün salih amellerin karşılığını mutlaka insana verir. Kişi yaptığı bir kötülükten pişmanlık duyup samimiyetle ……………. ederse ahirette ceza görmez. ……………. Allah’ın dünya hayatında, mü’min-kâfir gözetmeksizin, mahlukatın hepsine merhametle muamele etmesidir. Yüce Allah, yaptığı günahlara tövbe ederek imana dönenleri …...........………… müjdelemiştir.
işaretleyerek belirtiniz.
2 3 4 5
15
…….........…….. inanan kişi bu dünyaya boş yere gelmediğini, yaratılan hiçbir şeyin
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile
1
Etkinlik
ÜNİTE
D
Y
Ahiret inancına sahip kişi kötü ameller işlemekten sakınır ve sonunda dünya hayatını terk eder. Allah’ın (c.c.), hiç kimsenin yaptığını yanına bırakmaması yardımsever oluşunun gereğidir. Dünya hayatının geçici olduğunu bilen kişi, umutsuz olmaz, daima Yüce Allah’tan ümitli olur. Ahirette hiçbir davranış karşılıksız kalmaz ve hesaplar tastamam görülecektir. İhlasla yapılmayan ibadetleri bile Yüce Allah kabul eder.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Çok mağfiret ve merhamet eden, çirkinlikleri örten ve ayıpları gizleyen manalarına gelir. ( ) Yüce Allah’ın ahirette sadece kendisine inanan mümin kullarına ebedi hidayet saadetini kazandırması.
A. Rahman B. El- Afuvv C. El-Gaffar
( ) Allah’ın mutlak adil ve çok adaletli anlamına gelir. ( ) Allah’ın dünyada, bütün canlılara şefkat gösteren, inanan inanmayan herkese merhamet eden ve her türlü nimeti sürekli veren anlamına gelen ismi.
35
D. El-Adl E. Rahim
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
1
MELEK VE AHİRET İNANCI
Allah merhametlidir. Kullarını sever ve onları affeder. İyilik yapanları fazlasıyla mükâfatlandırır. Kötülük yapanlara ise tövbe etme imkânı tanır. Kötülük yapmakta ısrar edenleri de yaptıkları kötülük oranında cezalandırır. Bu parça aşağıdaki ayetlerden hangisinin açıklamasıdır? A) “Allah’ın gücünün delillerinden biri de şudur: Sen yeryüzünü kupkuru görürsün. Biz onun üzerine suyu indirdiğimiz zaman titreşir ve kabarır…” (Fussilet suresi, 39. ayet) B) “Kim (Allah’ın huzuruna) iyilikle gelirse ona getirdiğinin on katı vardır. Kim de kötülükle gelirse o sadece getirdiğinin dengiyle cezalandırılır. Onlar haksızlığa uğratılmazlar.” (Enam suresi, 160. ayet) C) “... Allah’ın rızâsı ise hepsinden (bütün cennet nimetlerinden) daha büyüktür. İşte büyük kurtuluş da budur.” (Tevbe suresi, 72. ayet) D) “Peygamber, Rabb’i tarafından kendisine indirilene iman etti, (buna) müminler de (iman ettiler). Hepsi Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine iman ettiler.” (Bakara suresi, 285. ayet)
7
SINIF
Not Edelim!
36
5
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
1.
3. İnsan, akıllı ve irade sahibi bir varlık olduğu için yaptık-
“Yoksa kötülük işleyenler ölümlerinde ve sağ-
larından sorumlu tutulmuştur. O, dünya hayatında öz-
lıklarında kendilerini, inanıp iyi ameller işleyen
gür iradesiyle yaptığı eylemlerin karşılığını görecektir.
kimseler ile bir mi tutacağımızı sandılar? Ne
En küçük bir iyilik ya da kötülük yaptığında, ahirette bu-
kötü hüküm veriyorlar! Allah, gökleri ve yeri,
BUMERANG TESTLER
nun karşılığı ona mutlaka verilecektir. Bu durum kutsal
hak ve hikmete uygun olarak, herkese kazan-
kitabımızda şu ifadelerle dile getirilmiştir: “Kim zerre mik-
dığının karşılığı verilsin diye yaratmıştır. On-
tarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür.”
ÜNİTE
1
lara zulmedilmez.” (Câsiye suresi, 21-22. ayetler)
(Zilzâl suresi, 7-8. ayetler)
Bu ayetten aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
BECERi TESTLERi Bu metnin mesajı aşağıdaki atasözlerinden hangisiyle
A) Allah’ın (c.c.), hiç kimsenin yaptığını yanına bırakma-
ilişkilendirilir?
ması da adaletli oluşunun gereğidir.
A) Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme.
B) Allah (c.c.), Kur’an’da büyücülerin insanlara verebilece-
B) Eceli geldi cihana, baş ağrısı bahane.
ği zarardan kendisine sığınılmasını istemiştir.
C) Fare deliğe sığmamış, bir de kuyruğuna kabak bağlamış.
C) Allah (c.c.) iman edip iyi işler yapanları ödüllendirdiği
D) Alma mazlumun ahını çıkar aheste aheste.
gibi kötülük yapanlara da yaptıklarının cezasını verir. D) Allah (c.c.) adalet sahibidir, hiç kimseye haksızlık yapmaz.
4. Ahiret inancı, İslam’da yer alan altı inanç esasından birisidir. Kur’an’da ahirete iman etme-
“Ey insanlar! Dünya geçici ev, ahiret ise kalıcı yurt-
yi konu alan birçok ayet vardır. “Yapmakta ol-
tur. Geçici evinizden kalıcı yurdunuza azık alın. Be-
duğunuz şeylerden mutlaka sorguya çekile-
deniniz dünyadan çıkmadan önce, kalbinizi dünya-
ceksiniz...” (Nahl suresi, 93. ayet). Ahirete ina-
dan çıkarın. Dünyada imtihan ediliyorsunuz. Oysa
nan bir insan, bir gün Allah’ın huzuruna çıkıp
dünyadan başka bir yer için yaratıldınız. Bir kimse
hesap vereceğini bilir ve bu bilinçle yaşar.
öldüğünde insanlar; ‘Ne miras bıraktı?’ derler. Melekler ise ‘Ahirete ne gönderdi?’ diye sorarlar.’’ (Hz. Ali)
Bu parçaya göre hareket eden bir insanın aşağıdakilerden hangisini yapması beklenmez?
Hz. Ali’nin bu sözünden;
A) Umutsuzluğa ve yılgınlığa düşmez, sabırlı ve dirençli
I. Dünya hayatı geçici, ahiret hayatı ise sonsuzdur.
olur.
II. Allah (c.c.) adalet sahibidir, ahirette hiç kimseye hak-
B) Hem tek başına olduğu zamanlarda hem de insanlarla
sızlık yapmaz.
birlikteyken kötü şeyler yapmamaya ve haksızlık etmemeye çalışır.
III. İnsanlar bu dünyada yaptıklarının karşılığını ahirette alacaktır.
C) Dünyada yaşadığı zorlukların da Allah’tan (c.c.) olduğunu ve sonsuz kadar süreceğini bilir.
yargılarından hangileri ulaşılır? A) Yalnız III
B) I ve II
C) I ve III
D) I, II ve III
D) Allah’ın (c.c.) hoşuna gitmeyen söz ve davranışlardan uzak durmaya çalışır.
37
7
SINIF
2.
5 5.
KAVRATAN TESTLER 7.
Allah (c.c.), hiç kimseye zulmetmeyen, herkese yaptığının karşılığını verendir. Hem burada hem de ahirette kendisine
ği olarak hata yaRabb’imiz (c.c.) merhametinin gere hemen cezalandırpan, günah işleyen kimseleri de si için insanlara zamaz. Yapılan hatalardan dönülme ah veya kötülüklerman tanır, fırsat verir. İşlenen gün İnancımıza göre işden dolayı tövbe edilmesini ister. Allah’ın rahmelenen günah her ne olursa olsun kişi, tinden asla ümidini kesmemelidir.
iman edenlere cömertçe davranır, onları bağışlar ve ödüllendirir. İman etmeyenlerden, zulmedenlerden, haksızlık edenlerden ve kötülük yapanlardan da adaletinin gereği
BUMERANG olarak bütün yaptıklarının hesabını sorar.
TESTLER
Bu metinden hareketle; I. Ne ekersen onu biçersin. II. Nasıl yaşarsanız öyle ölürsünüz. III. Dünya ahiretin tarlasıdır.
Bu metinde verilmek istenen mesaj aşağıdaki ayetler-
ifadelerinden hangileri dünyadaki yaşamın ahirette
den hangisiyle örtüşür?
BECERi TESTLERi
karşılığını göreceği anlamını taşır?
6.
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
A) “O gün, ne mal fayda verir ne de evlat. Ancak Allah’a kalb-i selîm (temiz bir kalp) ile gelenler (o günde fayda bulur).” (Şuarâ suresi, 88-89. ayetler)
Allah’a (c.c.) ve ahiret gününe inanan bireylerden oluşan
B) “Rabb’inizden bağışlanma dileyin; sonra ona tövbe
bir toplumda, insanlar birbirlerinin hak ve hukuklarına dik-
edin. Muhakkak ki Rabb’im çok merhametlidir, (mümin-
kat ederler. Haksızlıktan ve kötülük yapmaktan kaçınmaya
leri) çok sever.”
çalışırlar. Allah’ın (c.c.) huzuruna kul hakkıyla çıkmamak
(Hûd suresi, 90. ayet)
için dikkatli yaşarlar. Allah’ın (c.c.) kendilerine yüklediği
C) “Bugün herkese kazandığının karşılığı verilir. Bugün
sorumluluğun gereğini yerine getirirler. Böyle bir toplumda
haksızlık yoktur...”
suç işleyenlerin ve kötülük yapanların oranı çok az olur, huzur ve güven artar. Çünkü Allah’a (c.c.) ve ahirete iman
(Mü’min suresi, 17. ayet)
sayesinde huzura kavuşmuş bireylerden oluşan bir millet,
D) “Biz kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık
taşkınlık ve kötülüklerden kaçınır. Bu milletin fertleri Allah’ı
kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez…’’
(c.c.) severler ve O’nun hoşnutluğunu kazanmak için iyilik
(Enbiyâ suresi, 47. ayet)
yapmak konusunda yarışırlar. Bu parçadaki ana düşünceyi aşağıdaki hadislerden hangisi destekler?
8.
A) “Benim dünya ile ne işim olur ki! Ben, dünyada bir ağa-
Ahirette kimseye haksızlık etmez.
cın altında gölgelendikten sonra yola koyulup orayı terk eden bir yolcu gibiyim.”
Allah (c.c.)
B) “Allah’a ve ahiret gününe iman eden kişi misafirine
adildir.
ikram etsin. Allah’a ve ahiret gününe iman eden kişi komşusunu rahatsız etmesin. Allah’a ve ahiret gününe
Ahirette, iyilik yapanları
iman eden kişi ya hayır söylesin ya da sussun.”
ödüllendirir.
C) “Kabir, ahiret duraklarının ilkidir. Bir kimse eğer o du-
Tabloda “?” ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi
raktan kurtulursa sonraki durakları daha kolay geçer.
yazılamaz?
Kurtulamazsa, sonrakileri geçmek daha zor olacaktır.”
A) Herkese, yaptığının karşılığını tam olarak verir.
D) “Allah (c.c.) buyuruyor ki: Sâlih kullarım için ben, cen-
B) Kullarına hiçbir zaman zulmetmez.
7
SINIF
nette hiçbir gözün görmediği, hiçbir kulağın işitmediği ve insanın kalbinden bile geçmeyen nice nimetler ha-
C) Başkalarının hakkını yiyenleri de ahirette bağışlar.
zırladım.”
D) Kötülük yapanları cezalandırır.
38
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ. İSA (A.S.)
Hz. İsa (a.s.), Yüce Allah’ın emir ve yasaklarını kavmine anlatmakla görevlendirilmiş peygamberlerden biridir. Karşılaştığı hiçbir zorluk ve sıkıntılara rağmen Yüce Allah’ın dinini anlatmaktan ve insanları tevhide çağırmaktan vazgeçmemiştir. Bu görevindeki, üstün gayret ve sebatla Yüce Allah’ın övgülerine mazhar olmuştur.
ÜNİTE
1
İpucu
Hz. İsa (a.s.) İsrailoğulları’na gönderilen peygamberlerin soBumerang Bilgi nuncusudur.
Hz. İsa’nın (a.s.) annesi Hz. Meryem’dir. O, Allah’ın mucizesiyle babasız dünyaya gelmiştir. Hz. Meryem, ailesinden ayrılarak kendisine tahsis edilen yerde ibadet edip yaşarken Cebrail (a.s.) insan kılığında ona Yüce Allah’ın mucizesi olarak bir erkek evladı olacağını müjdeledi. Hz. Meryem, hamile kaldı ve karnındaki çocukla birlikte uzak bir yere çekildi. Oturduğu hurma ağacının dibinde doğum sancıları çekerken ilahi bir ses kendisini yönlendirdi ve doğum gerçekleşti. Hz. Meryem, Hz. İsa’yı (a.s.) dünyaya getirdikten sonra kavminin yanına döndü ve kavmi ne derse desin onlarla konuşmayacağına
Hz. İsa (a.s.) Peygamberlerin en üstünü olan ve ülü’l-azm İpucu Akılda Kalsın diye isimlendirilen beş peygamberden biridir. Bumerang Bilgi
dair Yüce Allah’tan öğüt aldı. Kavmi Meryem’i kucağında bir çocukla görünce; “... Ey Meryem! Gerçekten sen iğrenç bir şey yaptın. Ey Hârûn’un kız kardeşi! Senin baban kötü bir insan değildi.’’ (Meryem suresi, 28. ayet)
Akılda Kalsın
“... Ben Allah’ın kuluyum. O bana kitabı verdi ve beni peygamber yaptı. Nerede olursam olayım O beni mübarek kıldı; yaşadığım sürece bana namazı ve zekâtı emretti. Beni anneme saygılı kıldı; beni bedbaht bir zorba yapmadı. Doğduğum gün, öleceğim gün ve diri olarak kabirden kaldırılacağım gün esenlik banadır.” (Meryem suresi, 30-33. ayetler)
Hz. İsa’ya (a.s.), Kuran’da 93 ayette, “Meryem’in oğlu”, “Allah’tan bir ruh” ya da “Allah’ın Kelimesi”
unvanlarıyla
veya
özel ismiyle toplam 180 defa zikredilmektedir.
İpucu
Bumerang Bilgi
Hz. İsa’nın mucizeleri; - Babasız dünyaya gelmesi -Akılda BeşikteKalsın iken konuşması - Kuş şekli vermiş olduğu çamura üfleyip onu canlandırması - Doğuştan kör olan ve alacalı olan kişileri iyileştirmesi - Ölüleri diriltmesi - Kendisine ve havarilerine gök-
Hz. İsa’nın (a.s.) daha bebekten konuşmasıyla şaşkına dönen kavmi, hem babasız dünyaya gel-
ten sofra indirilmesi
mesi hem de doğduğunda konuşması büyük bir mucize olarak karşılandı. Kudüs civarında peygamberlik görevini yapmış ve İncil adlı kutsal kitap indirilmiştir. Hz. İsa’ya (a.s.), kavmi ondan çeşitli mucizeler getirmesini istediler. Hz. İsa (a.s.) da kavmine birçok mucize göstererek diğer peygamberler gibi kavmini tevhid inancına çağırmıştır. Yahudiler hak dini ortadan kaldırmak için Hz. İsa’yı (a.s.) öldürme planları kursalar da Yüce Allah elçisini korumuş ve Yahudilerin tuzaklarını boşa çıkarmıştır. Yüce Allah Hz. İsa’yı kendi katına yükseltmiştir. Hristiyanlar, Hz. İsa’nın (a.s.) çarmıha gerildiğine inanırlar. Kur’an-ı Kerim’e
39
7
SINIF
göre Hz. İsa (a.s.) çarmıha gerilmemiştir.
MELEK VE AHİRET İNANCI
Etkinlik
16
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1 2 3 4 5
Etkinlik
17
Hz. İsa (a.s.), Yüce Allah’ın dinini anlatmaktan ve insanları ………...…...….. çağırmaktan vazgeçmemiştir. Hz. İsa (a.s.) ................................... gönderilen peygamberlerin sonuncusudur. Yüce Allah, .................................’yı yeryüzüne tekrar göndermek üzere göğe kaldırılmıştır. …………........….., Hz. İsa’nın (a.s.) çarmıha gerilerek öldürüldüğüne inanırlar.
işaretleyerek belirtiniz.
D indirmiştir. Hz. İsa (a.s.), İsrailoğulları’na namaz ve orucu emretmişti.
3
Yahudiler, Hz. İsa’nın (a.s.) çarmıha gerildiğine inanırlar.
5
Hz. İsa’nın (a.s.), annesinin ismi Meryem olan Allah’ın mucizesiyle babasız dünyaya gelmiştir. Hz. İsa’ya Tevrat adında kutsal kitap gönderilmiştir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu ( ) İsrailoğulları’na gönderilen peygamberlerin sonuncusudur. ( ) Hz. İsa (a.s.), resullerin en büyükleri olan beş peygamberden biridir. Bu peygamberlere verilen isimdir. ( ) Hz. İsa’nın peygamberlik yaptığı belde. ( ) Hz. İsa’ya öldürme planları yaparak çarmı-
SINIF
ha gerdirmeye çalışan kavim.
7
Y
Hz. İsa (a.s.) mucize olarak kendisine ve havarilerine gökten sofra
2
4
18
adlı kutsal kitap indirilmiştir.
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile
1
Etkinlik
Hz. İsa (a.s.) …………..… civarında peygamberlik görevini yapmış ve …………….
40
B Kolonu A. Yahudiler B. Ulü’l-azm C. Hz. İsa D. Kudüs E. Hristiyanlar
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
ÜNİTE
1
Hz. İsa’nın (a.s.) babasız olarak dünyaya gelmesi konusunda şüphesi olanlara Kur’an’da ilk insanın yaratılışı hatırlatılarak bunun Allah (c.c.) için kolay olduğu belirtilmiştir. Buna göre parçayı destekleyen ayet aşağıdakilerden hangisidir? A) “Hani meleklere, ‘Âdem için saygı ile eğilin’’ demiştik de İblis hariç bütün melekler hemen saygı ile eğilmişler, İblis (bundan) kaçınmış, büyüklük taslamış ve kâfirlerden olmuştu.’’ (Bakara suresi, 34. ayet) B) “O peygamberlerin izleri üzere Meryem oğlu İsa’yı, önündeki Tevrat’ı doğrulayıcı olarak gönderdik. Ona, içerisinde hidayet ve nur bulunan, önündeki Tevrat’ı doğrulayan, Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için doğru yola iletici ve bir öğüt olarak İncil’i verdik.’’ (Maide suresi, 46. ayet) C) “Hani melekler şöyle demişti: “Ey Meryem! Allah, seni kendi tarafından bir kelime ile müjdeliyor ki, adı Meryem oğlu İsa Mesih’tir. Dünyada da, ahirette de itibarlı ve Allah’a çok yakın olanlardandır.” (Al-i İmran Suresi, 45. ayet) D) “Şüphesiz Allah katında (yaratılışları bakımından) İsa’nın durumu, Âdem’in durumu gibidir: Onu topraktan yarattı. Sonra ona “ol” dedi. O da hemen oluverdi.” (Al-i İmran suresi, 59. ayet)
41
7
SINIF
Not Edelim!
6 1.
KAVRATAN TESTLER 3.
Allah’ın (c.c.) kitap verip mübarek kıldığı Hz.
“... Halbuki onu ne öldürdüler ne de astılar, fakat öldürdükleri onlara İsa gibi gösterildi. Onun hakkında
İsa (a.s.), Kudüs civarında peygamberlik yap-
ihtilâfa düşenler bundan dolayı tam bir kararsızlık için-
mış ve insanları bir olan Allah’a (c.c.) kulluk etmeye çağırmıştır. Hz. İsa (a.s.) İsrailoğulla-
dedir; bu hususta zanna uymak dışında hiçbir sağlam
gamberdir. O İsrailoğullarına namazı ve zekâtı
Allah onu kendi nezdine kaldırmıştır. Allah izzet ve
TESTLER rına gönderilenBUMERANG ve Tevrat’ı tasdik eden bir pey-
bilgileri yoktur. Kesin olarak onu öldürmediler, bilâkis hikmet sahibidir.”
emretmiştir. Allah (c.c.) onu hem ‘ol’ sözüyle bir mucize eseri olarak yaratmış hem de ona
(Nisa suresi, 157-158. ayetler)
pek çok başka mucizeler bahşetmiştir. Bu ayetlerden Hz. İsa (a.s.) ile ilgili çıkarılabilecek sonuç;
Buna göre aşağıdakilerden hangisi Hz. İsa’ya (a.s.) ve-
I. Kendisinden sonra Hz. Muhammed’in peygamber ola-
BECERi TESTLERi
rilen mucizelerden biri değildir?
rak gönderileceğini müjdelemiştir.
A) Beşikte iken konuşması
II. Kudüs civarında peygamberlik yapmış ve insanları bir
B) Evlerde yenilen ve biriktirilen şeyleri haber vermesi
olan Allah’a kulluk etmeye çağırmıştır.
C) Kendisine ve havarilerine gökten sofra indirilmesi
III. Çarmıha gerilmemiş ve insanlar tarafından öldürülmemiştir.
D) Asası ile denizi ortadan ikiye yarması
ifadelerinden hangileri olamaz?
2.
K: Yahudiler, Hz. İsa’nın (a.s.) anlattıkların-
A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve II
D) I ve III
dan hoşlanmamışlar ve onu öldürmek için tuzak kurmuşlardır.
4.
L: Hz. Meryem (r.a.) ailesinden ayrılarak
Kur’an-ı Kerim’e göre Hz. İsa (a.s.), resullerin en büyükleri olan beş peygamberden biridir. Bunlara
kendisine tahsis edilen yerde ibadet edip
Ulü’l-azm peygamberler denir. Hz. İsa, Allah’ın (c.c.)
yaşarken Cebrail (a.s.) ona Allah’ın (c.c.)
emir ve yasaklarını insanlara açıklama konusun-
mucizesi olarak bir erkek evladı olaca-
da üstün gayret gösteren ve Allah’ın (c.c.) övgü-
ğını müjdeledi.
sünü alan peygamberlerden biridir. Karşılaştığı hiç-
M: Hz. İsa (a.s.), İsrailoğullarına namazı ve
bir zorluk ve sıkıntı Hz. İsa’yı (a.s.) Allah’ın (c.c.)
zekâtı emretmiştir. Allah (c.c.) onu hem
dinini anlatmaktan ve insanları tevhide çağırmak-
‘ol’ sözüyle bir mucize eseri olarak ya-
tan alıkoymamıştır. Hz. İsa (a.s.) da diğer peygam-
ratmış hem de ona pek çok başka muci-
berler gibi Allah (c.c.) tarafından yaratılmış bir kul-
zeler bahşetmiştir.
dur ve bir anneden doğmuştur.
N: Hz. İsa (a.s.) babasız olarak dünyaya geldi.
Bu parçadan Hz. İsa (a.s) ile ilgili aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Büyük peygamberler arasında yer aldığına B) Annesinin Hz. Meryem (r.a.) olduğuna
“K-L-M-N’’ harfleriyle gösterilen cümleler, olayların oluş
C) Allah’ın emir ve yasaklarını insanlara iletmekten vaz-
7
SINIF
sırasına göre nasıl sıralanmalıdır? A) K-M-N-L
B) L-N-K-M
C) L-N-M-K
D) N-M-K-L
geçmediğine D) Üstün gayretlerinden dolayı Allah’ın (c.c.) övgüsünü aldığına
42
6 5.
7. Hz. Meryem (r.a.), Hz. İsa’yı (a.s.) dünyaya ge-
ÜNİTE
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
1
“O gün Allah, şöyle diyecek: “Ey Meryem oğlu İsa! Senin üzerindeki ve annen üzerindeki nimetimi dü-
tirdikten sonra kavminin yanına döndü. Kavmi,
şün. Hani, seni Ruhu’l-Kudüs (Cebrail) ile destek-
Meryem’i kucağında bir çocukla görünce; ‘’...
lemiştim. Beşikte iken de, yetişkin iken de insan-
Ey Meryem! Gerçekten sen iğrenç birTESTLER şey yapBUMERANG
lara konuşuyordun. Hani, sana kitabı, hikmeti, Tev-
tın. Ey Hârûn’un kız kardeşi! Senin baban kö-
rat’ı, İncil’i de öğretmiştim. Hani iznimle çamurdan
tü bir insan değildi, annen de iffetsiz değildi’’
kuş şekline benzer bir şey yapıyordun da içine üf-
(Meryem suresi, 27-28. ayetler) dediler. Bu-
lüyordun, benim iznimle hemen bir kuş oluyordu.
nun üzerine henüz beşikteki Hz. İsa (a.s.),
Yine benim iznimle doğuştan körü ve alacalıyı iyi-
Allah’ın (c.c.) bir mucizesi olarak konuştu.
leştiriyordun. Hani benim iznimle ölüleri de (hayata) çıkarıyordun. Hani sen, İsrailoğullarına açık mu-
Bu metne göre halkın BECERi Hz. Meryem’e (r.a.) niçin tepki TESTLERi
cizeler getirdiğin zaman, ben seni onlardan kurtar-
gösterilmiştir?
mıştım da onlardan inkâr edenler, “Bu, ancak açık
A) Hz. İsa’nın (a.s.) mucizesini göstermesi için
bir büyüdür” demişlerdi.’’
B) Hz. Meryem (r.a.) dediklerini yapmadığı için
(Maide suresi, 110. ayet)
C) Hz. Meryem’in (r.a.) İncil’e uymadığı için
Bu ayette Hz. İsa’nın (a.s.) mucizelerinden hangisine
D) Hz. İsa’nın babasız olarak dünyaya geldiğine inanma-
değinilmemiştir?
dıkları için
A) Doğuştan körü ve alacalıyı iyileştirmesi B) Kendisine ve havarilerine gökten sofra indirilmesi C) Ölüleri diriltmesi D) Kuş şekli verdiği çamura üfleyip onu canlandırması
Hz. Meryem (r.a.) ailesinden ayrılarak kendisine tah-
8.
sis edilen yerde ibadet edip yaşarken Cebrail (a.s.) ona Allah’ın (c.c.) mucizesi olarak bir erkek evladı
“Meryem oğlu İsa: ‘Ey İsrailoğulları! Doğrusu ben, benden önce gelmiş olan Tevrat’ı doğru-
olacağını müjdeledi. Derken Hz. Meryem hamile kal-
layan, benden sonra gelecek ve adı Ahmet ola-
dı ve karnındaki çocukla birlikte uzak bir yere çekil-
cak bir peygamberi müjdeleyen, Allah’ın size
di. Oturduğu hurma ağacının dibinde doğum san-
gönderilmiş bir peygamberiyim’ demişti…”
cıları çekerken ilahi bir ses kendisini yönlendirdi ve
(Saf suresi, 6. ayet)
doğum gerçekleşti. Bu mucizeyle Hz. İsa (a.s.) babasız olarak dünyaya geldi.
Bu ayetten Hz. İsa (a.s.) ile ilgili;
Bu parçada Hz. İsa (a.s.) ile ilgili aşağıdaki sorulardan
I. Allah (c.c.) tarafından İncil isimli kutsal kitap verilmiştir.
hangisinin cevabı yoktur?
II. İsrailoğullarına gönderilmiş bir peygamberdir.
A) Hz. Meryem’e (r.a.) çocuğunun olacağını kim müjdele-
III. Kendisinden sonra Hz. Muhammed’in (s.a.v.) gönderi-
miştir?
leceğini müjdelemiştir.
B) Beşikte iken konuşmuş mudur?
yargılarından hangileri çıkarılabilir?
C) Doğumu Allah’ın (c.c.) bir mucizesi midir?
A) I ve II
B) I ve III
D) Babası kimdir?
C) II ve III
D) I, II ve III
43
7
SINIF
6.
MELEK VE AHİRET İNANCI BİR SURE TANIYORUM: NAS SURESİ VE ANLAMI Nas Suresi ve Anlamı
İpucu
Nas, insanlar demektir. İpucu Nas ve felak surelerinin ortak Bumerang Bilgi adı Muavvizeteyn’dir. Bumerang Bilgi Akılda Kalsın Akılda Kalsın
Nas kelimesi “insanlar” anlamına gelirken, Felak kelimesi ise “sabah aydınlığı” demektir. İpucu
Bumerang Bilgi
Lebid b. Asam adlı bir Yahudi büyücü Hz. Peygamber’e (s.a.v.) hastalık Akılda ya daKalsın ölüm gelmesi için büyü yaptı. Melekler Allah Resul’üne yapılan bu
Nas Suresinin Türkçe Okunuşu
Nas Suresinin Anlamı
Kul e’ûzü birabbinnâs
De ki: Sığınırım ben insanların Rabb’ine,
Melikinnâs
İnsanların hükümdarına,
İlâhinnâs
İnsanların ilahına,
Min şerrilvesvâsilhannâs
O sinsi vesvesecinin şerrinden.
Hz. Aişe validemiz, Hz. Pey-
Ellezî yüvesvisü fî sudûrinnâsi
O ki, insanların göğüslerine vesveseler fısıldar.
gamber’in (s.a.v.) rahatsızlık
Minelcinneti vennâs
Gerek cinlerden, gerek insanlardan.
büyüyü bildirdi. Cebrail’de (a.s.) Muavvizeteyn sûrelerini Yüce Allah’ın katından getirdi ve onu bu büyüden kurtardı.
zamanında yatağına gireceği sırada İhlâs, Felak ve Nâs surelerini okuyup avuçlarına üfler
Nas suresi, Kuran-ı Kerim’in yüz on dördüncü ve son suresidir ve altı ayettir. Nas suresi Mekke
ve elleriyle bütün vücudunu sı-
döneminde indirilmiştir. Kur’an-ı Kerim’de 30. cüzün içerisinde yer alır. Nas suresi, iniş sırasına göre
vazladığını bildirdi.
Kuran-ı Kerim’de 21. sırada yer almaktadır. Bu surede her türlü kötülüklerden kötü düşünceler aşılayan cin ve insanların şerrinden Yüce Allah’a sığınılması gerektiği bildirilir. Nas suresinin ilk ayetinde her türlü şerden insanların ve tüm alemlerin Rabb’i olan Allah’a sığınmamız gerektiği belirtilmiştir. Şeytan, gizlice insanların kalplerine vesvese verir. İnsanlara kimi zaman bir cin, kimi zaman bir insan vesilesiyle kötülük eder. Bu kötülükler, açıkça belli olmasa da insanların kalplerini meşgul eder ve çok tehlikelidir. Bu surede bu türden kötülüklere karşı Yüce Allah’a sığınmamız gerektiği belirtilmiştir. Yüce Allah’a sığınan insanı, O her türlü kötülükten korur. Yüce Allah, evrendeki her şeyi insanın hizmetine ve emrine vermiştir. İnsanlar bu nimetler karşısında şükretmeyi unutur ve günahlara dalar. Ancak bu günahlardan ve vesveselerden sığınılacak tek makam Yüce Allah’ın makamıdır. Nas suresi, kötülüklerden korunmak hem de bu kötülükler karşısında yalnız Allah’a sığınmak gerektiğini vurgula-
7
SINIF
maktadır. Çünkü tüm alemi yaratan Allah, ayrıca yarattıklarını sürekli gözlemekte ve onları korumaktadır.
44
MELEK VE AHİRET İNANCI
19
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız. …………… kelimesi “insanlar” anlamına gelmektedir.
1 2
Nas suresi Kur’an-ı Kerim’in ......................... suresidir.
3
Nas suresi, Kur’an-ı Kerim’de ………………… cüzün içerisinde yer alır.
4
Felak suresinde olduğu gibi Nâs suresinde de .......................................... Allah’a (c.c.) sığınılması gerektiği bildirilir. Nas ve Felak surelerine “kendileriyle Allah’ın (c.c.) korumasına sığınılan“ manasın-
5
Etkinlik
20
da ................................ denmiştir.
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile işaretleyerek belirtiniz.
D 1 2 3 4 5
Etkinlik
21
ÜNİTE
Y
Hz. Peygamber’in (s.a.v.) rahatsızlık zamanında yatağına gireceği sırada Kureyş suresini okurdu. Sürekli vesvese veren, sinsice çalışan fitnecilerin şerrinden korunmak için Allah’a (c.c.) sığınmak gerekir. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) salli ve barik dualarıyla kendisine yapılan büyüden kurtulmuştur. İnsan, kimi zaman vesveselere kapıldığında Nas suresini okuyabilir. Günahlardan ve vesveselerden sığınılacak tek makam Yüce Allah’ın makamıdır.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Nas suresinin indirildiği dönem.
A. Vesvese
( ) Nas ve Felak surelerinin ortak adına denir. ( ) Kuran-ı Kerim’in yüz on dördüncü ve son suresidir.
B. Mekke C. İhlas suresi D. Nas suresi
( ) İnsanın gizlice kalbine gelen kötü düşünceler.
45
E. Muavvizeteyn
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
1
MELEK VE AHİRET İNANCI
Öğretmen Nas suresi ve anlamını öğrencilerine anlatmış ardından aşağıdaki tabloyu doldurmalarını istemiştir.
Allah’a (c.c.) sığınırım.
Sinsi
.......................
vesvesecilerden
Kötülük yapan insanlardan
Buna göre tabloda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz? A) Kalplere kötü düşünceler getiren her şeyden B) İnsanı korkutan bütün maddi ve manevi varlıklardan C) Vesvese veren insanlar ve cinlerden D) İçinde Allah korkusu olan insanlardan
7
SINIF
Not Edelim!
46
7 1.
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER 3.
‘’De ki: Sığınırım ben insanların Rabb’ine,İnsanla-
ÜNİTE
1
Nas suresi, Kur’an-ı Kerim’in yüz on dördüncü ve son suresidir. Adını her ayetinin sonunda yer alan nas ke-
rın Melikine (mutlak sahip ve hakimine), İnsanla-
limesinden alır. Nas, insanlar demektir. Felak sure-
rın İlâhına. O sinsi vesvesecinin şerrinden, O ki insanların göğüslerine (kötü düşünceler) fısıldar. Ge-
siyle birlikte varlıkların şerrinden Allah’a sığınmayı ifa-
vesecilerin şerrinden Allah’a sığınırım!’’
rumasına sığınılan’’ manasında Muavvizetân veya Mu-
BUMERANG rek cinlerden, gerek insanlardan olanTESTLER bütün ves-
de ettikleri için, bu iki sureye ‘’kendileriyle Allah’ın koavvizeteyn denmiştir.
(Nas suresi)
Bu parçada Nas suresi ile ilgili aşağıdaki sorulardan
Bu surenin vermek istediği mesaj aşağıdakilerden han-
hangisinin cevabı yoktur?
gisi olamaz?
A) Kelime anlamı nedir?
A) Sürekli vesvese veren, sinsice çalışan fitnecilerin şerBECERi TESTLERi
B) Hangi sureyle birlikte Muavvizeteyn denilmektedir?
rinden korunmak için Allah’a sığınmak gerekir.
C) Kur’an-ı Kerim’in kaçıncı suresidir?
B) Görünür görünmez bütün kötülüklerden insanlar Al-
D) Kaç ayetten oluşmaktadır?
lah’a sığınmalıdır. C) İnkârcılarla şirk ve sapkınlıkta birleşemeyeceği kesin bir üslupla ifade edilmekte ve inancın şirkten uzak tutulması hedeflenmektedir. D) Allah’ın insanlara yakınlığına, koruyuculuğuna işaret edilmektedir.
4. Dinimize göre sihir ve büyü yapmak da yaptırmak da kötü bir davranıştır, günahtır. Kutsal kitabımızda büyünün kötü bir uygulama olduğu vurgulanmakta, bundan kaçınılması gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca inancımıza göre Allah dilemedikçe hiç kimsenin bir başkasına yarar sağlaması ya da zarar vermesi söz konusu değildir. Kur’an-ı Kerim bizlere, büyücü ve üfürükçülerin kötülüklerinden korunmak için Allah’a sığınmamız gerektiğini belirtmektedir. Bu bilgileri öğrenen Murat, Din kültürü ve ahlak bilgisi öğ-
2.
retmenine ‘’Öğretmenim büyücü ve üfürükçülerin kötülük-
(I) Bu dünyada edindiğiniz nimetler için yalnız Allah’a
lerinden korunmak için hangi sureleri okumalıyım?’’ diye
hamd ve şükrederiz. (II) Allah, yarattığı alemdeki her
sormuştur.
şeyi çevrelemiş, sarmış ve idare etmektedir. (III) Sığı-
Buna göre öğretmen Vildan’a;
nılacak makamlardan biri de O’nun makamıdır. (IV) Nas ve Felak sureleri de hem gelecek tüm kötülükler-
I. Nas suresi
den korunmak hem de bu kötülükler karşısında yalnız
II. Kureyş suresi
Allah’a sığınmak gerektiğini vurgulamaktadır. Bu metinde numaralandırılmış cümlelerin hangisinde
surelerinden hangilerini okumayı tavsiye etmiştir?
bilgi yanlışlığı vardır?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
A) I
B) II
C) III
D) IV
47
7
SINIF
III. Felak suresi
7 5.
KAVRATAN TESTLER 7.
Nas suresi, Kur’an-ı Kerim’in en uzun suresi midir?
Merve, Nas suresinin anlamını öğrenmiştir. Dedesine bir yanlışının olup olmadığını kontrol ettirmek istemiştir. Dedesi bir yerde hata bulmuştur.
Muavvizeteyn sureleri kötülük ve belalardan korunmak
Merve’nin hata yaptığı bölüm aşağıdakilerden hangisi-
için mi okunur?
dir?
BUMERANG TESTLER
A) O sinsi vesvesecinin şerrinden, O ki insanların göğüslerine (kötü düşünceler) fısıldar.
Nas suresi, namazlarda okunan surelerden midir?
B) Bir de kıskandığı vakit kıskanç kişinin şerrinden! C) De ki: Sığınırım ben insanların Rabb’ine!
Nas suresinde, Hz. İsa’nın (a.s.) hayatından bahsedilir mi?
D) Gerek cinlerden gerek insanlardan olan bütün vesvesecilerin şerrinden Allah’a sığınırım!
Burada verilen her doğru cevap 10 puan değerindedir.
BECERi TESTLERi
7. Sınıf öğrencisi Aybike yukarıdaki ilk iki soruya “Evet’’ sonraki iki soruya ise “Hayır’’ diyerek cevap verdiğine göre toplam kaç puan almıştır? A) 10
B) 20
C) 30
D) 40
8.
Hadislerde İhlâs, Felak ve Nâs surelerinin çok faziletli olduğu ve Kur’an’ın üçte birine denk geldiği haber verilmektedir. Yatmadan önce ve her namazdan sonra okunmasının gereği vurgulanmaktadır. Hz. Âişe’den (r.a.) nakle-
6.
dilen bir hadise göre Resulullah (s.a.v.) rahatsızlık zamanında ve gece yatağa gireceği
Görünür görünmez bütün kötülüklerden in-
sırada İhlâs, Felak ve Nâs sûrelerini üç defa
sanlar Allah’a (c.c.) sığınmalıdır. Çünkü O, bü-
okuyup avuçlarına üfler ve elleriyle bütün vü-
tün insanların Rabb’idir, melikidir ve ilahıdır.
cudunu sıvazlardı.
Bu ayetlerde Allah’ın (c.c.) insanlara yakınlığına, koruyuculuğuna işaret edilmektedir. Yü-
Bu bilgilerden hareketle Nas suresi ile ilgili;
ce Allah - - - -
I. İnsanı ebedi hüsrandan, kötü sondan kurtaracak yollar gösterilmektedir.
Bu parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi ile devam
II. Şifa verici ve koruyucu özellikleri vardır.
ettirilmesi daha uygundur?
III. Dini yalanlayan, yardım ve iyiliğe engel olan kimseler hakkında inmiştir.
7
SINIF
A) bizim yok olup gitmemize izin vermez. B) teslim olmayı ve O’nun emirlerine boyun eğmeyi öğretir.
ifadelerinden hangilerine ulaşılır?
C) için verdiği sayısız nimetler için şükreder.
A) Yalnız II
B) Yalnız III
D) dilerse bütün kötülükleri etkisiz kılar.
C) I ve II
D) II ve III
48
MELEK VE AHİRET İNANCI
ÜNİTE
MELEK VE AHİRET İNANCI
22
Aşağıdaki bulmacayı, sorulan soruların cevaplarını bularak işaretleyiniz. Geriye kalan harfleri birleştirerek gizli cümleyi bulunuz.
A
A
L
L
A
İ
H
B
Ü
T
T
Ü
M
N
C
S
A
N
L
A
E
I
İ
L
H
R
A
R
A
H
Ş
K
Z
A
R
A
Ş
I
M
İ
E
G
A
Y
B
F
F
R
H
R
A
M
N
E
T
İ
L
A
İ
E
D
Ö
L
Ü
M
L
İ
R
Z
T
C
İ
N
M
A
H
Ş
E
R
A
tılmıştır? a. Şeytan hangi maddeden yara ne denir? a bilgi edinilmeyen varlık alanına b. Akıl ve duyular yoluyla hakkınd ne denir? c. Bütün canlıları koruyan meleğe vli meleğin adı nedir? d. Kıyamette sura üflemekle göre ne denir? ve yeni bir hayatın başlamasına e. Dünya hayatının sona ermesi denir? ruhun bedenden ayrılmasına ne f. İnsan hayatına canlılık veren ıkları yerine ın dirilişten sonra bir araya topland g. Hesaba çekilmek üzere insanlar adı nedir?
tartılacağı tesevaplarının, iyilik ve kötülüklerinin h. Ahirette insanların günah ve raziye ne denir? lmeyen var, akıl ve irade sahibi olup gözle görü ı. Yüce Allah’ın ateşten yarattığı lıklara ne denir?
GİZLİ CÜMLE
49
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
1
1
BUMERANG TESTLER
1.
Mikail
Münker Nekir
Muhammed öğretmen derste “Melekler ve özelliklerini” anlat-
(20 puan)
mış ardından öğrencilerine öğrendiklerini pekiştirmesi için
BECERi TESTLERi
(40 puan)
eğitici oyun oynatmıştır. Sınıftan seçilen dörder kişi A ve B grubuna ayrılmış ve her gruptan bir öğrenci çarkı çevirerek
İsrafil Kiramen Katibin (10 puan) (30 puan)
hangi melekte durduysa onun görevini söylemiştir. Dersin sonunda oyunu ‘’Öldükten sonra kabirde insanları sorgulamakla görevli meleklerdir.’’, “Sûra üflemekle görevlidir.’’, “Tabiat olaylarını ve rızıkları yönetmekle görevlidir.’’ cevaplarını vererek B grubu kazanmıştır.
Bu cevaplara göre B grubunun puanı aşağıdakilerden hangisidir? A) 60
2.
B) 70
C) 80
D) 90
Sihir ve büyü, tabiat kanunlarına aykırı sonuçlar elde etmek iddiasında olanların başvurduğu birtakım gizli işlem ve davranışlara denir. Büyü yapan kimseler, doğaüstü birtakım güçlerle ilişki kurduklarını, onlarla iş birliği yaptıklarını iddia etmektedirler. Böylece insanları kandırmakta, çaresiz durumda kalan kişileri sömürmektedirler. İnsanlar başkalarına zarar vermek, eşlerin arasını açmak, hastalıktan kurtulmak, bir kişinin düşünce ve davranışlarını yönlendirmek gibi amaçlarla büyü yaptırmaktadırlar. Yapılış amacı ne olursa olsun büyü bilimsel ve dinî temeli olmayan yanlış bir uygulamadır. Batıl bir inanıştır. Buna göre kendisini parçada anlatılan batıl inançtan korumak isteyen kimse aşağıdaki ayetlerden hangisini okuması gerekir? A) “Ey iman edenler!... fal ve şans okları birer şeytan işi pisliktir; bunlardan uzak durun ki kurtuluşa eresiniz.” (Maide suresi, 90. ayet) B) “Rabb’im! Şüphesiz ben senden hakkında bilgim olmayan şeyi istemekten sana sığınırım. Eğer beni bağışlamaz ve bana acımazsan, şüphesiz ziyana uğrayanlardan olurum.” (Hud suresi, 47.ayet) C) “Ey insanlar! Yeryüzünde bulunanların helal ve temiz olanlarından yiyin, şeytanın peşine düşmeyin, zira şeytan sizin açık bir düşmanınızdır.’’ (Bakara suresi, 168. ayet) D) “Yarattığı şeylerin kötülüğünden, karanlığı çöktüğü zaman gecenin kötülüğünden, düğümlere üfleyenlerin kötülüğünden, haset ettiği zaman hasetçinin kötülüğünden, sabah aydınlığının Rabb’ine sığınırım.”
7
SINIF
(Felak suresi, 1-5. ayetler)
50
1
ÜNİTE
BUMERANG TESTLER
3.
ÜNİTE
1
Ba’s öldükten sonra diriliş anlamına gelir. Her şeyin altüst olduğu kıyametin o ilk aşamasından sonra İsrafil sûra ikinci defa üfleyecek ve bütün insanlar diriltilecektir. BECERi TESTLERi
Kur’an-ı Kerim, yeniden yaratılışı baharda tabiatın canlanmasına benzetir.
Buna göre aşağıdaki ayetlerden hangisi parçada açıklanan konuya örnek oluşturur? A) “Sizin kendisinden kaçtığınız ölüm, muhakkak sizi bulacaktır…” (Cuma suresi,8. ayet) B) “Nerede olursanız olun, sağlam ve tahkim edilmiş kaleler içinde bulunsanız bile ölüm size ulaşacaktır…” (Nisa suresi, 78. ayet) C) “Ey Muhammed! De ki: ‘Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, yaşamam da, ölümüm de âlemlerin Rabb’i Allah içindir.’” (En’am suresi, 162. ayet) D) “Rüzgârları gönderip bir bulut kaldıran da Allah’tır. Derken biz o (bulutu) ölmüş bir beldeye sevk etmişizdir. Böylece yeryüzüne ölümden sonra onunla hayat veririz. İşte o dirilme de böyledir.” (Fatır suresi, 9. ayet)
“İşte o gün kişi kardeşinden, annesinden, babasından, eşinden ve çocuklarından kaçar.’’
P R
(Abese suresi, 34-36. ayetler) “Onlar ve eşleri gölgelerde koltuklara yaslanmaktadırlar.’’
(Yasin suresi, 56. ayet)
“Gökyüzü yarıldığı, yıldızlar döküldüğü, denizler birbirine katıldığı, kabirlerin içindekiler dışarı çıkarıldığı zaman, her-
S
kes yaptığı ve yapmadığı şeyleri bilecek.’’ (İnfitâr suresi, 1-5. ayetler) “Biz kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez. (Yapılan iş) bir har-
T
dal tanesi kadar dahi olsa, onu (adalet terazisine) getiririz. Hesap gören olarak biz (herkese) yeteriz.’’ (Enbiya suresi, 47. ayet)
“P-R-S-T” harfleriyle verilen ayetler, ahiret hayatının aşamalarının oluş sırasına göre nasıl sıralanmalıdır? A) P-T-R-S
B) R-S-P-T
C) S-P-T-R
51
D) T-R-S-P
7
SINIF
4.
1 5.
BUMERANG TESTLER
Muhammed Öğretmen, derste öğrencilere ‘adam çizmece’ oyunu oynatacaktır. Rana tahtaya kalkar. Oyunun kuralları şöyledir: • Tahtaya gelen öğrenciye ders ile ilgili sorular sorulacak.
• Her doğru cevap için tahtaya sırası ile “baş”, “gövde”, “sağ ve sol el”, “sağ ve sol ayak” çizilecektir.
BECERi TESTLERi
• Bir öğrencinin adamı tam olarak çizebilmesi için 4 soruya da doğru cevap vermesi gerekmektedir.
Öğretmenin sorduğu sorular
Rana’nın verdiği cevaplar
Ahiretteki zorlu hesaptan sonra herkesin amellerinin tartıldığı ilahi adalet terazisine ne ad
Mahşer
verilir? İnsan öldüğünde ruhu, kıyamet kopup yeniden diriliş gerçekleşinceye kadar dünya ile ahiret
Berzah
arasındaki hangi alemde bekletilir? Kıyametin kopma zamanını Allah (c.c.) dışında kim bilmektedir?
Hz. Muhammed (s.a.v.)
İnsanın sağında ve solunda bulunan yapılan iyilik ve kötülükleri kaydetmekle görevli meleklere
Münker Nekir
ne ad verilir? Verdiği cevaplara göre oyunun sonunda Rana’nın çizilmiş adamı aşağıdakilerden hangisidir? A)
6.
•
B)
C)
D)
“Rabb’iniz erkek çocukları size seçip-ayırdı da kendisine meleklerden kız çocukları mı edindi? Gerçekten çok büyük bir söz söylüyorsunuz.’’ (İsra suresi, 40. ayet)
•
“Göklerde ve yerde bulunan canlılar ve melekler büyüklük taslamadan Allah’a secde ederler. (boyun eğerler)’’ (Nahl suresi, 49. ayet)
•
“Hamd, gökleri ve yeri yaratan, melekleri ikişer, üçer, dörder kanatlı elçiler yapan Allah’a mahsustur.‘’ (Fatır suresi, 1. ayet)
7
SINIF
Bu ayetler aşağıdaki sorulardan hangisine cevap niteliği taşımaz? A) Melekler Allah’a (c.c.) itaat ve ibadet hâlinde midir?
B) Melekler kanatlı varlıklar mıdır?
C) Melekler hangi maddeden yaratılmışlardır?
D) Meleklerin cinsiyeti var mıdır?
52
1
ÜNİTE
BECERi TESTLERi
1.
ÜNİTE
1
Yüce Allah dünyayı içindekileri ile beraber insanoğlunun istifadesine vermiştir. Bütün bunlar dünya hayatını geçirmek ve faydalanmak üzere verilmiş birer vasıta olması itibariyle birer nimetlerse de, asıl aranılacak gaye bunlar değildir, bunların faydası geçicidir. Birçok insanlar ise bütün bunlara düşkündürler. Hak ve hakikati bırakıp dünya lezzetlerine dalanlar, dünyaya aşırı muhabbet bağlayanlar büyük bir belaya ve huzursuzluğa uğramışlardır. Dünya hayatının müddeti kısa ve lezzeti de geçici olduğu için, bir aldanma ve oyalanmadan başka bir şey değildir. Akıllı kimsenin dünyaya aldanmaması, dünya sevgisine aşırı derecede kapılmaması gerekir. Bu metinde verilmek istenen mesaj aşağıdaki ayetlerden hangisiyle örtüşür? A) “Sûra üflenince, Allah’ın diledikleri müstesna olmak üzere göklerde ve yerde ne varsa hepsi ölecektir. Sonra ona bir daha üflenince bir de ne göresin, onlar ayağa kalkmış bakıyorlar.” (Zümer suresi, 68. ayet) B) “… Siz geçici dünya menfaatini istiyorsunuz, hâlbuki Allah ahireti (kazanmanızı) istiyor. Allah, mutlak güç sahibidir, hüküm ve hikmet sahibidir.’’ (Enfal suresi, 67. ayet) C) “Artık sen öğüt ver! Sen ancak bir öğüt vericisin. Sen, onlar üzerinde bir zorba değilsin.” (Ğâşiye suresi, 21-22. ayetler) D) “Andolsun ki, Resulullah, sizin için, Allah’a ve ahiret gününe kavuşmayı umanlar ve Allah’ı çok zikredenler için güzel bir örnektir.” (Ahzâb suresi, 21. ayet)
2. Toplanıp ruh çağıran bazı insanlar ruhların geldiğini iddia ederler. Yüce Allah (c.c.), Kur’an’da insanın ruhla ilgili pek az bilgiye sahip olduğunu haber vermektedir. İslam inancına göre ölen bir insanın ruhunun tekrar dünyaya dönmesi veya dünyadaki insanlarla iletişim kurması mümkün değildir. Ruhun dünyaya geri gelmesi mümkün olmadığına göre ruh çağırmak da boş bir iştir. Bu yüzden bu yolla elde edildiği iddia edilen bilgilere inanmamak gerekir. İnsanların geleceği bilme arzusunu fırsat bilerek çeşitli fallarla gelecekten haber verebildiklerini iddia eden kişiler de vardır. Bu kişilere de inanmamak gerekir. Çünkü Allah (c.c.), Kur’an’da geleceği kendisinden başka kimsenin bilemeyeceğini bildirmiştir.
Bu parçada bahsedilen batıl inançlarla ilgili; I. Fal baktırarak gelecekten haber alamayacağımıza II. Büyünün bilimsel ve dinî temeli olmayan yanlış bir uygulama olduğuna III. Ölen bir insanın ruhunun dünyaya tekrar dönmediğine ifadelerinden hangilerine değinilmiştir? B) I ve III
C) II ve III
53
D) I, II ve III
7
SINIF
A) I ve II
1 3.
BECERi TESTLERi
Dünya hayatının bütünüyle son bulacağı kıyamet gününe kadar ölmüş olan her insan, dünya ile ahiret arasında bir âlemde bekletilir. AHİRET HAYATI
KIYAMET
DÜNYA HAYATI
Yeniden
Mizan
Cennet
Dirilme
Mahşer
Cehennem
? Buna göre verilen görselde “?” ile gösterilen bölüme aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A) Ba’s
B) Amel defteri
C) Ölüm
D) Berzah
4. Şeytan, insanı kötülük yapmaya yönlendirmek için çaba harcamaktadır. Ancak bu, yalnızca bir yönlendirmeden ibarettir. İnancımıza göre şeytanın insanı kötülük yapmaya zorlaması söz konusu değildir. Bu nedenle birtakım kişilerin, yaptıkları kötülüklerin sorumlusu olarak şeytanı göstermek istemeleri yanlıştır. Böyle kişiler bu davranışlarıyla sorumluluktan kurtulabileceklerini düşünerek kendilerini kandırmaktadırlar. Bu metinde verilmek istenen mesajı;
I. “Şeytan, içki ve kumarla, ancak
II. “Gerçek şu ki: İman edip de
III. “Şurası muhakkak ki benim (ih-
aranıza düşmanlık ve kin sok-
yalnız Rablerine tevekkül eden-
laslı) kullarım üzerinde senin
mak; sizi Allah’ı anmaktan ve
ler üzerinde onun (şeytanın)
hiçbir ağırlığın olmayacaktır.
namazdan alıkoymak ister. Ar-
hiçbir hâkimiyeti yoktur.”
(Onları) koruyucu olarak Rabb’in
tık vazgeçiyor musunuz?’’
(Nahl suresi, 99. ayet)
(Maide suresi, 91. ayet)
yeter.” (İsrâ suresi, 65. ayet)
ayetlerinden hangileri destekler?
7
SINIF
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
54
D) I, II ve III
HAC VE KURBAN
2. ÜNİTE
Kazanımlar
7.2.1. İslam’da hac ibadetinin önemini ayet ve hadisler ışığında yorumlar.
7.2.2. Haccın yapılışını özetler.
7.2.3. Umre ibadeti ve önemini açıklar.
7.2.4. Kurban ibadetini İslam’ın yardımlaşma ve dayanışmaya verdiği önem açısından değerlendirir.
7.2.5. Hz. İsmail’in (a.s.) hayatını ana hatlarıyla tanır.
7.2.6. En’âm suresi 162. ayeti okur, anlamını söyler.
HAC VE KURBAN
ÜNİTE
ÜNİTE
İSLAM’DA HAC İBADETININ ÖNEMI
Hac ibadeti hem mal hem de beden ile yapılan İslam’ın beş temel esaslarından biridir. Hac ibadeti, hicretin 9. yılında farz kılınmıştır. Hac, sözlükte bir şeye yönelmek, bir yeri ziyaret etmek, bir şeyi amaçla-
2
İpucu
mak gibi anlamlara gelir. Dinî bir terim olarak ise imkanı olan Müslümanların arefe ve Kurban Bayramı’n-
Haccın İpucu farzları İSLAM TV olarak kodlanır.
da Mekke’ deki Kâbe ve etrafındaki kutsal yerleri ibadet niyetiyle ziyaret ederek yapılan ibadettir. Hac
Bilgi İBumerang hrama girmek
zamanı, Ay Takvimine göre, Zilhicce ayının 9,10,11,12 ve 13. günleri yapılır. Bu günler Kurban Bayramı günleridir. Hac ibadetini, insanın ömründe bir defa yapması farzdır. Bu hususta Kur’an-ı Kerim’de: ’Gitmeye gücü yetenlerin Kabe’yi ziyaret etmesi (haccetmesi) Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır.’’ (Ali İmran suresi, 97. ayet)
T avaf etmek Bumerang Bilgi V akfe yapmak Akılda Kalsın Akılda Kalsın
Hac hem beden hem de mal ile
“Kim Allah için hacceder de hac esnasında kötü sözlerden ve Allah’a gelmekten sakınırsa, annesinin onu doğurduğu günkü gibi (günahlardan arınmış olarak) döner.” (Hadis-i şerif)
yapılan bir ibadettir. Hac, farz bir ibadettir. İpucu Hac hicretin 9. yılında farz kılınmıştır. Bumerang Bilgi
Hac ibadetinde dünyadaki birçok milletten Müslümanlar bir araya gelerek birbirlerinin kültürlerini tanır ve birbirleri hakkında bilgi edinme fırsatı bulurlar. Müslümanlar arasında kardeşlik duygularının kuvvetlenmesini sağlar. Hac ibadetini yapmak için hacca giden hacı adayları makamı, ekonomik durumu, ırkı, rengi ne olursa olsun herkes aynı ihramı giyerek ibadetlerini yerine getirirler. Müslümanlar, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yaşadığı yerleri görür ve kutsal yerleri görmenin heyecanını yaşar. Hac ibadetini
Hac kimlere farzdır: • •
Ergenlik
çağına
girmiş
olanlara •
yapan müslümanlar, ibadetlerini gerçekleştirmenin huzurunu yaşar ve yeni bir hayata başlamanın mut-
Ekonomik durumu iyi ve yeterli olanlara
•
luluğunu hissederler.
Müslüman olanlara
Kalsınyerinde olanlara • Akılda Akıl sağlığı
Sağlığı hac için elverişli olanlara
Hacı adayları, hac yapıncaya dek birçok Müslümanla tanışır, kaynaşır ve Müslümanlar arasında dayanışma meydana gelir.
• •
Özgür olanlara Bulaşıcı hastalık, terör veya savaş gibi yol güvenliğini tehlikeye düşürecek bir durumla karşı karşıya olmayanlara hac farzdır.
Hacca gelen Müslümanlar, sosyal ve ekonomik statülerinden sıyrılarak Yüce Allah’ın huzurunda mal, makam gibi farklılıkların önemsiz olduğunu ve tüm Müslümanların eşit olduğunu anlarlar. Hacı adayları giydikleri beyaz kıyafetlerle ölümü hatırlayarak ahireti, dünya yaptıklarını, ölmeden önce tövbe etme
57
7
SINIF
fırsatı bulurlar.
HAC VE KURBAN Her şeyden önce hacca giden kişiler, Allah’ın bir emrini yerine getirmenin, Yüce Allah’ın kendilerine İpucu İpucu
Hac hem beden hem de mal ile yapılan ibadettir. Bumerang Bilgi Bumerang Bilgi
vermiş olduğu sağlık ve zenginlik gibi dünya nimetlerinin şükrünü yerine getirirler. Müslümanlar ihrama girerek dünya elbiselerinden soyunur ve günahlarından da sıyrılarak bir daha günaha girmemek için gayret eder. Müslümanlar, Yüce Allah’a dua ederek O’ndan af diler ve dünyada yaptığı günahlardan pişmanlık duyar. Hac ibadetini hakkıyla yapmaya çalışan Müslümanlar, bundan sonraki yaşamında kötülüklerden uzak durur ve iyi davranışlarda bulunmaya her zamankinden daha çok özen gösterir. Hac ibadeti, Müslümanlarda manevi ve kuvvetli bir dinî heyecan sağlar. Hac, insanın kul hakkı dışında diğer
Akılda Kalsın Akılda Kalsın
günahlardan affedilmesine sebeptir.”
Mescid-i Haram, Kâbe’nin çevresi daire şeklinde çevrelenmiş alana denir. Vekâleten Hac, sağlığı yerinde olmayan Müslümanların başka birini hac ibadetini yapması için göndermesidir. Al-i İmran Suresinde Kabe’nin insanlar için yapılan ilk ibadethane olduğu vurgulanmaktadır. Ramazan ayı içerisinde Umreyi ziyaret etmek ve Kabe’yi tavaf etmek daha faziletlidir.
Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Kötü söz söylemeden ve büyük günah işlemeden hacceden kimse, annesinden doğduğu gündeki gibi günahsız olarak (evine) döner.” Hac ibadeti yaparken Kabe’yi tavaf etmek mahşer yerine yani öldükten sonra yeniden dirilmeyi andırır. Hac ibadetini yapıp ülkesine döndükten sonra da nefsine, ailesine ve içinde yaşadığı topluma karşı yapmakla zorunlu olduğu birtakım sorumluluklar yüklenmesini sağlar. Bu da insanın davranışlarının güzelleşmesine vesile olur. Hac ibadetiyle insanlar manevi kirlerden arınır, dünya menfaatleri için yapılan kötü işlerin ne kadar boş ve anlamsız olduğunu kavrar. İnsanlar dünyada yaptıklarının manevi bir muhasebesini yaparlar, dürüst ve ahlâklı olmak üzere Allah’a söz verirler.
“Hz. Peygamber’e “Amellerin hangisi daha faziletlidir?” diye soruldu. O: “Allah’a ve Resul’üne iman etmek.” diye cevap verdi. “Sonra hangisi?” denildi. O: “Allah yolunda cihad” buyurdu. “Bundan sonra hangisi?” denildi. O: “Kabul olunan hac.” cevabını verdi. Çünkü yine bir hadis-i şerifte Peygamberimiz (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
7
SINIF
“(Allah tarafından) kabul edilmiş haccın karşılığı ancak cennettir.”
58
HAC VE KURBAN
1
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız. “Gitmeye gücü yetenlerin ……………. ziyaret etmesi (haccetmesi) Allah’ın insanlar
1
üzerinde bir hakkıdır.’’ (Hadis-i şerif)
2
Hac
2
3
Hac ibadeti, hicretin ………………. yılında farz kılınmıştır.
4
Hac ibadetini, insanın ömründe bir defa yapması …………….dır.
çeşitli
yerlerinde
yaşayan,
...........................
ve
…………… girerler.
Aşağıdaki verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile işaretleyerek belirtiniz.
D 1
Hac ibadeti, hicretinin 5. yılında farz kılınmıştır.
2
Hac hem beden hem de mal ile yapılan bir ibadettir.
3
Hac vaktinin yapıldığı bayram Ramazan Bayramıdır.
5
3
dünyanın
Müslümanlar dünya elbiselerinden soyunmak ve günahlarından da sıyrılmak için
4
Etkinlik
ibadeti
............................. farklı olan Müslümanları aynı amaç için bir araya getirir.
5
Etkinlik
ÜNİTE
Y
Hac ibadetinde birçok milletten ayrım olmaksızın Müslümanlar bir araya gelir. Hac ibadeti yaparken Kabe’yi tavaf etmek kabir hayatını andırır.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Hem beden hem de mal ile yapılan bir ibadettir.
A. Mahşer B. Farz
( ) Hac ibadetinin yapıldığı bayramın adı.
C. Kurban Bayramı ( ) Hac ibadeti yapılmasının hükmü. D. Hac ( ) Tavaf etmenin canlandırdığı ölümden sonraki olay.
59
E. Ramazan Bayramı
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
2
HAC VE KURBAN
Hac ibadeti Müslümanlara hicretin dokuzuncu yılında farz kılınmıştır. Akıllı, ergenlik çağına gelmiş, sağlıklı ve maddi imkânı olan her Müslümanın ömründe en az bir kez hacca gitmesi gerekir. Hz. Muhammed (s.a.v.); “Ey inananlar, Allah size haccı farz kılmıştır. O hâlde haccediniz.” buyurarak haccın farz olduğunu belirtmiştir. Bu parçada vurgulanan düşünceyi aşağıdaki ayetlerden hangisi destekler? A) “Hac ibadetinizi bitirdiğinizde, artık (cahiliye döneminde) atalarınızı andığınız gibi, hatta ondan da kuvvetli bir anışla Allah’ı anın. İnsanlardan, ‘Ey Rabb’imiz! Bize (vereceğini) bu dünyada ver’ diyenler vardır. Bunların ahirette bir nasibi yoktur.’’ (Bakara suresi, 200. ayet) B) “Ey Muhammed! De ki: Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, yaşamam da, ölümüm de âlemlerin Rabb’i Allah içindir.’ ‘’ (En’am suresi, 162. ayet) C) “...Onlardan hem kendiniz yiyin hem de ihtiyacını gizleyen-gizlemeyen fakirlere yedirin…”
(Hac suresi, 36. ayet)
D) “…Yoluna gücü yetenlerin Kâbe’yi haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerindeki bir hakkıdır…” (Âl-i İmrân suresi, 97. ayet)
7
SINIF
Not Edelim!
60
1
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
1.
3.
Ergenlik
• İslam kardeşliğini pekiştirir.
çağına gelmiş
• İnsana zorluklara karşı dayanma gü-
olmak
Akıl sağlığı yerinde olan
ÜNİTE
2
cü kazandırır. • Farklı kültürleri tanıma fırsatı verir.
BUMERANG TESTLER
• İnsana mahşer gününü hatırlatır.
Hac kimlere farzdır?
Rasim öğretmen 7/C sınıfında konu tekrarı yaparken bir soru sormuş ve öğrencilerin söylediklerini maddeler hâlin-
Tabloda “?” ile gösterilen yerlere aşağıdakilerden han-
de tahtaya yazmıştır.
gisi yazılamaz?
Buna göre Rasim öğretmen aşağıdaki sorulardan han-
A) Seyahat özgürlüğüneBECERi sahip olmak TESTLERi
gisini sormuştur?
B) Erkek olmak
A) Haccın kabul olması için hangi davranışlar sergilenme-
C) Hacca gitmesine engel bir hastalığı bulunmamak
lidir?
D) Hac için gerekli olan maddi güce sahip olmak
B) Haccın geciktirilmesi günah mıdır? C) Haccın farz olması için gerekli şartlar nelerdir? D) Hac bize neler kazandırır?
Hacca giden bir Müslüman, ibadetini gerçekleştirirken kendisi, ailesi, sevdikleri ve tüm İslam âlemi için dua eder. Yüce Allah’ın verdiği sayısız nimetler için şükreder. Rabb’i ile baş başa kalır ve hesaba çekilmeden önce kendini hesaba çeker. Kendi içindeki kötü duygu ve düşüncelerden kurtulup ahlakını güzelleştirmek için fırsat bulur. Böylece Yüce Allah da o kimseyi günahlarından arındırır. Aşağıdaki hadislerden hangisi bu metinde verilmek is-
4.
tenen mesajı destekler? A) “Mekke’yi insanlar değil, Allah haram kıldı. Allah’a ve
Ankara’da yaşayan halamı ziyarete gitmiştik. “Kurban Bayram’ın mübarek olsun halacım. Nasılsın?’’
ahiret gününe iman eden hiç kimse için orada kan dök-
diyerek elini öptüm. Halam iyileştiğini fakat hastalık
mek ve ağaç kesmek helâl olmaz.”
yüzünden hacca gidemediğini söyledi. Bunun üzeri-
B) “Haccetmek isteyen kimse acele etsin! Olur ki hasta-
ne halama “İstersen bayramdan hemen sonra Kâbe’ye
lanır veya bineği kaybolur ya da (haccı engelleyici) bir
giderek hac yapabilir, Allah’ın emrini yerine getirebi-
ihtiyaç ortaya çıkar.’’
lirsin.’’ diyerek teselli ettim.
C) “Kâbe’yi tavaf, Safâ ile Merve arasında yapılan sa’y ve şeytan taşlama işi ancak Allah’ın hakkıyla anılması
Bu metindeki yanlış bilgi hac ibadetinin hangi yönüyle
içindir.”
ilgilidir?
D) “Kim Allah için hacceder ve Allah’a karşı gelmekten sakınırsa annesinden doğduğu günkü gibi günahlarından arınmış bir şekilde hacdan döner.”
61
A) Zamanı
B) Dinî hükmü
C) Mekânı
D) Yasakları
7
SINIF
2.
1 5.
KAVRATAN TESTLER 7.
“…Yoluna gücü yetenlerin Kâbe’yi haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerindeki bir hakkıdır…” (Âl-i İmrân suresi, 97. ayet)
BUMERANG Bu ayet hac ibadetiyle ilgili;
TESTLER
I. Yapılacağı yer neresidir? II. Kimlerin gitmesi gerekir? III. Dinî hükmü nedir?
İslam inancına göre maddi açıdan durumu uygun olan
sorularından hangisine ilişkin bilgi içerir? A) I ve II C) II ve III
Müslümanların ömürlerinde bir kez hacca gitmesi dinî bir
B) I ve III
yükümlülüktür. Bu ibadetin birey ve toplumun üzerinde bir-
BECERi TESTLERi D) I, II ve III
çok olumlu etkileri vardır. Bu bilgi ve görselden hareketle hac ibadetinin etkile-
6.
riyle ilgili; Hac; sözlükte bir şeye yönelmek, bir yeri ziyaret et-
I. Müslümanların Allah’a olan bağlılığını arttırır.
mek, bir şeyi amaçlamak gibi anlamlara gelir. Dinî bir
II. Müslüman’ın memleketinin kıymetini bilmesini sağlar.
terim olarak ise imkânı olan Müslümanların yılın bel-
III. Müslümanlar arasında kaynaşmayı sağlar.
li günlerinde ibadet niyetiyle ihrama girerek vakfe ya-
ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir?
pıp Kâbe’yi tavaf etmeleridir. Aşağıdaki ayetlerin hangisinde altı çizili bölüm açıklanmıştır?
A) Yalnız III
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
A) “İnsanlar arasında haccı ilan et ki, gerek yaya olarak, gerek uzak yollardan gelen yorgun develer üzerinde sana gelsinler.’’
8.
(Hac suresi, 27. ayet) B) “Hac ibadetinizi bitirdiğinizde, artık (cahiliye dönemin-
Hac ibadetinin bireysel ve toplumsal birçok faydası bulunmaktadır. Aşağıdaki bilgi kartlarında bu bilgiler yer almaktadır.
de) atalarınızı andığınız gibi, hatta ondan da kuvvetli bir anışla Allah’ı anın. İnsanlardan, ‘Ey Rabb’imiz! Bize (vereceğini) bu dünyada ver’ diyenler vardır. Bunların ahirette bir nasibi yoktur.’’ (Bakara suresi, 200. ayet) C) “Onda apaçık deliller, Makam-ı İbrahim vardır. Oraya kim girerse, güven içinde olur. Yolculuğuna gücü yetenlerin
I. Irk, renk, dil, makam
II. Kişinin hayatını
ve mevki farkı olmak-
gözden geçirmesine
sızın Müslümanlar’ı
ve davranışlarında
birlikte hareket etme
kontrollü olmasına
bilincine kavuşturur.
katkı sağlar.
haccetmesi, Allah’ın insanlar üzerinde bir hakkıdır...’’ (Al-i İmran suresi, 97. ayet) D) “Sana, hilâlleri soruyorlar. De ki: Onlar, insanlar ve hac için vakit ölçüleridir. İyilik, evlere arkalarından girmeniz değildir. Ama iyi davranış, takva sahibi (Allah’a karşı gelmekten sakınan) insanın davranışıdır. Evlere kapı-
geleneklere sahip
duygularının
insanlar arasında
güçlenmesine katkı
hoşgörü ortamı
sağlar.
oluşturur.
farklı bir faydasına yöneliktir?
luşa eresiniz.’’
A) I
(Bakara suresi, 189. ayet)
SINIF
IV. Farklı kültür ve
Buna göre verilen bilgi kartlarından hangisi haccın
larından girin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki kurtu-
7
III. Müslümanlar arasında kardeşlik
62
B) II
C) III
D) IV
HAC VE KURBAN
ÜNİTE
HACCIN YAPILIŞI
Hac ibadetini yapmak isteyen hacı adayları ilk önce Mekke’nin çevresindeki mikat sınırlarında ihrama girerler. İhram, hac ya da umre niyetiyle gelen hacı adaylarının, bazı helal davranışları bu kutsal ibadeti tamamlayana kadar kişinin kendisine yasaklaması, haram kılması anlamına gelir. Ayrıca bu iba-
ÜNİTE
2
İpucu
İhram, Arapça kök itibariyle
lümanlar için aynı renkte ve özelliktedir. Erkeklerin ihramı iki parçadan oluşur. Kadınlar için özel bir ihram
h-r-m harflerinden yani, yasakBumerang lamak, engelBilgi olmak, mahrum İpucu bırakmak anlamına gelir.
kıyafet yoktur. Onların ihramı normal elbiseleridir. İhram giyen hacı adayı hac süresinde bazı davranışları
Haccın farzları: İhram, tavaf,
yapmazlar. Bunlar; saç-sakal tıraşı olmak, koku sürünmek, avlanmak, vücuttan kıl koparmak, bitki ve
vakfe. Akılda Kalsın Bumerang Bilgi
det esnasında giydikleri beyaz ve dikişsiz giysi de ihram olarak adlandırılır. İhram, zengin-fakir tüm Müs-
hayvanlara zarar vermek, kavga etmek kötü söz söylemektir. Hac hazırlıklarını tamamlayan Müslümanlar, Mekke’nin mikat yerine gelince ihrama girerler ve boy abdesti alarak Telbiye duasını okuyarak hac yapmak için niyet ederler.
Akılda Kalsın
İhram, erkekler için bele bağlanan izar, omuza atılan rida denilen iki parçadan oluşan beyaz dikişsiz giysidir. Telbiye, ihrama giren kişinin Kâbe’ye varıncaya kadar yolculuğu esnasında yaptığı bir duadır. İpucu
Bumerang Bilgi
Kâbe’ye Yüce Allah’ın evi anlamına gelen Beytullah denilir. Akılda Kalsın Ortasında Kâbe’nin bulunduğu,
Hac ibadeti yaparken Kâbe’yi tavaf etmek, mahşerde öldükten sonra yeniden dirilmeyi andırır. Hac ibadetini yapıp ülkesine döndükten sonra da nefsine, ailesine ve içinde yaşadığı topluma karşı yapmakla zorunlu olduğu birtakım sorumluluklar yüklenmesini sağlar. Bu da insa-
insanların tavaf yaptığı, namaz kıldığı büyük alana da “Mescid-i Haram” denir.
nın davranışlarının güzelleşmesine katkı sağlar. Hac ibadetiyle insanlar manevi kirlerden arınır, dünya menfaatleri için yapılan kötü işlerin ne kadar boş ve anlamsız olduğunu kavrar. İnsanlar dünyada yaptıklarının manevi bir muhasebesini yaparlar, dürüst ve ahlâklı olmak üzere Allah’a söz verirler.
Telbiye duası “Lebbeyk. Allahümme lebbeyk. Lebbeyke la şerike lek. Lebbeyk innel hamde venni’mete leke velmülke la şerike lek.’’ Anlamı: “Buyur Allah’ım! Her zaman emrindeyim Allah’ım! Senin asla hiçbir ortağın yoktur. Emrindeyim her zaman Allah’ım! Bütün hamdler ve şükürler sanadır Allah’ım! Ve bütün nimetler sende-
63
7
SINIF
dir, tüm var olanların sahibi sensin. Senin asla hiçbir ortağın yoktur.
HAC VE KURBAN Hacerü’l-esved,
Kâbe’nin
güneydoğu
köşesinde siyah taş anlamına gelir. Hacılar
İpucu
tavafa Hacerulesvet taşının hizasından baş-
Yeryüzünde Allahu Teala için
lar. Hacı adayları Mekke’ye yerleştikten sonra
yapılan ilk mabet Kâbe’dir.
Kâbe’ye gelirler. Hacı adayları burada iki rekât
Bumerang Kâbe Hz. İbrahim ve oğluBilgi Hz.
İsmail tarafından Allah’ın emri
namaz kılıp Kâbe’yi tavaf ederler. Bu tavafa
ile inşa edilmiştir.Kâbe’ye “Alİpucu lah’ın evi” anlamına gelen “BeyAkılda Kalsın
umre yapmadan önce Hacerü’l-esved’i selam-
kudüm tavafı denir. Hacı adayları hac veya layarak tavafa başlar.
tullah” da denir. Bumerang Bilgi
Vakfe, ayakta durmak ve ayakta dikilmek anlamına gelir. Bu zamanı kaçırma durumda hac bozulacağı için bu süre önem arz eder. Arafat vakfesi haccın farzlarındandır ve Arafat vakfesi yapılmadan hac tamamlanmış olmaz.
Akılda Kalsın
Mescid-i haram: Kâbe’nin çevresi daire şeklinde çevrelenmiştir. Bu alana Mescid-i Haram denir. İpucu
Bumerang Bilgi
Kâbe’nin güneydoğu köşesinde “siyah taş” anlamına geAkılda Kalsın len “Hacerülesved” bulunur.
Tavaf etmeye Hacerülesved’in bulunduğu köşeden başlanır ve her dönüşte Hacerülesved’e selam verilir. Safa ve Merve tepesi, Kâbe’nin iki yüz metre güneydoğusunda ve bugün Mescid-i Haram sınırları içinde kalan iki tepedir. Kâbe’yi yedi kez dönmeye tavaf, bir kez dönmeye ise şavt denir.
(Hacı adayları, Mekke’nin Arafat bölgesine Zilhicce ayının dokuzuncu gününe rastlayan arife günü öğle vaktinden, Kurban Bayramı’nın ilk günü güneş doğuncaya kadar bir müddet beklerler.) Sa’y; Müslümanlara vacip olan ibadetlerdendir. Sa’y ibadeti Hz. Hacer’in (a.s) oğlu Hz. İsmail (a.s) için Safa ve Merve tepeleri arasında su bulmak için gidip gelmesi ve Allah’ın izniyle zemzem suyunu ihsan etmesi olayıdır. Hacer (a.s) bulunan fışkıran suya ‘’Dur, dur!’’ dediği için yer altından fışkıran bu suya “zemzem suyu’’ denilmiştir. Müzdelife vakfesi, hacı adaylarının, arefe gününü bayram gününe bağlayan geceyi burada geçirgeçirdikleri vacip bir ibadettir. vacip bir ibadettir. Müzdelife, Arafat ile Mina arasında yer alan bir bölgededir. Mina ise, kurban kestikleri ve şeytan taşladığı yerdir. Sonra tıraş olunarak ihramdan çıkılır. Daha sonra farz olan ziyaret tavafı yapılır hacı adaylarının Müzdelife ve Arafat vakfesi yaptıktan sonra tıraş olunup ihramdan çıkılır. Hac ibadeti çok faziletli ve Yüce Allah’a yakınlaştıran bir ibadettir. Bir hadis-i şerifte: “Hz. Peygamber’e “Amellerin hangisi daha faziletlidir?” diye soruldu. O: “Allah’a ve Resul’üne iman etmek.” diye cevap verdi. “Sonra hangisi?” denildi. O: “Allah yolunda cihad” buyurdu. “Bundan sonra hangisi?” denildi. O:
7
SINIF
“Kabul olunan hac.” cevabını verdi.”
64
HAC VE KURBAN
4
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1
Kâbe’ye Yüce Allah’ın evi anlamına gelen ………………. denilir.
2
Müzdelife, ………………… ile …………….. arasında yer alan bir bölgededir.
3
……………… hacıların Mekke’den ayrılmadan önce son kez ettikleri tavafa denir.
4 5
Etkinlik
5
hatırlarlar. Hz. Hacer, fışkıran suya …………….. dediği için yeraltından fışkıran bu suya …………….. denilmiştir.
işaretleyerek belirtiniz.
D
1
Mekke, Arafat ile Mina arasında yer alan bir bölgededir.
2
Sa’y yapmak Müslümanlara farz olan ibadetlerdendir.
4 5
6
Arafat’ta bekleyen hacı adayları beklerle tövbe ederek …………………. gününü
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile
3
Etkinlik
ÜNİTE
Y
Kâbe'nin güneydoğu köşesinde siyah taş anlamına gelen Hacerülesvet vardır. Vakfe, Arapça kök itibariyle ayakta durmak, ayakta dikilmek anlamına gelir. Kâbe’nin etrafından üç kez dönmeye tavaf denir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Mina’da kurban kesmenin ve şeytan taşlamanın hükmü. ( ) Hac ibadetini yapmak isteyen hacı adaylarının ihrama girdikleri yer. ( ) Hac ya da umre niyetiyle gelen hacı adaylarının bazı helal davranışları bu kutsal ibadeti tamamlayana kadar kişinin kendisine yasak-
A. İhram B. Farz C. Mescid-i Haram D. Mik’at
lamasına denir. ( ) Ortasında Kâbe’nin bulunduğu, insanların ta-
E. Vacip
vaf yaptığı namaz kıldığı büyük alana denir.
65
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
2
HAC VE KURBAN
Sevgili kızım Nil, Arabistan’a beni uğurlarken neden beyaz elbise giydiğimi sormuştun. Hac ibadetine niyetlenen Müslümanların bu giysiyi giymeleri zorunludur. Bu elbise giyildikten sonra normalde helal olan bazı şeyler yasaktır. Biz, Mekke’ye geldikten sonra bu elbise ile Kâbe’nin etrafında yedi kez döndük. Arife günü Arafat’a çıkarak orada bir süre kaldık ve dua ettik. Dualarımda seni de unutmadım. Bayramını kutlar gözlerinden öperim. Bu mektupta hac ile ilgili kavramlardan hangisine değinilmemiştir? A) Tavaf
B) Sa’y
7
SINIF
Not Edelim!
66
C) Vakfe
D) İhram
2 1.
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER 3.
Hacca giden Fatma Hanım vakfe yapmak için Arafat’ta Zilhicce’nin dokuzuncu gününde bir süre bulunmuştur. Vakfe
ÜNİTE
2
Hac kelimesi dilimize Arapçadan geçmiştir. Hac, bir şeye yönelmek, bir yeri ziyaret etmek, bir şeyi amaçlamak an-
yaparken Rabbiyle baş başa kalıp bol bol dua etmiş ve ba-
lamına gelmektedir. İslâm’ın beş esasından biri de hacca
ğışlanma istemiştir. Arafat’tan sonra başka bir yere gitmiş
gitmektir. Hac, Kâbe’yi ve etrafındaki kutsal mekânları, hac
ve burada da ikinci vakfesini gerçekleştirmiştir.
mevsiminde, usulüne uygun olarak ziyaret etmektir. Hac
Buna göre Fatma
ibadetindeki ibadetler ve yapıldıkları mekanlar şöyledir:
BUMERANG TESTLER Hanım’ın bulunduğu son kutsal
mekân aşağıdaki görsellerden hangisidir? A)
B)
Kâbe
C)
I. Vakfe
➙ Arafat
II. Tavaf
➙ Kâbe
III. Sa’y
➙ Mina
IV. Şeytan taşlama ➙ Safa ve Merve tepeleri
BECERi TESTLERi Mina
D)
Bu mekânlar ve yapılan ibadetlerin eşleştirilmesindeki yanlışlığın düzeltilebilmesi için yukarıda numaralandırılmış eşleştirmelerden hangilerinin yer değiştirilmesi gerekir?
Müzdelife
Safa ve Merve Tepeleri
A) I ve II
B) II ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
2. Beytullah’ın çevresini
4.
Yedi defa dönmek demek Lebbeyk lebbeyk nidasıyla
Rasim, Din kültürü ve ahlak bilgisi ödevini yapmaktadır. Ödevde haccın farzlarını yazarken Arafat’ta
Rabb’e koşup gelmek demek
vakfe yapmak ve Kâbe’yi tavaf etmek yazmıştır. Haccın farzının üç tane olduğunu bilen Rasim düşünmüş fakat üçüncüsü aklına gelmemiştir. Hac-
Bu şiirde altı çizili bölümü karşılayan tanım aşağıdaki-
ca giden dedesinin yanına gitmiş. Haccın farzları-
lerden hangisidir?
nı sormuş ve öğrenmiştir.
A) Kâbe’ye varmadan önce ihram yasaklarının başladığı sınırlara denir.
Buna göre Rasim’in hatırlamadığı haccın farzı aşağıda-
B) Kâbe’nin güneydoğu köşesinde bulunan siyah taş anla-
kilerden hangisidir?
mına gelmektedir.
A) Mescid-i Haram’ı ziyaret etmek
C) Safa tepesinden başlayarak Merve tepesine doğru dört
B) Safa ve Merve tepelerinde yapılan Sa’y ibadeti yapmak
gidiş, üç geliş olmak üzere yedi kez gidip gelmektir.
C) Mikat sınırlarında ihrama girmek
D) İhrama giren kişinin Kâbe’ye varıncaya kadar yolculuğu
67
7
SINIF
D) Müzdelife’de vakfe yapıp Mina’da şeytan taşlamak
esnasında yaptığı bir duadır.
2
KAVRATAN TESTLER
5.
7.
Kâbe’ye varmadan önce ihram yasaklarının başladığı sınırlar vardır. Bu sınırlara mikat adı verilir. Hacılar bu sınır noktalarında niyet eder ve dikişsiz, beyaz, iki parçadan oluşan
BUMERANG TESTLER
kıyafetlerini giyer. Erkeklerin zorunlu olarak giydikleri bu kıyafetlere ihram denir. Kadınlar ise günlük elbiseleriyle ihrama girerler. Ayrıca niyet etmek ve telbiye duasını okumak
Bu görselle ilgili;
da ihrama girmenin gereğidir. İhrama girmek
I. Burada her bir dönüşe sa’y denir.
ise haccın farzlarındandır.
II. Diğer adı Yüce Allah’ın evi anlamına gelen Beytullah’tır.
BECERi TESTLERi
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı
III. Hacılar burada saat yönünde dönerek haccın farzların-
yoktur?
dan birini yerine getirmiş olurlar.
A) İhrama girmenin dinî hükmü nedir?
IV. Kâbe’nin güneydoğu köşesinde bulunan Hacerüles-
B) İhram yasakları nelerdir?
ved’in hizasından başlayarak tavafın yapıldığı yerdir.
C) Kadınlar nasıl ihrama girer?
yargılarından hangileri söylenemez?
6.
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
D) İhrama girilen sınırlara ne ad verilir?
K: Güneş battıktan sonra Müzdelife’ye geçerek burada sabah namazına kadar Müzdelife vakfesi yapılır ve şeytan taşlamak için taş toplanır.
8.
L: Bayramdan bir gün önce (arefe günü) Arafat’a çıkılır. Arafat’ta bir süre durulur. Burada Allah’tan af dilenir ve
Buna göre;
dua edilir.
I. İnsana mahşer gününü hatırlatır.
M: Burada sabah namazı kılındıktan sonra Mina’ya ha-
II. İnsan kötülüklerle mücadele etmeye söz verir.
reket edilir. Bayramın birinci günü sabahı Mina’da şey-
III. Müslümanların birlik ve beraberliğini simgeler.
tan taşlanır ve kurban kesilir. Burada tıraş olunur ve ih-
IV. İnsana sabrı ve eşitliği öğretir.
ramdan çıkılır.
numaralandırılarak verilen açıklamaların doğru eşleş-
N: Mekke’nin çevresindeki mikat sınırlarında ihrama gi-
tirmeleri hangisinde verilmiştir?
SINIF
rilir. İsteyenler sünnet olan selamlama tavafını yapar.
7
Hac ibadetinde yapılanların sembolik anlamları vardır.
I
II
III
IV
Hacca giden bir kimse “K-L-M-N” harfleriyle gösterilen-
A)
Arafat
Şeytan taşlama
Tavaf
İhram
leri, olayların oluş sırasına göre nasıl yapmalıdır?
B)
Kâbe
Tavaf
İhram
Sa’y
A) L-N-M-K
B) L-K-M-N
C)
Arafat
Tavaf
İhram
Vakfe
C) M-N-L-K
D) N-L-K-M
D)
Kâbe
Şeytan taşlama
Tavaf
Sa’y
68
HAC VE KURBAN
ÜNİTE
ÜNİTE
UMRE İBADETİ VE ÖNEMİ
Her Müslüman, kutsal toprakları ziyaret etmek, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yaşadığı topraklarda gezmek, namaz kıldığı yerlerde namaz kılmak, vahyin indirildiği mekânlarda Kur’an okumak ve dua etmek
2
İpucu
ister. Hac ibadetini yerine getirme fırsatı bulamayan veya kutsal toprakları özleyen Müslümanlar, umre
Umrenin İpucu şartı ikidir; İhrama girmek ve Kâbe’yi tavaf etmektir.
amacıyla bu güzel topraklara gider ve ziyaretlerini yerine getirmek isterler.
Bumerang Bilgi Umre, sözlükte ziyaret etmek
anlamına gelir. Bumerang Bilgi Akılda Kalsın Akılda Kalsın
Umre yapmanın hükmü sünnettir. Umrede; Hac’daki gibi Arafat vakfe, Mina’da şeytan taşlama İpucu yoktur.
Bumerang Bilgi
Hz.
Peygamber
(s.a.v.)’in:
“Umre, ikinci bir umreye kadar Akılda Kalsın yapılan günahların keffaretidir.
Hz. Peygamberimiz(s.a.v) umre hakkında şöyle buyurmaktadır: “Umre, diğer bir umre ile arasındaki günahları siler”, “Ramazanda yapılan umrenin sevabı bir haccın sevabına denktir. “ (Hadis-i şerif)
Hacc-ı Mebrur’un ise cennetten başka karşılığı yoktur.” buyurmuştur. İhramlıyken yasaklanan bazı davranışlar şunlardır: koku sürünmek, Kokulu sabun kullanmak, Tıraş olmak, vücudundan herhangi bir yerinden kıl koparmak veya kesmektir.
Müslümanlar, umre yaparak Yüce
Umre, sözlük anlamı olarak zi-
Allah’ın verdiği her türlü nimete, sağlığa
yaret etmek anlamına gelir. Umrenin
ve mal zenginliğine şükür etmiş olur.
dinî terim manası ise, hac mevsiminin
Umre, günahların affedilmesi için çok
dışında istenilen bir vakitte ihramlı ola-
önemli bir vesiledir. Umre ibadeti, Müs-
rak Kabe’yi tavaf edip Safa ile Merve
lümanlar birlik ve beraberliği sağlama-
arasında sa’y ibadetini yaptıktan son-
sı, yakınlaşma, kaynaşma, yönünden
ra tıraş olup ihramdan çıkarak yapılan
İslam dini için oldukça önemli ibadetler-
ibadettir.
69
7
SINIF
den birisidir.
HAC VE KURBAN UMRE’NİN YAPILIŞI İpucu
Umre yapmak isteyenler mikat sınırında umreye niyet ederek ihrama girerler ve ihramlı olarak Mes-
Arefe ve bayram günleri (teşrik
cid-i Haram’a gelirler. Müslümanlar umre tavafı için niyet ederler ve tavafını yerine getirirler. Müslümanlar
tekbirlerinin getirildiği 5 gün) İpucu Bumerang dışında her zaman umre Bilgi yapı-
tavaf yaptıktan sonra iki rekât tavaf namazı kılarlar. Daha sonra Safa tepesine gelerek Safa ve Merve tepeleri arasında Sa’y ibadetini yerine getirirler. Sa’y ibadetinden sonra tıraş olup ihramdan çıkarlar ve
labilir.
umre ibadetini yerine getirmiş olurlar. Bumerang Bilgi Akılda Kalsın
UMRE VE HAC ARASINDAKİ FARKLAR
Akılda Kalsın
• Arefe günü sabahından bayramın 4. günü güneş batıncaya kadar ki süre içinde ise umre
HAC
UMRE
yapmak tahrimen mekruhtur. Çünkü bu günler hac ibadetinin yapıldığı günlerdir
Belli zamanlarda yapılabilir.
Hac mevsimi dışında her zaman yapılır.
Farzdır.
İpucu
Sünnettir.
Haccın farzlarından Arafat’ta
Arafat’ta vakfe ve haccın vaciplerinden şeytan taşlama ve kurban kesme vardır.
vakfe ve haccın vaciplerinden şeytan taşlama ve kurban kesme yoktur.
Bumerang Bilgi
Umre, hac mevsiminin dışında istenilen bir vakitte ihrama girip Akılda Kalsın tavaf ve sa’y ibadetini yaptıktan
sonra tıraş olup ihramdan çıka-
Yalnızca maddi gücü olan
Umreyi gücü yeten tüm
Müslümanlar yapabilir.
Müslümanlar yapabilir.
rak yapılan bir ibadettir. İmkanı olanlar için Hac, farz kılınmıştır. Ancak umre ise sün-
Bir yıl içinde ancak bir kez hac yapılabilir.
net bir ibadettir. Umrenin Hac gibi belirli bir zamanı yoktur. Müslümanlar, Kurban Bayramı ve arefe günü hariç, istedikleri zaman Kabe’ye giderek Umre
7
SINIF
ibadetini yapabilir.
70
Umre ise birden çok yapılabilir.
HAC VE KURBAN
7
Etkinlik
8
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1
Hac ibadetinin hükmü .............................., umre ibadeti ise ..............................tir.
2
Umre’de Kabe’ yi ....................... ve Safa ile Merve arasında .................. vardır.
3
Umrenin şartı ikidir; ................................................ ve ........................................tir.
4
Umre, sözlük anlam olarak ................................... anlamına gelir.
5
Umrede .............................., ................................. ve ................................. yoktur.
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile işaretleyerek belirtiniz.
D 1
9
girerler. Hac, yılda birkaç defa yapılan sünnet bir ibadettir.
3
Hacı adayları tavaf yaptıktan sonra iki rekât tavaf namazı kılarlar.
5
Y
Umre yapmak isteyenler mikat sınırında umreye niyet ederek ihrama
2
4
Etkinlik
ÜNİTE
Umre yapmak isteyen hacı adayları ihrama girerek Arafat’ta vakfe yaparlar. Umre, bir yıl içinde ancak bir kez hac yapılabilir, hac ise birden çok yapılabilir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Umre yapmanın dini hükmü.
A. Umre
( ) Safa ve Merve tepeleri arasında yerine getirilen ibadet. ( ) Umre ya da hac yapmak isteyen hacı adaylarının Mik’at sınırında yaptıkları ibadet.
B. İhram C. Sa’y D. Sünnet
( ) Gücü yeten tüm Müslümanların yaptığı, vakfe ve kurban kesmenin olmadığı ibadet.
E. Vacip
71
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
2
HAC VE KURBAN
HAC İBADETİ Vaciptir.
I. II.
UMRE İBADETİ Farzdır.
Farzı üçtür. İhrama girmek, Kâbe’yi tavaf et- Şartı ikidir. İhrama girmek ve Kâbe’yi tavaf mek ve Arafat’ta vakfe yapmak
etmek
III. Vakfe ve şeytan taşlama vardır.
Şeytan taşlama ve vakfe yoktur.
IV. Sadece Ramazan ayında yapılır.
Ramazan ayı dışında her zaman yapılır.
Hac ile umre arasındaki farkların numaralandırılarak verildiği tabloda hangileri yanlıştır? A) I ve II
B) I ve IV
7
SINIF
Not Edelim!
72
C) II ve III
D) III ve IV
3
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER 3.
1.
2
ÜNİTE
Bülent Bey kutsal topraklara gidip hem önemli bir ibadeti yerine getirme hem de Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yaşadığı yerleri görme arzusu her geçen gün artıyordu. Sonunda kararını verdi, işlerini ayar-
BUMERANG TESTLER
ladı ve Kurban Bayramı’ndan sonra ibadet niyetiyle kutsal topraklara gitme kararı aldı.
Saç tıraşı
Buna göre Bülent Bey’in aşağıdaki kutsal mekânlardan hangisine ibadet amacıyla gitmesi zorunludur? A)
B)
BECERi TESTLERi İhramdan çıkış
Mina
C)
Mescid-i Nebi D)
Umre ibadetinin sıralaması göz önüne alındığında “?’’ yerine aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
2.
Safa ve Merve tepeleri
Arafat dağı
Polat Bey, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde umre iba-
B) Sa’y
C) Tavaf
D) Müzdelife vakfesi
4.
detini anlatır. Dersin sonunda ise öğrencilerine “Umre ibadetini tamamlayıp ülkesine dönen bir Müslüman neler yap-
Müslümanlar arasına yakınlaşma, kaynaşma, birlik ve beraberliği sağlaması yönünden İslam
mıştır?” sorusunu yöneltir. Öğrencilerinden bazıları şöyle
dini için oldukça önemli ibadetlerden birisi ola-
cevap verir:
rak görülür.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) kabrinin de bulun-
Günahların af olması için önemli bir vesiledir.
duğu önemli mekânları ziyaret etmiştir. Mina’ya giderek şeytan taşlamıştır. Eylül
Deniz
Arda
Müslümanlar, Allah’ın verdiği her türlü nimete, sağlığa ve mal zenginliğine şükür etmiş olur.
Arafat’tan sonra Mina’ya gider ve Müzdelife’de durur ve ikinci vakfesini yapmıştır.
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) kabrinin de bu-
Elif
Melisa Nedim
Buna göre bu öğrenciler aşağıdaki sorulardan hangisi-
lunduğu önemli mekânları ziyaret etmiştir.
ne cevap vermiş olabilir? A) Umre ne zaman yapılır?
Öykü
Verilenlere göre hangi öğrencilerin cevabı yanlıştır?
B) Hac ile umre arasındaki farklar nelerdir?
A) Deniz ve Eylül
B) Deniz ve Öykü
C) Umrenin faziletleri nelerdir?
C) Eylül ve Nedim
D) Nedim ve Öykü
D) Umre nasıl yapılır?
73
7
SINIF
A) Şeytan taşlama
3
KAVRATAN TESTLER 7.
5. Umre yapmak isteyen kimseler mikat sınırında
Aşağıdakilerden hangisi hac ve umre ibadetlerinin ortak görevlerinden biri değildir? A)
ihrama girer ve Kâbe’ye gelir. Umre tavafı için
B)
niyet eder ve tavafını yerine getirir. İki rekâtlık tavaf namazını BUMERANG kıldıktan sonra Safa TESTLER tepesine gider. Safa ve Merve tepeleri arasında sa’y ibadetini yerine getirir ve ardından tıraş ola-
İhrama girmek
rak ihramdan çıkar.
C)
Sa’y yapmak D)
Bu parçada aşağıdaki anlatılan kutsal mekânlardan hangisine değinilmemiştir?
BECERi TESTLERi
A) Arafat ile Mina arasında yer alan bölümdür.
Vakfe yapmak
B) Kâbe’nin iki yüz metre güneydoğusunda bulunan iki te-
Tavaf etmek
pedir. C) Allah’a ibadet etmek için yapılan yeryüzündeki ilk mabettir. D) Ortasında Kâbe’nin bulunduğu, insanların tavaf yaptığı, namaz kıldığı büyük alana denir.
6.
Tabloda umre ibadeti ile ilgili bilgiler verilmiş. Mustafa bunlardan doğru bildiğini “D” yanlış bildiğini “Y” şeklinde değerlendirmiştir. İhram yasakları sadece hac ibadetinde geçerlidir. Umrede bu yasaklara uyulmaz.
8. Y
lediğinde Hz. Muhammed (s.a.v.) de “Kardeşim! Duana bizi de ortak et ve bizi unutma!”
Umreye gidecek olan yakınlarımızı, gitmeden ziyaret etmek ve onlardan adımıza o güzel yerlerde dua etmelerini istemek de güzel davranışlar arasındadır.
demiştir.
D
Hz. Muhammed (s.a.v.) hac ve umre hakkında, “Hac ve umre yapanlar Allah’ın misafiri-
Hac ve umre ibadetlerini yerine getirmek için kutsal topraklara giden Müslümanlar Medine şehrine gider ve Mescid-i Aksa’da namaz kılarlar.
dir. Onlardan bir şey isterlerse Allah onların
D
istediklerine karşılık verir, af dilerlerse onları affeder.” buyurmuştur.
Yüce Allah, “Haccı da umreyi de Allah için tamamlayın…” (Bakara suresi, 196. ayet) buyurarak Müslümanlara umre yapmaları konusunda teşvikte
Bu iki hadise göre;
Y
I. Umrede bol bol dua edilmelidir.
bulunmuştur.
II. Müslümanlar, birbirlerinin kültürlerini tanır ve birbirleri hakkında bilgi edinme fırsatı bulur.
Mustafa, bu etkinlikte doğru cevap verdiği her ifade için
III. Allah’ın (c.c.) evinde samimi bir şekilde tövbe eden in-
(+20) puan, yanlış cevap verdiği her ifade için (-5) puan
san bağışlanır.
alacaktır.
ifadelerinden hangileri çıkarılabilir?
Buna göre Mustafa etkinlik sonucunda toplamda kaç puan almıştır?
7
SINIF
A) 5
Hz. Ömer (r.a.) umreye gitmek istediğini söy-
B) 30
C) 55
D) 80
74
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
HAC VE KURBAN
ÜNİTE
KURBAN İBADETI VE ÖNEMI
İslam dininde önemli ibadetlerden biri de kurbandır. Kurban sözlükte, yaklaşmak, yakınlaşmak anlamlarına gelir. Dini terim manası ise, belirli şartları taşıyan hayvanı, usulüne uygun olarak ibadet amacıyla kesmeye ve bu amaçla kesilen hayvana kurban denir. İslam’da kurban ibadeti teslimiyeti ve Allah’a yakınlaşmayı sağladığı için çok önemlidir. Kurban kesmenin hükmü vaciptir. Kurban ibadetinin temeli Hz. İbrahim (a.s) ve Hz. İsmail’e (a.s) dayanmaktadır. Kur’an’da Hz. İbrahim ve kurban olayı şöyle anlatılır: “İbrahim şöyle dedi: …‘Rabb’im! Bana sâlihlerden olacak bir evlat ver.’ dedi. İşte o zaman biz onu uslu bir oğul ile müjdeledik. Babasıyla beraber yürüyüp gezecek çağa erişince: ‘Yavrucuğum! Rüyada seni boğazladığımı görüyorum; bir düşün, ne dersin?’ dedi. O da
2
ÜNİTE İpucu
Kurban, kurban bayramı günlerinde kesilir (zilhicce 10- 11- 12) Bumerang Bilgi Kurban kelime anlamı olarak
Arapça kurb kelimesinden türemiş İpucuve yaklaşmak, yakınlaşmak anlamına Akılda Kalsıngelir.
Bumerang Bilgi
cevaben: ‘Babacığım! Emrolunduğun şeyi yap. İnşallah beni sabredenlerden bulursun.’, dedi. Her ikisi de teslim olup, onu yüz üstü yere yatırınca: ‘Ey İbrahim! Rüyayı gerçekleştirdin. Biz iyileri böyle mükâfatlandırırız. Bu, gerçekten, çok açık bir imtihandır,’ diye seslendik. Biz, oğluna bedel ona
Akılda Kalsın
büyük bir kurban verdik. Geriden gelecekler arasında ona (iyi bir nam) bıraktık: İbrahim’e selam!
Kurban derisi ihtiyaç sahibi ya
dedik. Biz iyileri böyle mükâfatlandırırız. Çünkü o, bizim mümin kullarımızdandır.”
da hayır kurumuna verilir. Kur-
(Saffat suresi, 99-111. ayetler)
ban etinden ya da derisinden kullanan
kişiler
kullandıkları
kısmın ücretini ihtiyaç sahiplerine ya da hayır kurumlarına
“Biz, her ümmet için Allah’ın kendilerine rızık olarak verdiği kurbanlık hayvanların üzerlerine onun adını anarak kurban kesmeyi meşru kıldık. İlahınız, bir tek İlah’tır. Öyle ise ona teslim olun. (Ey Muhammed!) O ihlaslı ve mütevazı insanları müjdele.”
verilmelidir. 6 aylık koyun bakımlı ve 1 yaşındaki koyun gibi gösterişli ise kurban edilebilir. Kurbanı vekâleten kestirmek mümkündür. İpucu
(Hac suresi, 34. ayet) Bumerang Bilgi
Kesilen kurbanın muteber/ge-
Küçükbaş en az bir yaşını doldurmalı.
çerli olması için: Akılda hayvanı Kalsın gerekli şartları Kurban
taşımalıdır.
KURBAN
Büyükbaş en az iki yaşını doldurmalı.
Keserken tekbir getirilmelidir . (Kasıtlı olarak getirilmezse kurban geçersizdir.) Hayvan sol tarafı üzerine kıble
Deve en az beş yaşını doldurmuş olmalıdır.
istikametinde yatırılır.
Kurban ibadeti için seçilen hayvanların Allah’ın emrettiği özelliklere sahip hayvanlar olmalıdır. Koyun, keçi, manda, sığır, deve kurban edilebilir. Büyük baş hayvan için en fazla yedi kişi ortaklaşa kurban edebilirken, küçükbaş için kişi sayısı sadece birdir. Kurbanlık hayvanların sağlıklı, herhangi bir kusuru-
75
7
SINIF
nun olmaması gerekir.
HAC VE KURBAN İslam dininde üç tür kurban çeşidi vardır; İpucu
Kurban ibadetinin Müslümanlara vacip olması için birtakım Bilgi şartlar vardır;Bumerang akıllı olmak, er-
genlik çağına ulaşmış olmak, hür ve yolcu olmamak, maddi durumu olarak zenginlik ölçüAkılda Kalsın İpucu sü temel ihtiyaçlar dışında 85 gram altın ya da bunun karşılığı mala sahip olmaktır. Bumerang Bilgi
Adak(nezir) kurbanı, bir dileğin ger-
Vacip kurban, hac
çekleşmesine bağlı olarak kesileceğine
aylarında hacı aday-
söz verilen kurbandır. Adak kurbanını
larının Mina’da kes-
kesen ve kesenin bakmakla yükümlü
tikleri kurbana denir.
Akika
kurbanı,
anne
babanın yeni doğan çocukları için kestikleri kurbandır. Akika kurbanın-
oldukları yiyemezler. Eğer kişiler bu et-
dan kesen kişi ve ailesi
ten yerlerse yediklerinin bedelini fakirle-
de yiyebilir.
re vermeleri gerekir. Kurban ibadeti bireysel ve toplumsal birçok önemi vardır. Kurban ibadetinin bireysel faydaları, insanı Allah’a yaklaştırır, cimrilik hastalığından uzaklaştırır yani manevi yönden insanın gelişimini sağlar. Kurban ibadetinin toplumsal faydaları ise zengin-fakir arasında dayanışma, sevgi, kardeşlik bağlarını
Akılda Kalsın
güçlendirir. Ayrıca, toplumda ticari hayat canlanır, bu sayede tarım ve hayvancılık gibi iş kolları gelişir.
Kurban kesen kişinin kurbanı keserken
‘bismillahiallahuek-
ber’ demesi ve kıbleye doğru kesmesi gerekmektedir.
İpucu
Bumerang Bilgi
Akika kurbanında akika kurbanının etinden kesen kişi ve aiKalsın lesi de yiyebilir. Akılda Belli kısmı da
fakirlere dağıtılabilir. Adak
kurbanında
hayvanın
etinden kesen kişi ve ailesi yiyemez. Adak kurbanını tümü ihtiyaç sahiplerine dağıtılmalıdır. Koyun ve Keçi 1 kişi için kesilir. Sığır ve deve 1- 7 kişi arasında kesilir.
Alevilik- Bektaşilik geleneğinde Kurban Bayramı’nda ya da diğer zamanlarda tığlama kurbanı kesilir. Bu gelenekte tığlama kurbanı kesilmeden önce de kurban tığlama duası okunur. Alevi-Bektaşiler ’de adak kurbanı, adak edilen kurbandır. Ziyaret kurbanı ise ziyaret yerlerine giderken kesilen kurbandır. Şükür kurbanı ise, muharrem ayında kesilen kurbandır. Dâr kurbanı, Hakk’a yürüyen (ölen) kişinin affı için kesilen kurbandır. Musahiplik kurbanı, yol kardeşliği (musahiplik) sözü verilirken kesilen kurbandır.
7
SINIF
k.’’ “Biz, (İbrahim’e) büyük bir kurbanlık vererek onu (İsmail’i) kurtardı (Saffat suresi, 107. ayet)
76
HAC VE KURBAN
10
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1 2 3
Etkinlik
11
duası okunur. …………………….., Hakk’a yürüyen (ölen) kişinin affı için kesilen kurbandır. Kurban edilebilmesi için büyükbaş hayvanlar ................... yaşını, küçükbaş hayvanlarda ise, .................. yaşını doldurmaları şarttır. Kurban ibadetinin temeli ................................................. ve peygamberlere dayanır.
5
............................., hac aylarında hacı adaylarının Mina’da kestikleri kurbana denir.
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile işaretleyerek belirtiniz.
D
2 3 4 5
12
Alevilik-Bektaşilik geleneğinde tığlama kurbanı kesilmeden önce de ……………….
4
1
Etkinlik
ÜNİTE
Y
Alevi-Bektaşiler ’de adak kurbanına dar kurbanı da denir. Hz. İbrahim ve Hz. İsmail’e (a.s) Allah’ın rızasına boyun eğdikleri için koç gönderilmiştir. Kurban ibadetinin bireysel faydaları, zengin-fakir arasında dayanışma ve yardımlaşma sağlamasıdır. Adak kurbanından adak kurbanını kesen ve kesenin bakmakla yükümlü oldukları yiyebilirler. Akika kurbanı, yeni dünyaya gelen bir çocuğa Allah’a şükür etmek için kesilen kurbandır.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Dünyaya yeni gelen bir çocuğun doğumunun ilk günlerinde Allah’a şükür etmek için kesilen kurbandır.
A. Şükür kurbanı B. Akika kurbanı
( ) Hac aylarında hacı adaylarının Mina’da kestikleri kurbana denir. ( ) Alevilik- Bektaşilik geleneğinde ise, muharrem ayında kesilen kurbandır. ( ) Bir kişinin herhangi bir işinin olmasına karşılık kurban kesme dileğinde bulunmasıdır.
77
C. Adak kurbanı D. Vacip kurban E. Musahiplik kurbanı
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
2
HAC VE KURBAN
Ceren Hanım 7/A sınıfı öğrencisi Muhammed’den ders sonunda konuyu özetlemesini istemiştir. Muhammed dersi özetlerken bir yerde yanlışlık yapmıştır. Muhammed: ‘’Kurban edilecek hayvanın cinsine göre belli bir yaşa gelmesi ve herhangi bir özrünün bulunmaması gerekir. Kurban kesilirken kurbanın ayakları ile yüzü kıbleye gelecek şekilde sol tarafına yatırılmalı ve “Bismillahirrahmanirrahim” denilerek kurban edilmelidir. Kurban kesmeyi bilmeyen bir Müslüman, kesim işlemi için bir vekil tayin edebilir. Kurban kesilirken hayvana iyi davranılmalı ve ona eziyet verici davranışlardan kaçınılmalıdır.’’ Buna göre Muhammed’in yanlışının düzeltilmesi için Ceren Hanım aşağıdakilerden hangisini söylemiştir? A) Kesim yerinde çevre temizliğine ve sağlık kurallarına uyulmalıdır. B) Kurban kesen kişinin abdest alması gerekmektedir. C) Kurban kesmeyi bilmeyen bir Müslümanın yerine başkasını tayin edemez. D) Kurban keserken “Bismillahi Allahu ekber” denilmelidir.
7
SINIF
Not Edelim!
78
4
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
1.
3.
ÜNİTE
2
LGS’ye hazırlanan Gürkan şöyle dua etmiştir: “Allah’ım sınavda güzel bir puan alıp Fen lisesi kazanırsam söz veriyorum senin adına kurban kesece-
I
ğim.’’ LGS’de güzel bir sonuç alan Gürkan Fen Li-
BUMERANG TESTLER
sesi’ni kazanmış ve Allah’a verdiği söz aklına gel-
II
miştir. Ailesine durumu anlatmış ve gidip koyun alarak kesmişlerdir. Buna göre Gürkan ve ailesinin hangi kurban çeşidini kestiği söylenebilir?
III
BECERi TESTLERi IV
A) Şükür kurbanı
B) Adak kurbanı
C) Dar kurbanı
D) Akika kurbanı
Yukarıda görselde verilenlerden hangileri kurban olarak kesilemez? A) I ve II
B) I ve III
C) II ve IV
D) III ve IV
4. 2.
Kurban edilecek hayvanın cinsine göre belli bir yaşa gelmesi ve herhangi bir özrünün bulunmaması gerekir. Kurban kesilirken kurbanın ayakları ile yüzü kıbleye ge-
Nilay, amcasının maddi durumu iyi olmasına rağmen
lecek şekilde sol tarafına yatırılarak kurban edilmelidir.
kurban kesmediğini görmüş ve bu duruma çok üzül-
Kurbanı kesecek kişi bu işin ehli olmalıdır. Bu neden-
müştür. Amcasının yanına gidip bu durum hakkında
le kurban kesmeyi bilmeyen bir Müslüman, kesim işle-
onunla konuşmuş ve bir hadis söyleyerek amcasını uyar-
mi için bir vekil tayin edebilir. Kurban kesilirken hayva-
mıştır.
na iyi davranılmalı ve ona eziyet verici davranışlardan kaçınılmalıdır. Kesim yerinde çevre temizliğine ve sağ-
Buna göre Nilay, amcasını aşağıdaki hadislerden han-
lık kurallarına uyulmalıdır. Allah (c.c.) rızası için ibadet
gisiyle uyarması gerekir?
ederken başka insanlara rahatsızlık verilmemelidir.
A) “Kim namazdan önce kurban ibadetini yapmış ise bu kurbanı iade etsin.”
Bu parçada;
B) “Topal hayvan, tek gözlü hayvan, hastalığı belli olan
I. Kurbanın ne zaman kesileceğine
hayvan, zayıf ve cılız hayvan kurban edilmez.”
II. Vekâlet yoluyla kurban kesilebileceğine
C) “…Kurbanın kanı yere düşmeden önce Allah katında
III. Kurban keserken nelere dikkat edileceğine
hemen kabul olunur. Bu sebeple kestiğiniz kurbanlarD) “Kimin hâli vakti yerinde olur da kurban kesmezse mescidimize yaklaşmasın.”
79
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
7
SINIF
yargılarından hangilerine değinilmiştir?
dan dolayı sıkıntı değil gönlünüz hoş olsun.’’
4 5.
KAVRATAN TESTLER 7.
ADAK KURBANI
Kurban kesmek zenginler için vacip olan bir ibadet-
Bu kurban çeşidi, bir işin veya isteğin gerçekleşmesi du-
tir. Hâli vakti yerinde olan Müslümanların kurban
rumunda kesmek için Allah’a söz verilen ve gerçekleş-
keserek Allah’a yakınlıklarını göstermeleri gerekir.
tiği takdirde kesilmesi gereken kurbanlardır. Bu kurba-
Kurbanın eti ve kanı Allah’a ulaşmaz. Allah’ın razı
TESTLER nı kesmenin hükmü BUMERANG vaciptir. Kurbanı adayan kişi ve bak-
olduğu Müslümanların teslimiyeti ve takvasıdır. Kur-
makla yükümlü olduğu kişiler kurban etinden yiyemez.
ban kesmenin bireysel ve toplumsal faydaları bu-
Kurbanın tamamını ihtiyacı olan kimselere dağıtır.
lunmaktadır.
AKİKA KURBANI
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kurban ibadetinin farklı yönüyle ilgilidir?
Bu kurban çeşidi, ailelerin çocukları dünyaya geldiğin-
A) İhtiyaç sahiplerinin et yemesi sağlanarak toplumun hu-
de Allah’a şükretmek amacıyla kestiği kurbandır. AileBECERi TESTLERi
zur sağlanır.
ler, çocukları doğduğunda imkanları dahilinde bu kurbanı keserler. Akika kurbanı kesen kimse, bu kurban-
B) İnsandaki mertlik duygusunun gelişmesini sağlar.
dan yiyebilir ve ailesine yedirebilir. Çevresindeki yakın-
C) Kişilerin birlik, beraberlik ve dayanışma içinde yaşama-
larına ikram eder ve ihtiyacı olanlarla paylaşır.
larına katkı sağlar. D) İnsanlar arasında paylaşım ruhunun artmasını sağlar.
Tablodaki bilgilere göre; I. Adak kurbanı ile Akika kurbanının dinî hükmü farklıdır. II. Akika kurbanı kesmek zorunlu, Adak kurbanı ise verilen söze bağlıdır. III. Adak ve Akika kurbanlarının etinden kesen kişi yiyebilir. IV. Adak ve Akika kurbanı şükür amacıyla kesilmektedir. yargılarından hangileri çıkarılamaz? A) I ve III
B) I ve IV
C) II ve III
D) II ve IV
8.
Kurban, Allah’a yakınlaşmak ve O’nun rızasını kazanmak amacıyla belirli bir zamanda uygun nitelikte bir hayvanı ibadet amacıyla kesmektir. Kesilen bu hayvana da kurban adı verilir. Kurban kesmenin zamanı, bayram na-
6.
mazından sonra başlar ve bayramın üçüncü
“...Onlardan hem kendiniz yiyin hem de ihtiyacını gizle-
gününe kadar devam eder. Kurban; akıllı, er-
yen-gizlemeyen ihtiyaç sahiplerine yedirin. Onların ne etleri
genlik çağına gelmiş ve zengin olan Müslü-
ne de kanları Allah’a ulaşır; fakat O’na sadece sizin takva-
manın yükümlü olduğu bir ibadettir.
nız ulaşır...” (Hac suresi, 36 ve 37. ayetler) Bu ayetlerden aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz?
Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin cevabı
A) Kurban ibadeti samimiyetle yapıldığı takdirde Allah ile
yoktur?
olan bağı güçlenir.
A) Niçin kurban kesilmektedir?
B) Kurban eti yoksullarla paylaşılmalıdır.
B) Kurban kesmekle yükümlü olan kimselerin özellikleri
C) Kurban ibadeti, Yüce Allah’a teslim olmayı ve O’nun
nelerdir?
emirlerine boyun eğmeyi öğretir.
C) Hangi hayvanlar kurban edilebilir?
D) Kurban; akıllı, ergenlik çağına gelmiş ve zengin olan
D) Kurbanın bayramın kaçıncı gününe kadar kesilmesi ge-
7
SINIF
Müslümanın yükümlü olduğu bir ibadettir.
rekir?
80
HAC VE KURBAN BİR PEYGAMBER TANIYORUM: HZ İSMAİL (A.S)
Hz. İsmail (a.s), Kur’an-ı Kerim’de geçen peygamberlerden biridir. Yüce Allah, Hz. İsmail’i (a.s) Cürhüm ve Amalika ve Yemen kabilelerine peygamber olarak göndermiştir. Kavmini Allah’a inanmaya ve doğru yola çağırmıştır. Hz. İsmail’in (a.s) babası Hz. İbrahim (a.s), Hz. Sare’den uzun süre çocuğu olmayınca eşinin izniyle Hz. Hacer’le evlenmiştir.
ANA HATLARIYLA HZ. İSMAİL’İN (A.S.) HAYATI
1 2
Hz. İbrahim Allah’a dua edip bir çocuğunun olmasını istedi.
Hz. İsmail (a.s.), ailesine namaz ve zekâtı emretmiştir. Bumerang BilgiKur’an-ı KeHz. İsmail (a.s.) İpucu rim’de 12 farklı yerde geçmektedir. Akılda Kalsın Bumerang Bilgi
Hz. İsmail’in (a.s.) babası Hz. İbrahim, annesi Hz. Hacer’dir.
Hz. İsmail (a.s.) doğdu.
Hz. İbrahim, Hz. Hacer ve Hz. İsmail’i Mekke’ye getirdi. İpucu
5 6
Hz. İbrahim (a.s.) Hz. Hacer’le evlendi.
İpucu
Akılda Kalsın
3 4
ÜNİTE
ÜNİTE
2
Allah Hz. İbrahim ve oğlu Hz. İsmail’i imtihan etti. İkisi de başarılı oldular.
Bumerang Bilgi
Hz. İbrahim (a.s.) ve oğlu Hz.
Hz. İbrahim ve Hz. İsmail (a.s.) Kabe’yi inşa ettiler.
İsmail (a.s.) Kâbe’nin çevresinAkılda Kalsın de dönerek Yüce Allah’a “… Ey
Hz. İbrahim (a.s.), Hz. Hacer’le evliliğinden Yüce Allah, akıllı ve edepli bir oğul müjdesi verdi. Hz.
Rabb’imiz! Bizden kabul buyur! Şüphesiz sen hakkıyla işiten-
İbrahim de (a.s.) oğluna, İsmail adını koydu. Hz. İbrahim (a.s.), eşi Hacer’i ve oğlu İsmail’i (a.s.) alarak
sin, hakkıyla bilensin.” (Bakara
Şam’dan Mekke’ye geldi. Issız, kurak ve kimsenin bulunmadığı bir tepeye Hz. Hacer’i ve oğlunu bıraktı.
suresi, 127. ayet) şeklinde dua
Onların yanına biraz hurmayla su koydu. Burada onları tek başına bırakıp geri dönmek üzere yola ko-
etti.
yuldu.
Çölün ortasında suyu tükenen tepelere çıkarak gelen geçen var mıdır, su var mıdır, diye dolandı. Hz. İsmail’in (a.s.) çölde ayaklarının vurduğu yerde su olduğunu gören Hz. Hacer bu suya ‘Zemzem’ (dur dur) adını vermiştir. Zemzem suyu Hz. Hacer’e ve bebeğine verilen bir
81
7
SINIF
nimet olmuştur.
HAC VE KURBAN Hz. İbrahim (a.s.) zaman zaman oğlunu ve eşini ziyaret etmek için Mekke’ye geldi, onlarla ilgilenip İpucu
Hz. İsmail (a.s.) güzel huyu, sabrı ve teslimiyetiyle örnek bir-
vakit geçirdi. Hz. İbrahim (a.s) Allah’ın izniyle Hz. Hacer’i Mekke topraklarında bırakmış, uzun süre susuz kalan Hz. İsmail’e (a.s) zemzem suyunu çıkarmıştır. Bu topraklarda Cürhüm kabilesiyle karşılaşarak yurt kurmuşlardır.
peygamberdir.Bumerang Bilgi Hz. İbrahim (a.s) Allah’a yalvaİpucu rarak bir erkek çocuğunun olmasını istemiş, Hz. Hacer’den Akılda Kalsın Hz. İsmail (a.s) doğmuştur. Bumerang Bilgi
Hz. İsmail (a.s) belli bir yaşa gelince Hz. İbrahim (a.s) rüyasında birçok defalar oğlunu kurban ettiğini görmüştür. Bunun Allah’tan gelen bir emir üzerine Hz. İbrahim (a.s.) oğluna: — Ey İsmail! Rabbin kendisi için bir ev inşa etmemi bana emretti, dedi. Hz. İsmail (a.s.):
Akılda Kalsın
— O hâlde Rabbinin emrini yerine getir, diye cevap verdi.
Hz. İsmail’e Allah’ın kurbanı
Hz. İbrahim (a.s.):
anlamına gelen ‘Zebihatullah’
— Ancak Yüce Allah senin de bu evi yapmamda bana yardım etmeni istedi, diye karşılık
denir. Hz. İsmail yetenekli olduğu alanlardan birisi çok iyi ok atması ve attığını vurmasıdır. İpucu
Bumerang Bilgi
Hz. İsmail (a.s.) kıssasından alınması gereken dersler, Akılda Kalsın • Çeşitli sıkıntı ve imtihanlara
karşı sabırlı olmak • İşlerin sonucunda Yüce Allah’a tevekkül etmek • Allah’ın emirlerine teslim ol-
verince, Hz. İsmail (a.s.): — Öyleyse yardım ederim, diyerek her türlü yardıma hazır olduğunu ifade etti. Bu sabrın karşılığı olarak Allah onlara kurbanlık koç göndermiştir. Hz. İbrahim (a.s.), Hz. İsmail ile imtihan edildi ve bu imtihanı kazandılar.
Hz. İbrahim (a.s.) bir gün oğlunu ziyarete gelmişti. Yüce Allah, Hz. İbrahim’e Mekke’ye giderek oğluyla beraber Kâbe’yi inşa etmesini istemiştir. Bu emir üzerine Kâbe inşa edilmiştir. Bu emir üzerine Allah, peygamberine halkına haccı emretmesini istemiştir. Hz. İbrahim (a.s) da ailesine ve halkına hac yapmasını emretmiş ve haccın yapılışını öğretmiştir. Baba oğul Kâbe’nin temelini atıp duvarlarını yükseltmeye başladı. Hz. İsmail (a.s.) babasına taş getirerek yardım etti ve nihayet Kâbe tamamlandı. Böylece yeryüzündeki ilk mabet dualar eşliğinde inşa edilmiş oldu. Günümüzde de dünyanın dört bir yanından gelen Müslümanlar, Kâbe’nin çevresinde dönerek ibadet etmekte ve Yüce Allah’a dualar eşliğinde şükretmektedir.
maktır.
Allah tarafından peygamber olarak görevlendirilen Hz. İsmail (a.s.); görevinin gereği olarak insanları hak dine davet etmiştir. Hz. İsmail (a.s.) güzel özellikleriyle Rabb’inin rızasını kazanmıştır. Elli yıl süren peygamberlik görevini en iyi şekilde yerine getirmiştir. Hz. İsmail (a.s.) vefat ettiğinde 130 yaşını aşmıştı. O Kâbe yakınlarındaki Hicr denilen yere annesinin
7
SINIF
yanına defnedilmiştir.
82
HAC VE KURBAN
13
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1
Hz. İsmail’in (a.s.) babası ……………...…....…, annesi ………........…..…… dir.
2
Çölün ortasında suyu tükenen Hz. Hacer’e bebeği için su aradığında
3 4
5
Etkinlik
14
Hz. İbrahim (a.s) Allah’ın emriyle Hz. Hacer’i ……….....………. topraklarında bırakmıştır. Yüce Allah, Hz. İbrahim’e Mekke’ye giderek oğluyla beraber ……......…………’yi inşa etmesini istemiştir. Hz. İbrahim (a.s.), Allah (c.c.) tarafından Hz. İsmail (a.s.) ile ................................. edilmiştir.
işaretleyerek belirtiniz.
2 3
15
............................. ikram etti
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile
1
Etkinlik
ÜNİTE
D
Y
Hz. İbrahim (a.s.), eşi Hacer'i ve oğlu İsmail'i (a.s.) alarak Şam'dan Mekke'ye gelmişlerdir. Hz. İbrahim (a.s.), Yüce Allah tarafından Hz. İsmail ile imtihan edildi ancak bu imtihanı kazanamadılar. Yüce Allah, Hz. İbrahim’e Mekke’ye giderek oğluyla beraber Kâbe’yi inşa etmesini istemiştir.
4
Hz. İsmail’in (a.s) kabilesi Allah’a inanmayınca helak olmuşlardır.
5
Hz. İbrahim (a.s) Allah’a yalvararak bir erkek çocuğunun olmasını istemiştir.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
A Kolonu
B Kolonu
( ) Hz. İsmail’in (a.s.) çölde ayaklarının vurduğu yerde çıkan suya denir. ( ) Hz. İbrahim (a.s.), eşi Hacer’i ve oğlu İsmail’i (a.s.) alarak geldikleri belde.
A. Hz. İbrahim (a.s.) B. Zemzem C. Mekke
( ) Hz. İbrahim (a.s.) ve Hz. İsmail’in inşa ettikleri yapı
D. Kâbe E. Hz. Hacer
( ) Hz. İsmail’in annesinin adı
83
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
2
HAC VE KURBAN
Hz. İbrahim (a.s.) zaman zaman oğlunu ve eşini ziyaret etmek için Mekke’ye geldi, onlarla ilgilenip vakit geçirdi. Oğlu babasıyla beraber yürüyüp gezecek çağa erişince Hz. İbrahim (a.s.), Allah (c.c.) tarafından Hz. İsmail ile imtihan edildi. Baba ve oğul Allah’ın (c.c.) emrine itaat edince mükafatlandırıldı. Bu metinde aşağıdaki ayetlerden hangisi açıklanmıştır? A) “… Tavaf edenler, kendini ibadete verenler, rukû ve secde edenler için evimi (Kâbe’yi) tertemiz tutun…” (Bakara suresi, 125. ayet) B) “İsmail’i, Elyasa’ı, Yûnus’u ve Lût’u da doğru yola erdirmiştik. Her birini âlemlere üstün kılmıştık. ” (En’am suresi, 86. ayet) C) “Rabb’imiz! Ben çocuklarımdan bazısını, senin kutsal evinin (Kâbe’nin) yanında ekin bitmez bir vadiye yerleştirdim. Rabb’imiz! Namazı dosdoğru kılmaları için (böyle yaptım). Sen de insanlardan bir kısmının gönüllerini onlara meylettir, onları ürünlerden rızıklandır, umulur ki şükrederler.” (İbrahim suresi, 37. ayet) D) “Çocuk kendisiyle birlikte koşup yürüyecek yaşa gelince İbrahim ona, ‘Yavrum, ben rüyamda seni boğazladığımı gördüm. Düşün bakalım, ne dersin?’ dedi. O da, ‘Babacığım, emrolunduğun şeyi yap. İnşaallah beni sabredenlerden bulacaksın’ dedi.’’ (Saffat suresi, 102. ayet)
7
SINIF
Not Edelim!
84
5 1.
3.
Öğretmen, peygamberler konusu ile ilgili bilgi kartları hazırlar. Öğrencilerden, aşağıda verilen bilgi kartlarından Hz. mavi renge boyamalarını ister.
Şam’dan Mekke’ye geldi. Issız, kurak ve kimsenin bulunmadığı bir tepeye Hz. Hacer’i (r.a.) ve oğlunu bıraktı.
II. Kâbe’nin inşa
edilmesine yardım
ilahi kitabı
K: Çölün ortasında suyu tükenen Hz. Hacer’e (r.a.) be-
L: Hz. İbrahim (a.s.), eşi Hacer’i ve oğlu İsmail’i alarak
BUMERANG TESTLER
kendisine İncil adlı
2
beği için su aradığında zemzemi ikram etti.
İsmail (a.s.) ile ilgili olanları kırmızı renge, olmayanları ise
I. Yüce Allah
ÜNİTE
ÜNİTE
KAVRATAN TESTLER
M: Hz. İbrahim (a.s.) ve Hz. İsmail (a.s.) Kâbe’nin teme-
etmiştir.
vahyetmiştir.
lini atıp duvarlarını yükseltmeye başladı. Hz. İsmail (a.s.) babasına taş getirerek yardım etti ve nihayet Kâbe tamamlandı.
III. Hz. Hacer’in (r.a.)
BECERi TESTLERi
N: Hz. İsmail (a.s.) sözüne sadık, sabırlı, iyi bir insan ol-
IV. Allah’ın (c.c.)
du. Halkına namazı ve zekâtı emretti. Böylece Yüce Al-
izniyle ölüleri
oğludur.
lah’ın hoşnutluğunu kazandı.
diriltmiştir.
“K-L-M-N’’ harfleriyle gösterilen cümleler, olayların oluş sırasına göre nasıl sıralanmalıdır?
Bu durumda bilgi kartlarının hangileri mavi renk ile boyanmalıdır? A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
2.
4.
Hz. İbrahim oğluna: ‘’Ey İsmail! Rabb’in kendisi için bir ev inşa etmemi bana emretti.’’ dedi.
A) K-M-N-L
B) L-K-M-N
C) L-K-N-M
D) M-N-L-K
Aşağıdaki ayetlerden hangisi Hz. İbrahim (a.s.) ile Hz. İsmail’in (a.s.) imtihan edildiğini göstermektedir? A) “İbrahim, ne Yahudi idi, ne de Hıristiyandı: ancak, O
Hz. İsmail: ‘’O halde Rabb’inin emrini yerine getir, diye
hanif (muvahhid) bir Müslümandı, müşriklerden de de-
cevap verdi.
ğildi.”
Hz. İbrahim: ‘’Ancak Yüce Allah senin de bu evi yapmam-
(Al-i imran suresi, 67. ayet)
da bana yardım etmeni istedi.’’ diye karşılık verince,
B) “Hani İbrahim, İsmail ile birlikte evin (Kâbe’nin) temel-
Hz. İsmail: ‘’Öyleyse yardım ederim.’’ diyerek her türlü
lerini yükseltiyor, ‘Ey Rabb’imiz! Bizden kabul buyur!
yardıma hazır olduğunu ifade etti.
Şüphesiz sen hakkıyla işitensin, hakkıyla bilensin’ diyorlardı.”
Bu diyolog sonucu aşağıdaki görsellerden hangisi
(Bakara suresi, 127. ayet)
inşa edilmiştir? A)
C) “Bunu İbrahim, oğullarına vasiyet etti, Yakup da: “Oğul-
B)
larım, şüphesiz Allah sizlere bu dini seçti, siz de ancak Müslüman olarak can verin” (diye benzer bir vasiyette bulundu.)” (Bakara suresi, 132. ayet)
D)
D) “Her ikisi de teslim olup, onu alnı üzerine yatırınca: Ey İbrahim! Rüyayı gerçekleştirdin. Biz iyileri böyle mükâfatlandırırız...” (Saffat suresi, 103-105. ayetler)
85
7
SINIF
C)
5 5.
KAVRATAN TESTLER 7.
Hz. Hacer, ıssız bir vadide baş başa kaldığı oğlunun yanına döndü. Hz. İbrahim (a.s.) ise eşi ve oğlundan uzaklaştıktan
Hz. İsmail’in (a.s.) hayatından çıkarılma-
sonra Allah’a (c.c.) şöyle dua etti: “Rabb’imiz! Ben çocukla-
sı gereken ilkeler nelerdir?
rımdan bazısını, senin kutsal evinin (Kâbe’nin) yanında ekin
Burak
bitmez bir vadiye yerleştirdim. Rabb’imiz! Namazı dosdoğru
BUMERANG TESTLER kılmaları için (böyle yaptım). Sen de insanlardan bir kısmı-
?
nın gönüllerini onlara meylettir, onları ürünlerden rızıklandır, umulur ki şükrederler.” Hz. İbrahim’in (a.s.) bu duasını Yüce Allah kabul etti. Çölün ortasında suyu tükenen Hz. Hacer’e
Leyla
bebeği için su aradığında zemzemi ikram etti. Ardından Hz. Hacer’e “Zayi ve helak oluruz diye sakın korkmayın! İşte şu-
Leyla, sınıf arkadaşının sorduğu soruya aşağıdaki ce-
rası Allah’ın evidir. O evi şu çocukla babası yapacaktır. Mu-
vaplardan hangisini verirse yanlış bir bilgi vermiş olur?
BECERi TESTLERi
hakkak ki, Allah o işin ehlini zayi etmez!” sözleriyle teselli etti.
A) Babasız olarak dünyaya gelmesi
Bu parçadan hareketle;
B) Allah’a teslimiyet
I. Hz. Hacer’e (r.a.) Allah’ın (c.c.) evi olan Kâbe’yi yapma
C) Emre itaat
şerefini eşine ve oğluna nasip edeceğinin müjdesini ve-
D) İmtihanın farkında olması
rilmiştir. II. Hz. İbrahim’in (a.s.) mucizelerinden biri de çölden zemzem suyunu çıkarmasıdır. III. Hz. Hacer (r.a.) bebeğine Kudüs yakınlarında su aramıştır. IV. Hz. İbrahim (a.s.) eşi ve çocuğunu çölde yalnız başına bırakmıştır. ifadelerinden hangilerine ulaşılamaz? A) I ve III
B) I ve IV
C) II ve III
D) III ve IV
8. (I) Yüce Allah’ın emriyle babası, onu annesi Hz. Meryem (r.a.) ile birlikte Kâbe’nin yakınlarında-
6.
ki bir tepeye bırakmıştır. (II) Hiçbir şeyin olma-
• “İsmail’i, İdris’i ve Zülkifl’i de hatırla. Hepsi güç-
dığı bu vadide annesi onun için sabırla su ara-
lüklere karşı dirençli kişilerdi.”
mış ve Allah (c.c.) onlara zemzemi ikram et-
(Enbiya suresi, 85. ayet)
miştir. (III) Büyüdükten sonra Kudüs civarında peygamberlik yapmış ve insanları bir olan
• “Kitap’da İsmail’e dair anlattıklarımızı da an. Çün-
Allah’a (c.c.) kulluk etmeye çağırmıştır. (IV)
kü o sözünde doğru bir kimse idi, tarafımızdan gön-
Babası bir gün onun yanına gelerek Kâbe’nin
derilmiş bir peygamberdi.”
inşası için emir geldiğini söylemiş ve onun
(Meryem suresi, 54. ayet)
da kendisine yardım etmesini istemiştir. (V)
• “İsmail’i, Elyesa’ı, Zülkifl’i de an. Hepsi de hayır-
O da babasıyla birlikte çalışarak Yüce Al-
lı kimselerdendir.”
lah’ın evi olan Kâbe’yi inşa etmiştir.
(Sad suresi, 48. ayet)
Hz. İsmail’in (a.s.) hayatıyla ilgili verilen bu parçada
Bu ayetlerde Hz. İsmail’in (a.s.) hangi özelliğinden bah-
hangi cümlelerde hata yapılmıştır?
7
SINIF
sedilmemiştir? A) İstişareye önem vermesi
B) Dürüst olması
C) İyi bir insan olması
D) Sabırlı olması
86
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve V
D) III ve IV
HAC VE KURBAN BIR AYET TANIYORUM: EN’AM SURESI, 162. AYET VE ANLAMI
ÜNİTE
ÜNİTE
2
İpucu
İhlas kelimesinin zıddı riyadır.
EN’AM SURESI
Riya, ibadetlerde gösterişe kaçBumerang Bilgi maktır.
Okunuşu: “Kul inne salâtî ve nüsükî ve mahyâye ve mematî lillahi Rabbi’l âlemîn.”
İhlas, ibadetleri yalnız Allah rızası için yapmaktır. Akılda İpucu Kalsın
Anlamı: “De ki: ‘Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi âlemlerin Rabb’i Allah içindir.’”
Bumerang Bilgi
Yüce Allah, tüm canlılara dünyada rahat yaşaması için her türlü nimeti vermiştir. Bu nedenle de Yüce Allah, insanlara diğer canlılardan farklı olarak akıl ve irade nimetini vermiştir. Verilen bu nimetlerin şükrünü dile getirmek için Allah’a ibadet etmekle insan emrolunmuştur. İbadetler yalnızca Allah için ya-
Akılda Kalsın
En‘âm süresinde tevhid inancının, peygamberliğin, yaratılışın,
pılır ve gösterişe kaçılan tüm davranışlar Allah katında makbul değildir. Gösterişe kaçan bu davranışlara
yeniden dirilişin kesin delilleriy-
“riya” denir. Yüce Allah ibadetlerde ihlaslı olmayı emretmiştir. İhlas, ibadetlerde ve amellerde yalnızca Al-
le şirk ve dalâlet ehlinin sapık
lah’ın rızasını kazanmak amacıyla yapılması, gösterişten uzak olması demektir. Kur’an-ı Kerim’de En’am
görüşlerini ve batıl inanışlarına
suresinde Yüce Allah, insanların ibadetlerde ve amellerde ihlaslı olunması vurgulanmıştır.
yer verilmiştir.
En’am suresi 162. ayetinde Yüce Allah, puta tapan putperestlere karşılık olarak Müslümanların
İpucu
namazıyla, niyazıyla, kurbanıyla, doğumundan ölümüne kadar bütün varlığıyla hayatının tamamını Yüce Allah’a adamasını emretmiştir. İbadetlerimizi samimiyetle ve sadece Yüce Allah’ın (c.c) rızasını kazanmak amacıyla yapmalıyız. En’am suresi 162. Ayetiyle, inanan ve hayatlarını Yüce Allah’a adayanlar
Bumerang Bilgi
muhakkak kurtuluşa ereceği bildirilmiştir. Bu ayette inkâr ederek ve kötülükte direnenler ise Yüce Allah’ın
En’am suresi, Mekke devrinin
huzuruna varılacağı gün gerçeği apaçık göreceklerdir.
sonlarında tamamı bir gecede indirilmiştir. Akılda Kalsın En’am suresi, 162. ayette, Hz. Peygamber’in ( s.a.v) yeni bir din uydurmanın aksine bütün hak dinlerde var olduğu hâlde unutulmuş veya tahrif edilmiş bulunan evrensel ilkeleri benimseyip tebliğ etmiştir. Yüce Allah tarafından getirilen bu dinin geçmiş peygamberlerin getirdiği dinî hükümlerin bir devamı
87
7
SINIF
olduğu fikrini vurgular.
HAC VE KURBAN
Etkinlik
16
Aşağıda boş bırakılan yerlere gelmesi gereken uygun kelimeleri yazınız.
1 2 3
Etkinlik
17
Yüce Allah, insanlara diğer canlılardan farklı olarak ………...…. ve ……………. nimetini vermiştir. En’am suresinde Yüce Allah, insanların ibadetlerde ve amellerde ……....………. olunması vurgulanmıştır. Tüm peygamberler .............................. inancını benimsemiş ve insanları bir olan
5
İhlas kelimesinin zıt anlamlısı ........................dır.
Allah’a (c.c.) inanmaya davet etmişlerdir.
Aşağıda verilen ifadelerin doğru ya da yanlış olduğunu boş bırakılan alanları “✗” ile işaretleyerek belirtiniz.
2 3
18
Müslümanların hayatlarını Allah’a adamasını istemiştir.
4
1
Etkinlik
En’am suresi 162. ayetinde Yüce Allah, …………......……..........… karşılık olarak
mıştır. İnsanların mallarını ve canlarını Allah’a adaması zorunludur. Cahiliye döneminde putlara adanarak kesilen kurbanların şirktir. Kurbanlar sadece Allah (c.c.) adına kesilmesi gerekmektedir.
4
Peygamberler tebliğ görevlerini her zaman sonuna kadar yapmıştır.
5
Haccın farzları En’am suresi, 162. ayette anlatılmaktadır.
Sol kolondaki (A kolonu) satırlarda, bazı kavramlara ait tanımlar, sağ kolondaki (B kolonu) satırlarda ise bazı kavramlar vardır. A kolonu önündeki paranteze, B kolonundaki kavramların seçeneğine ait harfi yazınız.
( ) İbadetleri yalnız Allah rızası için yapmaya denir. ( ) Peygamberlerin insanlara tebliğ ettiği dinin adı. ( ) Mekke devrinin sonlarında tamamı bir gecede indirilen sure. ( ) İbadetlerde gösterişe kaçmak ve Yüce Allah’ın yasakladığı davranış.
SINIF
Y
Peygamberlerin tevhid mücadelesince Mekkelilerin hepsi Allah’a inan-
A Kolonu
7
D
88
B Kolonu A. Tevhid B. En’am suresi C. İhlas D. Riya E. Fıtrat
HAC VE KURBAN
ÜNİTE
ÜNİTE
2
Cabir b. Abdullah anlatıyor: Hz. Muhammed (s.a.v.) bir bayram günü kurban olarak iki koç kesti ve onları kıbleye doğru yatırdığı zaman şöyle dedi: “Ben hanîf (hakka yönelmiş) olarak, yüzümü gökleri ve yeri yaratan Allah’a çevirdim ve ben müşriklerden değilim. Şüphesiz benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm âlemlerin Rabb’i olan Allah içindir. O’nun hiçbir ortağı yoktur. Ben bununla emrolundum ve Müslümanların ilkiyim. Allah’ım bu kurban sendendir ve Muhammed ile ümmeti tarafından senin rızan için sunulmuştur.” (Hadis)
Bu hadisten; I. Hz. Muhammed’e (s.a.v.) verilen peygamberlik görevinin tamamlanması ile vahyin gelişi de son bulmuştur. II. Müslümanlar peygamberimizi örnek alarak; namazıyla, niyazıyla, kurbanıyla, doğumundan ölümüne kadar bütün varlığıyla hayatının tamamını Yüce Allah’a adamalıdır. III. Hz. Muhammed (s.a.v.) tek sorumluluğu Allah rızası için ibadet etmektedir. yargılarından hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve II
D) II ve III
89
7
SINIF
Not Edelim!
6
KAVRATAN TESTLER 3.
1.
Tüm peygamberler tevhid inancını benimsemiş ve insanları bir olan Allah’a (c.c.) inanmaya davet etmişlerdir. Son peygamber Hz. Muhammed (s.a.v.) de daha önceki peygamberlere gelen emirleri in-
BUMERANG TESTLER
sanlara hatırlatmıştır. Hz. İbrahim’in (a.s.) dininin devamı olarak insanları doğru yola iletmek ve Hakk’a yöneltmek için çabalamıştır. Kendisinin müşriklerden olmadığını, tek olan Yüce Allah’a inandığını
Bu görseldeki ayette vurgulanan asıl husus aşağıdaki-
sözleri ve yaşayışıyla ifade etmiş; insanları da Al-
lerden hangisidir?
lah’a (c.c.) şirk koşmama hususunda uyarmıştır.
A) Namaz kılmanın önemi anlatılmaktadır.
Cahiliye döneminde putlara adanarak kesilen kur-
BECERi TESTLERi
banların şirk olduğunu ve kurbanların sadece Al-
B) İbadetler İslam dininde önemlidir.
lah (c.c.) adına kesilmesi gerektiğini belirtmiştir.
C) İnsan tüm varlığıyla kendini Allah’a adamalı ve ondan başka bir ilah edinmemelidir.
Bu parçada;
D) Hayat ve ölüm Allah’ın elindedir.
2.
I. Müşriklerin Allah’a (c.c.) şirk koştuğu II. Allah (c.c.) adına yapılmayan ibadetlerin kabul edilmediği III. Bütün peygamberlerin insanlara Allah’ın varlığını ve
Peygamberlerin tevhid mücadelesine rağmen Allah’ı
birliğini anlattığı
(c.c.) inkâr edenler daima var olmuştur. Yüce Allah
yargılarından hangilerine değinilmiştir?
inanmayan veya putlara tapan bu kimselere karşılık Müslümanların namazıyla, niyazıyla, kurbanıyla, do-
A) I ve II
B) I ve III
ğumundan ölümüne kadar bütün varlığıyla hayatının
C) II ve III
D) I, II ve III
tamamını Yüce Allah’a adamasını emretmiştir. Çünkü hayatlarını Allah’a (c.c.) adayanlar muhakkak kurtuluşa erecektir. İnkâr edenler ve kötülükte direnenler
4.
ise Yüce Allah’ın huzuruna varılacağı gün gerçeği apaçık göreceklerdir.
Bu ayetin vermek istediği mesaj ile aşağıdaki sözler-
nen mesajı doğrudan destekler?
den hangisi örtüşür?
A) “Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır; fakat O’na
A) “Sevmek bu kadar güzelse, kim bilir sevmeyi yaratan
sadece sizin takvânız ulaşır...”
ne kadar güzeldir.” (Hac suresi, 37. ayet)
(Şems-i Tebrizi)
B) “…Yoluna gücü yetenlerin Kâbe’yi haccetmesi, Allah’ın
B) “Bir avuç toprak, biraz da suyum ben, Neyimle övüne-
insanlar üzerindeki bir hakkıdır…”
yim, işte buyum ben.”
(Âl-i İmrân suresi, 97. ayet)
(Yunus Emre)
C) “...Onlardan hem kendiniz yiyin hem de ihtiyacını gizle-
C) “Allah aşkı için çalış, Allah aşkı için hizmette bulun! Hal-
yen-gizlemeyen fakirlere yedirin…”
kın kabul etmesi veya reddetmesiyle senin ne işin var?”
(Hac suresi, 36. ayet)
(Mevlana)
D) “De ki: ‘Benim namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölü-
D) “Öleceğini bilerek yaşayan tek canlı insandır ve hiç öl-
müm hepsi âlemlerin Rabb’i olan Allah içindir.’ ”
meyecekmiş gibi yaşar.”
(En’am suresi, 162. ayet)
SINIF
hepsi âlemlerin Rabb’i olan Allah içindir.’ ” (En’am suresi, 162. ayet)
Aşağıdaki ayetlerden hangisi bu parçada verilmek iste-
7
“De ki: ‘Benim namazım, ibadetlerim, hayatım ve ölümüm
(Necip Fazıl Kısakürek)
90
HAC VE KURBAN
ÜNİTE
HAC VE KURBAN
19
Aşağıdaki bulmacayı, sorulan soruların cevaplarını bularak işaretleyiniz. Geriye kalan harfleri birleştirerek gizli cümleyi bulunuz.
H
İ
H
R
A
M
S
M
A
C
H
M
T
Ü
S
L
Ü
İ
Ü
M
A
A
E
N
L
A
N
K
V
K
C
R
L
I
B
İ
N
A
A
A
R
B
B
İ
R
İ
E
T
K
B
N
E
İ
K
A
Y
T
N
F
E
A
Ş
Y
A
K
İ
K
A
E
T
I
R
E
T
A
V
A
F
I
R
kutsal yerleri ibaMekke’ deki Kâbe ve etrafındaki a. Arefe ve Kurban Bayramı’nda farz olan ibadetin adı nedir? det niyetiyle ziyaret ederek yapılan adan oluşan , omuza atılan rida denilen iki parç b. Erkekler için bele bağlanan izar beyaz dikişsiz giysiye ne denir? da yaptığı duaya varıncaya kadar yolculuğu esnasın c. İhrama giren kişinin Kâbe’ye ne denir?
meye ne denir? d. Kabe’nin etrafında yedi kez dön e. Umre yapmanın hükmü nedir? i sınırlara ne ad hacı adaylarının ihrama girdikler f. Hac ibadetini yapmak isteyen verilir? süre bulunarak gününe rastlayan arife günü bir g. Arafat’ta Zilhicce’nin dokuzuncu yapılan ibadetin adı nedir? h’a şükür etmek ğun doğumunun ilk günlerinde Alla h. Yeni dünyaya gelen bir çocu için kesilen kurbana ne denir? h’ın evi anlamına ail (a.s.) birlikte yaptığı, Yüce Alla ı. Hz. İbrahim (a.s.) ve Hz. İsm gelen Beytullah’ın diğer adı nedir?
GİZLİ CÜMLE
91
7
SINIF
Etkinlik
ÜNİTE
2
1 1.
BUMERANG TESTLER
İhram sözlükte; haram kılmak, kendini sakındırmak gibi anlamlara gelir. Dinî terim olarak hac veya umreye niyet eden kimseye diğer zamanlarda yapması helal olan bazı davranışların, bu ibadetler esnasında haram kılınmasıdır. Buna göre aşağıdaki görsellerden hangisi ihram yasaklarından değildir? A)
B)
BECERi TESTLERi
(Tırnak kesmek)
C)
(Banyo yapmak)
D)
(Bitkileri koparmak)
2.
(Tıraş olmak)
Kurban; koyun, keçi, sığır, manda ve deveden olur. Bunların dışındaki hayvanlar kurban olarak kesilemezler. Söz konusu hayvanların kurban olarak kesilebilmesi için belli bir yaşı doldurmuş olması gerekir.
I.
1 kişi adına kesilir.
En az 2 yaşında olmalıdır.
II.
1-9 kişi adına kesilir.
En az 5 yaşında olmalıdır.
III.
1-7 kişi adına kesilir.
En az 2 yaşında olmalıdır.
IV.
1 kişi adına kesilir.
En az 1 yaşında olmalıdır.
Bu tabloda hangi kutucuklarda verilen bilgiler yanlıştır?
7
SINIF
A) I ve II
B) I ve IV
C) II ve III
92
D) II ve IV
1
ÜNİTE
BUMERANG TESTLER
3. Arafat’ta pişmanlıkla
Hem Rabb’ine yaklaşmaya
Tövbelerle çarpar yürek
Ve kulluğa azmederek
Duaların kabulünü
Keser orda kurbanını
BECERi TESTLERi Yakarışla bekleyerek
ÜNİTE
2
Rabb’den rıza bekleyerek
Mina’daki şeytanları
Safa Merve arasında
Esas düşman belleyerek
Sa’y yapılır hemen sonra
Atar düşman taşlarını
İsmail’le annesinin
Nefretini söyleyerek
Koşturması anısına
Bu dizelerde aşağıdaki kutsal mekânlardan hangisinden söz edilmemektedir? A)
B)
C)
D)
4. Kurban ibadeti, Yüce Allah’a teslim olmayı ve O’nun emirlerine boyun eğmeyi öğretir. İnsanları Allah’a yakınlaştırır, O’nun rızasını kazandırır. Kurban ibadeti samimiyetle yapıldığı takdirde insanın Allah ile olan bağı güçlendirir. Yüce Allah’ın emriyle kurban eti yoksullarla paylaşılır. Böylece toplumda yardımlaşma ve dayanışma ruhu diri tutulur. Müslümanlar arasında kardeş olabilme bilinci kazanılır. Bu parçada altı çizili bölümü aşağıdaki ayetlerden hangisi emretmektedir? A) “Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır; fakat O’na sadece sizin takvanız ulaşır...” (Hac suresi, 37. ayet) B) “Şu halde Rabb’in için namaz kıl ve kurban kes.’’ (Kevser suresi, 2. ayet) C) “… Ey Rabb’imiz! Bizden kabul buyur! Şüphesiz sen hakkıyla işitensin, hakkıyla bilensin.” (Bakara suresi, 127. ayet) D) “...Onlardan hem kendiniz yiyin hem de ihtiyacını gizleyen-gizlemeyen fakirlere yedirin…”
93
7
SINIF
(Hac suresi, 36. ayet)
1
BECERi TESTLERi
1. Burcu Hanım Hacca gitmeye niyetlenmiştir. Ailesi, komşuları, arkadaşları ve akrabaları ile helalleşir. Havaalanında ihramını giyer ve ihramlı olarak Mekke’ye gelir. Mekke’ye gelir gelmez Kâbe’ye giderek tavaf yapar ve iki rekât namaz kılar. Bunun ardından Safa ve Merve bölgesine giderek sa’y yapar. Burcu Hanım, zilhicce ayının 9. günü öğle vaktinde Arafat bölgesine gider. Burada vakfe yapar. Güneş battıktan sonra Müzdelife bölgesine gelerek vakfe yapar. Ardından şeytan taşlamak için taş toplar ve geceyi orada geçirir. Bayram sabahı Mina bölgesine gelerek sembolik olarak şeytan taşlar. Sonra da kurbanını keser. Burcu Hanım, Mina bölgesinden sonra Kâbe’ye giderek tavaf yapar. Hac ibadetini yerine getirdikten sonra Medine’ye gider. Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yaşadığı yerleri ve kabrini ziyaret eder.
Bu metin dikkate alındığında Burcu Hanım hakkında; Hz. Muhammed’in (s.a.v.) ömrünün bir kısmını geçirdiği ve kabrinin bulunduğu Mescid-i Aksa’yı ziyaret etmiştir.
I Haccın farzlarından olan tavaf ibadetini Arafat
II
bölgesinde akşam vaktine kadar bekleyerek gerçekleştirmiştir.
Mikat bölgesine ihramlı olarak girmiş ve Kâbe’nin etrafında yedi kere dönerek tavaf ibadetini yapmıştır.
III Müzdelife bölgesinde taş topladıktan sonra Sa-
IV
fa ve Merve tepelerine gelerek sembolik olarak şeytan taşlama ibadetini gerçekleştirmiştir.
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
7
SINIF
A) I ve IV
B) II ve III
C) I, II ve IV
94
D) II, III ve IV
1 2.
ÜNİTE
BECERi TESTLERi
2
ÜNİTE
Hande Hanım, oğlu Harun’un okulda kurban ibadetiyle ilgili öğrendiklerini merak etti ve (D) (Y) şeklinde sorular sordu. Sorulan sorular ve Harun’un cevapları şöyledir:
D/Y Çocuk sahibi olan anne-baba Allah’a şükür amacıyla akika kurbanı kesebilir.
D
Büyükbaş hayvanlar 1-7 kişi arasında ortaklaşa kurban edilemez.
Y
Adak kurbanının etinden kurbanı kesen ve ailesi yiyebilir.
Y
Kurban malla yapılan farz bir ibadettir.
D
Buna göre Harun’un kurban ibadetiyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine sahip değildir? A) Kurbanın dinî hükmüne B) Adak kurbanının etinden kimlerin yiyeceğine C) Akika kurbanını amacına D) Büyükbaş hayvanların kaç kişi tarafından kurban edileceğine
P
“Hani İbrahim, İsmail ile birlikte evin (Kâbe’nin) temellerini yükseltiyor, ‘Ey Rabb’imiz! Bizden kabul buyur! Şüphesiz sen hakkıyla işitensin, hakkıyla bilensin’ diyorlardı.’’ (Bakara suresi, 127. ayet)
R
S
“Nihayet her ikisi de (Allah’ın emrine) boyun eğip, İbrahim de onu (boğazlamak için) yüz üstü yere yatırınca ona, şöyle seslendik…’’ (Saffat suresi, 103-104. ayetler) “Rabb’imiz! Ben çocuklarımdan bazısını, senin kutsal evinin (Kâbe’nin) yanında ekin bitmez bir vadiye yerleştirdim. Rabb’imiz! Namazı dosdoğru kılmaları için (böyle yaptım). Sen de insanlardan bir kısmının gönüllerini onlara meylettir, onları ürünlerden rızıklandır, umulur ki şükrederler.” (İbrahim suresi, 37. ayet)
Hz. İsmail’in (a.s.) hayatıyla ilgili “P-R-S” harfleriyle gösterilen ayetler, olayların oluş sırasına göre nasıl yapmalıdır? A) P-S-R
B) R-P-S
C) R-S-P
95
D) S-R-P
7
SINIF
3.
1 4.
BECERi TESTLERi
Pınar Öğretmen, derste öğrencilere “adam çizmece” oyunu oynatacaktır. Rabia tahtaya kalkar. Oyunun kuralları şöyledir: • Tahtaya gelen öğrenciye ders ile ilgili
• Her doğru cevap için tahtaya sırası ile “baş”, “göv-
sorular sorulacak.
de”, “sağ ve sol el”, “sağ ve sol ayak” çizilecektir.
• Bir öğrencinin adamı tam olarak çizebilmesi için 4 soruya da doğru cevap vermesi gerekmektedir.
Öğretmenin sorduğu sorular
Rabia’nın verdiği cevaplar
Kâbe’ye Yüce Allah’ın evi anlamına gelen hangi isim verilmiştir?
Ravza-i Mutahhara
Hz. Muhammed’in (s.a.v.) kabri hangi şehirde bulunmaktadır?
Mekke
İhrama giren kişi Kâbe’ye varıncaya kadar hangi duayı okur?
Kunut duaları
Hac esnasında Mina’da yapılan ibadet hangisidir?
Şeytan taşlama
Verdiği cevaplara göre oyunun sonunda Rabia’nın çizilmiş adamı aşağıdakilerden hangisidir? A)
5.
B)
C)
D)
Hülya, kurban konusu ile ilgili tablodaki sorulara aşağıdaki cevapları vermiştir.
Sorular
Cevaplar
Sığır ve ineğin kurban edilebilmesi için kaç yaşında olmaları gerekir?
En az 2 yaşında olmaları gerekir.
Akika kurbanı nedir?
Yeni doğmuş çocuklar için kestirilen kurbandır.
Kurban Bayramı’nda kesilen kurbanın dinî hükmü nedir?
Farzdır. Adak kurbanının etinden kurbanı kestiren kişi ve bakmakla yü-
Kestiren kişinin etinden yiyemediği kurban hangisidir?
kümlü olduğu kişiler yiyemez.
Tabloyu değerlendirdiğimizde Hülya hakkında aşağıdakilerden hangisini söylememiz yanlış olur? A) Büyükbaş hayvanların kurban edilme yaşını biliyor. B) Kurban Bayramı’nda kesilen kurbanın hükmünü öğrenmiştir. C) Akika kurbanı ile ilgili söyledikleri doğrudur.
7
SINIF
D) Adak kurbanını doğru açıklamıştır.
96
3. ÜNİTE
AHLAKİ DAVRANIŞLAR
Adalet Vatanseverlik
Sevgi
Dürüstlük Dostluk
Sorumluluk
Güzel Ahlaki Tutum ve Davranışlar
Sabır Saygı
Yardımseverlik
Öz Denetim
Kazanımlar
7.3.1. Güzel ahlaki tutum ve davranışları örneklerle açıklar.
7.3.2. Örnek tutum ve davranışların, birey ve toplumların ahlaki gelişimine olan katkısını değerlendirir.
7.3.3. Tutum ve davranışlarında ölçülü olmaya özen gösterir.
7.3.4. Hz. Salih’in (a.s.) hayatını ana hatlarıyla tanır.
7.3.5. Felak suresini okur, anlamını söyler.
AHLAKİ DAVRANIŞLAR
ÜNİTE
GÜZEL AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR
Ahlakın birey ve toplum hayatında çok önemli bir yeri vardır. Çünkü ahlak, insanlar arasındaki ilişkilerin sağlıklı ve huzurlu olmasında önemli rol oynar. İslâm dininde ahlak ve ahlak ilkeleri çok önemlidir. İslam dininin özünü oluşturan inanç ve ibadetlerle birlikte insanlar arası ilişkileri düzenleyen ahlak ilkeleridir.
3
ÜNİTE İpucu
Sorumluluk, vatanseverlik ve yardımseverliktir. Bumerang Bilgi
Ahlak, güzel ahlak ve kötü ahlak olarak ikiye ayrılır. Güzel
Sabır ve Öz
ahlak, Akılda insanın Kalsın yaratılışından gelen özellikleri ile insanların
Denetim
iyiliğini ve mutluluğunu hedef alan kuralların hayata geçirilmesi sonucunda kazanılan iyi
Dostluk
Adalet
ve güzel davranışlardır. İslam dininde güzel ahlaklı olmak bir Müslümanın en önemli amacıİpucu dır.
Bumerang Bilgi
Adalet; doğruluk, eşitlik, hak ve
Saygı ve Sevgi
Vatanseverlik
hukuka uygunluk, herkese hak Akıldavermek, Kalsınhakkı olmayana ettiğini
el uzatmamak, kanunları herkese eşit uygulamak gibi anlamları içerir.
Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de her durum ve şartta adaletli olmamızı emretmektedir.
ADALET
Adalet, kelime anlamı olarak hak ve hukuku gözetmek, her şeye hakkını vermek, her şeyi yerli yerinde yapmak ve doğruluk anlamlarına gelir. Herkese hak ettiğini zamanında vermek, kimseye ayrımcılık yapmamak, hak ve hukuka uygun davranmak gibi unsurlar adaletli olmanın gereğidir. Ahlaklı bir insanda bulunması gereken birtakım özellikler vardır. Adaletin olduğu toplumlarda huzur, huzurun olduğu yerde ise güven ve barış ortamı vardır. Adaletin olmadığı toplumlarda huzur ve güven ortamı olmaz, terör ve huzursuzluklar
Peygamberimiz,
(s.a.v.)
suç
işleyen önemli bir kadının cezalandırılmaması
konusunda
kendisine yapılan teklifi: “Kızım Fatıma da olsa suç işleyene gereken cezayı vermekten çekinmeyeceğini” belirterek reddetmiştir. Peygamberimiz (s.a.v.) yine bir hadisinde “Ben ancak güzel ah-
yaşanır. Nitekim Kur’an-ı Kerim’de bu hususta şöyle
lakı tamamlamak üzere gönde-
buyrulmuştur:
rildim.” buyurmuştur.
“Ey iman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutan, kendiniz, ana babanız ve akrabanız aleyhinde de olsa Allah için şahitlik eden kimseler olun.”
99
7
SINIF
(Nisa suresi, 135. ayet)
AHLAKİ DAVRANIŞLAR DOSTLUK
İpucu
Dostluk, insanların birbirine karşı sevgi saygı duyması, muhabBumerang Bilgi bet duygusu içinde olmasıdır.
İslam dini, insanların birbirleİpucu rine sevgi ve saygı duymasını istemektedir.
Akılda Kalsın Bumerang Bilgi
Dostluk, insanları birbirine bağlayan, bireylerin birbirine yakınlaşmasına ve acı tatlı günde kenetlenmesine vesile olan çok önemli bir değerdir. Dostluk, sevgi gibi yaratılıştan gelen bir duygudur. Çünkü kişi, dostlarıyla sık sık görüşür ve konuşur, dostlarıyla duygularını ve düşüncelerini paylaştığında mutlu ve huzurlu olur. Nitekim bu hususta Kur’an-ı Kerim’de: “Müminler ancak kardeştirler. Öyleyse kardeşlerinizin arasını düzeltin. Allah’a karşı gelmekten sakının ki size merhamet edilsin.” (Hucurat suresi, 10. ayet) ayeti dostluk ve kardeşliğin önemini vurgulamaktadır. Dostluklar; karşılıklı samimiyete sevgi, saygı ve güvene dayanır. Çıkar ilişkisine dayalı olarak kurulan dostluklar kalıcı olmamaktadır.
Peygamberimiz (s.a.v.): “Kişi, dostunun dini (yaşayışı) üzeredir. Öyleyse sizden her biri, kiminle dostluk ettiğine dikkat etsin.” buyurmuştur.
Akılda Kalsın
Yüce Allah’ı seven kişi onun yarattıklarını da sever ve saygı duyar. Bu hususta Yüce Allah, Kur’an’da şöyle buyurmuştur:
O hâlde insanlar samimi dostlar
edinmeli ve dostluk ettiği kişiye
dikkat etmelidir.
“Sizin dostunuz ancak Allah’tır, Resulü’dür ve Allah’ın emirlerine boyun eğerek namazı kılan, zekâtı veren müminlerdir.” İpucu
Bumerang Bilgi
“Dost kötü günde belli olur” atasözünde dostluk iyi ve kötü Kalsın günde insanlarınAkılda birbirine ke-
netlenmesi ve birlik içinde olması gerektiğini vurgulamak-
DÜRÜSTLÜK
tadır. Dostluk denilince akla Hz. Pey-
Dürüstlük, insanın sözünde ve davranışlarında dosdoğru olması ve olduğu gibi davranması de-
gamber (s.a.v) ve Hz. Ebubekir
mektir. Dürüst insan söz verdiğinde sözünde durur, her zaman doğruyu söyler, emaneti korur, kimseye
arasındaki dostluk gelmektedir. Hz. Ebubekir, Hz. Peygamber’i (s.a.v.) hayatı boyunca yalnız bırakmamış ona canıyla malıyla her zaman destek olmuştur.
haksızlık yapmaz. Dürüst insan, alışverişte, ticarette, aile ilişkilerinde, arkadaşlarıyla münasebetlerinde yalana başvurmaz. İslâm dini dürüstlüğe büyük önem vermiştir. Nitekim bu hususta Yüce Allah Kur’an-ı Kerim’de; “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve doğru söz söyleyin ki Allah sizin işlerinizi düzeltsin ve günahlarınızı bağışlasın…” (Ahzab suresi, 70.ayet) Doğruluğa önem veren dürüst insanlara Allah’ın (c.c.) yardım edeceği ve affedeceği belirtilmiştir. Dinimiz, dürüstlükle bağdaşmayan söz ve davranışları da yasaklamıştır. Örneğin İslam dini, yalan-
7
SINIF
dan, yalancı şahitlikten, emanete ihanetten, hileden, kötü zandan ve iftiradan uzak durmamızı emretmiştir.
100