Data Loading...
4ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E เล่ม 4 Flipbook PDF
4ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E เล่ม 4
120 Views
95 Downloads
FLIP PDF 1.29MB
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา วิชาพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
นางวนิดา แสวงนิล
โรงเรียนบ้านโคกสว่าง สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครนายก สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
คำนำ ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา วิชาพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มนี้ จัดทำขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อประกอบการจัดการเรียนการสอน หน่วยการเรียนรู้ที่ 3 หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน โดยการใช้ทักษะ กระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E กระบวนการกลุ่ม และการส่งเสริมให้ผู้เรียนสร้างองค์ความรู้ด้วย ตนเอง ยึดหลักการและเป้าหมายตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา วิชาพระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 จะช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจเนื้อหาได้ง่าย มีผลต่อการพัฒนาคุณภาพ ผู้เรียน และเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่สนใจที่จะนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาการจัดการเรียนรู้ต่อไป วนิดา แสวงนิล
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ก
คำชี้แจงเกี่ยวกับชุดการสอน ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา วิชาพระพุทธศาสนา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ได้จัดสร้างขึ้นโดยกำหนดตามมาตรฐานการ เรียนรู้และตัวชี้วัด โดยมุ่งเน้นเพื่อพัฒนาและยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของนักเรียนให้สูงขึ้น ชุดการ สอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้ 5 E เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา จัดทำขึ้น จำนวน 5 เล่ม ดังนี้ เล่มที่ 1 เรื่อง พระรัตนตรัย เล่มที่ 2 เรื่อง อริยสัจ 4 (ทุกข์) เล่มที่ 3 เรื่อง อริยสัจ 4 (สมุทัย) เล่มที่ 4 เรื่อง อริยสัจ 4 (นิโรธ) เล่มที่ 5 เรื่อง อริยสัจ 4 (มรรค) โดยการใช้ทักษะกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ซึ่งเป็นกระบวนการส่งเสริมให้นักเรียน สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ดังนี้ ขั้นที่ 1 ขั้นสร้างความสนใจ - รับทราบมาตรฐาน ตัวชี้วัด และจุดประสงค์การเรียนรู้ ขั้นที่ 2 ขั้นสำรวจและค้นหา - ศึกษาหาความรู้จากใบความรู้ แหล่งเรียนรู้ต่างๆ ขั้นที่ 3 ขั้นอธิบายและลงข้อสรุป - ปฏิบัติตามใบกิจกรรม ขั้นที่ 4 ขั้นขยายความรู้ - นำความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้และเผยแพร่แก่ผู้อื่น ขั้นที่ 5 ขั้นประเมิน - บันทึกคะแนนผลการเรียนกิจกรรมระหว่างเรียนและแบบทดสอบหลังเรียน โดยการศึกษาชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E เรื่องหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา วิชาพระพุทธศาสนา สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1นี้ ยึดหลักการและเป้าหมายตามหลักสูตร แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ข
สารบัญ เรื่อง คำนำ คำชี้แจง สารบัญ บทบาทการใช้ชุดการสอน สำหรับครู บทบาทการใช้ชุดการสอน สำหรับนักเรียน ขั้นตอนในการเรียนรู้ด้วยชุดการสอน มาตรฐาน/ตัวชี้วัด/จุดประสงค์การสอน แบบทดสอบก่อนเรียน ใบความรู้ที่ 1.1 เรื่องนิโรธ ใบกิจกรรมที่ 1.1 เรื่องนิโรธ ใบความรู้ที่ 1.2 เรื่องหลักธรรมตามนิโรธที่ควรบรรลุ ใบกิจกรรมที่ 1.2 เรื่องหลักธรรมตามนิโรธที่ควรบรรลุ แผนที่ความคิดกิจกรรมนำชีวิตตามหลักวิถีพุทธ แบบทดสอบหลังเรียน ภาคผนวก กระดาษคำตอบแบบทดสอบ ก่อนเรียน กระดาษคำตอบแบบทดสอบ หลังเรียน เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน-หลังเรียน เฉลยใบกิจกรรมที่ 1.1 เรื่องนิโรธ เฉลยใบกิจกรรมที่ 1.2 เรื่องหลักธรรมตามนิโรธที่ควรบรรลุ เกณฑ์การให้คะแนนใบกิจกรรม แบบบันทึกคะแนนผลการเรียน บรรณานุกรม
หน้า
ก ข ค ง จ ฉ 1 3 4 5 7 8 9 11 12 13 14 15 16 17 18 19
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ค
บทบาทการใช้ชุดการสอน สำหรับครู 1. ครูผู้สอนจะต้องเตรียมตัวให้พร้อม โดยการวางแผนการสร้างและการใช้ชุดการสอน เล่มที่ 4 เรื่อง อริยสัจ 4 (นิโรธ) และศึกษารายละเอียดเกี่ยวกับการใช้ชุดการสอนให้เข้าใจอย่างชัดเจน รวมถึง การจัดชั้นเรียน การเตรียมแหล่งเรียนรู้ การเตรียมสื่อ/อุปกรณ์ ที่ใช้ในการเรียนการสอน 2. การจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ครูต้องจัดกิจกรรมให้ตรงกับกิจกรรมที่ระบุไว้ในชุดกิจกรรมการ เรียนรู้ เพื่อให้กิจกรรมเป็นไปอย่างต่อเนื่องและบรรลุวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้ 3. จัดเตรียมชุดการสอน เรื่องอริยสัจ 4 (นิโรธ) สื่อ อุปกรณ์ การเรียนการสอนที่เกี่ยวข้องกับการจัด กระบวนการเรียนรู้ให้เพียงพอก่อนทำการสอนจริง 4. ก่อนทำกิจกรรมทุกครั้ง ครูต้องอธิบายชี้แจงถึงวิธีการปฏิบัติกิจกรรมให้ชัดเจนเพื่อให้นักเรียน เข้าใจตรงกัน จะทำให้กิจกรรมบรรลุวัตถุประสงค์เป้าหมาย และทำให้ชุดการสอนมีประสิทธิภาพ มากขึ้น 5. การจัดชั้นเรียน ครูควรเน้นให้นักเรียนทุกคนมีส่วนร่วม รู้จักหน้าที่ของตนเองในการทำกิจกรรม เพื่อฝึกให้นักเรียนรู้จักการทำงานร่วมกัน รู้จักช่วยเหลือซึ่งกันและกัน มีวินัย รับผิดชอบในหน้าที่ กล้าแสดงออก และเป็นผู้นำหรือผู้ตามที่ดี 6. ก่อนดำเนินการจัดกิจกรรมในแผนการจัดการเรียนรู้ ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน และ เมื่อดำเนินกิจกรรมเสร็จสิ้นแล้ว ครูให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน ซึ่งเป็นแบบทดสอบฉบับ เดียวกับแบบทดสอบก่อนเรียน 7. ในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอน ขณะที่นักเรียนทำกิจกรรม ครูต้องเป็นที่ปรึกษาคอยให้ คำแนะนำ เมื่อนักเรียนมีปัญหาหรือมีข้อสงสัย คอยสังเกตพฤติกรรมของนักเรียนตลอดเวลา โดยเฉพาะนักเรียนที่มีปัญหาและเรียนอ่อน 8. การตรวจผลปฏิบัติกิจกรรมครูควรตรวจอย่างละเอียดทุกขั้นตอน เพื่อสังเกตการณ์พัฒนาทักษะ กระบวนการคิดของนักเรียน 9. หากพบว่านักเรียนคนใดไม่ผ่านเกณฑ์การประเมิน ครูทำการสอนซ่อมเสริมและให้ปฏิบัติกิจกรรม ที่คล้ายคลึงกันอีกครั้ง 10. ครูบอกผลการประเมินให้นักเรียนทราบทันที เมื่อนักเรียนทำชุดการสอน/ใบกิจกรรมเสร็จสิ้นเพื่อ เป็นการกระตุ้นให้นักเรียนมีความตั้งใจ นักเรียนสามารถนำผลการประเมินไปพัฒนาในการทำงาน ของตนเองให้ดีขึ้น วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ง
บทบาทการใช้ชุดการสอน สำหรับนักเรียน 1. ช่วยครูวางแผนจัดกระบวนการเรียนรู้รวมถึง สื่อ/อุปกรณ์ ช่วยกันจัดหาและจัดทำขึ้นร่วมกับครู 2. ก่อนปฏิบัติกิจกรรม นักเรียนต้องตั้งใจรับฟังคำชี้แจงจากครูด้วยความตั้งใจ และปฏิบัติกิจกรรม การเรียนตามลำดับขั้นตอนชุดการสอน 3. อ่านจุดประสงค์การเรียนรู้/ตัวชี้วัด ให้เข้าใจก่อนลงมือทำชุดการสอน 4. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน 5. นักเรียนลงมือทำชุดการสอนทุกเนื้อหาที่เรียน โดยมีครูผู้สอนให้คำปรึกษาแนะนำตลอดเวลา 6. ขณะปฏิบัติกิจกรรม ถ้านักเรียนยังไม่เข้าใจควรถามครูหรือเพื่อนที่เก่งกว่า และสามารถเลือกใช้ วิธีการหาคำตอบได้อย่างหลากหลายวิธีตามความถนัดของตนเอง 7. นักเรียนควรปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยความมุ่งมั่น สามัคคี ซื่อสัตย์ มีวินัยและรับผิดชอบใน การปฏิบัติกิจกรรมทุดชุดกิจกรรมการเรียนรู้ 8. เมื่อนักเรียนทำกิจกรรมเสร็จ ให้นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียนเพื่อวัดความเข้าใจหลังการ เรียนรู้อีกครั้งหนึ่ง 9. ตรวจกระดาษคำตอบของแบบทดสอบก่อนเรียนและหลังเรียน 10. ถ้านักเรียนคนใดได้คะแนนหลังเรียนร้อยละ 80 ขึ้นไป ถือว่าผ่านเกณฑ์ตามผลการเรียนรู้ ตาม จุดประสงค์/ตัวชี้วัด
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
จ
ขั้นตอนในการเรียนรูด้ ้วยชุดการสอน ศึกษารายละเอียดของชุดการสอนในแต่ละเรือ่ ง
ทำแบบทดสอบก่อนเรียน
ศึกษาใบความรู้
บันทึกใบกิจกรรมการเรียนรู้
ทำแบบทดสอบหลังเรียน
ตรวจคำตอบและรวบรวมส่งคุณครู
ครู และนักเรียน ร่วมกันประเมินผล
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
มาตรฐาน
ฉ
มาตรฐาน มาตรฐาน ส 1.1 รู้ และเข้าใจประวัติ ความสำคัญ ศาสดา หลักธรรมของพระพุทธศาสนาหรือ ศาสนาที่ตนนับถือและศาสนาอื่น มีศรัทธาที่ถูกต้อง ยึดมั่นและปฏิบัติตามหลักธรรม เพื่ออยู่ร่วมกันอย่าง สันติสุข
ตัวชี้วัด อธิบายพุทธคุณและข้อธรรมสำคัญในกรอบอริยสัจ 4 หรือหลักธรรมของศาสนาที่ตนนับถือตามที่ กำหนด เห็นคุณค่าและนำไปพัฒนาแก้ปัญหาของตนเองและครอบครัว
จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. นักเรียนอธิบายความหมายและความสำคัญของหลักธรรม ในกรอบเรื่อง อริยสัจ 4 (นิโรธ) ได้ 2. นำหลักธรรมความรู้เรื่องอริยสัจ 4 (นิโรธ) ไปประพฤติปฏิบัติได้
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
1
แบบทดสอบก่อนเรียน คำชี้แจง 1. แบบทดสอบมีทั้งหมด 10 ข้อ คะแนน 10 คะแนน ใช้เวลา 10 นาที
2. ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด แล้วทำเครื่องหมาย × ลงในช่อง ก ข ค และ ง ให้ตรงกับ ข้อที่นักเรียนเลือกตอบในกระดาษคำตอบ 1. นิโรธ หมายถึงข้อใด 5. “นารีไม่เคยกู้เงินเพราะไม่ต้องการเป็นหนี้” การ ก. ความจริงว่าด้วยความดับทุกข์ กระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภทใด ข. สาเหตุแห่งความทุกข์ ก. อัตถิสุข ค. ความทุกข์ที่เกิดขึ้น ข. โภคสุข ง. วิธีการดับทุกข์ ค. อนณสุข 2. ความสงบอย่างยิ่งทางพระพุทธศาสนาตรงกับ ง. อนวัชชสุข ข้อใด 6. “สุมาลีชอบไปเดินซื้อของที่ตลาดนัด” การ ก. การปฏิบัติธรรม กระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภทใด ข. ความเงียบสงบ ก. อัตถิสุข ค. ความสบายใจ ข. โภคสุข ง. นิพพาน ค. อนณสุข 3. ข้อใดคือหนทางการดับทุกข์ ง. อนวัชชสุข ก. การตรวจดูดวงชะตาทุกวัน 7. “นฤมลเก็บออมเงินและนำไปฝากธนาคารทุก ข. การรักษาศีล 5 อย่างเคร่งครัด เดือน” การกระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภท ค. การกราบไหว้พระพุทธรูปทุกวัน ใด ง. การตักบาตรทำบุญอย่างสม่ำเสมอ ก. อัตถิสุข 4. ข้อใดหมายถึงความสุขทางใจ ข. โภคสุข ก. อัตถิสุข ค. อนณสุข ข. กายิกสุข ง. อนวัชชสุข ค. เจตคติสุข ง. อนวัชชสุข
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
2 8. “พิชิตไปเรียนพิเศษที่สถาบันสอนภาษาทุก เย็น” การกระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภทใด ก. อัตถิสุข ข. โภคสุข ค. อนณสุข ง. อนวัชชสุข 9. บุคคลใดมีความสุขตามหลักธรรมสุข 2 ประเภท กายิกสุข ก. เนยมีความสุขเพราะเพื่อนชมว่าน่ารัก ข. นิวมีความสุขเพราะได้รับประทานขนมอร่อย ค. นาวมีความสุขเพราะได้รับเลือกเป็นหัวหน้า ห้อง ง. แนทมีความสุขเพราะมีพ่อแม่ที่ดูแลเอาใจใส่ อย่างดี
10. บุคคลใดมีความสุขตามหลักธรรมสุข 2 ประเภทเจตสิกสุข ก. เอกมีความสุขเพราะมีเพื่อนที่รักมากมาย ข. อั๋นมีความสุขเพราะฝนตกอากาศเย็นสบาย ค. โอ๊ตมีความสุขเพราะได้กลิ่นหอมในสวน ดอกไม้ ง. อาร์ตมีความสุขเพราะได้ไปดูคอนเสริต์ศิลปิน ที่ชื่นชอบ
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ใบความรู้ที่ 1.1 เรื่อง นิโรธ
3
อริยสัจ 4 คือความจริงอันประเสริฐ หรือความจริงของอริยบุคคล เพราะผู้ใดรู้อริยสัจด้วยปัญญาผู้ นั้นจะกลายเป็นผู้ประเสริฐทันที ข้อที่ว่าทำให้ประเสริฐ หมายถึงขณะที่รู้นั้นความรู้ได้คลายกิเลสออกจาก จิตด้วย อริยสัจเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา ประกอบด้วยองค์ 4 ดังนี้ 1. ทุกข์ ความทุกข์ หรือปัญหาของชีวิตทั้งหมด 2. สมุทัย สาเหตุของทุกข์ หรือสาเหตุของปัญหาชีวิต 3. นิโรธ ความดับทุกข์ หรือภาวะหมดปัญหา 4. มรรค ทางดับทุกข์ หรือแนวทางแก้ปัญหาชีวิต นิโรธ (ธรรมะที่ควรบรรลุ) นิโรธ คือ ความจริงว่าด้วยความดับทุกข์ เมื่อความทุกข์เกิดจากเหตุ ถ้าเราดับสาเหตุแห่งทุกข์เสีย ความทุกข์นั้นก็ย่อมที่จะดับไปด้วย ดังพุทธดำรัสว่า “เมื่อสิ่งนี้ไม่มี สิ่งนั้นก็ไม่มี เพราะสิ่งนี้ดับ สิ่งนั้นก็ดับ” เมื่อความทุกข์เกิดจากความอยากที่เกินพอดี โดยไม่ได้คำนึงถึงความเป็นจริง ถ้าเราลดความอยากที่ฝืนกับ ความจริงได้มากเท่าใด ความทุกข์ก็จะน้อยลงหากดับความอยากที่ผิดธรรมชาติได้ทั้งหมด ปัญหาก็หมด เหลือแต่ความสงบสุขอย่างยิ่ง ซึ่งทางพระพุทธศาสนาเรียกว่า “นิพพาน”
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ใบกิจกรรมที่ 1.1 เรื่อง นิโรธ
4
คำชี้แจง ให้นักเรียนเติมคำตอบให้ถูกต้องสมบูรณ์ 1. นิโรธ หมายถึงอะไร (4 คะแนน) ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................... 2. จงบอกถึง ทุกข์ และ การดับทุกข์ (นิโรธ) ที่เกิดขึ้นตามเป็นจริงของชีวิต (6 คะแนน) ยกตัวอย่างเช่น ทุกข์ ปวดหัว
การดับทุกข์ ไม่ปวดหัว
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ใบความรู้ที่ 1.2 เรื่อง หลักธรรมตามนิโรธที่ควรบรรลุ หลักธรรมที่ 1 สุข 2 สุข 2 คือความสุขอันเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา แบ่งเป็น 2 ประการ ดังนี้ 1. กายิกสุข คือ ความสุขทางกาย อันเป็นความสุขที่เกิดจาก ตา หู จมูก ลิ้น กาย ได้สัมผัสกับสิ่ง อันพึงพอใจ เช่น ได้เห็นสิ่งของหรือรูปที่สวยๆ ได้ฟังเพลงที่ชอบ ได้สูดดมกลิ่นหอม ได้กินของอร่อย หรือ ร่างกายได้สัมผัสอากาศที่ไม่ร้อนไม่หนาวเกินไป เป็นต้น
2. เจตสิกสุข คือ ความสุขทางใจ เช่น การได้รับความอบอุ่นจากพ่อแม่ ญาติพี่น้อง ไม่มีศัตรู ไม่มีผู้ เกลียดชัง มีแต่ผู้ให้ความรักใคร่ นับถือ ยกย่อง สรรเสริญ หรือการที่จิตใจมีความสงบไม่วิตกกังวล ไม่คิด ฟุ้งซ่าน ไม่หวาดระแวง เหล่านี้จัดเป็นความสุขทางใจ
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
5
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
6
หลักธรรมที่ 2 คิหิสุข
คิหิสุข คือ ความสุขของชาวบ้าน อันเป็นความสุขที่บุคคลทั่วไปพึงมี ได้แก่ 1. อัตถิสุข หมายถึง ความสุขที่เกิดจากการมีทรัพย์ 2. โภคสุข หมายถึง ความสุขที่เกิดจากการใช้จ่ายทรัพย์ 3. อนณสุข หมายถึง ความสุขที่เกิดจากการไม่มีหนี้สิน 4. อนวัชชสุข หมายถึง ความสุขที่เกิดจากการประพฤติในสิ่งที่ไม่มีโทษ
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
ใบกิจกรรมที่ 1.2 เรื่องหลักธรรมตามนิโรธที่ควรบรรลุ
7
คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกข้อความที่มีความหมายสอดคล้องกับหลักธรรมที่กำหนดให้ โดยให้นักเรียน นำหมายเลขหน้าข้อความดังกล่าวไปเติมลงในภาพกรอบแผนผังหลักธรรมตามนิโรธที่ควร บรรลุ (10 คะแนน)
1. ความสุขที่เกิดจากการไม่มีหนี้สิน 2. ความสุขที่เกิดจากการประพฤติตนเป็นคนดี 3. ที่เกิดจากการได้ซื้อเสื้อผ้าสวยๆ 4. ความสุขที่เกิดจากการรับประทานอาหารอร่อย 5. ความสุขที่เกิดจากการได้รับคำชมเชยจากคนรอบข้าง 6. ความสุขจากการได้ฟังเพลงที่ไพเราะ 7. ความสุขจากการมีบ้านและที่ดิน 8. ความสุขที่เกิดจากการได้รับความรักจากเพื่อนๆ 9. ความสุขที่เกิดจากการได้จับจ่ายใช้สอย 10. ความสุขที่เกิดจากการมีเงินฝากในธนาคาร
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
แผนที่ความคิดกิจกรรมนำชีวิตตามหลักวิถีพุทธ ให้นักเรียนเขียนแผนที่ความคิดนำความรู้เรื่องหลักธรรมตามนิโรธที่ควรบรรลุ ไปประยุกต์ใช้ใน ชีวิตประจำวันและเผยแพร่แก่ผู้อื่น
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
8
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
9
แบบทดสอบหลังเรียน คำชี้แจง 1. แบบทดสอบมีทั้งหมด 10 ข้อ คะแนน 10 คะแนน ใช้เวลา 10 นาที 2. ให้นักเรียนเลือกคำตอบที่ถูกต้องที่สุด แล้วทำเครื่องหมาย × ลงในช่อง ก ข ค และ ง ให้ตรงกับ ข้อที่นักเรียนเลือกตอบในกระดาษคำตอบ 1. “สุมาลีชอบไปเดินซื้อของที่ตลาดนัด” การ 4. บุคคลใดมีความสุขตามหลักธรรมสุข 2 ประเภท กระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภทใด กายิกสุข ก. อัตถิสุข ก. เนยมีความสุขเพราะเพื่อนชมว่าน่ารัก ข. โภคสุข ข. นิวมีความสุขเพราะได้รับประทานขนมอร่อย ค. อนณสุข ค. นาวมีความสุขเพราะได้รับเลือกเป็นหัวหน้า ง. อนวัชชสุข ห้อง 2. “นฤมลเก็บออมเงินและนำไปฝากธนาคารทุก ง. แนทมีความสุขเพราะมีพ่อแม่ที่ดูแลเอาใจใส่ เดือน” การกระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภท อย่างดี ใด 5. นิโรธ หมายถึงข้อใด ก. อัตถิสุข ก. ความจริงว่าด้วยความดับทุกข์ ข. โภคสุข ข. สาเหตุแห่งความทุกข์ ค. อนณสุข ค. ความทุกข์ที่เกิดขึ้น ง. อนวัชชสุข ง. วิธีการดับทุกข์ 3. บุคคลใดมีความสุขตามหลักธรรมสุข 2 ประเภท 6. ความสงบอย่างยิ่งทางพระพุทธศาสนาตรงกับ เจตสิกสุข ข้อใด ก. เอกมีความสุขเพราะมีเพื่อนที่รักมากมาย ก. การปฏิบัติธรรม ข. อั๋นมีความสุขเพราะฝนตกอากาศเย็นสบาย ข. ความเงียบสงบ ค. โอ๊ตมีความสุขเพราะได้กลิ่นหอมในสวน ค. ความสบายใจ ดอกไม้ ง. นิพพาน ง. อาร์ตมีความสุขเพราะได้ไปดูคอนเสริต์ศิลปิน ที่ชื่นชอบ
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
10 7. “พิชิตไปเรียนพิเศษที่สถาบันสอนภาษาทุก 9. ข้อใดคือหนทางการดับทุกข์ เย็น” การกระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภทใด ก. การตรวจดูดวงชะตาทุกวัน ก. อัตถิสุข ข. การรักษาศีล 5 อย่างเคร่งครัด ข. โภคสุข ค. การกราบไหว้พระพุทธรูปทุกวัน ค. อนณสุข ง. การตักบาตรทำบุญอย่างสม่ำเสมอ ง. อนวัชชสุข 10. ข้อใดหมายถึงความสุขทางใจ 8. “นารีไม่เคยกู้เงินเพราะไม่ต้องการเป็นหนี้” การ ก. อัตถิสุข กระทำดังกล่าวจัดเป็นคิหิสุขประเภทใด ข. กายิกสุข ก. อัตถิสุข ค. เจตคติสุข ข. โภคสุข ง. อนวัชชสุข ค. อนณสุข ง. อนวัชชสุข
00
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
11
ภาคผนวก
00
- กระดาษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน - กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน - เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน – หลังเรียน - เฉลยใบกิจกรรมที่ 1.1 - เฉลยใบกิจกรรมที่ 1.2 - เกณฑ์การให้คะแนนใบกิจกรรม - แบบบันทึกคะแนนผลการเรียน - บรรณานุกรม
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
12
กระดาษคำตอบแบบทดสอบก่อนเรียน เล่มที่ 3 เรือ่ ง อริยสัจ 4 (นิโรธ)
00
ชื่อ - สกุล............................................................................ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 เลขที่.................... คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบในแบบทดสอบ แล้วทำเครื่องหมาย × ในข้อที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว ข้อ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ก
ข
เกณฑ์การประเมิน คะแนนระหว่าง 9 -10 คะแนน คะแนนระหว่าง 7 -8 คะแนน คะแนนระหว่าง 5 -6 คะแนน คะแนนระหว่าง 0 -4 คะแนน
ค
ง
คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้
10
ผลการประเมิน ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (................................................)
อยู่ในเกณฑ์ อยู่ในเกณฑ์ อยู่ในเกณฑ์ อยู่ในเกณฑ์
ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
13
กระดาษคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน เล่มที่ 1 เรือ่ ง อริยสัจ 4 (นิโรธ) ชื่อ - สกุล............................................................................ชัน้ มัธยมศึกษาปีที่ 1 เลขที่.................... คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกคำตอบในแบบทดสอบ แล้วทำเครื่องหมาย × ในข้อที่ถูกต้องที่สุดเพียงข้อเดียว ข้อ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ก
ข
เกณฑ์การประเมิน คะแนนระหว่าง 9 -10 คะแนน คะแนนระหว่าง 7 -8 คะแนน คะแนนระหว่าง 5 -6 คะแนน คะแนนระหว่าง 0 -4 คะแนน
ค
ง
คะแนนเต็ม คะแนนที่ได้
10
ผลการประเมิน ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง ลงชื่อ................................................ผู้ประเมิน (................................................)
อยู่ในเกณฑ์ อยู่ในเกณฑ์ อยู่ในเกณฑ์ อยู่ในเกณฑ์
ดีมาก ดี พอใช้ ปรับปรุง
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
14
เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน - หลังเรียน ข้อที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ก่อนเรียน ก ง ข ค ค ข ก ง ข ก
ข้อที่ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
หลังเรียน ข ก ก ข ก ง ง ค ข ค
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
เฉลยใบกิจกรรมที่ 1.1 เรื่อง นิโรธ
15 00
คำชี้แจง ให้นักเรียนเติมคำตอบให้ถูกต้องสมบูรณ์ 1. นิโรธ หมายถึงอะไร (4 คะแนน) ความจริงว่าด้วยความดับทุกข์ 2. จงบอกถึง ทุกข์ และ การดับทุกข์ (นิโรธ) ที่เกิดขึ้นตามเป็นจริงของชีวิต (6 คะแนน) ยกตัวอย่างเช่น ทุกข์ การดับทุกข์ ปวดหัว ไม่ปวดหัว
(คำตอบขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูผู้สอน )
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
16
เฉลยใบกิจกรรมที่ 1.2 เรื่องหลักธรรมตามนิโรธที่ควรบรรลุ คำชี้แจง ให้นักเรียนเลือกข้อความที่มีความหมายสอดคล้องกับหลักธรรมที่กำหนดให้ โดยให้นักเรียน นำหมายเลขหน้าข้อความดังกล่าวไปเติมลงในภาพกรอบแผนผังหลักธรรมตามนิโรธที่ควร บรรลุให้ถูกต้อง (10 คะแนน)
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
ความสุขที่เกิดจากการไม่มีหนี้สิน ความสุขที่เกิดจากการประพฤติตนเป็นคนดี ที่เกิดจากการได้ซื้อเสื้อผ้าสวยๆ ความสุขที่เกิดจากการรับประทานอาหารอร่อย ความสุขที่เกิดจากการได้รับคำชมเชยจากคนรอบข้าง ความสุขจากการได้ฟังเพลงที่ไพเราะ ความสุขจากการมีบ้านและที่ดิน ความสุขที่เกิดจากการได้รับความรักจากเพื่อนๆ ความสุขที่เกิดจากการได้จับจ่ายใช้สอย ความสุขที่เกิดจากการมีเงินฝากในธนาคาร วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
00
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
17 00
เกณฑ์การให้คะแนนใบกิจกรรม เกณฑ์การประเมิน ได้คะแนน 5-10 คะแนนขึ้นไปถือว่าผ่าน ได้คะแนน น้อยกว่า 5 คะแนนถือว่าไม่ผ่าน เกณฑ์คุณภาพ คะแนน 8 – 10 คะแนน คุณภาพ ดี คะแนน 5 – 7 คะแนน คุณภาพ พอใช้ คะแนน 0 – 4 คะแนน คุณภาพ ปรับปรุง
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
แบบบันทึกผลการเรียน เรื่อง อริยสัจ 4 (นิโรธ)
เลขที่
ชื่อ-สกุล
ก่อนเรียน 10 คะแนน
กิจกรรมระหว่างเรียน 1.1 1.2 รวม (10) (10) (20)
18 00
หลังเรียน รวม* การประเมิน 10 30 ผ่าน/ไม่ คุณภาพ คะแนน คะแนน ผ่าน
รวม* หมายถึง รวมคะแนนกิจกรรมระหว่างเรียนและหลังเรียน เกณฑ์การประเมิน ได้คะแนน ได้คะแนน
15 – 30 คะแนนขึ้นไปถือว่าผ่าน น้อยกว่า 15 คะแนนถือว่าไม่ผ่าน
เกณฑ์คุณภาพ คะแนน คะแนน คะแนน
20 – 30 10 – 19 0–9
คะแนน คุณภาพ ดี คะแนน คุณภาพ พอใช้ คะแนน คุณภาพ ปรับปรุง วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง
ชุดการสอนกระบวนการสืบเสาะหาความรู้แบบ 5 E ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เล่มที่ 4 อริยสัจ 4 (นิโรธ)
19
บรรณานุกรม
00
จรัส พยัคฆราชศักดิ์, สมพร อ่อนน้อม และประจวบ ตรีภักดิ์. (2551). หนังสือเรียน รายวิชาพื้นฐาน พระพุทธศาสนา ม.1. กรุงเทพฯ. วัฒนาพานิช. พระมหามนัส กิตฺติสาโร. (2551). หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน พระพุทธศาสนา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 (ฉบับ อญ.). กรุงเทพฯ. สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.). วิทย์ วิศทเวทย์ และเสถียรพงษ์ วรรณปก. (2551). พระพุทธศาสนา หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐาน กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. กรุงเทพฯ. อักษรเจริญทัศน์.
วนิดา แสวงนิล โรงเรียนบ้านโคกสว่าง