หน่วยการเรียนรู้ท่ี 3 กฎหมายใกล้ตัว

ผังสาระการเรียนรู้ กฎหมายการ กระทาผิด เกี่ยวกับ คอมพิวเตอร์

กฎหมาย คุม้ ครองเด็ก

กฎหมายใกล้ตัว กฎหมาย ลิขสิทธิ์

กฎหมาย การศึกษา

กฎหมาย คุม้ ครอง ผูบ้ ริโภค

กฎหมายใกล้ตัวเรา กฎหมาย คือ เครื่องมือควบคุม สังคม ให้สมาชิกปฏิบตั ิตน ได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

เราเรียนรูก้ ฎหมายเพื่อนาไปใช้ปกป้อง สิทธิของตนเองและไม่ไปละเมิดสิทธิ ของผูอ้ ่ืน

กฎหมายคุ้มครองเด็ก พระราชบัญญัตคิ ุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 “เด็ก” หมายถึง บุคคล ซึง่ มีอายุต่ากว่า 18 ปี บริบรู ณ์ แต่ไม่รวมถึงผูท้ ่บี รรลุนิติภาวะ ด้วยการสมรส

การคุ้มครองเด็กโดยทั่วไป

การคุ้มครองสวัสดิภาพเด็ก

การสงเคราะห์เด็ก

การส่งเสริมความประพฤติ ของนักเรียนและนักศึกษา ต้องจัดให้มีกจิ กรรมในการแนะแนว ให้คาปรึกษา และฝึ กอบรมแก่นักเรียน นักศึกษาและผู้ปกครอง เพือ่ ส่งเสริมความประพฤติ

คดีทเี่ ป็ นข้อพิพาทระหว่างหน่วยงานของรัฐ ด้วยกัน

บทลงโทษตามพระราชบัญญัตคิ ุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 พฤติกรรมความผิด

บทลงโทษ

ทารุณกรรม/ไม่ให้ส่ิงจาเป็ นในการดารงชีวิต ส่งเสริมให้กระทาความผิด เผยแพร่ขอ้ มูลทาให้เสื่อมเสียชื่อเสียง/กักขัง ทอดทิง้ ลงโทษด้วยวิธีท่รี ุนแรง ฝ่ าฝื นข้อกาหนดของศาลในการคุมความ ประพฤติ ไม่ได้รบั ใบอนุญาต หรือใบอนุญาตถูก เพิกถอน แต่ดาเนินกิจการสถานแรกรับ สถานสงเคราะห์เด็ก ช่วยเหลือให้นกั ศึกษาฝ่ าฝื นระเบียบของ สถานศึกษา

ต้องระวางจาคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือ ปรับไม่เกิน 30,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ ต้องระวางจาคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือ ปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ ต้องระวางจาคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือ ปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ ต้องระวางจาคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือ ปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ ต้องระวางจาคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือ ปรับไม่เกิน 30,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ

กฎหมายการศึกษา “การศึกษา” หมายถึง กระบวนการเรียนรู ้ เพื่ อ ความเจริญงอกงามของบุคคลและสังคม โดยการถ่ า ยทอดความรู ้ การฝึ ก การอบรม การศึก ษาวัฒ นธรรม การสร้า งสรรค์จ รรโลง ความก้า วหน้า ทางวิ ช าการ การสร้า งสรรค์ ความรู ้ อั น เกิ ด จากสภาพแวดล้ อ มสั ง คม กา รเ รี ย น รู ้ แ ละ ปั จ จั ย เ กื ้ อ หนุ น ให้ บุ ค ค ล เรียนรูอ้ ย่างต่อเนื่องตลอดชีวิต พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542

รูปแบบการศึกษา

การศึกษาในระบบ

การศึกษานอกระบบ

การศึกษาตามอัธยาศัย

กาหนดให้มกี ารศึกษาภาคบังคับ 9 ปี โดยให้เด็กซึง่ มีอายุย่างเข้าปี ที่ 7 ต้องเข้าเรียนในสถานศึกษาขั้นพืน้ ฐานจนอายุย่างเข้าปี ที่ 16 เว้นแต่สอบได้ชั้นปี ที่ 9 ของการศึกษาภาคบังคับ

หน้าที่ ของรัฐ

พระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 จัดให้บคุ คลมีสิทธิและโอกาสเสมอกันในการรับการศึกษาขัน้ พืน้ ฐาน ไม่นอ้ ยกว่า 12 ปี โดยรัฐต้องจัดการทั่วถึงและมีคณ ุ ภาพโดยไม่เก็บค่าใช้จ่าย จัดการศึกษาขัน้ พืน้ ฐานเป็ นพิเศษแก่บคุ คลที่มีความบกพร่อง และผูด้ อ้ ยโอกาส

ส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการวิจยั พัฒนาเทคโนโลยีทางการศึกษา

พัฒนาผูเ้ รียนให้มีขีดความสามารถในการใช้เทคโนโลยีการศึกษา

พระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542

บุคคล ครอบครัว ชุมชน องค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่น องค์กรเอกชน สถาบันสังคมอื่น ๆ มีสทิ ธิในการจัดการศึกษาขัน้ พืน้ ฐานได้ โดยได้รบั สิทธิประโยชน์ คือ ได้รบั เงินอุดหนุน และได้รบั การลดหย่อนหรือยกเว้นภาษี ที่เป็ นค่าใช้จ่ายทางการศึกษา

กฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค สิทธิทจี่ ะได้รับข่าวสาร รวมทัง้ คาพรรณนาคุณภาพทีถ่ ูกต้องและเพียงพอ

สิทธิทจี่ ะได้รับความปลอดภัยจากการใช้สินค้าและบริการ

สิทธิ ผู้บริโภค

สิทธิทจี่ ะได้รับความเป็ นธรรมในการทาสัญญา

สิทธิทจ่ี ะได้รับพิจารณา และชดเชยความเสียหาย หากถูกละเมิดสิทธิ

สิทธิทจี่ ะมีอิสระในการเลือกสินค้าและบริการ

บทลงโทษตามพระราชบัญญัตคิ ุ้มครองผู้บริโภค พฤติกรรมความผิด

บทลงโทษ

เจตนาก่อให้เกิดความเข้าใจผิดสาระสาคัญ ของสินค้าหรือบริการ โฆษณาสนับสนุนให้กระทาความผิด และสร้างความเสื่อมเสียต่อสังคม ขายสินค้าที่ควบคุมฉลากโดยไม่มีฉลาก หรือฉลากไม่ถกู ต้อง รับจ้างทาฉลากที่ไม่ถกู ต้องตามกฎหมาย ไม่สง่ มอบสัญญาหรือหลักฐานการรับเงิน ที่มีรายการและข้อความถูกต้องให้แก่ ผูบ้ ริโภคภายในระยะเวลาที่กาหนด

จาคุกไม่เกิน 6 เดือน หรือปรับไม่เกิน 50,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ จาคุกไม่เกิน 3 เดือน หรือปรับไม่เกิน 30,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ จาคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกิน 10,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ ปรับไม่เกิน 20,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ จาคุกไม่เกิน 1 เดือน หรือปรับไม่เกิน 100,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ

กฎหมายลิขสิทธิ์ “ลิขสิทธิ”์ หมายถึง สิทธิแต่เพียงผูเ้ ดียว ที่จะกระทาการใด ๆ เกี่ยวกับงานที่ผสู้ ร้างสรรค์ ได้ทาขึน้ เป็ นผลงานที่เกิดจากการใช้สติปัญญา ความรู ้ ความสามารถ และความวิรยิ ะอุตสาหะ ในการสร้างสรรค์งานให้เกิดขึน้ ดังนัน้ เจ้าของ ลิขสิทธิ์ควรได้รบั ความคุม้ ครองตามกฎหมาย พระราชบัญญัติลขิ สิทธิ์ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2 และฉบับที่ 3) พ.ศ. 2558

การได้มาซึง่ ลิขสิทธิ์

สิทธิในลิขสิทธิจ์ ะเกิดขึน้ ในทันทีนับตัง้ แต่ ผู้สร้างสรรค์ได้สร้างผลงานโดยไม่ต้องจดทะเบียน แต่ทงั้ นีผ้ ู้สร้างผลงานสามารถแจ้งข้อมูลลิขสิทธิ์ หรือรายละเอียดผลงานได้ทกี่ รมทรัพย์สนิ ทางปั ญญา ทัง้ นีเ้ จ้าของลิขสิทธิจ์ งึ มีสทิ ธิแ์ ต่เพียงผู้เดียว ในการกระทาการใดใด ต่องานอันมีสทิ ธิข์ องตน

อายุการคุ้มครองลิขสิทธิ์

ลักษณะการละเมิดลิขสิทธิ์

งานอันมีลิขสิทธิ์ 1. ทาซา้ หรือดัดแปลง

2. เผยแพร่ตอ่ สาธารณชน

โสตทัศนวัสดุ ภาพยนตร์ สิ่งบันทึกเสียง 1. ทาซา้ หรือดัดแปลง 2. เผยแพร่ตอ่ สาธารณชน 3. ให้เช่าต้นฉบับหรือสาเนา งานแพร่เสียง-แพร่ภาพ 1. จัดทาโสตทัศนวัสดุ ภาพยนตร์ สิ่งบันทึกเสียง งานแพร่เสียง-แพร่ภาพทัง้ หมดหรือบางส่วน 2. แพร่เสียง-แพร่ภาพซา้ ทัง้ หมดหรือบางส่วน 3. จัดให้ประชาชนฟั งหรือชมงานแพร่เสียง-แพร่ภาพ โดยเรียกเก็บเงินหรือผลประโยชน์ทางการค้า

โปรแกรมคอมพิวเตอร์ 1. ทาซา้ หรือดัดแปลง 2. เผยแพร่ตอ่ สาธารณชน 3. ให้เช่าต้นฉบับหรือสาเนา

บทกาหนดโทษ

ต้องระวางโทษปรับตัง้ แต่ 20,000 - 200,000 บาท และหากกระทาเพื่อการค้าต้องระวางโทษจาคุก ตัง้ แต่ 6 เดือน ถึง 4 ปี หรือปรับตัง้ แต่ 100,000 800,000 บาท หรือทัง้ จาทัง้ ปรับ

กฎหมายการกระทาผิดเกีย่ วกับคอมพิวเตอร์ 1.

6

2.

1

20,000

3.

2

40,000

4.

3

60,000

100,000

5.

5

100,000

6.

5

100,000

7.

100,000

200,000

8.

1-7

20,000 -

10

200,000

140,000

9.

5-20

100,000 – 400,000

แบบทดสอบ

1. ข้อใดคือความหมายของคาว่า เด็ก ตามพระราชบัญญัตคิ ุ้มครองเด็ก พุทธศักราช 2546 1. ผู้ทยี่ ังไม่บรรลุนิตภิ าวะ 2. ผู้ทอี่ ายุต่ากว่า 20 ปี บริบูรณ์ 3. ผู้ทอ่ี ายุต่ากว่า 18 ปี บริบูรณ์ 4. ผู้ทยี่ ังเรียนหนังสือในการศึกษาภาคบังคับ

เฉลย ข้อ 3 เพราะคาว่า เด็ก ตามพระราชบัญญัติ คุ้มครองเด็ก พุทธศักราช 2546 หมายถึง บุคคลซึ่งมีอายุ ต่ากว่ า 18 ปี บริ บูรณ์ ยกเว้ น บุคคลทีบ่ รรลุนิตภิ าวะด้วยการสมรส

2. เหตุใดจึงต้องมีกฎหมายลิขสิทธิ์ 1. เพือ่ ส่งเสริมให้บุคคลแสดงความสามารถทางสติปัญญา 2. เพือ่ ดาเนินการจับกุมบุคคลทีล่ อกเลียนแบบผลงานของผู้อนื่ 3. เพือ่ เป็ นการแสดงว่าประเทศนั้นเคารพในสิทธิมนุษยชนประการหนึ่ง 4. เพือ่ สร้างกาลังใจและความมั่นคงในงานของผู้ทค่ี ดิ ค้นขึน้ มา เป็ นคนแรก

เฉลย ข้ อ 4 เพราะงานลิ ข สิ ท ธิ์ คือ งานสร้างสรรค์ด้านสติปัญญา ต้ องใช้ ความอุตสาหะของตนเองในการผลิตงาน

3. การกระทาใดถือว่าไม่ปฏิบัตติ ามกฎหมายคุ้มครองสิทธิของบุคคล 1. ไม่เข้ารับการศึกษาต่อในชั้นมัธยมศึกษาตอนต้นเพื่อออกมา ช่วยกิจการของครอบครัว 2. ซื้อ สิ น ค้ า ที่ ต นเองพึ ง พอใจแม้ จ ะได้ รั บ การเตื อ นว่ า สิ น ค้ า ชนิดดังกล่าวมีข้อบกพร่อง 3. ร้ อ งเรี ย น สคบ. เนื่ อ งจากได้ รั บ สิ น ค้ า ที่ ไ ม่ มี คุ ณ ภาพ ตามทีผ่ ู้ประกอบการกล่าว 4. ไม่จาหน่ายเครื่องดืม่ สุราให้กับเด็กทีผ่ ู้ปกครองให้มาซือ้

เฉลย ข้อ 1 เพราะตามกฎหมาย คุ้ ม ค ร อ ง สิ ท ธิ ข อ ง บุ ค ค ล บั ญ ญั ติ ว่ า เด็กจะต้องได้รับการศึกษาภาคบังคับ 9 ปี

4. บุ ค คลในข้ อ ใดปฏิ บั ติ ต นตามกฎหมายคุ้ ม ครองสิ ท ธิ ข อง บุ ค คล ได้อย่างเหมาะสม 1. พลอยถูกละเมิดลิขสิทธิใ์ นงานวรรณกรรมจึงร้องเรียน สคบ. 2. พายต้ องการใช้ ภ าพถ่ า ยของผู้ อื่น จึง ติด ต่ อขออนุ ญ าตจาก เจ้าของภาพก่อนนามาใช้ 3. แม่ ใ ห้ ลู ก เข้ า รั บ การศึ ก ษาจนถึ ง ระดั บ มั ธ ยมศึ ก ษาปี ที่ 3 เท่านั้น จากนั้นจึงให้ออกมาทางาน 4 พิ ม เรี ย กร้ อ งให้ มี ก ารเผยแพร่ ท างวิ ช าการเกี่ ย วกั บ สิ น ค้ า อุปโภค-บริโภคผ่านทางกระทรวงศึกษาธิการ

เฉลย ข้อ 2 เพราะภาพถ่ายเป็ นงานทีม่ ลี ขิ สิทธิ์ จึงควรติดต่อเพือ่ ขออนุญาตก่อนนามาใช้งาน

5. ข้อใดเป็ นเหตุผลที่ดีที่สุดของการเรียนรู้กฎหมายที่คุ้มครองสิทธิของบุคคล 1. เพือ่ ทีจ่ ะได้รู้เท่าทันสังคมทีเ่ สือ่ มโทรม 2. เพือ่ ปกป้ องสิทธิของตัวเองได้อย่างเต็มที่ 3. เพือ่ ระมัดระวังตนไม่ให้ถูกละเมิดสิทธิหรือไปละเมิดสิทธิ ผู้อน่ื โดยไม่เจตนา 4. เพือ่ ให้รู้จักวิธีแก้ไขปั ญหาเมือ่ ตนถูกละเมิดสิทธิอันเป็ นการ ผดุงความยุตธิ รรมในสังคม

เฉลย ข้อ 3 เพราะในการอยู่ร่วมกันในสังคม ทาให้เราละเมิดสิทธิของผู้อน่ื โดยไม่ตัง้ ใจ

6. ข้ อ ใดกล่ า วถู ก ต้ อ งเกี่ ย วกั บ พระราชบั ญ ญั ติ ก ารศึ ก ษาแห่ ง ชาติ พ.ศ. 2542 1. เด็กต้องได้รับการศึกษาภาคบังคับ 6 ปี 2. การศึกษาในระดับชั้นอนุบาล 1-3 เป็ นการศึกษาภาคบังคับ 3. การศึกษาขั้นพืน้ ฐาน คือ ระดับการศึกษาซึง่ ไม่น้อยกว่า 12 ปี 4. เด็ ก ที่ มี อ ายุ ย่ า งเข้ า 5 ขวบ ต้ อ งเข้ า เรี ย นในสถานศึ ก ษา ขั้นพืน้ ฐาน

เฉลย ข้อ 3 เพราะพระราชบัญญัติการศึกษา แห่งชาติ กาหนดให้เด็กซึง่ มีอายุย่างเข้าปี ที่ 7 เข้าเรียน โดยกาหนดการศึกษาภาคบังคับ 9 ปี และการศึกษา ขั้นพืน้ ฐาน 12 ปี

7. ข้อใดไม่เข้าข่ายการละเมิดสิทธิผู้บริโภค 1. นายกบซือ้ ขนมปั งที่กาหนดวันหมดอายุไปแล้ว เมื่อถึงวันรุ่ งขึน้ เป็ นวันหมดอายุนายกบจึงตัง้ ใจไปร้องเรียน 2. นางปลาซือ้ ส้ม 2 กิโลกรัมจากแม่ค้าที่ตลาดแต่เมื่อนามาชั่งทีบ่ ้าน พบว่ามีนา้ หนักแค่กโิ ลกกรัมเดียว 3. นายเป็ ดซือ้ ยาทาบริเวณผิวหนั ง แต่เมื่อทาแล้วทาให้ผิวหนั งเป็ น ผื่นแดงและคันทัง้ ๆ ทีไ่ ม่ได้แพ้ยาตัวนั้น 4 . น า ง กุ้ ง ซื้ อ เ ค รื่ อ ง ส า อ า ง ยี่ ห้ อ ห นึ่ ง จ า ก ก า ร ท ด ล อ ง ใ ช้ ที่ ห้างสรรพสินค้า แต่เมือ่ ใช้แล้วกับได้ผลต่างจากทีโ่ ฆษณาไว้ เฉลย ข้อ 1 เพราะการกระทาของนายกบ เป็ นการจงใจกระท า เนื่ อ งจากสิ น ค้ า ได้ ก าหนด วันหมดอายุไว้แล้ว นายกบทราบแต่กย็ ังซือ้ สินค้ามา

เฉลย ข้อ 1 เพราะการกระทาของนายกบ เป็ นการจงใจกระท า เนื่ อ งจากสิ น ค้ า ได้ ก าหนด วันหมดอายุไว้แล้ว นายกบทราบแต่กย็ ังซือ้ สินค้ามา

8. ถ้านักเรียนได้รับคลิปวิดีโอที่ไม่เหมาะสมทางอินเทอร์เน็ต นั กเรียนเลือก ทีจ่ ะไม่ส่งให้บุคคลอืน่ ต่อเพราะเหตุใดมากทีส่ ุด 1. อาจได้รับโทษจาคุกไม่เกิน 5 ปี 2. ทาให้ผู้อนื่ เสียหายและสังคมเสือ่ มโทรม 3. ตารวจทราบทีม่ าว่าเป็ นคอมพิวเตอร์ของนักเรียน 4. มีกฎหมายการกระทาความผิดเกีย่ วกับคอมพิวเตอร์คุ้มครอง

เฉลย ข้ อ 2 เพราะการส่ ง ต่ อคลิ ป วิดีโอที่ไม่เหมาะสมเป็ นการละเมิดสิทธิของ ผู้อน่ื และทาให้ผู้อน่ื เกิดความเสียหาย

9.การกระทาใดไม่ผิดกฎหมาย 1. ให้เด็กเข้าไปในบ่อนการพนัน แต่บังคับไม่ให้เด็กเล่น 2. ทอดทิง้ เด็กไว้ในสถานรับเลีย้ งเด็กโดยเจตนาไม่รับคืน 3. ไม่จาหน่ายสุราให้กับเด็กแม้ผู้ปกครองให้เด็กมาซือ้ ก็ตาม 4. ครู ประกาศเรียกชื่อ-นามสกุลนั กเรียนที่ทาผิดพร้อมดุด่าว่ากล่าว ต่อหน้าเพือ่ นร่วมโรงเรียน

เฉลย ข้อ 3 เพราะตามกฎหมาย ไม่ควรจาหน่ายสุราเครื่องดืม่ มึนเมาให้กับเด็ก

10. นั กเรียนจะมีส่วนร่ วมในการเคารพสิทธิและเสรีภาพ ของตนเองและผู้อนื่ ในข้อใดจึงจะเหมาะสม 1. เดินขบวนเรียกร้องสิทธิ 2. มองว่าความรุ นแรงคือการแก้ปัญหา 3. ประกาศปิ ดล้อมโรงเรียนเพือ่ ให้ได้สิ่งทีต่ ้องการ 4. ขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิเ์ สมอเมือ่ มี การนาผลงานมาใช้

เฉลย ข้อ 4 เพราะเป็ นการปฏิบัตติ นตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ทาให้เกิด แรงบันดาลใจในการผลิตผลงานดี ๆ ทีส่ ร้างสรรค์นาเสนอสู่สังคม