Story Transcript
โครงการขับเคลื่อนการจัดทาเอกสารวิชาการ ภายใต้ความร่วมมือของคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนการจัดทาเอกสารวิชาการ กับสานักกฎหมาย สานักงานเลขาธิการวุฒิสภา
เอกสารวิชาการนี้เป็นความคิดเห็นและความรับผิดชอบส่วนบุคคลของผู้เขียน สานักงานเลขาธิการวุฒิสภาไม่จาเป็นต้องเห็นพ้องด้วย
บทความทางวิชาการ
ªÞҾѲ¹ ÍÑÁ¾ÐÇÑμñ ¹Ôμԡû¯ÔºμÑ Ô¡Òà Êӹѡ¡®ËÁÒÂ
การเปรียบเทียบกฎหมายที่มีผลบังคับใชในปจจุบัน ที่เกี่ยวกับการแกไขปญหาสถานการณโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร เปนที่ทราบกันดีวารัฐบาล พลเอก ประยุทธ จันทรโอชา ไดมีการประกาศสถานการณฉุกเฉิน๒ ตามพระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ไปเมื่อวันที่ ๒๕ มีนาคม ๒๕๖๓ ซึ่งอาจมีขอสังเกตในทางวิชาการวา พระราชกําหนดดังกลาวอาจจะเปนการใหอํานาจแกรัฐ โดยเบ็ ด เสร็ จ เด็ ด ขาดมากเกิ น ไป ๓ เพราะมี ก ารโอนอํ า นาจหน า ที่ ข องรั ฐ มนตรี ว า การกระทรวง ตามกฎหมาย หรือทีเ่ ปนผูร กั ษาการตามกฎหมาย หรือทีม่ อี ยูต ามกฎหมายทีเ่ กีย่ วของทัง้ หมด ๔๐ ฉบับ โอนมาเปนอํานาจหนาทีข่ องนายกรัฐมนตรีเปนการชัว่ คราว แมจะเปนเพียงในสวนทีเ่ กีย่ วกับการอนุญาต อนุมตั ิ สัง่ การบังคับบัญชา หรือชวยในการปองกัน แกไข ปราบปราม ระงับยับยัง้ ในสถานการณฉกุ เฉิน หรือฟน ฟูหรือชวยเหลือประชาชนเทานัน้ ก็ตาม๔ การประกาศใชพระราชกําหนดดังกลาว ยอมกอใหเกิด ผลตอกลไกในการตรวจสอบและควบคุมรัฐในทางการเมือง๕ ดวยเหตุนี้ทําใหหลายฝายอาจเกิด การตัง้ คําถามวา พระราชบัญญัตโิ รคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ ทีม่ ผี ลบังคับใชอยูแ ลวนัน้ เพียงอยางเดียวไมสามารถ นํามาใชแกปญหาสถานการณโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ ที่กําลังระบาดในขณะนี้ไดเพียงพอ หรือไม อยางไร ผูเขียนเห็นวา การประกาศใชพระราชกําหนดดังกลาว มีแงดีในมุมของการทําให เกิดความรวดเร็วในการบริหารประเทศในแงของการรวมอํานาจในการตัดสินใจ และสามารถเสริม การทํางานบางอยางทีก่ ารบังคับใชพระราชบัญญัตโิ รคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ เพียงอยางเดียวนัน้ ไมสามารถ ทําใหการแกไขปญหาเกิดความสมบูรณและทันทวงที ยกตัวอยางที่เห็นไดชัดคือ การหามออกนอก เคหสถานทั่วราชอาณาจักร หรือการประกาศเคอรฟวส๖ นิติกรปฏิบัติการ สํานักกฎหมาย นม. (มธ.), นบท., LL.M. UNIVERSITY OF BRISTOL ประกาศสถานการณฉุกเฉิน ในทุกเขตทองที่ทั่วราชอาณาจักร Retrieved April 17, 2020 from http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2563/E/069/T_0001.PDF ๓ กรุงเทพธุรกิจ. (2563). พระราชกําหนดฉุกเฉินโควิด ‘รัฐประหารเงียบ’ Retrieved April 17, 2020 from https://www.bangkokbiznews.com/news/detail/872948 ๔ มาตรา ๗ แหงพระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ๕ สราวุธ ทับทอง. (2563). ความทาทายครั้งใหมกับการใช พ.ร.ก.ฉุกเฉิน จัดการโรคระบาดเปนครั้งแรก. Retrieved April 17, 2020 from https://themomentum.co/thailand-state-of-emergency-fight-covid-19/ ๖ มติชนออนไลน. (2563).ชํานาญ เทียบ พ.ร.บ.โรคติดตอฯ กับ พรก.ฉุกเฉิน ความเหมือนหรือตาง ในวิกฤตโควิด-19. Retrieved April 17, 2020 from https://www.matichon.co.th/politics/news_2121474 ๑ ๒
๔๑
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
สิ่งที่ผูเขียนตองการเนนยํ้า คือ ขอบเขตของการใชอํานาจและการประกาศใชพระราชกําหนด ดังกลาว ก็มีขอพึงระวังและควรตองพิจารณาดวยความละเอียดรอบคอบหลายประการดวยกัน ขอควรพิจารณาประการแรก คือ คณะกรรมการตามพระราชกําหนดการบริหารราชการ ในสถานการณ ฉุ ก เฉิ น พ.ศ. ๒๕๔๘ ซึ่ ง ต อ ไปในบทความนี้ จ ะเรี ย กว า พระราชกํ า หนดฉุ ก เฉิ น มีความแตกตางจากคณะกรรมการโรคติดตอแหงชาติ โดย “คณะกรรมการโรคติดตอแหงชาติ” ตามพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ มีจํานวนทั้งหมด ๓๐ คน ในขณะที่พระราชกําหนดฉุกเฉิน มี “คณะกรรมการบริหารสถานการณฉกุ เฉิน” จํานวน ๑๙ คน คณะกรรมการทัง้ ๒ คณะจะมีตาํ แหนง ที่เหมือนกันเพียงแค ๕ ตําแหนง คือ ปลัดกระทรวงกลาโหม ปลัดกระทรวงการตางประเทศ ปลัดกระทรวงมหาดไทย ผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ และอธิบดีกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย ทําใหเกิดขอสังเกตวาการประกาศใชพระราชกําหนดฉุกเฉินนั้นทําใหองคประกอบของบุคคลที่มาเปน คณะกรรมการนั้นขาดบุคลากรที่มีความรูความเชี่ยวชาญทางดานการแพทยและการสาธารณสุขไป หรือไม เพราะคณะกรรมการโรคติดตอแหงชาติตามพระราชบัญญัตโิ รคติดตอนั้น รวมไปถึงกรรมการ ซึ่งมาจากผูแทนแพทยสภา ผูแทนสภาการพยาบาล ผูแทนสภาเทคนิคการแพทย และผูแทนสมาคม โรงพยาบาลเอกชน กรรมการผูทรงคุณวุฒิที่เปนผูมีความรู ความเชี่ยวชาญ และมีประสบการณ ในดานการสาธารณสุข การควบคุมโรค และดานอื่นที่เปนประโยชนในการปองกันและควบคุมโรค เปนอยางดี โดยมีรัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุขเปนประธานกรรมการ๗ ดังกลาว ขอพิจารณาประการที่สอง คือ การใชพระราชกําหนดฉุกเฉินนั้นมีที่มาจากสถานการณ ความไมสงบในจังหวัดชายแดนภาคใต๘ ซึง่ ถูกออกแบบมาใหแกไขเรือ่ งปญหาความมัน่ คงและความสงบ ของรัฐเปนหลัก๙ ในขณะทีพ่ ระราชบัญญัตโิ รคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ เกิดขึน้ มาจากพืน้ ฐานเรือ่ งสิทธิมนุษยชน ระหวางประเทศ (International Human Rights Law) โดยที่ประเทศไทยใหสัตยาบัน (ratification) กติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights : ICESCR) เมื่อวันที่ ๕ กันยายน ๒๕๔๒ มีผลใชบังคับ วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ โดยมีประเทศที่เขารวมเปนภาคีในปจจุบันทั้งหมด ๑๗๐ ประเทศ๑๐
มาตรา ๑๑ แหงพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ ทวี สอดสอง. (2563). “ทวี”ชีส้ าระสําคัญกฎหมาย 2 ฉบับ เปรียบเทียบคณะกรรมการ พ.ร.บ.โรคติดตอ กับ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน. Retrieved April 17, 2020 from https://www.khaosod.co.th/special-stories/news_3823350 ๙ เลิศศักดิ์ ตนโต. (2557). ขอคิดบางประการ : กฎหมายการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน. Retrieved April 17, 2020 from http://public-law.net/publaw/view.aspx?id=1928 ๑๐ Wikipedia. Retrieved April 17, 2020 from https://en.wikipedia.org/wiki/International_Covenant_on_Civil_and_Political_Rights ๗ ๘
๔๒
บทความทางวิชาการ
พื้นที่สีนํ้าเงินบนแผนที่แสดงรายชื่อประเทศที่เขารวมเปนภาคี ของกติการะหวางประเทศวาดวย สิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม๑๑ เนือ้ หาของกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ไดมกี ารพูดถึง สิทธิตาง ๆ ทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม เชน สิทธิในการตัดสินใจดวยตนเอง (the right to self-determination)๑๒ สิทธิในการไมถูกเลือกปฏิบัติ (the right to non-discrimination)๑๓ สิทธิในการศึกษา (the right to education)๑๔ สิทธิในการทํางาน (the right to work)๑๕ และสิทธิทาง ดานสุขภาพ (the right to health)๑๖ โดยสิทธิทางดานสุขภาพตามกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิ ทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ขอ ๑๒. ไดบัญญัติไวดังตอไปนี้ “๑. รัฐภาคีแหงกติกานี้รับรองสิทธิของทุกคนที่จะมีสุขภาพกายและสุขภาพจิตตามมาตรฐาน สูงสุดเทาที่เปนได ๒. ขั้นตอนในการดําเนินการโดยรัฐภาคีแหงกติกานี้ เพื่อบรรลุผลในการทําใหสิทธินี้เปนจริง อยางสมบูรณจะตองรวมถึงสิ่งตาง ๆ ที่จําเปนเพื่อ (ก) การหาหนทางลดอัตราการตายของทารกกอนคลอดและของเด็กแรกเกิดและการพัฒนาทีม่ ี ประโยชนตอสุขภาพของเด็ก (ข) การปรับปรุงในทุกดานของสุขลักษณะทางสิ่งแวดลอมและอุตสาหกรรม สหประชาชาติ. STATUS OF RATIFICATION INTERACTIVE DASHBOARD. Retrieved April 17, 2020 from https://indicators.ohchr.org/ ๑๒ ขอ ๑ แหงกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ๑๓ ขอ ๒ แหงกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ๑๔ ขอ ๑๓ และขอ ๑๔ แหงกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ๑๕ ขอ ๖ และขอ ๗ แหงกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ๑๖ ขอ ๑๒ แหงกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ๑๑
๔๓
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
(ค) การปองกัน รักษาและควบคุมโรคระบาด โรคประจําถิ่น โรคจากการประกอบอาชีพ และโรคอื่น ๆ (ง) การสรางสภาวะที่ประกันบริการทางแพทย และการใหการดูแลรักษาพยาบาลแกทุกคนใน กรณีเจ็บปวย”๑๗ เมื่อประเทศไทยไดมีพันธกรณีตามกติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม ในเรื่องเกี่ยวกับการปองกัน รักษาและควบคุมโรคระบาดนี้เอง ทําใหรัฐจําตองมี การอนุวัติการ (Implementation) กลาวคือ การตราเปนกฎหมายภายในประเทศ (National Laws) เกิดเปนพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ ซึ่งมีบทบาทสําคัญเปนอยางมากในการควบคุมโรค ติดตอตัง้ แตในอดีต เชน โรคซารส (SARS) จนกระทัง่ ถึงปจจุบนั ทีม่ สี ถานการณการระบาดของโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) แตเนื่องจากในปจจุบันรัฐบาลมีการประกาศใชสถานการณฉุกเฉินตามพระราชกําหนดการ บริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ จึงทําใหเห็นวาเนื้อหาบางประการมีความทับซอน กับพระราชบัญญัตโิ รคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ ดังนัน้ ผูเ ขียนจึงไดศกึ ษาเปรียบเทียบความแตกตางระหวาง กฎหมายทัง้ สองฉบับในการปองกัน รักษา และควบคุมโรคระบาดในกรณีทเี่ กีย่ วของกับโรคติดเชือ้ ไวรัส โคโรนา ๒๐๑๙ ทั้งนี้ เพื่อใหเกิดความเขาใจในกฎหมายทั้งสองฉบับ ดังนี้
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหาร พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ราชการในสถานการณ พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) ฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ มาตรา ๙ (๑) หามมิใหบคุ คลใด -ไมมี(๑) หามบุคคลใดออกนอก ออกนอกเคหสถานภายใน เคหสถานภายในระยะเวลา ระยะเวลาที่กําหนด เวนแต ที่กําหนด จะไดรบั อนุญาตจากพนักงาน เจาหนาที่ หรือเปนบุคคลซึ่ง ไดรับยกเวน (๒) หามไมใหมีการชุมนุม -ไมมีมาตรา ๙ (๒) ห า มมิ ใ ห มี หรือมั่วสุมกัน ณ ที่ใด ๆ การชุ ม นุ ม หรื อ มั่ ว สุ ม กั น ณ ที่ใด ๆ หรือกระทําการใด อั น เ ป น ก า ร ยุ ย ง ใ ห เ กิ ด ความไมสงบเรียบรอย
ขอสังเกต -
-
กระทรวงการตางประเทศ. กติการะหวางประเทศวาดวยสิทธิทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม. Retrieved April 17, 2020 from http://humanrights.mfa.go.th/upload/pdf/icescrt.pdf ๑๗
๔๔
บทความทางวิชาการ
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหารราชการ พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) พ.ศ. ๒๕๔๘
ขอสังเกต
(๓) ห า มการเสนอข า ว อันอาจทําใหประชาชนเกิด ความหวาดกลัวหรือเจตนา บิ ด เบื อ นข อ มู ล ข า วสาร ทํ า ให เ กิ ด ความเข า ใจผิ ด ใ น ส ถ า น ก า ร ณ ฉุ ก เ ฉิ น จนกระทัง่ ความมัน่ คงของรัฐ
-ไมม-ี
มาตรา ๙ (๓) ห า มการ เสนอขาว การจําหนายหรือ ทํ า ให แ พร ห ลายซึ่ ง หนั ง สื อ สิ่ ง พิ ม พ หรื อ สื่ อ อื่ น ใดที่ มี ข อ ค ว า ม อั น อ า จ ทํ า ใ ห ประชาชนเกิดความหวาดกลัว หรือเจตนาบิ ด เบื อ นข อ มู ล ขาวสารทําใหเกิดความเขาใจผิด ในสถานการณฉกุ เฉินจนกระทบ ตอความมั่นคงของรัฐ หรือ ความสงบเรี ย บร อ ยหรื อ ศีลธรรมอันดีของประชาชน ทั้ ง ในเขตพื้ น ที่ ที่ ป ระกาศ สถานการณ ฉุ ก เฉิ น หรื อ ทั่วราชอาณาจักร
-
(๔) ห า มการใช เ ส น ทาง ค ม น า ค ม ห รื อ ก า ร ใ ช ยานพาหนะหรือกําหนดเงือ่ นไข การใช เ ส น ทางคมนาคม หรือการใชยานพาหนะ
- มี ก า ร กํ า ห น ด เงื่อ นไขการใช ย าน พาหนะ กล า วคื อ ควบคุ ม โรคติ ด ต อ ประจําดานควบคุม โรคติ ด ต อ ระหว า ง ประเทศ (มาตรา ๓๙) - ใหเจาของพาหนะ หรือผูควบคุม
มาตรา ๙ (๔) หามการใช เส น ทางคมนาคมหรื อ การ ใชยานพาหนะ หรือกําหนด เงื่ อ นไขการใช เ ส น ทาง คมนาคมหรือการใชยานพาหนะ
-
๔๕
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหารราชการ พ.ร.บ. โรคติ ด ต อ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๕๘ พ.ศ. ๒๕๔๘ ขอกําหนดโดยยอ) พ า ห น ะ ที่ เ ข า ม า ในราชอาณาจั ก ร จากทองที่หรือเมือง ทานัน้ ดําเนินการตาม เงื่อ นไขที่กํา หนดไว (มาตรา ๔๐)
ขอสังเกต
(๕) ห า มการใช อ าคาร มาตรา ๓๔ (๗) มาตรา ๙ (๕) ห า มการ หรื อ เข า ไปอยู ห รื อ อยู ใ น หามผูใดเขาไปหรือ ใช อ าคาร หรื อ เข า ไปหรื อ ออกจากที่ เ อกเทศ อยูในสถานที่ใด ๆ สถานที่ใด ๆ เวนแตไดรับอนุญาต จากเจ า พนั ก งาน ควบคุ ม โรคติ ด ต อ (๘) เข า ไปในบ า น โรงเรื อ น สถานที่ หรือพาหนะที่มีหรือ สงสัยวามีโรคติดตอ อั น ตรายหรื อ โรค ระบาดเกิ ด ขึ้ น เพื่ อ เฝ า ระวั ง ป อ งกั น และควบคุ ม มิ ใ ห มี การแพรของโรค
-
(๖) ใหอพยพประชาชนออก จากพืน้ ทีท่ กี่ าํ หนดเพือ่ ความ ปลอดภัยของประชาชนหรือ ห า มผู ใ ดเข า ไปอยู ใ นพื้ น ที่ ที่กําหนด
-ไมมี-
มาตรา ๙ (๖) ให อ พยพ ประชาชนออกจากพื้ น ที่ ทีก่ าํ หนดเพือ่ ความปลอดภัย ของประชาชนดั ง กล า ว หรือหามผูใดเขาไปในพื้นที่ ที่กําหนด
-
(๗) การเฝาระวังโรคติดตอ
มาตรา ๓๑ - ๓๓
-ไมมี-
๔๖
-
บทความทางวิชาการ
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหารราชการ พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) พ.ศ. ๒๕๔๘ -ไมมีการบัญญัติไว (๘) ใหผูที่เปนหรือมีเหตุอัน มาตรา ๓๔ (๑) เปนการเฉพาะควรสงสัยวาเปนโรคติดตอ หรื อ ผู ที่ เ ป น ผู สั ม ผั ส โรค หรือเปนพาหะ มารับการตรวจ หรื อ รั ก ษา หรื อ รั บ การ ชันสูตรทางการแพทย และ อาจดําเนินการโดยการแยก กัก กักกัน หรือคุมไวสังเกต ณ สถานที่ซ่ึงเจาพนักงาน ควบคุมโรคติดตอกําหนด -ไมม-ี (๙) ใหผูที่มีความเสี่ยงที่จะ มาตรา ๓๔ (๒) ติดโรคไดรับการสรางเสริม ภูมิคุมกันโรค
ขอสังเกต -
-
(๑๐) ใหนําศพหรือซากสัตว ซึ่ ง ตายหรื อ มี เ หตุ อั น ควร สงสัยวาตายดวยโรคติดตอ อันตรายหรือโรคระบาดไป รั บ การตรวจ หรื อ จั ด การ ทางการแพทย
มาตรา ๓๔ (๓)
-ไมม-ี
-
(๑๑) กํ า จั ด ความติ ด โรค หรือทําลายสิ่งใด ๆ ที่มีเชื้อ โรคติดตอ หรือมีเหตุอนั ควร สงสัยวามีเชื้อโรคติดตอ (๑๒) หามผูใดกระทําการ หรือดําเนินการใด ๆ ซึ่งอาจ ก อ ให เ กิ ด สภาวะที่ ไ ม ถู ก สุขลักษณะซึ่งอาจเปนเหตุ ให โ รคติ ด ต อ อั น ตรายหรื อ โรคระบาดแพรออกไป
มาตรา ๓๔ (๔)
-ไมม-ี
-
มาตรา ๓๔ (๖)
-ไมม-ี
-
๔๗
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
อํานาจในการออก พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) เพือ่ ปฏิบตั กิ ารใหเปนไป (๑๓) การรายงานตัว ตามพระราชบัญญัตนิ ี้ ใ ห เ จ า พ นั ก ง า น ควบคุ ม โรคติ ด ต อ มี อํ า นาจมี ห นั ง สื อ เรียกบุคคลใด ๆ มา ให ถ อ ยคํ า หรื อ แจ ง ข อ เท็ จ จริ ง หรื อ ทํ า คําชี้แจงเปนหนังสือ หรื อ ให ส ง เอกสาร ห รื อ ห ลั ก ฐ า น ใ ด เพื่อตรวจสอบหรือ เพื่อใชประกอบการ พิจารณา (มาตรา ๔๕ (๑))
พ.ร.ก. การบริหารราชการ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ในกรณีท่สี ถานการณฉุกเฉิน นายกรั ฐ มนตรี มี อํ า นาจ ออกขอกําหนดประกาศให พนักงานเจาหนาที่มี อํ า นาจ ออกคําสั่งเรียกใหบุคคลใด มารายงานตัวตอ พนักงาน เจาหนาที่หรือมาใหถอยคํา หรื อ ส ง มอบเอกสารหรื อ หลั ก ฐานใดที่เกี่ยวเนื่องกับ สถานการณฉุกเฉิน (มาตรา ๑๑(๒))
(๑๔) การเขาออกตรวจคน เ พื่ อ ป ฏิ บั ติ ก า ร ใ ห เ ป น ไ ป ต า ม เคหสถาน พระราชบั ญ ญั ติ น้ี ใหเจาพนักงานควบคุม โรคติ ด ต อ มี อํ า นาจ เข า ไปในพาหนะ อาคาร หรือสถานทีใ่ ด ๆ ใ น เ ว ล า ร ะ ห ว า ง พระอาทิตยขึ้นและ พระอาทิตยตก หรือ ในเวลาทําการของ อาคารหรือสถานทีน่ น้ั เพื่อตรวจสอบ
ในกรณีทสี่ ถานการณฉกุ เฉิน น า ย ก รั ฐ ม น ต รี มี อํ า น า จ ออกข อ กํ า หนดประกาศ ใ ห พ นั ก ง า น เ จ า ห น า ที่ มี อํ า นาจออกคํ า สั่ ง ตรวจค น รื้อ ถอน หรือทําลายซึง่ อาคาร สิ่งปลูกสราง หรือสิ่งกีดขวาง ตามความจํ า เป น ในการ ป ฏิ บั ติ ห น า ที่ เ พื่ อ ร ะ งั บ เหตุ ก ารณ ร า ยแรงให ยุ ติ โดยเร็วและหากปลอยเนิ่นชา จะทําใหไมอาจระงับเหตุการณ ไดทนั ทวงที (มาตรา ๑๑ (๔))
๔๘
ขอสังเกต -
-
บทความทางวิชาการ
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหารราชการ พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) พ.ศ. ๒๕๔๘ หรือควบคุมใหเปนไป ตามพระราชบัญญัตนิ ้ี (มาตรา ๔๕ (๒))
ขอสังเกต
(๑๕) สั่งปดตลาด สถานที่ ประกอบหรื อ จํ า หน า ย อาหาร สถานที่ ผ ลิ ต หรื อ จําหนาย เครื่องดื่ม โรงงาน สถานทีช่ มุ นุมชน โรงมหรสพ สถานศึกษา หรือสถานทีอ่ น่ื ใด ไวเปนการชั่วคราว
เ ฉ พ า ะ ใ น ก ร ณี ที่ มี เ ห ตุ จํ า เ ป น เ ร ง ด ว นเพื่ อ เป น การ ปองกันการแพรของ โรคติ ด ต อ อั น ตราย ห รื อ โ ร ค ร ะ บ า ด (มาตรา ๓๕ (๑.))
-ไมมีการบัญญัติไว เปนการเฉพาะ-
(๑๖) สั่ ง ให ผู ที่ เ ป น หรื อ มี เหตุ อั น ควรสงสั ย ว า เป น โรคติดตออันตรายหรือโรค ระบาดหยุดการประกอบอาชีพ เปนการชั่วคราว
เฉพาะในกรณี ที่ มี เหตุ จํ า เป น เร ง ด ว น เพื่อเปนการปองกัน การแพร ข องโรค ติดตออันตรายหรือ โรคระบาด (มาตรา ๓๕ (๒.))
-ไมมีการบัญญัติไว เปนการเฉพาะ-
-
(๑๗) สั่งหามผูที่เปนหรือมี เหตุ อั น ควรสงสั ย ว า เป น โรคติดตออันตรายหรือโรค ระบาดเข า ไปในสถานที่ ชุมนุมชน โรงมหรสพ สถานศึกษา หรือสถานที่อื่นใด
เฉพาะในกรณี ที่ มี เหตุ จํ า เป น เร ง ด ว น เพื่อเปนการปองกัน การแพร ข องโรค ติดตออันตราผหรือ โรคระบาด (มาตรา ๓๕ (๓.))
-ไมมีการบัญญัติไว เปนการเฉพาะ-
-
(๑๘) ประกาศใหพนักงาน เจาหนาที่มีอํานาจจับกุม
-ไมม-ี
ในกรณีที่สถานการณฉุกเฉิน
-
๔๙
-
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหารราชการ พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) พ.ศ. ๒๕๔๘ และควบคุ ม ตั ว บุ ค คลที่ ให น ายกรั ฐ มนตรี มี อํานาจ สงสัยวาจะเปนผูรวมกระทํา ออกขอกําหนด (มาตรา ๑ (๑)) การให เ กิ ด สถานการณ ฉุ ก เ ฉิ น ห รื อ เ ป น ผู ใ ช ผู โ ฆษณาผู ส นั บ สนุ น การ กระทําเชนวานั้น
ขอสังเกต
(๑๙) ประกาศใหพนักงาน เจ า หน า ที่ มี อํ า นาจออก คํ า สั่ ง ตรวจสอบจดหมาย หรือการสื่อสารดวยวิธีการ อืน่ ใด ตลอดจนการสัง่ ระงับ การติดตอสื่อสารใด (๒๐) ประกาศห า มมิ ใ ห กระทําการใด ๆ หรือสั่งให กระทําการใด ๆ เทาทีจ่ าํ เปน แก ก ารรั ก ษาความมั่นคง ของรั ฐ ความปลอดภั ย ของประเทศ หรื อ ความ ปลอดภัยของประชาชน
-ไมมี-
ในกรณีที่สถานการณฉุกเฉิน ให น ายกรั ฐ มนตรี มี อํ า นาจ ออกขอกําหนด (มาตรา ๑๑ (๕))
-ไมมี-
ในกรณีที่สถานการณฉุกเฉิน ผูเขียนมีความเห็น ให น ายกรั ฐ มนตรี มี อํ า นาจ วาขอกําหนดขอนี้มี ออกขอกําหนด (มาตรา ๑๑ (๖)) ความหมายกวางมาก สามารถใชไดอยาง ค ร อ บ จั ก ร ว า ล ใ น ก ร ณี ที่ ไ ม มี ขอกําหนดเปนการ เฉพาะตาม พ.ร.ก. การบริหารราชการ ในสถานการณฉกุ เฉิน เช น สั่ ง ป ด ตลาด เป น ต น สามารถ ใชมาตรา ๑๑ (๖) นี้ได
(๒๑) ประกาศใหพนักงาน เจาหนาทีม่ อี าํ นาจออกคําสัง่ ห า มมิ ใ ห ผู ใ ดออกไปนอก ราชอาณาจักร และ
-ไมมี-
ในกรณีที่สถานการณฉุกเฉิน ให น ายกรั ฐ มนตรี มี อํ า นาจ ออกขอกําหนด
๕๐
-
-
บทความทางวิชาการ
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหารราชการ พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) พ.ศ. ๒๕๔๘ (มาตรา ๑๑ (๗) และ (๘) ป ร ะ ก า ศ ใ ห พ นั ก ง า น ตามลําดับ) เจาหนาที่มีอํานาจสั่งการ ใหคนตางดาวออกไปนอก ราชอาณาจักร (๒๒) ออกคําสั่งใหใชกําลัง ทหารเพือ่ ชวยเจาหนาทีฝ่ า ย ปกครองหรื อ ตํ า รวจระงั บ เหตุ ก ารณ ร า ยแรง หรื อ ควบคุมสถานการณใหเกิด ความสงบโดยดวน (๒๓) โทษทางกฎหมาย
๑๘
ขอสังเกต
-ไมม-ี
ในกรณีที่สถานการณฉุกเฉิน ใหนายกรัฐมนตรีมอี าํ นาจออก ขอกําหนด (มาตรา ๑๑ (๑๐))
-
-มีโทษทางกฎหมาย ขึ้ น อ ยู กั บ ค ว า ม ร า ยแรงของแต ล ะ ฐานความผิด (มาตรา ๔๙ - ๕๗) -บางฐานความผิด มีแตโทษปรับอยางเดียว เ ช น ม า ต ร า ๓ ๕ “ ผู ใ ด ไ ม อํ า น ว ย ค ว า ม ส ะ ด ว ก แ ก เจาพนักงานควบคุม โรคติ ด ต อ หรื อ เจ า พนั ก งานท อ งถิ่ น ตามมาตรา ๓๘ ตอง ระวางโทษปรั บ ไม เกินสองหมืน่ บาท”๑๘
ระวางโทษจํ า คุ ก ไม เ กิ น สองป หรื อ ปรั บ ไม เ กิ น สี่ ห มื่ น บาท หรื อ ทั้ ง จํ า ทั้ ง ป รั บ ( ม า ต ร า ๑ ๘ )
โดยภาพรวมแล ว พ.ร.ก. การบริหาร ราชการในสถาน การณ ฉุ ก เฉิ น ดู มี โทษที่ รุ น แรงกว า เพราะไมวาจะเปน การกระทําความผิด ฐานความผิ ด ใด โทษทางกฎหมาย ที่นํามาใชจะเปนไป ตามมาตรา ๑๘ ทั้ ง สิ้ น แต ใ นเรื่ อ ง ความผิดที่ดูจะสราง ความเสียหายรุนแรง ใหกับสถานการณ โรคระบาด พ.ร.บ. โรคติ ด ต อ มี ก าร กําหนดโทษทาง
มาตรา ๓๕ แหงพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘
๕๑
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
อํานาจในการออก พ.ร.ก. การบริหารราชการ พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) พ.ศ. ๒๕๔๘ -บางฐานความผิด มีโทษทางกฎหมาย สู ง ก ว า โ ท ษ ต า ม มาตรา ๑๘ ของ พ.ร.ก. การบริ ห าร ราชการในสถานการณ ฉุกเฉิน เชน มาตรา ๕๔ เจาของพาหนะหรือ ผู ค วบคุ ม พาหนะ ผู ใ ดไม ป ฏิ บั ติ ต าม คําสัง่ ของเจาพนักงาน ควบคุ ม โรคติ ด ต อ ตามมาตรา ๔๐ (๒) ตองระวางโทษ จํ า คุ ก ไม เ กิ น สองป ห รื อ ป รั บ ไ ม เ กิ น ห า แสนบาทหรื อ ทั้งจําทั้งปรับ -ความผิดตาม พระราชบั ญ ญั ติ นี้ ทีม่ โี ทษปรับสถานเดียว ห รื อ มี โ ท ษ จํ า คุ ก ไมเกินหนึ่งป ใหอธิบดีหรือผูซ ง่ึ อธิบดี มอบหมาย มีอํานาจ เปรียบเทียบได (มาตรา ๕๗)
๑๙
มาตรา ๔๐ (๒) แหงพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘
๕๒
ขอสังเกต กฎหมายไวสูงกวา เชน ในกรณีเจาของ ยานพาหนะไมยอม จั ด ใ ห พ า ห น ะ จอดอยู ณ สถานที่ ที่กําหนดใหจนกวา เจาพนักงานควบคุม โรคติ ด ต อ ประจํ า ด า นควบคุ ม โรค ติดตอระหวางประเทศ จะอนุญาตให ไ ปได ตามมาตรา ๔๐ (๒)๑๙
บทความทางวิชาการ
อํานาจในการออก พ.ร.บ. โรคติดตอ ขอกําหนด (สรุปสาระของ พ.ศ. ๒๕๕๘ ขอกําหนดโดยยอ) (๒๔) ขอยกเวนความรับผิด -ไมม-ี ของเจาหนาที่กรณีเปนการ กระทําทีส่ จุ ริต ไมเลือกปฏิบตั ิ และไมเกินสมควร แกเหตุ หรือไมเกินกวากรณีจําเปน
พ.ร.ก. การบริหารราชการ ในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ มาตรา ๑๗ พนักงานเจาหนาที่ แ ล ะ ผู มี อํ า น า จ ห น า ที่ เชนเดียวกับพนักงานเจาหนาที่ ตามพระราชกําหนดนีไ้ มตอ ง รับผิดทั้งทางแพง ทางอาญา หรือทางวินัย เนื่องจากการ ปฏิ บั ติ ห น า ที่ ใ นการระงั บ หรื อ ป อ งกั น การกระทํ า ผิ ด กฎหมาย หากเปนการกระทํา ที่สุจริต ไมเลือกปฏิบัติ และ ไม เ กิ น สมควรแก เ หตุ ห รื อ ไ ม เ กิ น ก ว า ก ร ณี จํ า เ ป น แต ไ ม ตั ด สิ ท ธิ ผู ไ ด รั บ ความ เ สี ย ห า ย ที่ จ ะ เ รี ย ก ร อ ง คาเสียหายจากทางราชการ ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว า ด ว ย ความรับผิดทางละเมิดของ เจาหนาที่
ขอสังเกต -
จากตารางเปรียบเทียบขางตน แสดงใหเห็นวากฎหมายทั้งสองฉบับมีลักษณะที่เหมือนกัน กลาวคือ เปนกฎหมายที่มีการจํากัดสิทธิเสรีภาพของประชาชนบางประการเพื่อใหความรายแรง ของสถานการณการแพรระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ บรรเทาลงจนกลับสูสถานการณปกติ ในเร็ววัน เพื่อประโยชนทางดานสุขภาพและชีวิตของประชาชนทุกคน หากแตพระราชกําหนด การบริหารราชการในสถานการณฉกุ เฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ นัน้ จะมีการจํากัดในการเสนอขาว อันอาจทําให ทําใหเกิดความเขาใจผิดในสถานการณฉุกเฉิน หรือขาวที่มีผลตอความมั่นคงของรัฐ และรัฐยังมีอํานาจ
๕๓
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
ตรวจสอบและสั่งระงับการติดตอสื่อสารไดอีกดวย ซึ่งทั้งสองเรื่องมิไดมีการระบุไวในพระราชบัญญัติ โรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ แตอยางใด นอกจากพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ จะไมมีการออกขอกําหนดเรื่องขาวสารและ การตรวจสอบยับยั้งการสื่อสารดังกลาวแลว อาจพิจารณาไดวาพระราชบัญญัติโรคติดตอ พ.ศ. ๒๕๕๘ จะมีการกําหนดขอบเขตของขอกําหนดตาง ๆ ใหมีขอบเขตที่แคบกวาพระราชกําหนดการบริหาร ราชการในสถานการณฉกุ เฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ กลาวคือ โดยสวนใหญมกี ารระบุวตั ถุประสงคของขอกําหนด ใหมขี อบเขตทีแ่ นนอนและชัดเจนมาก ดังเชน การใชคาํ วา “เพือ่ ประโยชนในการปองกันและควบคุม โรคติดตอ” หรือ “เพือ่ ปฏิบตั กิ ารใหเปนไปตามพระราชบัญญัตนิ ”ี้ (พระราชบัญญัตโิ รคติดตอ) เปนตน ดังนั้น แมการใชกฎหมายทั้งสองฉบับดังกลาวจะถือวาเปนการชวยสงเสริมการทํางานในการ แกไขปญหาสถานการณโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ ก็ตาม กลาวคือ เปนการเขามาเสริมมาตรการ ที่ พ ระราชบั ญ ญั ติ โ รคติ ด ต อ ฯ นั้ น ไม มี ก ารกํ า หนดไว แต สิ่ ง ที่ พึ ง ระวั ง คื อ การใช อํ า นาจตาม พระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉินฯ นั้นจะตองไมเปนการลิดรอนสิทธิของ ประชาชนที่มากเกินไป หลักกฎหมายดังกลาวจะตองเปนไปตามหลักการไดสัดสวน (principle of proportionality)๒๐ และเปนการใชอํานาจตามกฎหมายเพื่อแกปญหาไดตรงจุดเทาที่มีความจําเปน และสมควร เพราะดังที่กลาวมาแลวขางตนวาปรัชญาและที่มาของกฎหมายทั้งสองฉบับนั้นมีความ แตกตางกันอยูมากเลยทีเดียว เพื่อใหการศึกษาเกี่ยวกับเรื่องดังกลาว มีความสมบูรณและครอบคลุมยิ่งขึ้น ผูเขียนจึงคนควา และศึกษากรณีศึกษาในตางประเทศที่มีการแกไขปญหาสถานการณโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ โดยไดมีการสืบคนกฎหมายของสหราชอาณาจักร พบวา ปจจุบันสหราชอาณาจักรเพิ่งจะมีการตรา พระราชบัญญัติไวรัสโคโรนา (Coronavirus Act 2020) โดยพระราชบัญญัติดังกลาวมีการลง พระปรมาภิไธยเพื่อประกาศใชไปเมื่อวันที่ ๒๕ มีนาคม ๒๕๖๓๒๑ ที่ผานมา กฎหมายนี้จะมีผลใชบังคับ เปนระยะเวลา ๒ ป๒๒ แตอาจสิน้ ผลกอนระยะเวลาดังกลาวหรือมีการขยายระยะเวลาตอไปอีกไดขนึ้ อยู กับสถานการณ๒๓ โดยพระราชบัญญัตดิ งั กลาวมีวตั ถุประสงค คือ เพือ่ ใหอาํ นาจเพิม่ เติมแกรฐั บาลในการ ลดการแพรกระจายของไวรัส เพื่อลดภาระการจัดหาทรัพยากรและการบริหารในหนวยงานของรัฐ
วรดนู วิจาระนันนท. (2548). หลักความไดสัดสวนในระบบกฎหมายไทย. Retrieved April 17, 2020 from https://www.car.chula.ac.th/display7.php?bib=b1720275/ ๒๑ Coronavirus Act 2020. (2020). Retrieved April 17, 2020 from https://services.parliament.uk/bills/201921/coronavirus.html ๒๒ Coronavirus Act 2020. (2020). Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/89 ๒๓ Coronavirus Act 2020. (2020). Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/90 ๒๐
๕๔
บทความทางวิชาการ
และเพื่ อ จํ า กั ด ผลกระทบของการขาดแคลนพนั ก งานที่ มี ศั ก ยภาพในการให บ ริ ก ารสาธารณะ ๒๔ โดยกอนหนาทีจ่ ะมีการประกาศใชพระราชบัญญัตดิ งั กลาว สหราชอาณาจักรไดมกี ารบังคับใชกฎหมาย ที่เกี่ยวของกับการแกไขปญหาสถานการณโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ อยูแลวคือ พระราชบัญญัติ การสาธารณสุข (การควบคุมโรค) ค.ศ. ๑๙๘๔ (Public Health (Control of Disease) Act 1984) และพระราชบัญญัติการดูแลสุขภาพและสังคม ค.ศ. ๒๐๐๘ (Health and Social Care Act 2008)๒๕ ตอมาเมือ่ วันที่ ๑๐ กุมภาพันธ ๒๕๖๓ ประเทศอังกฤษมีการออกกฎหมายลําดับรองเปนระเบียบวาดวย การคุมครองสุขภาพ (ไวรัสโคโรนา) ๒๐๒๐ ซึ่งมีการออกขอกําหนดสั่งปดกิจการชั่วคราว เชน รานอาหาร โรงแรม รานสปา รานทําผม โรงภาพยนตร เปนตน๒๖ และหามเดินทางออกนอกที่พัก โดยไมมเี หตุผลอันสมควรในระหวางชวงระยะเวลาฉุกเฉินนี้ ตัวอยางเหตุผลอันสมควร ไดแก การจัดซือ้ สิ่งจําเปนพื้นฐาน (อาหาร ยารักษาโรค นํ้า ฯลฯ) การบริจาคเลือด การออกกําลังกายตามลําพัง หรือกับสมาชิกในครอบครัว การรับการบริการทางการแพทย เปนตน โดยขอกําหนดหามออกจากทีพ่ กั นี้ จะไมใชกับคนไรบาน (homeless)๒๗ ประเด็นที่นาสนใจ คือ สหราชอาณาจักรไมไดมีการการนําพระราชบัญญัติสถานการณฉุกเฉิน ค.ศ. ๒๐๐๔ (Civil Contingencies Act 2004 (‘CCA’)) ซึ่งออกแบบมาสําหรับเหตุการณฉุกเฉิน ที่ ร า ยแรงที่ สุ ด ซึ่ ง ให อํ า นาจแก รั ฐ มนตรี ม าใช ๒๘ แม โ รคติ ด เชื้ อ ไวรั ส โคโรนาจะอยู ใ นคํ า นิ ย าม ของคําวา “เหตุการณหรือสถานการณ” ที่เปนอันตรายตอสวัสดิภาพของมนุษย ตามมาตรา ๑๙๒๙ ของพระราชบัญญัตสิ ถานการณฉกุ เฉินก็ตาม อาจเปนเพราะพระราชบัญญัตดิ งั กลาวมีขอ จํากัดในเรือ่ ง ของระยะเวลาจํากัดในการบังคับใชกฎในสถานการณฉกุ เฉินทีจ่ ะมีเพียง ๓๐ วัน แตสามารถขยายระยะเวลา ไดโดยสภา๓๐ แตในอีกนัยหนึ่งการไมใชพระราชบัญญัติดังกลาวอาจเปนสาเหตุใหรัฐบาลอังกฤษ ถูกวิพากษวจิ ารณเรือ่ งความลาชาในการจัดการแกไขปญหาสถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ nstitute for Government. (2020). Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from https://www.instituteforgovernment.org.uk/explainers/coronavirus-act ๒๕ Health and Social Care Act 2008. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2008/14/contents ๒๖ The Health Protection (Coronavirus, Restrictions) (England) Regulations 2020. (2020). Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/uksi/2020/350/schedule/2/made ๒๗ The Health Protection (Coronavirus, Restrictions) (England) Regulations 2020. (2020). Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/uksi/2020/350/regulation/6/made ๒๘ Laura Kuenssberg. (2020). Coronavirus: Emergency touches every part of UK life Retrieved April 17, 2020 from https://www.bbc.com/news/uk-politics-52012378 ๒๙ Article 19 of Civil Contingencies Act 2004. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2004/36/pdfs/ukpga_20040036_en.pdf ๓๐ Samuel Lovett. (2020). Coronavirus: What would a UK state of emergency look like and how long would it last? Retrieved April 17, 2020 from https://www.independent.co.uk/news/health/coronavirus-ukstate-emergency-nhs-covid-19-pandemic-boris-johnson-a9404816.html ๒๔
๕๕
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
ทั้งนี้ เพื่อใหเกิดความเขาใจที่กระจางขึ้น ผูเขียนจึงไดศึกษาคํานิยาม ของเหตุการณหรือ สถานการณฉกุ เฉิน โดยทําการเปรียบเทียบคํานิยามดังกลาวตามทีป่ รากฎในพระราชบัญญัตสิ ถานการณ ฉุกเฉิน ค.ศ. ๒๐๐๔ (Civil Contingencies Act 2004 (‘CCA’)) กับ พระราชกําหนดการบริหาร ราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ดังนี้ ตารางเปรียบเทียบพระราชบัญญัติสถานการณฉุกเฉิน ค.ศ. ๒๐๐๔ ของสหราชอาณาจักร กับพระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ของประเทศไทย
คํานิยาม “เหตุการณหรือสถานการณฉุกเฉิน” พ.ร.บ. สถานการณฉุกเฉิน ค.ศ. ๒๐๐๔ ของสหราชอาณาจักร “มาตรา ๑๙ ความหมายของคําวา ฉุกเฉิน (๑.) ในสวนนี้ ฉุกเฉิน หมายถึง (ก) เหตุ ก ารณ ห รื อ สถานการณ ที่ เ ป น อั น ตรายต อ สวั ส ดิ ภ าพของมนุ ษ ย ใ น สหราชอาณาจักรหรือในสวนใดสวนหนึ่ง ของสหราชอาณาจักรหรือภูมิภาค หรือ (ข) เหตุการณหรือสถานการณเปนอันตราย ตอสิง่ แวดลอมของสหราชอาณาจักรหรือใน สวนใดสวนหนึง่ ของสหราชอาณาจักรหรือ ภูมิภาค หรือ (ค) สงคราม หรือการเกิดจลาจลทีเ่ ปนภัย ต อ ความมั่ น คงของสหราชอาณาจั ก ร (๒.) เพื่ อ วั ต ถุ ป ระสงค ข องมาตรา (๑)(ก) เหตุการณหรือสถานการณทเี่ ปนอันตรายเสียหาย ตอสวัสดิภาพของมนุษยก็ตอเมื่อมีการเกี่ยวของ หรือกอใหเกิด หรืออาจกอใหเกิดตอ (ก) ความสูญเสียชีวิตของมนุษย (ข) ความเจ็บปวยและการบาดเจ็บของมนุษย (ค) ความไรบาน ๓๑
พ.ร.ก. การบริหารราชการในสถานการณฉกุ เฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ของประเทศไทย “มาตรา ๔ ในพระราชกําหนดนี้ “สถานการณ ฉุ ก เฉิ น ” หมายความว า สถานการณ อั น กระทบหรื อ อาจกระทบต อ ความสงบเรียบรอยของประชาชนหรือเปนภัยตอ ความมัน่ คงของรัฐหรืออาจทําใหประเทศหรืสว นใด ส ว นหนึ่ ง ของประเทศตกอยู ใ นภาวะคั บ ขั น หรือมีการกระทําความผิดเกีย่ วกับการกอการราย ตามประมวลกฎหมายอาญา การรบหรือการสงคราม ซึ่ ง จํ า เป น ต อ งมี ม าตรการเร ง ด ว นเพื่ อ รั ก ษา ไวซึ่งการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมี พระมหากษัตริยท รงเปนประมุขตามรัฐธรรมนูญ แหงราชอาณาจักรไทย เอกราชและบูรณภาพ แหงอาณาเขต ผลประโยชนของชาติ การปฏิบัติ ตามกฎหมาย ความปลอดภัยของประชาชน การดํ า รงชี วิ ต โดยปกติ สุ ข ของประชาชน การคุมครองสิทธิเสรีภาพ ความสงบเรียบรอย หรื อ ประโยชน ส ว นรวม หรื อ การป อ งป ด หรื อ แก ไ ขเยี ย วยาความเสี ย หายจากภั ย พิ บั ติ สาธารณะอันมีมาอยางฉุกเฉินและรายแรง”๓๑
มาตรา ๔ แหงพระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘
๕๖
บทความทางวิชาการ
คํานิยาม “เหตุการณหรือสถานการณฉุกเฉิน” พ.ร.บ. สถานการณฉุกเฉิน ค.ศ. ๒๐๐๔ ของสหราชอาณาจักร
พ.ร.ก. การบริหารราชการในสถานการณฉกุ เฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ ของประเทศไทย
(ง) ความเสียหายตอทรัพยสิน (จ) การหยุดชะงักของการจัดหาเงิน อาหาร นํ้า พลังงาน หรือเชื้อเพลิง (ฉ) การหยุดชะงักของระบบการสื่อสาร (ช) การหยุดชะงักของสิ่งอํานวย ความสะดวกสําหรับการคมนาคม หรือ (ซ) การหยุดชะงักของการบริการที่ เกี่ยวของกับสุขภาพ”๓๑ นอกจากขอจํากัดเรือ่ งระยะเวลาบังคับใชแลว พระราชบัญญัตกิ ารบริหารราชการในสถานการณ ฉุกเฉิน ค.ศ. ๒๐๐๔ ของสหราชอาณาจักร ยังมีขอจํากัดในเรื่องของกฎที่ออกมาจะตองมีความจําเปน สําหรับวัตถุประสงคในการแกไขสถานการณฉุกเฉินเทานั้น กฎจะตองเปนไปตามหลักการไดสัดสวน และกฎไมสามารถปองกันการประทวงทางอุตสาหกรรม หรือการใชกําลังทหาร และไมสามารถแกไข ภาคที่สอง หรือ พระราชบัญญัติสิทธิมนุษยชน ค.ศ. ๑๙๙๘ อีกทั้งกฎดังกลาวไมสามารถเปลี่ยนแปลง วิธีพิจารณาคดีอาญา (มาตรา ๒๓(๔)(ง)) ซึ่งอาจเปนอีกเหตุผลหนึ่งที่ทําใหรัฐบาลหลีกเลี่ยงที่จะใช พระราชบัญญัติการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉินนี้ เพราะพระราชบัญญัติไวรัสโคโรนา (มาตรา ๕๓ และตารางที่ ๒๓) ไดมกี ารอนุญาตใหใชการเชือ่ มตอวิดที ศั น (video links) ในกระบวนการ พิจารณาทางศาล รวมทั้งในคดีอาญาไดดวย๓๒ แมวาเหตุผลตาง ๆ ขางตนอาจเปนเพียงขอสันนิษฐานที่ทําใหรัฐบาลอังกฤษไดมีการตรา กฎหมายไวรัสโคโรนาขึ้นมาเพิ่มเติม แตในทายที่สุดแลวประเด็นที่นาสนใจคือ พระราชบัญญัติไวรัส โคโรนานั้น ประกอบไปดวยเรื่องใดบางที่ไดรับการบัญญัติในกฎหมายฉบับดังกลาว และประเทศไทย ควรนําขอกฎหมายบางประการที่เหมาะสมกับบริบทของประเทศไทยมาเปนตัวอยางในการปรับปรุง พัฒนากฎหมายของประเทศไทยใหสามารถรับมือกับสถานการณที่เกิดขึ้นดวยหรือไม อยางไร Civil Contingencies Act 2004. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2004/36/pdfs/ukpga_20040036_en.pdf ๓๓ Andrew Blick and Clive Walker. (2020). Why did government not use the Civil Contingencies Act? Retrieved April 17, 2020 from https://www.lawgazette.co.uk/legal-updates/why-did-government-not-use-the-civilcontingencies-act/5103742.article ๓๒
๕๗
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
ดังนั้น ผูเขียนจึงขอนําสาระสําคัญบางประการที่นาสนใจของพระราชบัญญัติไวรัสโคโรนา มาเปนตัวอยางในการศึกษาในเรื่องสําคัญ ๆ ดังนี้ เรือ่ งทีน่ า สนใจทีไ่ ดรบั การบัญญัตใิ นกฎหมาย ๑. อํานาจในการออกคําสั่งการหยุดการ ทํางานชั่วคราวของทาเรือ ๒. อํานาจในการออกคําสั่งซึ่งเกี่ยวกับผูที่มี โอกาสติดเชื้อ ๓. อํานาจในการออกคําสั่งเกี่ยวกับการ จัดงาน การชุมนุม และสถานที่ ๔. อํานาจในการขอขอมูลที่เกี่ยวกับหวงโซ อุปทานอาหาร (Food Supply Chains) โดยหวงโซอุปทานอาหาร หมายถึง ระบบเคลื่อนยายอาหารจากผูผลิตหรือ เกษตรกร ไปยังลูกคาหรือผูบริโภค โดย ระหวางทางมี ผูดําเนินการ ผูจัดจําหนาย ผูขายปลีก และบุคคลที่เกี่ยวของมากมาย ที่ทําใหอาหารไปยังมือผูบริโภค๓๖
มาตราหรือเนือ้ หาโดยสังเขปของกฎหมาย มาตรา ๕๐๓๔ มาตรา ๕๑๓๕ มาตรา ๕๒ โดยตาราง ๒๒ ขอ ๕ กําหนดใหมี อํานาจในการสั่งหามการจัดงานหรือการชุมนุม ในกรณีที่มีการหยุดชะงัก หรือมีความเสี่ยงของ การหยุ ด ชะงั ก ของห ว งโซ อุ ป ทานอาหารไม ว า ทั้ ง หมดหรื อ บางส ว น หรื อ กรณี ที่ เ จ า หน า ที่ มี ความเห็นวาหวงโซอปุ ทานอาหารมีการหยุดชะงัก หรือมีความเสี่ยงของการหยุดชะงักทั้งหมดหรือ บางสวน เจาหนาที่มีอํานาจในการขอขอมูลจาก บุ ค คลที่ อ ยู ใ นหรื อ เกี่ ย วข อ งกั บ ห ว งโซ อุ ป ทาน อาหารได (มาตรา ๒๕)๓๗
๕. การสั่งปดสถานศึกษาและสถานที่เลี้ยงเด็ก (Childcare) เปนการชั่วคราว ๖. การจายเงินคาจางในขณะลาปวยตาม กฎหมาย (Statutory Sick Pay)
มาตรา ๓๗๓๘ คาจางขณะลาปวยตามกฎหมาย : ความรับผิดชอบ ของนายจาง
Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/50/enacted ๓๕ Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/51/enacted ๓๖ COVID-19 and the risk to food supply chains: How to respond?. Retrieved April 17, 2020 from http://www.fao.org/family-farming/detail/en/c/1268820/ ๓๗ Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/25/enacted ๓๘ Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/37/enacted ๓๔
๕๘
บทความทางวิชาการ
เรื่องที่นาสนใจที่ไดรับการบัญญัติในกฎหมาย
มาตราหรือเนือ้ หาโดยสังเขปของกฎหมาย (๑) พรบ. เงินสมทบและสวัสดิการสังคม ค.ศ. ๑๙๙๒ มีผลบังคับใชโดยใหถือเสมือนวา ไดแทรกขอความหลังจากมาตรา 159A แลว ดวยขอความดังตอไปนี้ “159B เงิ น ทุ น ของนายจ า งในเรื่ อ งของ ความรับผิดชอบที่เกี่ยวของกับคาจางในขณะ ลาปวยตามกฎหมายที่เกี่ยวของกับไวรัสโคโรนา (๑) คณะกรรมาธิ ก ารเพื่ อ รายได ข องสมเด็ จ พระนางเจ า พระบรมราชิ นี น าถอาจมี ขอบังคับกําหนดใหมีการจายเงินคาจาง ในขณะลาปวยตามกฎหมายโดยนายจาง ในกรณีที่ไมสามารถทํางานไดเนื่องจาก ไวรัสโคโรนา (มาตรา ๓๙)๓๙
๗. เงินบํานาญของเจาหนาที่ระบบดูแล สุขภาพแหงชาติ (National Healthcare Service: NHS)
ใหเจาหนาที่บริการสุขภาพแหงชาติ (National Health Service: NHS) ทีเ่ กษียณแลวมีสทิ ธิไดรบั ประโยชนจากโครงการเงินบํานาญ เหมือนเดิม ทุกประการ ในกรณีท่ีมีการกลับเขาไปทํ า งาน เพื่อสนับสนุนในการปองกันการแพรระบาดของ โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (มาตรา ๔๕)๔๐
๘. การพิจารณาคดีมรณกรรม (Inquest) โดยคณะลูกขุน
สํ า หรั บ วั ต ถุ ป ระสงค ข องมาตรา 7 (2)(c) ของ พระราชบัญญัติเจาหนาที่ชันสูตรศพและความ ยุติธรรม ค.ศ. 2009 (ขอกําหนดเรื่องการจัดใหมี การไต ส วนร ว มกั บ คณะลู ก ขุ น หากเจ า หน า ที่ ชันสูตรศพอาวุโสมีเหตุผลที่สงสัยวาการเสียชีวิต
Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/39/enacted ๔๐ Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/45/enacted ๓๙
๕๙
การเปรียบเทียบกฎหมายทีม่ ผ ี ลบังคับใชในปจจุบนั ทีเ่ กีย่ วกับการแกไขปญหา สถานการณโรคติดเชือ้ ไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางประเทศไทย และสหราชอาณาจักร
เรือ่ งทีน่ า สนใจทีไ่ ดรบั การบัญญัตใิ นกฎหมาย
มาตราหรือเนือ้ หาโดยสังเขปของกฎหมาย เกิดจากโรคทีจ่ ะตองมีการแจงเตือน), COVID-19 ไมใชโรคที่จะตองมีการแจงเตือน (หมายความวาการไตสวนโดยคณะลูกขุนไมเปน การบังคับ หากการตายเกีย่ วของกับ COVID-19)๔๑ (มาตรา ๓๐)๔๒
จากตารางขางตนแสดงใหเห็นวาพระราชบัญญัตไิ วรัสโคโรนาไมเพียงแตเปนการออกขอกําหนด ในการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของประชาชนเทานั้น หากแตพระราชบัญญัติดังกลาวยังเปนบอเกิดแหง สิทธิแกประชาชน เชน สิทธิในการไดรับเงินในขณะลาปวยตามกฎหมายของลูกจาง ในกรณีที่ ไม ส ามารถทํ า งานได เ นื่ อ งจากไวรั ส โคโรนา อี ก ทั้ ง พระราชบั ญ ญั ติ ดั ง กล า วมี ก ารขอข อ มู ล จาก ประชาชนในเฉพาะเรื่องที่เกี่ยวของกับไวรัสโคโรนา เชน การขอขอมูลที่เกี่ยวกับหวงโซอุปทานอาหาร จึงเปนตัวอยางกฎหมายที่นาสนใจเปนอยางยิ่ง ที่ทําใหการแกไขปญหาสถานการณโรคติดเชื้อไวรัส โคโรนา ๒๐๑๙ สามารถดําเนินไปอยางมีประสิทธิภาพ และในขณะเดียวกันไมเปนการจํากัดสิทธิ ของประชาชนที่เกินสมควร แตทั้งนี้ไมวาการจะใชพระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ มาแกไขปญหาเหมือนทีป่ ระเทศไทยกําลังทําอยูใ นปจจุบนั หรือการออกกฎหมายใหมเปนการเฉพาะดังที่ สหราชอาณาจักรกําลังบังคับใชอยู ก็มที งั้ ดานทีด่ แี ละดานทีค่ วรตองพึงระวังและพิจารณาอยางละเอียด ถี่ถวนอยางที่กลาวมาแลวขางตน ซึ่งแนนอนวา ไมมีคําตอบไหนถูกตองที่สุด หากแตการศึกษา ในเชิงเปรียบเทียบทําใหเราสามารถนําขอดีของแตละกลยุทธมาศึกษา เพือ่ ทีจ่ ะทําการพัฒนากฎหมาย ของประเทศใหดีและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นตอไป โดยเฉพาะในเรื่องไวรัสโคโรนาที่เกี่ยวของกับสุขภาพ และชีวิตรางกายของประชาชนทุกคน และมีผลกระทบตอความมั่นคงและสงบสุขของประเทศ บทสรุป จากที่ไดกลาวมาขางตนเกี่ยวกับการเปรียบเทียบกฎหมายที่มีผลบังคับใชในปจจุบันที่เกี่ยวกับ การแกไขปญหาสถานการณโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ (COVID-19) ระหวางกฎหมายของ ประเทศไทยและสหราชอาณาจั ก ร พบว า การใช ก ฎหมายของประเทศไทยในกรณี ก ารใช พระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ อาจมีความรวดเร็วในการแกไข What the Coronavirus Bill will do. Retrieved April 17, 2020 from https://www.gov.uk/government/publications/coronavirus-bill-what-it-will-do/what-the-coronavirus-billwill-do#contents-of-the-bill ๔๒ Coronavirus Act 2020. Retrieved April 17, 2020 from http://www.legislation.gov.uk/ukpga/2020/7/section/30/enacted ๔๑
๖๐
บทความทางวิชาการ
ป ญ หามากกว า การออกกฎหมายเป น การเฉพาะขึ้ น มาใหม ใ นรู ป แบบพระราชบั ญ ญั ติ ดั ง เช น สหราชอาณาจักร เพราะการออกพระราชบัญญัตินั้นแมในกรณีเรงดวนจะตองใชระยะเวลาพอสมควร เนื่องจากรัฐสภาตองผานกระบวนการตรากฎหมายตามรัฐธรรมนูญซึ่งมีหลายขั้นตอน แตการใช พระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉกุ เฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ นัน้ ก็มขี อ พึงระวังในเรือ่ งการใช อํานาจของรัฐในจํากัดสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ทีต่ อ งเปนไปตามหลักความไดสดั สวน และเทาทีม่ ี ความจําเปนเทานั้นดังที่กลาวไปแลวขางตน ผูเขียนไดพิจารณาแลวเห็นวา การใชพระราชกําหนดการบริหารราชการในสถานการณฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘ เฉพาะในชวงระยะเวลาหนึง่ นัน้ ทําใหการแกไขปญหามีความรวดเร็ว แตไมควรใหใช พระราชกําหนดดังกลาวตอไปโดยไมมีระยะเวลาสิ้นสุด หรือไมมีการทบทวนโดยรัฐสภา (ดังเชน พระราชบัญญัติสถานการณฉุกเฉิน ค.ศ. ๒๐๐๔ ของสหราชอาณาจักรไดกําหนดใหการบังคับใชกฎ ในสถานการณฉุกเฉินมีเพียง ๓๐ วัน แตสามารถขยายระยะเวลาไดโดยสภา) ซึ่งหลังจากประกาศใช พระราชกําหนดดังกลาวไประยะเวลาหนึ่งเพื่อแกไขปญหาเฉพาะหนาเทาที่จําเปนแลว ผูเขียนเห็นวา อาจมีการตรากฎหมายเฉพาะเกี่ยวกับการจัดการโรคไวรัสโคโรนา เปนตน มาบังคับใชเปนการเฉพาะ ซึ่ ง ในเบื้ อ งต น ให อ ยู ใ นรู ป แบบของพระราชกํ า หนดไวรั ส โคโรนา โดยอาจมี ก ารนํ า หลั ก การของ สหราชอาณาจักรที่นาสนใจมาปรับใชใหเหมาะสม เชน ในเรื่องของสิทธิการไดรับเงินคาจางในขณะ ลาปวยตามกฎหมายในกรณีที่ไมสามารถทํางานไดเนื่องจากไวรัสโคโรนา และหัวใจสําคัญในการราง พระราชกําหนดดังกลาว คือ ยังจําเปนตองมีการคํานึงถึงหลักสิทธิมนุษยชนเปนสําคัญอีกดวย โดยที่ผูเขียนเห็นวา หากมีการตราและมีการใชพระราชกําหนดไวรัสโคโรนาควบคูไปกับ พระราชบั ญ ญั ติ โ รคติ ด ต อ พ.ศ. ๒๕๕๘ เป น รู ป แบบการแก ไ ขป ญ หารู ป แบบหนึ่ ง ที่ น า สนใจ เพราะพระราชบัญญัตโิ รคติดตอฯ มีเนือ้ หาทีถ่ กู ออกแบบมาเพือ่ จัดการกับปญหาโรคระบาดไดมปี ระสิทธิภาพ ในระดับหนึ่งอยูแลว แตเนื่องจากโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) นั้น มีความรุนแรงกวา สถานการณโรคระบาดในครั้งที่ผาน ๆ มา จึงจําเปนตองมีกฎหมายเฉพาะเพิ่มเติมขึ้นมา หากมีการใช กฎหมายทั้งสองฉบับนี้ควบคูกันไปจะเปนการเพิ่มประสิทธิภาพในการจัดการแกไขปญหาที่สอดคลอง กับสถานการณ และในขณะเดียวกันก็เปนการประกันวากฎหมายที่บังคับใชจะไมเปนการลิดรอนสิทธิ และเสรีภาพของประชาชนจนมากเกินความจําเปนอีกดวย สุดทายนี้ ความคิดเห็นนี้ยังมีสวนที่ตองทําการคิดวิเคราะหและพิจารณาตอไปวา หากมี พระราชกําหนดไวรัสโคโรนา เกิดขึน้ มาจริงแลวนัน้ พระราชกําหนดดังกลาว ควรจะมีขอบเขตครอบคลุม เรือ่ งทีเ่ กีย่ วของเรือ่ งใดบาง เพราะเรือ่ งบางเรือ่ งอาจมีระยะเวลาบังคับใชทแี่ ตกตางกับพระราชกําหนด ไวรัสโคโรนานี้ หรือเปนเรือ่ งทีส่ มควรใหมกี ารออกขอกําหนดแยกตางหากโดยสภาพ ก็อาจจะมีการออก พระราชกําหนดนั้นเปนเรื่องเฉพาะตางหากได เชน เรื่องการอนุญาตใหใชการเชื่อมตอวิดีทัศนใน กระบวนการพิจารณาทางศาล หรือการประชุมทางอิเล็กทรอนิกสของรัฐสภา ซึ่งเปนเรื่องที่นาสนใจ และจะไดวิเคราะหและนําเสนอในโอกาสตอไป
๖๑