9ο ΤΕΥΧΟΣ "ΥΔΡΑΝΗ" Flipbook PDF

9ο ΤΕΥΧΟΣ "ΥΔΡΑΝΗ"
Author:  g

76 downloads 163 Views 9MB Size

Recommend Stories


Porque. PDF Created with deskpdf PDF Writer - Trial ::
Porque tu hogar empieza desde adentro. www.avilainteriores.com PDF Created with deskPDF PDF Writer - Trial :: http://www.docudesk.com Avila Interi

EMPRESAS HEADHUNTERS CHILE PDF
Get Instant Access to eBook Empresas Headhunters Chile PDF at Our Huge Library EMPRESAS HEADHUNTERS CHILE PDF ==> Download: EMPRESAS HEADHUNTERS CHIL

Story Transcript

ΝΕΟΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

ΠΗΓΗ ΛΥΚΟΥΔΗ ΜΟΥΣΙΚΟΣΥΝΘΕΤΙΣ

ΠΡΟΣΩΠΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΕΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

ΜΕ ΤΟΝ

ΣΤΕΛΙΟ ΚΕΣΙΣΟΓΛΟΥ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟ ΓΛΥΠΤΗ

ΚΩΣΤΑ ΒΡΥΤΤΙΑ ΤΑΚΗΣ ΦΑΒΙΟΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ

ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΔΥΟ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ

ΜΕΓΑΛΟΚΟΝΟΜΟΣ ΚΟΣΜΑΣ

ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΠΕΛΕΓΡΙΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΤΕΛΙΑΣ

ΔΩΡΑ ΜΠΕΛΛΟΥ

ΙΩΑΝΝΑ ΑΜΠΑΤΖΗ

ΠΟΡΤΡΕΤΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στον καμβά της Μαντλίν

ΤΕΣΣΕΡΑ E-BOOKS

ΔΩΡΕΑΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΚΚΙΝΟΣ

KPAYΓH

IΟΥΝΙΟΣ 2022

Υδράνη emovie magazine

«…την Τέχνη την ανακαλύπτεις μέσα σου, κι ύστερα την καλλιεργείς, αφού η Τέχνη δεν είναι δουλειά. Τη δουλειά την κάνεις γα να βιοπορίζεσαι. Στην δουλειά οφείλεις να υπακούς στους κανόνες και τις απαιτήσεις του βιοπορισμού. Ενώ στην Τέχνη κάνεις εργασία, και μάλιστα σκληρή και συχνά χωρίς οικονομικά οφέλη. Είναι το αντικαθρέφτισμα της ψυχής, της πιο βαθιάς εσωτερικής ανάγκης να κάνεις έναν κόσμο καλλίτερο, ωραιότερο, άξιο του να λέγεσαι άνθρωπος». «Stand by art» Κώστας Βρυττιάς-Γλυπτική

ΚΩΣΤΑΣ ΒΡΥΤΤΙΑΣ Ο ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ, Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΒΡΥΤΤΙΑΣ

Ο ΚΩΣΤΑΣ ΒΡΥΤΤΙΑΣ γεννήθηκε στα Μέγαρα το 1953.

‘’Mε κοιτούν, μεγάλος τους φαίνομαι, άσπρισα δε δένει η μούρη μου με το ‘’νέος καλλιτέχνης’’ και με ρωτούν :«Γιατί έτσι… αργά»;

Στο σύντομο βιογραφικό σημείωμα που μας έστειλε διαβάσαμε ότι, το 1975 αποφοιτά από την Α.Δ.Σ.Ε.Ν. [Ανωτάτη Δημόσια Σχολή Εμπορικού Ναυτικού] με άριστα.

Στις κουβέντες του ποδαριού ξεφεύγω λέγοντας πως έτσι τα ‘φερε η ζωή, τώρα ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, και… αλήθεια είναι.

Στη συνέχεια, από το 1979-1999 εργάζεται ως μηχανικός με εξειδίκευση στις μηχανές Μ.Ε.Κ. & ψύξης.

Νοιώθω θλίψη και θυμό που άργησα να δω πόσο ασήμαντη και μικρή είναι η ζωή, να τη σπαταλάμε στις ανούσιες δραστηριότητες της καθημερινότητας, κάνοντάς την ανώφελη. Που έφαγα αμάσητη την καραμέλα των αξιών εκείνων που με κράτησαν στο έδαφος, ενώ να πετάξω είχα φτερά σαν γλάρος . Που άργησα να υπακούσω στην εσωτερική μου ανάγκη, να δημιουργώ και καλόπιστα και βλακωδώς, υπακούοντας στις προτροπές του περιβάλλοντος μου. Ένα περιβάλλον που έθετε ως πρώτιστη ανάγκη την καταξίωση μέσα στο οικονομικό παιχνίδι χάνοντας τις στιγμές που μέσα τους κρύβεται η ομορφιά της ζωής, το πιο μύχιο θέλω μας. ‘’

Απόσπασμα από το «Τετράδιο», κάτι σαν ημερολόγιο του Κώστα Βρυττιά

Το 1992 και το 1994 πραγματοποιεί τις δύο «προσχολικές» ατομικές εκθέσεις και μέχρι το 1999 έχει ήδη -λόγω τεχνικών δεξιοτήτων- συνεργαστεί με καλλιτέχνες εικαστικούς, και καλλιτέχνες του θεάτρου. Με προτροπή του Δημήτρη Καλαμάρα, καθηγητή της ΑΣΚΤ εξασκείται στο ελεύθερο σχέδιο και το 1999 εισάγεται 9ος στην Α.Σ.Κ.Τ. Το 2005 Αποφοιτά με άριστα και ως προτεινόμενος υπότροφος των ενδιαμέσων ετών. Δάσκαλός του ο καθηγητής του Α εργαστηρίου Γλυπτικής κος Θ. Παπαγιάννης. Το 2008 πραγματοποιεί Ατομική Έκθεση και διαρκή συνεργασία με τη γκαλερί THEOREMA στις Βρυξέλες, όπου και παρουσιάζει την «Τέχνη της Εγρήγορσης». Συμμετείχε μέχρι σήμερα (10ος 2012) σε 21 ομαδικές εκθέσεις γλυπτικής και επιπλέον σε 10 συμπόσια γλυπτικής ως βοηθός του δασκάλου του, καθηγητού της Α.Σ.Κ.Τ. Θοδωρή Παπαγιάννη. Συμμετείχε σε 2 συμπόσια γλυπτικής ως γλύπτης. Στο Δήμο Άνοιξης (Μπογιατίου) και στον δήμο Βορείων Τζουμέρκων (Ελληνικό). Επίσης συμμετείχε σε 6 work shops καθώς σε ένα συνέδριο στη Ρόδο, με θέμα το γυαλί. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της καλλιτεχνικής ομάδας «Εικαστική συνάντηση». Το 2005 ίδρυσε την «Αισθητική Αγωγή» (σχολείο μέσω τεχνών) στα Μέγαρα.

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

Το Καλοσώρισμα Επισκεφτήκαμε τον Γλύπτη στα Μέγαρα. Θερμό το καλωσόρισμα του, καθαρό το βλέμμα του, αληθινό το αγκάλιασμα του. Από το χώρο της εισόδου στο σπίτι του καλλιτέχνη.

Μας υποδέχτηκε με τη σύντροφο του, την Άννα. Μπροστά η αυλή, μοσχοβολιστή, από τα αρωματικά φυτά, διαποτισμένη έμπνευση από τα διάσπαρτα έργα του και τα κατασκευαστικά υλικά. Στην είσοδο μία από τις γάτες τους, θήλαζε το μωρό της. Μας σέρβιρε ζεστό καφέ και χειροποίητο κέικ σε έναν χώρο «χωρίς πόρτες» που κυριαρχούσε μια «σαφέστατη» καθαριότητα!

Ο καλλιτέχνης μας υποδέχεται στο σπίτι του.

«Εξαιρετική περίπτωση. Μέγας τύπος. Σαν εικόνα, ο τύπος του πολυμήχανου Οδυσσέα, όπως τον εισπράξαμε μέσα από το Ομηρικό έπος» έγραψε για εκείνον, ο δάσκαλος του, γλύπτης Θ. Παπαγιάννης.

Ο ίδιος πιστεύει:

«οτιδήποτε κάνει ένας καλλιτέχνης οφείλει να το εντάσσει μέσα σε μια συμπεριφορά που να απαυγάζει την τέχνη του. Η ζωή και η τέχνη είναι έννοιες Το ΣΠΙΤΙ του ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗ εδώ αλληλένδετες»

ΚΩΣΤΑΣ ΒΡΥΤΤΙΑΣ

Η Συνέντευξη στην Κατερίνα Κολιοφώτη Ήταν να κάνουμε μια «συνέντευξη», αλλά όχι, δεν έγινε ακριβώς έτσι. Εκεί, στην «καρέκλα της μαθήσεως», στο δωμάτιο της Αισθητικής Αγωγής, κουβεντιάσαμε με καθαρότητα και πρωτίστως με σεβασμό στην ελευθερία της έκφρασης και της άποψης. Καθώς δεν ήμαστε ίδιοι, τον γνωρίσαμε, εφόσον μας επέτρεψε να προσεγγίσουμε την τέχνη του μέσα από τον Άνθρωπο, το έμψυχο του, τις απόψεις, τις ιστορίες, την ποιότητα του λόγου και του έργου του. To πρωί της επίσκεψης, εκείνος έγραψε: «Κώστας Βρυττιάς, 9 Ιουνίου στις 8:35 π.μ. Σήμερα έρχονται δυο καλά παιδιά από την Υδράνη και θα κάνουμε κουβέντα για την Τέχνη μου. Και τι θα άξιζε να ειπωθεί? Κάτι θα πρέπει να αξίζει για να έχει νόημα αυτή η συζήτηση. Κάτι θα πρέπει, που να δώσει ώθηση (...μπουσ, επί το ελληνικότερον !!!) σε κάποιους να ενεργοποιηθούν. Να ειπωθεί αυτό που θα δικαιώσει τον κόπο της συνέντευξης, ώστε να μην φανούμε αιθεροβάμονες, σαν τους πολιτικούς μας, ή τους τοπικούς μας άρχοντες που έχουν ραχοκοκκαλιά των έργων τους τη ματαιοδοξία και την απληστία. Δεν είμαι σίγουρος πως θα το καταφέρουμε. Αλλά τουλάχιστον εμείς, θα το έχουμε προσπαθήσει.»

--------

Έργο: « Η συνέντευξη » Νο-127

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

Έχετε γράψει ότι : «Ποίημα είναι κείνα τα "λόγια" τα αγκαθωτά που καρφώνονται στο μυαλό κι ορίζουνε τις πράξεις». Πού ανακαλύπτεται το ποίημα στην τέχνη σας; Στο λόγο ή στο έργο ; Ετυμολογικά, λόγος και έργο είναι ποιήματα, είναι ένα και το αυτό. … Πρέπει κάθε πράξη, κάθε συμπεριφορά και κάθε έργο να είναι ταυτόσημα. … "Τα λόγια τα αγκαθωτά", ναι είναι μια φράση που με είχε τυραννήσει πριν την πω. Ενοχλεί η αλήθεια ξέρεις. … Ναι αν πεις αλήθειες, σημαίνει ότι ανατρέπεις καταστάσεις, οπότε να η ποίηση, να το ποίημα, να το δημιούργημα που θα έρθει να ανατρέψει την καθεστηκυία τάξη που υπήρχε. … Πιστεύετε ότι ο «άνθρωπος» συρρικνώνεται στις μέρες που ζούμε ; Αντέχει λέτε να αντισταθεί σε ότι τον φτωχαίνει; Φτωχαίνει ναι. Δεν υπάρχει η ίδια πνευματικότητα, δεν υπάρχει η ίδια δύναμη που υπήρχε κάποτε στη συμπεριφορά μας, χάνονται οι αξίες, αλλά αντικαθίστανται από καινούργιες. Νομίζω ότι οι τρείς μεγάλες εξουσίες, οι τρείς προαιώνιες εξουσίες (θρησκεία, πατρίδα, οικογένεια) έχουνε φθαρεί τόσο πολύ, που πρέπει πλέον να ανακαινιστούν. Είναι ένας τρόπος να το πει κανείς. …. Πιστεύετε ότι η σπουδή, η μαθητεία στην τέχνη, η εμψύχωση του δάσκαλου προσθέτει στο ταλέντο ενός δημιουργού; Ονειρεύεστε συνεχή καλλιέργεια, εμπλουτίζεστε εντός σας σε κάθε καιρό;

… Με μαθαίνει το πεζοδρόμιο πράγματα. Με μαθαίνει το καφενείο πράγματα. Είναι ο άλλος δάσκαλος. …Δάσκαλος λοιπόν είναι αυτός που σε διδάσκει και σε διδάσκει ακόμα κι ο κακός. Η διαμαρτυρία σε ότι μας εξουσιάζει με οποιοδήποτε τρόπο, στους σημερινούς καιρούς, είναι τρέλα ή ο μόνος δρόμος για την επιβίωση; … Αν ψάξεις τώρα και ταξινομήσεις τις διαμαρτυρίες, θα διαπιστώσεις ότι υπάρχουνε άνθρωποι που κοιτάνε αυτό το, στενόμυαλα, δικό τους συμφέρον και υπάρχουνε και άνθρωποι που κοιτάνε το γενικό συμφέρον. … Στεναχωριέμαι γιατί θα ήθελα η πλειοψηφία να κοιτάζει το γενικό συμφέρον. Δεν γίνεται όμως. … Λοιπόν, έτσι ιδωμένα τα πράγματα, φτάνουμε σ' αυτή τη φράση, ότι βλέπεις τους πολλούς να διαμαρτύρονται, διαμαρτυρία άδικη. Άρα, είσαι λυπημένος.

ΚΩΣΤΑΣ ΒΡΥΤΤΙΑΣ

Γράψατε: «Άγιος ο Θάνατος και βλογημένο τ' όνομά του! Αμήν! » Υπάρχει ή δεν υπάρχει Άγιος Θάνατος; Πόσο προσθέτει στην «καλή ζωή» η «Αγιοσύνη του;» Λοιπόν, είναι αληθινή ιστορία όπως σου είπα και πριν, και σκοντάφτει στα στερεότυπα της θρησκείας. …Αν θα κάνουμε μια σύγκριση ανάμεσα στις μονοθεϊστικές θρησκείες και σε αυτές που υπήρχαν πριν, θα δεις ότι η εθνική θρησκεία, αυτό που σήμερα λέμε ειδωλολατρεία, είναι πάρα πολύ αδικημένη. Γιατί εκεί πέρα έχουμε θεοποίηση αξιών. … Εμείς πιστεύουμε στον Άγιο Αχαμπούμπου, στον Άγιο Γιώργη, στον Άγιο Μήτσο,…Και τι κάνουμε; Προσκυνάμε συμπεριφορές ανθρώπων, αντί να προσκυνήσουμε αξίες, στις οποίες υποτάσσονται οι άνθρωποι. …Ο θάνατος είναι αξία. … Είναι άγιος ο θάνατος. Βεβαίως μπορεί να είναι και άδικος. Μελετώντας τα έργα σας παρατηρήσαμε ότι έχετε εργαστεί με πολλά υλικά. Ποια υλικά δουλεύετε περισσότερο; Ποιο υλικό έχετε αγαπήσει και το έχετε «φροντίσει» σαν παιδί;

Θα σου απαντήσω στα γρήγορα και χωρίς καμία περιστροφή. Δεν θέλω να δουλέψω με πέτρα ή μάρμαρο. Νομίζω ότι έχουμε καταχραστεί το δικαίωμα της εξόρυξης των μαρμάρων. … Με εξαίρεση το μάρμαρο που εκ πεποιθήσεως δεν θέλω να το δουλέψω, γιατί το έχω κάνει να δουλέψω και με μάρμαρο, όλα τα άλλα υλικά δεν τα βλέπω ξεχωριστά. Τα βλέπω μαζί. Τα βλέπω ένα. Ο «δημιουργός λόγου κι έργου» έχει στόχο την αποδοχή του έργου του; Εσείς είστε επιλεκτικός στον αποδέκτη της τέχνης σας; Πόσο μετρά η γνώμη του απλού καθημερινού, μη ειδήμονα της τέχνης σας, ανθρώπου σε σχέση με τους «άλλους» ,τους ειδήμονες μεγαλόσχημους ; … ‘Οταν κάνεις ένα έργο τέχνης έχεις την μεγάλη ευθύνη εσύ. Πόσο μεγάλη; Λίγο μεγαλύτερη από το πενήντα τοις εκατό. Το άλλο πενήντα μείον κάτι τοις εκατό το έχει ο αποδέκτης. Ένας έξυπνος άνθρωπος θα δει ένα έργο τέχνης και θα το κατανοήσει. Αν προσπαθήσει μπορεί και να μυηθεί. Αν το δει ένας που δεν πάει ψηλά, δεν θα καταλάβει τίποτα. Οπότε το έργο αυτό καθαυτό χάνει την αξία του στα μάτια του άλλου. Ένα έργο τέχνης λοιπόν έχει αξία, που είναι ένας συνδυασμός της αξίας της δημιουργίας και της αξίας της υποδοχής.

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

«…Εμείς εδώ μάθαμε να θαυμάζουμε όλα εκείνα που μας κρατούν δεμένους. Εμείς εδώ, μάθαμε να αγαπούμε το ''τίποτα να μην αλλάξει". Έτσι, ερχόμαστε και φεύγουμε ...φτωχοί». Κ.Β

Πόσο ακόμη θα «φτωχύνουμε» δέσμιοι των επιλογών μας ; … Νομίζω το να έχει κανείς πολλά υλικά αγαθά είναι η αιτία που μένει φτωχός. Γιατί; Γιατί δεν είναι ελεύθερος. …Ποιος είναι πλούσιος; Είναι πλούσιος κάποιος όταν έχει αυτά που θέλει. Έτσι δεν είναι; Η Αισθητική Αγωγή είναι «μάθημα» πολύπλευρο και πολυδιάστατο για την καλλιέργεια του ανθρώπου μέσω της τέχνης [ας μην περιοριστούμε σε ηλικίες ]. Μιλήστε μας για το σχολειό αυτό.

… Οι πολλοί όταν λένε "αισθητική αγωγή" εννοούν την καλαισθητική αγωγή και οι λίγοι όταν λένε "αισθητική αγωγή" εννοούν την αγωγή, την παίδευση των αισθήσεων. Είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα. Εγώ κάνω αγωγή των αισθήσεων, αισθητική αγωγή και όχι καλαισθητική αγωγή. … Το 2009 γράψατε το βιβλίο «Η Τέχνη του Stand by» την τέχνη της εγρήγορσης. Ο ανθρώπινος νους είναι ικανός να κρατήσει την καθαρότητα της σκέψης, την τάξη, το σεβασμό, τη διαύγεια, και να συνεισφέρει με την τέχνη του εργαζόμενος, ταπεινά, απλά, ασταμάτητα ; … Δεν είπαμε στην τελευταία μας φράση, ότι μεγαλύτερη επανάσταση είναι να κάνεις καλά τη δουλειά σου. Για να κάνεις καλά τη δουλειά του πρέπει να το αγαπάς. … Τέχνη είναι το φαινόμενο, έχει κατά καιρούς εμφανιστεί, του πνευματικού ανθρώπου και μόνον του πνευματικού ανθρώπου, τα πουλιά δεν κάνουν τέχνη, τεχνικές κάνουν, την ώρα, την στιγμή που τείνει να πραγματωθεί. Αλιευμένη από τα λόγια σας η τελευταία ερώτηση. Η τέχνη της ζωής είναι η ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΤΕΧΝΗ; Υπάρχει … «τρόπος» να φιλοτεχνήσουμε τη ζωή μας; Μπορείς να πας τη ζωή σου πιο κάτω. Η υπέρτατη τέχνη, είναι η τέχνη της ζωής. Βεβαίως υπάρχει και ο παράγων τύχη. Αλίμονο! Υπάρχει κι ο παράγων περιβάλλον. Βεβαίως. Αλλά αν θέλεις και την τύχη την κυνηγάμε. Ας ξεφορτωθούμε όσα μας βαραίνουνε. Οι περιουσίες είναι σαν άγκυρες.

ΚΩΣΤΑΣ ΒΡΥΤΤΙΑΣ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

εδώ

Παρουσίαση έργων από τον ίδιο τον καλλιτέχνη

2007 ΑΠΡΙΛΙΟΣ …

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

από τις σημειώσεις του καλλιτέχνη στο ΤΕΤΡΑΔΙΟ Δύσκολα τα πράματα …είδαν τα ‘’ψάρια’’ μου κάτι φίλοι. Εισέπραξα τα γνωστά ‘’μπράβο’’ έμειναν ‘’άναυδοι και συγκλονισμένοι’’!!! Και καταχαρούμενος από τα καλά τους λόγια, είπα να τους δείξω και τα κείμενα και τα έργα. Τα διάβασαν με προσοχήπρέπει να πω – αλλά κάτι δεν πήγαινε καλά . ‘’Αυτά που γράφεις τα καταλαβαίνουν όλοι. Πρέπει νομίζω να πεις και δυο λόγια που να δένουν τα έργα και την ιστορία της τέχνης. Δεν είναι βεβαίως και τόσο κακό να είναι τα λόγια λίγα και καταληπτά, αλλά να φανούν και κάπως οι γνώσεις σου … γράψε για τα στοιχεία που τοποθετούνται κατά μήκος των καθέτων και οριζοντίων αξόνων, για τη δυναμική των σχημάτων που αξιοποιούνται από την άρρηκτη σχέση ανάμεσα στο κενό και το πλήρες, μίλησε για τις ιλουζιονιστικές- ψευδαισιακές εικόνες που προκαλούν αυτό το κύμα της συγκίνησης, ένωσε το φορμαλιστικό και το παραδοσιακό στοιχείο με το ανεικονικό, πνευματικό απαλά αιωρούμενο μέρος των έργων που βασίζεται στη συνεργασία του φωτός με τη σκιά . Πες κάτι. Μην αδικείς το επίπεδο σου’.’ ‘ Τα έγραψα όλα όπως ειπωθήκαν. Εντάξει. Μόνο που να, πώς να σας το πω. Εγώ πάλεψα να κάνω όμορφα πράματα με τα σχήματα και τις φόρμες. ΒΙΒΛ ΙΟΓΡΑΦΙΑ Κ ΩΣΤΑ ΒΡΥΤΤΙΑ 1. «Επαγγελματικός προσανατολισμός και Τέχνη» (2007). 2. «Η Τέχνη του Stand by»(2009). 3. «Ζήτημα:ΑΡΜΟΝΙΑ» (2009). 4. «Κείμενα για τα έργα – Παραμυθιάσματα» (Κατά την δημιουργία των έργων). 5.«Κείμενα – τίτλοι έργων», (βοήθημα για την εφαρμογή του θεραπευτικού χαρακτήρα των Τεχνών).

ΚΩΣΤΑΣ ΒΡΥΤΤΙΑΣ

Έργα με μονοκοντυλιά

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

Η «RAGADA» είναι μία performance αφιερωμένη στη μητρότητα και τη δημιουργία. Μετά από τις επιτυχημένες παραστάσεις στην Αίθουσα Τέχνης Καππάτος στο πλαίσιο της έκθεσης σύγχρονης τέχνης «Performance Rooms 2022», το έργο παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2022 για λίγες παραστάσεις σε έναν πρωτόγνωρο θεατρικό χώρο, το «Θέατρο στη Σάλα».

Η ΧΡΥΣΗ ΒΙΔΑΛΑΚΗ θεατρική παραγωγός του και ηθοποιός , μίλησε στην ΒAΣΙΛΙΚΗ ΣΙΑΦΑΚΑ και το περιοδικού ΥΔΡΑΝΗ για την πρωτοποριακή αυτή παράσταση. Συναντήσαμε τη Χρυσή Βιδαλάκη μετά την ολοκλήρωση των παραστάσεων της performance ΡΑΓΑΔΑ τον Μάιο του 2022 και της ζητήσαμε να μας δώσει το στίγμα του νέου της εγχειρήματος, που υποστηρίζει για πρώτη φορά από τη θέση του θεατρικού παραγωγού, το ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΣΑΛΑ. Στην ερώτησή μας «πώς γεννήθηκε» αυτό το νέο θέατρο μας απαντά: «Το ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΗ ΣΑΛΑ είναι μια ΑΜΚΕ (Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία) που έχει σκοπό τη διερεύνηση της σχέσης των παραστατικών τεχνών με την ψυχολογία, την παιδαγωγική και την κοινωνία εν γένει. …η σάλα αυτή είναι σάλα του πατρικού μου σπιτιού, κουβαλάει μνήμες πολλές, ευχάριστες και δυσάρεστες και θεωρώ ότι είναι ο καταλληλότερος χώρος, ώστε όλο αυτό το παρελθόν να αποκτήσει μια υπόσταση, να μετασχηματιστεί όλη αυτή η ενέργεια σε καλλιτεχνικό γεγονός.» Η Χρυσή Βιδαλάκη, ηθοποιός - εμψυχώτρια για πάνω από δέκα χρόνια εργαστηρίων προσωπικής εξέλιξης με εργαλείο το θέατρο, συμπυκνώνει την εμπειρία της αυτή στο νέο αυτό καλλιτεχνικό της τόλμημα στον ίδιο χώρο, το χώρο του πατρικού της σπιτιού, που βαραίνουν οι μνήμες, τα βιωμένα συναισθήματα, οι άνθρωποι. « Νομίζω ήταν μια φυσική εξέλιξη. Ή θα έπρεπε να σταματήσει όλο αυτό, ή να πάρει σάρκα και οστά. Και νιώθω ότι πήρε σάρκα και οστά. »

Ευτυχής συγκυρία ήταν και η συνάντησή της με τον Μάριο Μπανούσι, τον δημιουργό του έργου και ηθοποιό, που γνωρίστηκαν από την συμμετοχή του στα θεατρικά της εργαστήρια. Η περίοδος της καραντίνας αποδείχτηκε και για τους δυο μια εξαιρετικά γόνιμη περίοδος που ανέδειξε αυτή την καλλιτεχνική συνεργασία. «Αυτή ήταν μια περίοδος που ο Μάριο πήρε και τις μεγάλες αποφάσεις. Δοκιμάζαμε πράγματα και προέκυψε αυτή η performance. To παρουσιάσαμε στα Rooms.» Στην ερώτησή μας «τι απεκόμισε από αυτές τις παραστάσεις» μας απάντησε με ενθουσιασμό: «Πολύ θετική εμπειρία, πολύ! Παρόλο που είχαμε κάνει παρόμοια πράγματα με ερασιτεχνικές ομάδες μέσα στο σπίτι, αυτή η συνθήκη, το να μπούνε καρέκλες της σάλας για τους θεατές και εμείς να παίζουμε μες στο δωμάτιο, μες στην κουζίνα, στο μπάνιο και στη σάλα ... είναι συγκλονιστικό. Και είδα τον κόσμο ότι ένιωθε ιδιαίτερα και αυτό είχε να κάνει με το χώρο. Το έλεγαν πολλοί ότι είχε να κάνει και με το χώρο.» Παρακολουθήσαμε την παράσταση αυτή, που με τη δομή και την αισθητική της ανατρέπει την παραδοσιακή εκδοχή του θεάτρου. Στην εύλογη ερώτησή μας αν πρόκειται για ένα άλλο είδος θεατρικό, που να αφορά περιορισμένο κοινό και θεματολογία, μας απαντά: «Όχι, δεν είναι για περιορισμένο κοινό, ούτε για περιορισμένη θε-

Φωτογραφία Aggelos Barai

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

-ματολογία. Θεωρώ ότι το ιδιαίτερο που έχει ως προς το κοινό, είναι που δεν μπορεί να είναι πολυάριθμο και δημιουργεί μεγαλύτερη εγγύτητα μεταξύ performers ηθοποιών και θεατών. Οι θεατές αισθάνονται ότι κάθονται σε ένα σαλόνι και δεν κάθονται μπροστά σε μια απρόσωπη σκηνή. Αυτό από μόνο του δημιουργεί μια άλλη συνθήκη για το πώς εκλαμβάνεται η θεατρική πράξη. … Υπάρχουν οι μυρωδιές, δηλαδή οι μυρωδιές του σπιτιού και τις οποίες επιδιώκουμε (στην παράσταση). Εκ των πραγμάτων δηλαδή, είσαι μέσα στο σπίτι. Υπάρχουν τα πράγματα του σπιτιού. Και είχαμε ανάγκη από κάτι νέο, μετά τον κορονοϊό. Θυμάμαι συζητιόταν πολύ το θέμα του νέου είδους θεάτρου.» Στις νέες συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία και στο πλήγμα που υπέστησαν οι καλλιτέχνες, η τέχνη δεν έπαψε να λειτουργεί αναζητώντας νέους δρόμους έκφρασης. Το «Θέατρο στη Σάλα» είναι μια απτή απόδειξη. «Ναι. Σίγουρα.» μας λέει η Χρυσή Βιδαλάκη. «Για να είμαι ειλικρινής το σκεφτόμουνα πάρα πολλά χρόνια αυτό, αλλά τώρα μου έγινε πιο έντονη η σκέψη αυτή, επειδή νιώσαμε την ανάγκη της εγγύτητας. … Δεν μου αρέσει αυτό το απρόσωπο. … Εκεί γίνεται μια άλλη συνάντηση μετά την παράσταση. Το ότι υπάρχουν λίγοι άνθρωποι, μέσα σε ένα οικείο περιβάλλον, αυτό ωθεί σε αυτή τη συνάντηση. Ενισχύει. Δημιουργεί την κατάλληλη ατμόσφαιρα και το κατάλληλο πλαίσιο.» Το έργο κινείται πάνω σε μια πρωτότυπη σκηνοθετική ιδέα του σκηνοθέτη – δημιουργού Μάριο Μπανούσι, αυτήν των θραυσματοποιημένων αναμνήσεων με τη μορφή εικόνων. Εμπεριέχονται σαφώς στοιχεία από τα εικαστικά, το ντοκιμαντέρ, την κίνηση. Ο λόγος είναι στοιχείο της ίδιας της πράξης και όχι μέσο έκφρασης. Στην ερώτησή πως βιώνεται αυτό από τον ηθοποιό, μας απαντά: «Πιστεύω ότι μέσα από την έλλειψη του λόγου, συμβαίνουν, κινούνται πολλά επίπεδα, βαθιά υπαρξιακά, όχι μόνο συναισθηματικά, και υπάρχει ένα εσωτερικό παίξιμο όπως το ένιωσα κι εγώ, που κοινωνείται πιο εύκολα.

«…Συγκεντρώνομαι σαν performer σε αυτή την εσωτερικότητα, όπου ο λόγος δεν μου είναι απαραίτητος και απλώνομαι σε μια περιοχή, πολύ πρωτογενή. Κινούμαι σε άλλα επίπεδα που μπορώ να συνδεθώ με τον κόσμο.» Η σημειολογία του έργου αν και φαντάζει κατανοητή σε ένα πρώτο, άμεσα αντιληπτό, επίπεδο, επειδή ακριβώς είναι παραστατική, ωστόσο χρήζει πολλαπλών και βαθύτερων ερμηνειών. Στην ερώτησή μας για τον καταλυτικό ρόλο του performer στην πρόκληση περισσότερων αναγνώσεων, αλλά για την διεύρυνση της εκφραστικής του δυνατότητας μέσα από μια τέτοια παράσταση, η Χρυσή Βιδαλάκη μας απαντά: «Είναι ο performer αυτός που είναι, χωρίς να είναι κάτι εξαιρετικό στην κίνηση, χωρίς να είναι κάτι εξαιρετικό στη φωνή, αλλά εκεί υπάρχει ως άνθρωπος. Νομίζω ότι τα πιο βαθιά πράγματα, τα βιώνουμε στην απόλυτη σιωπή. Τις πιο βαθιές συνειδητοποιήσεις. Υπάρχουνε διάφορες γλώσσες που μπορούμε να το επικοινωνήσουμε αυτό το πράγμα, αλλά είναι και η πανανθρώπινη γλώσσα: η μη γλώσσα. … Πολλές φορές συζητάμε τι σημαίνει εκείνο, τι σημαίνει το άλλο. Δεν σημαίνει κάτι. Πού ακουμπάει τον καθένα και τι του θυμίζει, αυτό είναι. Τι συνειρμούς του βγάζει. Κι εμένα σαν ηθοποιό εκεί πάνω, κάθε φορά μπορεί να μου βγάλει κάτι άλλο. …Έχουν αλλάξει πολλά μέσα στην διαδρομή (της παράστασης). Διάφορα πράγματα κάθε φορά. Το έργο είναι ανοικτό σε αναγνώσεις. Γι αυτό μας ενδιαφέρει να ακούμε από κάτω, τι βλέπει ο καθένας, τι ακούει, με τι το συνδέει. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Ο θεατής εκείνη την ώρα με τι συνδέεται και τι τον συγκινεί. Και για μένα αυτό είναι η μεγάλη ιστορία. Δεν θέλω να είναι κάτι έτοιμο. Αν μπορεί να τα εμπεριέχει όλα, είναι το ιδανικό. Και κάθε φορά να έχει κάτι από μας. Αυτό είναι και το κουραστικό στην ηθοποιία νομίζω, κάθε φορά να ανακαλύπτεις από την αρχή.» Ο τίτλος του έργου «Ραγάδα» παραπέμπει στο σημάδι που αφήνει πίσω της μια κυοφορία και μια γέννα. Παραπέμπει στην ίδια τη γυναίκα.

Φωτογραφία Μάριο Μπανούσι

Η Χρυσή Βιδαλάκη μας το επιβεβαιώνει: «Είναι η γυναίκα. Η θηλυκή πλευρά θα έλεγα. Πολλές γυναίκες. Πόνος, κακοποίηση. Δύσκολες διαδρομές γυναικείες. Και παρόλο που υπάρχουνε και ευχάριστες στιγμές, επικρατεί δυσκολία στη γυναικεία ταυτότητα. Ποικίλες κακοποιήσεις. Ποικίλες παρενοχλήσεις. … Έχει επίσης να κάνει και με το ότι κυοφορούμε ιδέες, κάτι πιέζει να βγει κι απ΄ την πολλή πίεση αφήνει τα σημάδια του. Και είναι ενδιαφέρον αυτό.» Με το αποτύπωμα αυτής της ενδιαφέρουσας παράστασης στην καρδιά και το νου, ευχόμαστε πολλές ακόμη νέες παραστάσεις από το «Θέατρο στη Σάλα» στο άμεσο μέλλον, και χαιρετίζουμε αυτήν την εξαιρετική δουλειά και τους συντελεστές της.

Φωτογραφία Chris Tina

Η τέχνη της φωτογραφίας

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

To περιοδικό ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine συναντά τον φωτογράφο Κώστα Γαλάνη, ο οποίος δέχτηκε να μας ξεναγήσει στον όμορφο και διαφορετικό κόσμο της φωτογραφίας, μέσα από την σύντομη και λιτή αφήγηση της δικής του πορείας.

KΩΣTΑΣ ΓAΛΑNΗΣ

Γεννήθηκα στην Τασκένδη, πρωτεύουσα του Ουζμπεκιστάν, στα μέσα της δεκαετίας του ‘60. Οι γονείς μου ήταν πολιτικοί πρόσφυγες του ελληνικού εμφυλίου. Εκεί ολοκλήρωσα τις πρωτοβάθμιας σπουδές και το 1978 επαναπατριστήκαμε στην Ελλάδα. Εγκατασταθήκαμε στην Καλλιθέα της Αθήνας, όπου και τελείωσα το 4ο Λύκειο και όπου εξακολουθώ να κατοικώ. Με γενικές εξετάσεις της εποχής, μπαίνω στο ΤΜΉΜΑ ΦΥΣΙΚΉΣ στην Αθήνα, ενώ η συνέχεια των ακαδημαϊκών μου σπουδών περιλαμβάνει και μεταπτυχιακό στην Ιστορία και Φιλοσοφία Των Επιστημών και της Τεχνολογίας στην ίδια πόλη.

ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΑ Με την φωτογραφία είμαι σε επαφή από την παιδική ηλικία, καθώς ο πατέρας μου ήταν ερασιτέχνης φωτογράφος και έχω περάσει ατελείωτες ώρες μαζί του στον σκοτεινό θάλαμο τυπώνοντας κυρίως αναμνηστικές οικογενειακές στιγμές. Μεσολαβεί μεγάλο διάστημα και το 2007 αγοράζω ψηφιακή compact μηχανή και αρχίζω να φωτογραφίζω τους ανθρώπους στο χωριό της μητέρας μου, το Πευκόφυτο Καστοριάς. Ήδη από τα προηγούμενα χρόνια τον Αύγουστο διοργανώνεται οδοιπορικό από μια ομάδα του χωριού στα οποία συμμετέχω και προσπαθώ να καταγράψω τις στιγμές κρατώντας φωτογραφικό αρχείο. Αυτό συνεχίζεται έως και σήμερα όπου φτάνουμε φέτος στον αριθμό 22.

Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΔΩ Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Το 2017 είδα το συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ του Β. Βέντερς για τον αργεντινό φωτογράφο Σ. Σαλγκάντο και συμπτωματικά την ίδια χρονιά βρέθηκα να παρακολουθώ σεμινάρια για την φωτογραφία. Ένας νέος κόσμος πρόβαλε μπροστά μου. Φωτογράφοι, ρεύματα τέχνης κλπ. Άρχισα να εξερευνώ την φωτογραφική κοινότητα της Αθήνας. Τόποι έκθεσης φωτογραφιών, ερασιτεχνικές ομάδες και λέσχες, διδάσκοντες και σφαίρες επιρροής. Αγόραζα θεωρητικά βιβλία για την φωτογραφία και αρκετά άλμπουμ. Μεγάλη βοήθεια το διαδίκτυο και το YouTube. Απαραίτητο πράγμα η κριτική από έμπειρο μάτι. Σταδιακά μαθαίνεις και την επεξεργασία της εικόνας. Έρχεται και η πρώτη ομαδική έκθεση. Έτσι τράβηξα τις πρώτες πιο "σοβαρές" φωτογραφίες και κάποιες εικόνες δρόμου στην Αθήνα.

Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΔΩ Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ

Η καραντίνα ήταν κάτι πρωτόγνωρο. Η απαγόρευση κυκλοφορίας και το κλείσιμο των καταστημάτων αναστάτωσε όλους. Ακόμη και τα αδέσποτα. Στην φωτογραφία, είμαι στην πολυάσχολη κατά τα άλλα Πλατεία στο Μοναστηράκι και μια γάτα με κοιτά με απορία: πού χάθηκαν οι άνθρωποι; Οι προσταγές, η μάσκα, ο φόβος κρατάνε τους ανθρώπους σε απόσταση. Ο καφές στα όρθια. Την περίοδο αυτή περπατώντας αποτυπώνω άδειους δρόμους σε διάφορες περιοχές της Αθήνας. Η δράση στον δρόμο είναι μόνο κάποιοι...αθλούμενοι

Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΔΩ Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΔΡΟΜΟΣ – ΕΙΚΟΝΕΣ ΠΟΛΗΣ

Από την πρώτη στιγμή που γνώρισα αυτό το είδος της φωτογραφίας το αγάπησα. Έχει πολύ μεγάλη ιστορία, πολλούς διάσημους φωτογράφους και μεγάλη ποικιλία στους τρόπους φωτογράφησης. Πρέπει να αποτυπώσεις το δρώμενο στην πόλη και γενικά σε ένα δημόσιο χώρο. Χρειάζεται παρατηρητικότητα, οργάνωση του κάδρου ( ματιά) και πολύ περπάτημα. Το νομικό πλαίσιο και η καραντίνα τα τελευταία χρόνια δυσκόλεψαν την φωτογραφία δρόμου. Μειώθηκαν τα κοντινά πλάνα, τα πλάνα γίνανε πιο ανοιχτά, καταλήγουμε σε σιλουέτες και πολύ μικρές φιγούρες. Δίλημμα το ασπρόμαυρο-έγχρωμο. Η Αθήνα είναι γενικά μια γκρίζα πόλη, ελάχιστες οι χρωματικές εναλλαγές. Οι άνθρωποι σκυθρωποι, ντυμένοι με σκούρα υπερμεγέθη ρούχα. Μόνη πινελιά χρώματος τα Graffiti και streetart. Επιπλέον η Μεγαλόπολη αλλάζει το βράδυ. Μου αρέσουν τα νυχτερινά χρώματά της. Όταν μετατρέπεις την έγχρωμη φωτογραφία σε ασπρόμαυρη αμέσως φεύγει ο χρωματικός θόρυβος και αναδεικνύεται το θέμα.

Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΔΩ Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΤΟΠΙΟ - Scapes

Η ζωή στην μεγαλούπολη δημιουργεί την ανάγκη της ενατένισης. Ο ηχητικός και οπτικός θόρυβος οδηγεί στην αφαίρεση. Κάδρα με πολύ αρνητικό χώρο, που φλερτάρουν με τον μινιμαλισμό. Βγάζω πολλές εικόνες τοπίων. Κατά την γνώμη μου το τοπίο προϋποθέτει τον άνθρωπο - παρατηρητή (Scape), αυτός που το τροποποιεί, παρευρίσκεται και επιβλέπει το περιβάλλον του. Υπάρχει ένα ενδιαφέρον ανθρώπινο δρώμενο, το φυσικό ή αστικό περιβάλλον στο οποίο ζει ο άνθρωπος. Αυτό διαφοροποιεί την φωτογραφία αυτή από την απλή καταγραφή της Φύσης ή τής Αρχιτεκτονικής, έστω και με μια ανθρώπινη παρουσία. Κλείνοντας, θα ήθελα να πω ότι, για μένα, η φωτογραφική πράξη έχει τρία μέρη, τη λήψη - την επεξεργασία-τη δημοσιοποίηση.

Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΔΕΙΤΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΕΔΩ Kώστας ΓΑΛΑΝΗΣ

ΥΔΡΑΝΗ emovie magazine

ΠΗΓΗ ΛΥΚΟΥΔΗ ΜΟΥΣΙΚΟΣΥΝΘΕΤΙΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΡΙΑ ΛΙΤΣΑ

ΠΗΓΗ ΛΥΚΟΥΔΗ

Η συνθέτις Πηγή Λυκούδη γεννήθηκε στην Αθήνα. Τελείωσε τις σπουδές της στο πιάνο και στην σύνθεση με άριστα παμψηφεί. Έχει σπουδάσει δίπλα σε σπουδαίους καθηγητές -παιδαγωγούς στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (Saltsburg-Αυστρία-Ιταλία). Έχει λάβει μέρος σε πολλούς διεθνείς διαγωνισμούς με σημαντικές διακρίσεις. Ασκεί σημαντική διδακτική δραστηριότητα από το 1989. Διδάσκει στο Δημοτικό Ωδείο Πετρούπολης από τον πρώτο χρόνο ιδρύσεώς του! Είναι γνωστή για το εκτενές και σημαντικό έργο της πάνω στην μελοποίηση Ελλήνων ποιητών. Είναι από τις λίγες γυναικείες παρουσίες στην Ελλάδα, στο χώρο σύνθεσης συμφωνικών έργων. Πρόσφατα απέσπασε το 1ο βραβείο σύνθεσης, στον διαγωνισμό που ανακήρυξε η Περιφέρεια Αττικής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, για το έργο της ‘ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ’ σε ποίηση ‘Αγγελου Σικελιανού.

ΠΗΓΗ ΛΥΚΟΥΔΗ

Μόλις κυκλοφόρησε η νέα της δισκογραφική δουλειά με τίτλο ΣΜΥΡΝΗΣ ΘΥΜΙΑΜΑΤΑ σε ποίηση Γ. Π. Ιωαννίδη για τα 100 ΧΡΟΝΙΑ από την Μικρασιατική Καταστροφή Έχουν παρουσιαστεί τα έργα της με μεγάλη επιτυχία σε συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό! Η συνθέτις κατά τη διάρκεια της μουσικής της διαδρομής έχει συνεργαστεί με τους: Μανώλη Μητσιά, Νένα Βενετσάνου, Alexandra Gravas, Παντελή Θαλασσινό, Δημήτρη Μπάση, Ρίτα Αντωνοπούλου, Κώστα Καράλη, Αλέξανδρο Χατζή, Πένυ Ξενάκη, Μαρία Σουλτάτου, Σπύρο Κλείσσα, Ελένη Πέτα, Αγνή, Μόρφω Τσαϊρέλη, Βικτωρία Ταγκούλη, Νίκο Καρακαλπάκη, Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή, Γεωργία Βεληβασάκη, Γεωργία Αγγέλου, Μαρίνα Βολουδάκη, Δημήτρη Μελίδη καθώς και τους Γιάννη Φέρτη, Γρηγόρη Βαλτινό, Ελένη Ερήμου, Αλέκο Συσσοβίτη, την Ρούλα Πατεράκη και την Σμαράγδα Αποστολάτου. Η Πηγή Λυκούδη το 2009 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση των εκδηλώσεων της Νομαρχίας Λακωνίας για τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του Γιάννη Ρίτσου. Είναι ιδρύτρια & καλλιτεχνικά υπεύθυνη του Πολυχώρου Τέχνης Galerie δημιουργών [www.galeriedimiourgon.gr (e-mail: hello@ galeriedimiourgon.gr)].

Links : http://www.pigilikoudi.gr/?page_id=2: Πλήρες βιογραφικό σημείωμα

ΠΗΓΗ ΛΥΚΟΥΔΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗ ΜΑΡΙΑ ΛΙΤΣΑ 1. Η μουσική, σίγουρα, έχει μεγάλη δύναμη, ίσως μεγαλύτερη κι από αυτήν που έχουν οι λέξεις. Ποιο ήταν το κίνητρο που οδήγησε εσάς στη σύνθεση; Η ανάγκη να εκφραστώ μέσα από την Μουσική αφουγκραζόμενη τον Λόγο να τον μετατρέπω σε νότες. Πιστεύω ακράδαντα πως η σμίξει του Λόγου και της Μουσικής έχει την δυνατότητα να αφυπνίζει και οι νότες που γίνονται τραγούδια φτάνουν πολύ πιο εύκολα στο κοινό. 2. Το συμφωνικό σας έργο, αφιερωμένο στον στρατηγό Ιωάννη Μακρυγιάννη, σε ποίηση του Άγγελου Σικελιανού, κέρδισε το πρώτο βραβείο στον Διαγωνισμό της Περιφέρειας Αττικής. Ποια ήταν η αιτία να συνθέσετε αυτό το έργο; Η αιτία για την δημιουργία του νέου συμφωνικού έργου άρχισε να διαμορφώνεται όταν ήρθε στα χέρια μου ένα χειρόγραφο ανάτυπο από το ποίημα του Άγγελου Σικελιανού «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ που γράφτηκε στην Κατοχή, το Νοέμβρη του 1941. Το είχε εκδώσει το Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τράπεζας τον Δεκέμβριο του 1983 σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, έκδοση που από καιρό είναι εκτός εμπορίου. Η πρόκληση για μία μουσική προσέγγιση με απόλυτο σεβασμό και θαυμασμό στις δύο προσωπικότητες που κοσμούν την διαδρομή της μεταβυζαντινής Ελληνικής ιστορίας τον Μακρυγιάννη και τον Σεφέρη ήταν η πρώτη κινητήριος δύναμη! Το συμφωνικό αυτό έργο, διάρκειας 40 περίπου λεπτών, βασίζεται εξ΄ ολοκλήρου στην μελοποίηση του κορυφαίου αυτού ποιήματος και φέρει τον ομώνυμο τίτλο «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ».

Τη δημιουργία του έργου ενίσχυσε ο στόχος της συμμετοχής στον εορτασμό των 200 χρόνων από την κήρυξη της επανάστασης του 1821. Ο Μακρυγιάννης χαρακτηρίζεται από την συνετή συμμετοχή του στον απελευθερωτικό αγώνα αλλά και μετά. Είχε μυηθεί στη Φιλική Εταιρεία από το 1820 και πρωτοστάτησε στην επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 για την καθιέρωση Συντάγματος. Στα «Οράματα και θάματα» του γράφει «...ένα πράγμα με παρακινεί και μένα να γράφω, ότι τούτην την Πατρίδα την έχουμε όλοι μαζί και σοφοί και αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Έγραψα γυμνή την αλήθεια να ιδούνε όλοι οι Έλληνες και να μπαίνουν σε φιλοτιμία και τα παιδιά μας να λένε: έχουμε αγώνες πατρικούς, έχουμε θυσίες». Οι στίχοι του ποιήματος

[…] μά σήμερα εἴμαστε στό «ἐμεῖς», κι ἂς μαζωχτοῦμε σ΄ ἓνα σκοπόν, ἂν θέλουμε νά φκιάσουμε χωριό καί κόσμο ! αποτέλεσαν για εμένα πηγή έμπνευσης και λαχτάρας να δω ολοκληρωμένο σε ένα ενιαίο συμφωνικό έργο όλα αυτά τα νοήματα που καταγράφει με συγκλονιστικό τρόπο ο Άγγελος Σικελιανός.

Μιας Ελλάδας που ξέρει να παλεύει και να αντιστέκεται στα κακώς κείμενα!!! 3. Η αναγνώριση-διάκριση αυτή, πέρα από την ικανοποίηση που σας προσφέρει, αποτελεί κινητήριο δύναμη για το επόμενο έργο σας; Η δικαίωση των προσπαθειών πάντα γίνεται κινητήριος δύναμη για την συνέχεια! Κινητήριος δύναμη ΝΑΙ! ΟΧΙ όμως προϋπόθεση. Γιατί σε τούτο τον τόπο συνήθως κατά κύριο λόγο

περισσεύει η έλλειψη και η διάθεση κατανόησης- αξιολόγησης του αγώνα που δίνουν καθημερινά οι άνθρωποι της Τέχνης. Ζούμε σε έναν τόπο και σε μία πατρίδα που θα έπρεπε ο Πολιτισμός να στηρίζεται απόλυτα από τους ιθύνοντες. Να ανασαίνει και συνειδητά να αποκτά ουσιαστικό χώρο στην προβολή της χώρας μας! Είναι ελάχιστοι αυτοί που ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ και ΟΧΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑ συντάσσονται με αυτήν την άποψη. Δυστυχώς περισσεύει το αίσθημα της αξιοκρατίας μεμονωμένων περιπτώσεων.

εκτός

Η βαριά Πολιτιστική μας κληρονομιά μας καθιστά υπευθύνους να φωνάξουμε: Πως δεν αρκεί το ΧΤΕΣ. Οφείλει να δίνει το χέρι στο ΤΩΡΑ και να σπέρνει την ΕΛΠΙΔΑ στο ΑΥΡΙΟ! Ωστόσο η πρωτοβουλία που πήρε η Περιφέρειας Αττικής είναι πολύ σημαντική και εύχομαι να συνεχιστεί! 4. Ποια είναι η κύρια επιδίωξή σας, όταν μελοποιείτε έργα αγαπημένων σας ποιητών; Το συνθετικό μου στοίχημα είναι να μετατρέπω τον Λόγο σε ήχο, σύμφωνα με τον κραδασμό που αισθάνομαι στην πρώτη επαφή μαζί του! Μόνο όταν νιώσω ότι αυτό έχει συμβεί επιτρέπω να βγει προς τα έξω αυτό που έχω δημιουργήσει!

5. Ποια είναι η δύναμη αυτών των τραγουδιών; Η δύναμή τους είναι εκείνη η στροφή, εκείνο το ρεφραίν, που μπορεί να πάρει μαζί του ο ακροατής στο δισάκι του και σιγοτραγουδώντας το χωρίς να το καταλαβαίνει να τον ΑΛΛΑΖΕΙ και να τον ΑΦΥΠΝΙΖΕΙ!

6. Με ποια κριτήρια επιλέγετε τους ποιητές που μελοποιείτε; Με τον «ΕΡΩΤΑ» και την συγγένεια που αισθάνομαι την στιγμή που συναντιόμαστε για πρώτη φορά μέσα από την ανάγνωση των ποιημάτων τους!

7. Μελοποιείτε κυρίως ποιήματα και λιγότερο απλούς στίχους. Γιατί; Η ποίηση είναι πιο ασύμμετρη σε πολλές περιπτώσεις. Την νιώθω πιο ελεύθερη. Αυτό δίνει και σε εμένα την αντίστοιχη ελευθερία και με κάνει να ταξιδεύω πολύ περισσότερο, μέχρι να καταφέρω να βρω εκείνο τον κοινό τόπο που θα χωρέσουμε και οι δυο στην Τέχνη του τραγουδιού! Το νιώθω σαν μια περιπέτεια που δεν ξέρεις καθόλου από τι εμπειρίες θα περάσεις. Αυτό με κεντρίζει πολύ. Ειδικά όταν την άλλη άκρη την κρατά ο Γ.Ρίτσος, ο Ν. Βρεττάκος, ο Α. Σικελιανός, ο Κ. Παλαμάς , ο Ο. Ελύτης και τόσοι άλλοι, που έχω την χαρά να έχω μελοποιήσει! 8. Είναι εύκολο να φθάσει το έργο σας στο ευρύ κοινό; Ναι πολύ, αν το θελήσουν και το αφήσουν όσοι κατέχουν τις θέσεις. Δηλαδή όλοι όσοι έχουν και το καρπούζι και το μαχαίρι. Πάντως όσες φορές έχω καταφέρει να φτάσω στο κοινό την ΑΠΟΔΟΧΗ του την νιώθω απόλυτα. Και ΝΑΙ αυτό μου δίνει κουράγιο να ρίχνω τους τοίχους που συναντώ! 9. Ο χώρος, που κινείστε, έχει νέους ανθρώπους ως κοινό; Οι πρώτοι που ακούν τα έργα μου είναι οι μαθητές μου. Διδάσκω πιάνο 30 χρόνια. Κάθε φορά που τους επικοινωνώ τα έργα μου, τα τραγούδια μου, νιώθω την συγκίνησή τους και την λαχτάρα τους να τα ακούσουν πάλι και πάλι. Και ΝΑΙ θα επαναλάβω πως αν πάλι το ήθελαν οι ιθύνοντες θα ήταν πολλοί νέοι άνθρωποι κοντά σε αυτά τα ακούσματα! Θα είχαν βρει τους τρόπους να τα φέρουν κοντά στην νεολαία. Όπως κάνουν με ότι θέλουν να αναδείξουν και με αυτό να την χειραγωγήσουν! Ωστόσο από το

μετερίζι του δικού μου αγώνα κάνω και θα κάνω ότι μπορώ για να έρχεται η νέα γενιά σε επαφή με αυτόν τον πλούτο. Και η ανταπόκρισή της Νέας γενιάς η ΔΥΝΑΜΗ ΜΟΥ να συνεχίζω. 10. Πιστεύετε ότι το κοινό διαμορφώνεται από τους εκάστοτε υπευθύνους για προφανείς λόγους; Η απάντησή βρίσκεται στην προηγούμενη τοποθέτησή μου για την νέα γενιά! 11. Μπορεί να εκπαιδευτεί το κοινό να διαβάζει, να ακούει και να ψυχαγωγείται κυρίως με την Τέχνη; Ο ρόλος της Τέχνης είναι ρόλος αφύπνισης και γνώσης! Η ενασχόλησή μου όλα αυτά τα χρόνια με την δημιουργία με κάνει να πιστεύω πως η Τέχνη έχει πολύτιμα δημιουργήματα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην εκπαίδευση του κοινού. Ωστόσο θα μου επιτρέψετε να απαντήσω με μία ερώτηση: Θέλουν να εκπαιδευτεί το κοινό σε κάτι τέτοιο; Αν πραγματικά το ήθελαν θα είχαν ανακαλύψει τους θησαυρούς που υπάρχουν, θα τους είχαν φέρει στη επιφάνεια και θα τους είχαν επικοινωνήσει με πολλούς τρόπους. Όπως κάνουν με ότι θέλουν να αναδείξουν και με αυτό να μας χειραγωγήσουν ! 12. Τι διδάσκετε στους μαθητές σας, πέρα από τη μουσική; Τους διδάσκω αυτό που πιστεύω ακράδαντα. Πως έχουν την δύναμη να πάνε και να συναντήσουν το πιο μεγάλο τους όνειρο. Και πως από την ώρα που το νιώθουν να σχηματίζεται μέσα τους, σίγουρα έχουν και την ΔΥΝΑΜΗ να το πραγματοποιήσουν! Άλλωστε η επιλογή τους να ασχοληθούν με την ΜΟΥΣΙΚΗ δείχνει την λαχτάρα τους για την συνάντηση με τις πιο ουσιαστικές δυνάμεις που κρύβουν μέσα τους για να αντιμετωπίσουν τον ορατό και αόρατο χώρο της ΖΩΗΣ!

Η επικοινωνία μαζί τους αποτελεί πηγή χαράς για εσάς; Αποτελεί πραγματική πηγή χαράς και τεράστια δύναμη μιας ισορροπίας που έχω πολύ ανάγκη. Τους ευχαριστώ όλους τους μαθητές μου, όλα αυτά τα χρόνια για ότι μου έχουν προσφέρει. Τους αγαπώ, αβίαστα και με συναίσθημα βαθιάς ευγνωμοσύνης. Με πήραν πολλές φορές στα φτερά τους χωρίς να το ξέρουν και με ξεκούρασαν. 13. Ο εγκλεισμός σας, λόγω του Covid-19, επηρέασε τη δημιουργική σας σκέψη; Το διάστημα του εγκλεισμού αποδέχτηκε για εμένα ένα από τα πιο δημιουργικά διαστήματα. Είχα σύμμαχο τον πολύτιμο χρόνο που μου δινόταν και απόλαυσα την δημιουργία τριών πολύ σημαντικών έργων μου. Το συμφωνικό έργο «ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ» σε ποίηση Σικελιανού,

Αγγέλου

Την ενότητα τραγουδιών « ΣΜΥΡΝΗΣ ΘΥΜΙΑΜΑΤΑ» σε ποίηση Γιάννη Π. Ιωαννίδη.

Και την Μουσικο-αφηγηματική παράσταση «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ 2500 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ» σε ποίηση Κείου Συμωνίδη, Γ.Δροσίνη, Κ.Παλαμά, Θ.Βολκώφ, Μαρίας Σπυροπούλου και σε κείμενα Σμαράγδας Αποστολάτου! 14. Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια; Πρωτίστως να παρουσιάσω τα έργα μου και να έρθω σε επαφή με το κοινό μέσα από τις συναυλίες που τόσο πολύ επί δύο χρόνια τώρα μου έλειψαν! Ωστόσο το πιο σημαντικό για εμένα είναι να είμαι σε εγρήγορση όταν οι συγκυρίες και η δύναμη της έμπνευσης με οδηγούν στην σύλληψη του επόμενου έργου! ‘Όλα τα άλλα βρίσκουν το δρόμο τους!

Και όπως λέει και ο αγαπημένος μου Αρκάς ποιητής Ηλίας Σιμόπουλός … …[Τι θα φυτέψεις, τι θα αφήσεις μόνο να σκέφτεσαι. Είναι τόσο σύντομη η διαδρομή]!!! Σας ευχαριστώ.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ «ΔΥΟ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ»

• ΜΕΓΑΛΟΚΟΝΟΜΟΣ ΚΟΣΜΑΣ • ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

Το περιοδικό μας συνεχίζει το ταξίδι του στην Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία φιλοξενώντας αυτή τη φορά στις στήλες του δύο γιατρούς ποιητές.

ΜΕΓΑΛΟΚΟΝΟΜΟΣ ΚΟΣΜΑΣ

Στα πλαίσια του αφιερώματος «Οι γιατροί της Ποίησης» του περιοδικού μας, έχουμε την τιμή και τη χαρά να φιλοξενούμε τον κύριο Κοσμά Μεγαλοκονόμο, Χειρουργό Ιατρό και εκλεχτό Συγγραφέα και Ποιητή για να συνομιλήσουμε εφ’ όλης της ύλης, για τις δράσεις και τα έργα του. Ο Κοσμάς Μεγαλοκονόμος γεννήθηκε στα Κύθηρα. Αποφοίτησε από την Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με βαθμό «άριστα». Έλαβε τη Χειρουργική ειδικότητα και τον τίτλο του Διδάκτορα της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών «αριστεύοντας» και πάλι. Επί τριάντα έξι χρόνια υπηρέτησε τη δημόσια υγεία, κατά το πλείστο σε μεγάλα Νοσοκομεία των Αθηνών, αλλά και στο μικρό Νοσοκομείο του τόπου του. Έφτασε στον βαθμό του Διευθυντή Χειρουργού του Ε.Σ.Υ. και με αυτόν συνταξιοδοτήθηκε. Έχει ανακοινώσει σημαντικό αριθμό εργασιών σε Ελληνικά και Διεθνή συνέδρια και σε επιστημονικά περιοδικά και έχει περιγράψει δικές του μεθόδους θεραπείας και χειρουργικές τεχνικές. Έχει συγγράψει τρία βιβλία ιατρικού περιεχομένου και κεφάλαια σε άλλα συγγράμματα.

Τα ιατρικά βιβλία του είναι: 1. Αντιγόνα HLA και αποφρακτική αθηρωματική αρτηριοπάθεια, 2. Μέθοδος εξάσκησης στη Λαπαροσκοπική εγχειρητική και 3. Αρτηριοφλεβικές επικοινωνίες επί νεφροπαθώνΕγχειρητικές τεχνικές. Παράλληλα με την επαγγελματική του σταδιοδρομία, ασχολήθηκε με τη Λογοτεχνία και την Ποίηση, αλλά και με την Ιστορική έρευνα. Επί τριάντα πέντε έτη είναι συνεργάτης τοπικής εφημερίδας των Κυθήρων, δημοσιεύοντας ποικίλα άρθρα και παρουσιάζοντας έργα συγγραφέων. Κυκλοφορούν η ποιητική συλλογή του: «Μικρές Αλήθειες» από τις εκδόσεις «Βεργίνα» και τα Ομηρικά έπη σε «έμμετρη και ομοιοκατάληκτη περίληψη». Κυκλοφορεί και το βιβλίο του: «Ποταμός - Ιστορία και Εικόνες» (εκδόσεις: Αδελφοί Βλάσση) με την ιστορία και φωτογραφικό αρχείο τού χωριού που γεννήθηκε. Αυτό μεταφράστηκε στην Αγγλική γλώσσα και κυκλοφορεί στην Αυστραλία και την Αμερική. Πρόσφατα κυκλοφόρησε το Ιστορικό μυθιστόρημά: «Κόρη της Μοίρας - Η Γιαγιά η Μηνού», επίσης από τις εκδόσεις «Βεργίνα». Έχει ολοκληρώσει τη δεύτερη ποιητική συλλογή του: «Τα δικά μου Χαϊκού & Ρήσεις εις ηδυσμένον λόγον». Ερευνώντας την κουλτούρα που σχετίζεται με τον συμβολισμό των Κυθήρων, ανάπλασε ποιητικά το έργο: «Ο πρώτος ναύτης» του Σόλομον Γκέσνερ, ενταγμένο στην Ευρωπαϊκή λογοτεχνία και το ξεχασμένο έργο: «Νέα ιστορία Αθέσθη Κυθηρέου». Πρόσφατα ολοκλήρωσε το μυθιστόρημα: «Καριέρα στο ΕΣΥ».

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΩΡΓΗ ΔΡΥΜΩΝΙΑΤΗΨ ΕΡ: Αγαπητέ Γιατρέ και Ποιητή, έχω την αίσθηση πως, αν η Ιατρική χειρουργεί και θεραπεύει το σώμα μας, η Ποίηση θεραπεύει και πολλές φορές χειρουργεί την ψυχή μας. Το νυστέρι και η πένα λειτουργούν εξίσου λυτρωτικά πάνω στον Άνθρωπο. Θα συμφωνούσατε με αυτήν την άποψη; ΑΠ: Να σας ευχαριστήσω για την επιλογή του περιοδικού e-Υδράνη να ασχοληθεί με το πρόσωπό μου, συμπεριλαμβάνοντάς με στην κατηγορία: «Οι γιατροί της Ποίησης». Η τιμή είναι, ολότελα, δική μου. Εύχομαι ευόδωση των προσπαθειών σας και του περιοδικού σας. Ομολογώ πως τα τεύχη του ξεπερνούν τις προσδοκίες των αναγνωστών του. Αποτελούν όαση και παιδαγωγική ανάσα εν μέσω της πεζής πραγματικότητας. Απαντώντας στην ερώτησή σας θα έλεγα πως είναι επιτυχής ο παραλληλισμός σας. Προσθέτω, μόνο, πως η ποιητική πένα υψώνει αυτούς που έχουν διάθεση να γίνουν κοινωνοί της, ενώ το χειρουργικό νυστέρι είναι «αναγκαίο κακό», που με σκληρό τρόπο αναδεικνύεται, ιδιαίτερα, επωφελές. ΕΡ: Διαβάζω στο βιογραφικό σας για τις λαμπρές σπουδές σας στην Ιατρική, στην Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα. Για τα χρόνια του μόχθου σας, για την εξιδεικευμένη μελέτη και μόρφωσή σας, για την μακρόχρονη πρακτική άσκηση, προκειμένου να ασκήσετε το Ιατρικό λειτούργημα. Για την Ποίηση, όμως, δεν υπάρχουν Πανεπιστήμια. Ο Ποιητής από πού παίρνει, το πτυχίο του; Θέλω να πω, μήπως ο Ποιητής γεννιέται και κάλλιστα μπορεί να εκφραστεί μέσα από έναν Χειρουργό ή από έναν αγρότη; Ή εκτός από το τάλαντο που του κληροδοτεί το σύμπαν, πρέπει να βρει και τρόπους καλλιέργειάς του; ΑΠ: Υπαρξιακή η ερώτησή σας. Νομίζω πως δεν μπορούμε να μιλήσουμε, με ακρίβεια, για τον Ποιητή, εφόσον δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε την Ποίηση. Όποιος ασχολείται έχει την δική του εκδοχή, με ξεχωριστό, τρόπο τη νιώθει. Με άλλα λόγια αυτοπροσδιορίζεται, ενώ θα ήταν ορθότερο ο «Ποιητής» να αποτελεί τίτλο τιμής, που να τον αποδίδει η Κοινωνία. Μα και αυτό δεν θα κάλυπτε τα πάντα. Υπάρχουν Ποιητές που δεν έχουν εκδηλωθεί

δημόσια, που ποτέ δεν θα μάθουμε την αξία τους. Ποιητές «γεννιόνται» από όλες τις «τάξεις» των ανθρώπων, από όλα τα επαγγέλματα, γιατί η Ποίηση αποτελεί ανάγκη ανθρώπινης έκφρασης. Κατά τη γνώμη μου, ως παρόρμηση, υπάρχει και σε άλλα είδη της Φύσης. Βέβαια βελτιώνονται οι ποιητικές δεξιότητες με το διάβασμα και τη γνώση των κανόνων της. Το «Γηράσκω αεί διδασκόμενος» ισχύει ιδιαίτερα για τον Ποιητή. «Τα πάντα ρει» και στον εσωτερικό μας κόσμο. Αυτή η ροή, αν είναι κανόνας μας, είναι και ο πλούτος μας. ΕΡ: Σε εσάς, γιατρέ, εκεί στο μοναχικό και απομονωμένο (κατά τα εφηβικά σας χρόνια) τετραπέλαγο νησί σας, με ποιο πρόσωπο σας επισκέφθηκε η Μούσα, με τι τρόπο σας μπόλιασε, ποιοι κέντρισαν το τάλαντό σας, ώστε από πολύ μικρός να μπείτε στον χορό των λέξεων, στον ηδυσμένον λόγον, όπως τιτλοφορείτε το τελευταίο έργο σας; ΑΠ: Μεγάλη ιστορία και πρωτότυπη η αρχή. Την πρώτη ανάφλεξη προκάλεσε η φυσική μου ροπή προς ανορθόγραφη γραφή. Κατακόκκινη η έκθεσή μου, μικροί οι βαθμοί μου. Μα ο δάσκαλος είπε: «Όποιος γράψει ποίημα στην έκθεσή του, θα του βάλλω 10!». Έγραψα τα πρώτα ποιήματα για να νικήσω την ανορθογραφία. Μετά ήρθε ο Έρωτας. Μας κάνει όλους ποιητές. Έγραψα πάνω σε αγαπημένες μελωδίες της εποχής, με την ελπίδα να τους παραδώσω στη πηγή της έμπνευσής μου. Δύσκολο εγχείρημα σε μια μίζερη εποχή, αλλά με μεικτό Γυμνάσιο στο μικρό νησί μας. Δεν έμειναν ανεπίδοτα εκείνα τα γραψίματα, μα μικρό το «πρακτικό» όφελος. Το παραθυράκι άνοιξε, όμως. Χρόνια της Χούντας, τότε, μα η κουλτούρα του χωριού μου έμενε ζωντανή. Οι μουσικοφιλολογικές βραδιές δεν έπαψαν. Πριν ξεσκολίσω, δήλωσα συμμετοχή. Ήταν που ήθελα να κατανικήσω τη φυσική μου δειλία. Διάβασα το πρώτο μου διήγημα. Ιστορικό ήταν. Είπα και το ποίημα που ετοίμασα. Έδεσε η αρχή. Στη Θεσσαλονίκη οι δρόμοι ήταν ανοιχτοί. Η Πανεπιστημιακή αύρα του Αριστοτέλειου ταξίδευε ιδέες. Ο χρόνος, η ελευθερία, όλα δικά μου. Η καταπίεση της δικτατορία συνδαύλιζε την πένα και αυτή, πυρωμένη, καψάλιζε το χαρτί. Στα τελευταία φοιτητικά χρόνια έπεσε η Χούντα. Νέος αγέρας, νέες προοπτικές, νέα γραψίματα. Εκεί γεννήθηκαν οι «μικρές αλήθειες». Τότε έλαβαν την πρώτη μορφή τους.

Αυγάτιζαν για πάνω από 50 χρόνια… μέχρι που πρόσφατα τις παρέδωσα σε εκδοτικό οίκο. Να πάψουν να αποτελούν χειροποίητες, κατάδικές μου εκδόσεις. ΕΡ: Τα βιβλία σας που έχουν επιστημονικό περιεχόμενο, φαντάζομαι θα είναι επηρεασμένα από την λογοτεχνική σας ικανότητα, θα είναι αυτό που λέμε, καλογραμμένα. Είναι έτσι; Πιστεύετε ότι η βαθιά σχέση σας με τη γλώσσα, σας βοήθησε και στην επιστήμη σας; ΑΠ: Αμφίδρομη υπήρξε η επίδραση. Οι εργασίες έπρεπε να είναι καλογραμμένες για να δημοσιευτούν. Μα και οι περιλήψεις τους περιεκτικές. Με βοήθησαν να απαλείφω το περιττό και να ακριβολογώ. Σε αυτό συνετέλεσε και η δημοσίευση πολλών άρθρων μου στην τοπική εφημερίδα του νησιού μου. Η προσταγή του εκδότη, να έχουν περιορισμένη έκταση, με ωφέλησε πολύ. Είχα ικανότητα, μα απέφυγα να εξαντληθώ σε συγγραφή επιστημονικών βιβλίων. Έγραψα, μόνο, όσα αποτελούσαν καταστάλαγμα προσωπικής μου εμπειρίας και δεν είχαν πολλοί. Είναι γνωστό, πως ένα επιστημονικό σύγγραμμα είναι χρήσιμο για λίγα χρόνια, μετά απαιτείται ανανέωση. Αντίθετα τα λογοτεχνικά και τα ιστορικά έργα μπορούν να επιβιώσουν στον χρόνο. Σε ένα από τα ιατρικά βιβλία μου έγραψα: «Αέναος η Γνώση! γιατί στα χείλη των δασκάλων ρέει και στα βιβλία ξεκουράζεται». Στο συγκεκριμένο βιβλίο «έχωσα» και δύο ποιήματα. Κοντά εκατό οι φωτογραφίες του. Όλες δικές μου, από περιστατικά μου, να αποτελούν χειρουργικό άτλαντα. Τα βιβλία μου… παιδιά μου. Πώς να τα ξεχωρίσω; Θα συμπληρώσω με τούτο. Δεν οφείλουν μόνο τα βιβλία να έχουν καλλιτεχνικό πρόσωπο. Η εγχείρηση είναι έργο νοός και χειρών. Καλλιτέχνημα οφείλει να είναι και αυτή. Η διδαχή μου προς τους νεότερους συναδέλφους που είχα την τιμή να διδάξω, ήταν: «Τα ωφελήματα που θα προκύψουν από την εγχείρησή σας θα είναι τόσο περισσότερα, όσο πιο όμορφα την εκτελέσατε. Η ομορφιά την κάνει λειτουργική». Η Χειρουργική είναι καλλιτεχνία. Υπήρξαν σπουδαίοι καλλιτέχνες χειρουργοί, μεγάλοι δάσκαλοι. Κακώς οι Εικαστικοί αγνοούν το θέμα. Τώρα, συνταξιούχος πια, με τρώνε τα χέρια μου. Δεν τ’ αφήνω άνεργα. Οι «κατασκευές μου», τα έργα των χειρών μου, πλήθηναν κι αυτά.

ΕΡ: Ο ρεαλισμός και το συναίσθημα συνυπάρχουν, συχνά, στην Ιατρική και στην Ποίηση. Νιώθετε η μια να βοήθησε την άλλη στα τόσα χρόνια που τις ασκείτε; Πέρα από τον ρεαλισμό, όπως τον ζήσατε στα χειρουργεία, κρίνω από όσα έργα σας έχω διαβάσει, πως και το συναίσθημα στάθηκε αρωγό σας στην τέχνη του Λόγου. ΑΠ: Αρχικά για την Ποίηση και τη Λογοτεχνία. Ρεαλισμός και συναίσθημα συνυπάρχουν. Καλό είναι να βρίσκεται η χρυσή τομή. Όχι με μαθηματικό τρόπο, με τη διαίσθησή του τη ζυγιάζει ο δημιουργός, χώρια σε κάθε έργο του. Στην Ιατρική και ιδίως στη Χειρουργική πρέπει να δεσπόζει ο ρεαλισμός για να είναι ο Γιατρός αποτελεσματικός. Όμως και το συναίσθημα περισσεύει. Έχεις να κάνεις με τον ανθρώπινο πόνο που καλείσαι να απαλείψεις ή να απαλύνεις. Πρέπει να προσεγγίσεις με ανθρωπιά τον ασθενή. Η ψυχική επαφή είναι η μισή θεραπεία. Πονετικός και συνάμα αποτελεσματικός ο Γιατρός. Κι εδώ μια λεπτή ισορροπία. Παράδοξο, μα ακόμα και η Χειρουργική με την Ποίηση έχουν κοινά. Αν τύχει να ασκούνται από το ίδιο πρόσωπο, φυσικό είναι να επηρεάζουν και οι δύο την προσωπικότητά του. Την αλληλοσυμπληρώνουν. ΕΡ: Το έργο σας, όπως βλέπουμε στο βιογραφικό σας, μοιράζεται στον Πεζό και στον Ποιητικό λόγο. Διττή η ερώτησή μου. Ποιο γράφεται πιο δύσκολα; Το Ποίημα ή το Μυθιστόρημα; Εσάς, τι σας γεμίζει πιο πολύ; Ποιο σαςταρακουνάει πιο βαθιά, όταν γράφετε; ΑΠ: Για το πρώτο σκέλος της ερώτησή σας. Φυσικά και ένα Μυθιστόρημα είναι πολύ πιο δύσκολη υπόθεση από ένα Ποίημα. Το Μυθιστόρημα και ιδίως αν έχει τον προσδιορισμό «ιστορικό», απαιτεί πολύ διάβασμα. Προηγείται γέμισμα του συγγραφέα για να αρχίσει να γράφει. Μετά απαιτείται έλεγχος όσων γράφει. Επειδή η έκτασή του είναι μεγάλη, πρέπει να καταπολεμηθεί τυχόν οκνηρία, για να δομηθούν τα κεφάλαιά και να έρθει το τέλος. Μια μακροχρόνια πορεία, που ο δρόμος ξεστρατίζει σε παράδρομους, που πρέπει κι αυτοί να καταλήξουν στην έξοδο, για να ξαποστάσει ο συγγραφέας.

Όσο πιο λαχανιασμένος, φτάσει, τόσο και πιο χαρούμενος. Το Ποίημα, συνήθως, είναι μια εκκριτική διαδικασία νοός και συναισθημάτων, με θρυαλλίδα τη διάθεση της στιγμής. Μάλλον δονεί πιο έντονα. Να προσθέσω, όμως, πως συχνά και ο πεζός λόγος αναδύει ποιητική αύρα. Παράλληλα υπάρχουν και μακροσκελή ποιητικά αφηγηματικά έργα. Πρόσφατα έχω ασχοληθεί με ανάπλαση τέτοιων έργων της ευρωπαϊκής και ελληνικής διανόησης. Από όλα, όσα έχω καταπιαστεί, ένιωσα πληρότητα. Όλα με ταρακούνησαν. Τώρα για τα ρίχτερ του καθενός… υπομονή, ίσως κάποτε να γίνω κι εγώ σεισμολόγος. ΕΡ: Ποιο πολύ στον Ποιητικό, αλλά και στον Πεζό λόγο, λένε πως η σπίθα για να γραφτεί, για να ξεπηδήσει από τα έσω του Ποιητή, είναι η έμπνευση. Αλλά τι είναι η έμπνευση; Νομίζω πως δύσκολα κανείς μπορεί να το περιγράψει. Ασφαλώς ούτε η Ιατρική. Όμως υπάρχει. Είναι άραγε κάτι σαν την ψυχή; ΑΠ: Η έμπνευση λοιπόν; Ας πιάσουμε την Ποίηση για πιο ολοκληρωμένη απάντηση. Γένους θηλυκού οι σπουδαιότερες λέξεις. Όπως και οι σπουδαιότερες θεές, Αθηνά και Αφροδίτη. Σοφία και Αγάπη. Αντίβαρο για το άρρεν φύλο είναι ότι έχουν μόνο πατέρα, τον Δία και τον Ουρανό. Δεν έχουν μάνα. Αν ήθελα μια λέξη για την Ποίηση θα διάλεγα: «Γέννα». Κι αυτή γένους θηλυκού. Αρχίζει με τη σύλληψη (έμπνευση). Ένωση σπερματοζωαρίου (πνεύμα του ποιητή) με το ωάριο (προσλαμβάνουσες από το περιβάλλον παραστάσεις και ερεθίσματα). Συνεχίζει με την κύηση (προσθήκη της ύλης της επιλεγμένης για τη δόμηση του Ποιήματος). Ακολουθούν οι οδύνες (η φροντίδα του Ποιητή το Ποίημά του να είναι όμορφο, έξυπνο και ρωμαλέο). Και ας μη ξεχνάμε ότι το Ποίημα (παιδί) γεννιέται γυμνό. Αλίμονο αν το όμορφο, έξυπνο και ρωμαλέο μωρό, για να μας αρέσει χρειάζεται φτιασίδια. Η Ποίηση είναι γυμνή και όμορφη. Τίποτα περιττό. Το απόσταγμα της ουσίας. Γυμνό άγαλμα που και το παραμικρό κομματάκι μαρμάρου, που θα άφηνε ο γλύπτης, θα το ασχήμιζε. Ας μου συγχωρεθεί ο εξανθρωποποιημένος παραλληλισμός της Ποίησης, μα και ότι, αν και χειρουργός, τη λυπήθηκα και δεν την ακρωτηρίασα, χωρίζοντας, από το σώμα της, την «Έμπνευση».

ΕΡ: Αγαπητέ μου γιατρέ, τα εκδοθέντα λογοτεχνικά έργα σας τα έχω διαβάσει όλα. Θα ήθελα να πούμε δυο λόγια για αυτά. Ξεπερνώντας τις «Μικρές αλήθειες», το πρώτο Ποιητικό βιβλίο σας, θα ήθελα να πούμε περισσότερα για το Μεγάλο. Ποιητικό τόλμημά σας. Την αριστουργηματική ποιητική, έμμετρη και ομοιοκατάληκτη περίληψη των Ομηρικών Επών. Αλήθεια πώς αποφασίσατε ένα τέτοιο εγχείρημα; Πώς τα καταφέρατε τόσο τέλεια, σε κάτι, που άλλος, δεν θα τολμούσε να σκεφτεί να το επιχειρήσει. Πόσα χρόνια χρειαστήκατε για αυτό το έργο που περιλαμβάνει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια; Όλες τις ραψωδίες συμπυκνωμένες σε στίχους; ΑΠ: Για τις «μικρές αλήθειες» αναφέρθηκα σε προηγούμενη ερώτησή σας. Για τα Ομηρικά Έπη λοιπόν. Ας μη ξεχνάμε πως ο Όμηρος έγραψε τα Έπη του σε είκοσι εφτά χιλιάδες πεντακόσιους στίχους, σε άψογο «δακτυλικό εξάμετρο». Η ποίηση είναι ο πρώτος έντεχνος λόγος, καλύπτοντας την ανάγκη του ανθρώπου να αποστηθίζει λόγια «σοφών», πριν διαδοθεί η γραφή. Γι’ αυτό τα ποιήματα δομήθηκαν πάνω σε μνημοτεχνικούς κανόνες, με μέτρο και ομοιοκαταληξία δηλαδή. Επομένως η δική μου Έμμετρη και Ομοιοκατάληκτη Περίληψη, με μόνο δυόμιση χιλιάδες τροχαίους στίχους και ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία, ήταν, ανθρωπίνως, δυνατή. Αυτή η απόδοση για να είναι αρεστή, τουλάχιστο σ’ εμένα, διάρκεσε δέκα χρόνια. Ο λόγος που με οδήγησε σε αυτή την προσπάθεια ήταν ο τρόπος που διδαχτήκαμε εμείς, μα και τα παιδιά μας, τα Ομηρικά Έπη. Από γνωστές μεταφράσεις γίναμε κοινωνοί κάποιων τμημάτων των ραψωδιών, δίχως να γεφυρώνονται τα ενδιάμεσα τμήματα. Τελικά ελάχιστοι Νεοέλληνες γνωρίζουν πώς αρχίζει και πώς τελειώνει η Ιλιάδα και η Οδύσσεια Παράλληλα ο μεγάλος όγκος των Ομηρικών Επών αποτρέπει τον απλό αναγνώστη να προσεγγίσει τον Μεγάλο Ποιητή. Η δική μου απόδοση προσφέρει εύληπτο ποιητικό ανάγνωσμα, περιορισμένου μεγέθους, που λόγω της πυκνότητας της ποιητικής γραφής, εμπεριέχει τα γεγονότα και την ουσία του έργου. Αποσκοπεί στο να γεφυρώνονται τα ενδιάμεσα αδίδαχτα τμήματα, μα και να διαβαστούν από την αρχή μέχρι το τέλος και τα δύο Έπη, μέσα στην τάξη, δίχως να χαθεί η ποιητική υφή τους.

Απώτερη επιθυμία μου είναι ο αναγνώστης, ερχόμενος σε επαφή με τον Όμηρο, να αναζητήσει το κάτι παραπάνω. Τους γνήσιους Ομηρικούς στίχους και τις ρίζες μας. ΕΡ: Θα θέλατε, προς χάριν των αναγνωστών μας και για μια ενδεικτική γνωριμία με αυτό το σημαντικό έργο σας, να μας δώσετε ένα μικρό απόσπασμα, από κάποια ραψωδία της Οδύσσειας; ΑΠ: Ευχαρίστως. Ιδιαίτερα συγκινητικά θεωρώ τα σημεία που ο Οδυσσέας σμίγει στην Ιθάκη με τα αγαπημένα του πρόσωπα. Ας δούμε με ποιο τέχνασμα τον αναγνώρισε η Πηνελόπη. Ραψωδία ψ’

ΕΡ: Το μυθιστόρημά σας «Κόρη της Μοίρας - Η Γιαγιά η Μηνού», που πρόσφατα εκδόθηκε από τη «Βεργίνα», είναι ένα θαυμάσιο ηθογραφικό έργο, στο οποίο εμπλέκονται τόσα και τόσα σημαντικά Ιστορικά γεγονότα των περασμένων αιώνων, δοσμένα μέσα από την προσωπική ζωή των ταπεινών εκείνων προγόνων, ιδίως της γιαγιάς της Μηνούς και των όσων η μοίρα τής είχε τάξει.

Πέρα από τα μυθοπλαστικά μέρη του λογοτεχνήματος, στέκομαι στην περιγραφή των πραγματικών προσώπων, των χαρακτήρων, των γεγονότων που συνέβησαν στα Κύθηρα από τα μέσα προς το τέλος του 19ου αιώνα και λίγο αργότερα και ρωτώ: Πώς καταφέρατε και δέσατε, αριστοτεχνικά, την Ιστορία και τα διπλωματικά παιχνίδια που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην διαδρομή της Ελλάδας, με τα γεγονότα, φανταστικά και πραγματικά, που συνέβησαν στο Αγγλοκρατούμενο, τότε, νησί σας; ΑΠ: Αυτό, νομίζω, πως είναι η δουλειά του συγγραφέα. Πρώτα να αφομοιώσει ο ίδιος, μέσα από ψάξιμο και διάβασμα την ιστορία του τόπου και της εποχής που θέλει να εντάξει το μυθιστόρημά του. Να αποκαλύψει λεπτομέρειες από τοπικές πηγές, που στα Κύθηρα υπάρχουν άφθονες και καλοδιατηρημένες. Έχει την πολυτέλεια να συμπληρώσει ότι του λείπει, με μυθοπλασία. Μα ό,τι πλάσει να είχε τη δυνατότητα, όντως, να είχε συμβεί. Η διαμόρφωση των χαρακτήρων εξαρτάται από την ικανότητα του συγγραφέα να μπαίνει στο πετσί των ηρώων του. Συναρπαστικό ήταν για μένα, όταν μπήκα στη διαδικασία, να νιώσω σαν μια άπραγη κορασίδα, που για πρώτη φορά την κέντρισε ζήλια. Το γράψιμο, σαν το αρχίσεις, διεκδικεί τη δική του δυναμική. Λες και συνωμοτεί με τον λογισμό σου και ανοίγουν, κρυφά, νέο μονοπάτι. Μαγεύεσαι από το που βγάζει και το ακολουθείς. Μα γρήγορα συνειδητοποιείς πως εσύ έχεις την ευθύνη να το πας σε ξέφωτο ή αδιέξοδο. Και τα δύο αποδεχτά στη συγγραφή. Κάποτε χρήζεις ένα από τους ήρωές σου, «αφηγητή» κι αυτός βγάζει τα κάστανα από τη φωτιά. ΕΡ: Πολύ ενδιαφέροντα φαίνονται τα υπό έκδοση έργα σας. Πείτε μα κάτι γι’ αυτά. ΑΠ: Θα αρχίσω από το νέο μου μυθιστόρημα, «Καριέρα στο ΕΣΥ». Μη βιαστείτε να το χαρακτηρίσετε «αυτοβιογραφία». Δεν το αρνούμαι, μα δεν είναι μόνο αυτό. Έχει και άλλα επίπεδα και κάποια «ευρήματα» που τα κρατώ για έκπληξη. Ελπίζω να προσφέρει γνώση και απόλαυση. Να θίξει και «κακώς έχοντα».

Τα «δικά μου Χαϊκού & Ρήσεις εις ηδυσμένον λόγον», ας πούμε, πως είναι η ποιητική συλλογή της ωριμότητάς μου. Η: «Ουκ εν τω πολλώ το ευ». Σημειώσω πως στα Χαϊκού τηρώ αυστηρά τους κανόνες τους, μα πρόσθεσα και κάτι που μόνο με την ελληνική γλώσσα μπορεί να επιτευχθεί. Μέτρο και ομοιοκαταληξία. Δυσκολεύει το πνευματικό παιχνίδι και δέχτηκα την πρόκληση. Γι’ αυτό πρόσθεσα τις λέξεις: «τα δικά μου». Με τις «Ρήσεις εις ηδυσμένον λόγον» θέλω να αναδείξω την πρωταρχική αιτία της Ποίησης. Το τραγούδι και την από στήθους απαγγελία. Τη γραφή της με μνημοτεχνικούς κανόνες, δηλαδή. Με μέτρο - ρυθμό τουλάχιστο, αλλά και ομοιοκαταληξία. Αυτό επιτάσσει και ο ορισμός του Αριστοτέλη με τις λέξεις: «ηδυσμένον λόγον». Το αναδεικνύω και για έναν ακόμα λόγο. Η Ελληνική γλώσσα έχει τέτοια πλαστικότητα που όχι μόνο προσφέρεται στον ηδυσμένον λόγον, μα της ταιριάζει. Τα νοήματα των στίχων δεν περιορίζονται. Αντίθετα στην προσπάθεια να μη διαταραχτεί ο ρυθμός, αναμοχλεύονται ξεχασμένες λέξεις και εμπλέκονται νοήματα, με αποτέλεσμα το Ποίημα να καταλήγει σε ανώτερο νοηματικό επίπεδο. Οι οδύνες, που περιέγραψα σε προηγούμενη απάντηση, είναι υπαρκτές. Το Ποίημα από σκέτη έμπνευση, μεταλλάσσεται σε γέννα. Δεν έχω κάτι με τον ελεύθερο στίχο. Αντίθετα, τον θεωρώ πολύ ανώτερο, όταν γίνεται αποδεχτός από την Ποίηση. Εξάλλου είναι πολλοί που, επάξια, τον υπηρετούν. Θα αναφέρω και δύο τελευταία έργα μου, που προέκυψαν ερευνώντας Ευρωπαϊκή ποίηση, συνδεδεμένη με τον συμβολισμό των Κυθήρων. Πρόκειται για ποιητικές αναπλάσεις σε σύγχρονο λόγο, ξεχασμένων έργων. Η πρώτη αφορά στο: «Ο Πρώτος Ναύτης» του Γερμανού Σόλομον Γκέσνερ, που συμπεριέλαβε ο Εθνεγέρτης Ρήγας Βελεστινλής στο βιβλίο του «Ηθικός τρίπους». Χρειάστηκαν 1.000 στίχοι για να αποδώσω μια συναρπαστική ερωτική ιστορία, με αποκορύφωμα τη γέννηση της ναυσιπλοΐας. Φυσικά στα Κύθηρα, το νησί της Αφροδίτης, με πρωταγωνίστρια την εξωτική Μελίνδα. Η δεύτερη ανάπλαση αφορά στο έργο: «Νέα ιστορία Αθέσθη Κυθηρέου». Αφορά σε μια εξαφανισμένη για αιώνες ιστορία, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ο Ερωτόκριτος των Κυθήρων. Αναπλάστηκαν 1.094 στίχοι για να αναστηθούν ο Αθέσθης και η Έλισος.

ΕΡ: Πέστε μου φίλτατε Γιατρέ και Ποιητή, ποια σας έδωσε περισσότερες χαρές. Η Ιατρική ή η Ποίηση; ΑΠ: Η Ποίηση δεν μου έδωσε λύπες, μόνο χαρές. Αποφεύγω τη μεμψιμοιρία στην Ποίηση. Η Ιατρική μού έδωσε λύπες. Υπήρξαν χαμένες μάχες. Η ικανοποίηση του: «έκανα ό,τι μπορούσα», δεν αίρει τη λύπη για τον χαμό συνανθρώπων, για την ακύρωση κόπων. Όμως, τις μεγαλύτερες χαρές τις ένοιωσα ανταμώνοντας τα μάτια ασθενών μου, σαν με αποχαιρετούσαν θεραπευμένοι, ιδίως μετά από δύσκολες καταστάσεις. Μα και στο χαμόγελο των μανάδων, σαν έβλεπαν να αναρρώνουν τα παιδιά τους, δίχως επιπλοκές. ΕΡ: Και μια πιο αδιάκριτη ερώτηση τώρα. Σας πίκρανε καμιά φορά η Ποίηση, ο Λόγος; ΑΠ: Η Ποίηση, από τη φύση της, ανυψώνει. Δεν έχει τη δυνατότητα να πικράνει. Δυστυχώς υπάρχουν τόσες άλλες αιτίες για πίκρες. Ο πικρός Λόγος, όμως, μπορεί να υπήρξε και να ήταν και δίκαιος. Τότε προσπάθησα να ισορροπήσω… αν δεν με κατέκρινε και ο εαυτός μου. ΕΡ: Γιατρέ μου, τώρα που είστε συνταξιούχος της Ιατρικής, ο χρόνος σας είναι άπλετος για να ασχολείστε με το λειτούργημα της Ποιητικής. Να γράφετε τα υπέροχα πεζογραφήματά σας και να δημοσιεύετε στην τοπική εφημερίδα τα ερευνητικά και ιστορικά σας θέματα. Είθε, αγναντεύοντας το πλατύ πέλαγος, από την αγαπημένη σας Αγία Πελαγία των Κυθήρων, να προβάλλει συχνά και η Μούσα και πολλά έργα να μας χαρίσετε ακόμη. Σας ευχαριστώ θερμά για την τιμή που μας κάνατε, να μιλήσουμε, εκ βαθέων, μαζί σας. ΑΠ: Εγώ ευχαριστώ για την υπομονή σας και για την ευκαιρία που μου δώσατε να επικοινωνήσω με τους εκλεκτούς αναγνώστες σας.

ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ Ο Χρήστος Παπουτσής γεννήθηκε στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται ως ιατρός παθολόγος. Ποιήματά του έχουν παρουσιασθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά και ιστολόγια, σε ραδιοφωνικές εκπομπές, και έχουν μεταφρασθεί στα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ουκρανικά. Είναι μέλος της της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρών Λογοτεχνών, του Ομίλου για την Unesco ΤεχνώνΛόγου-Επιστημών Ελλάδος και του συλλόγου ΛόγουΜουσικής-Τέχνης «Λίνος». Εργογραφία: Βιβλία ποίησης: «Μετά το τέλος τ’ Ουρανού» Άνεμος εκδοτ. 2013, «Λήθη η αυτοκράτειρα του Κόσμου» Άνεμος εκδοτ. 2014, «Δάκρυα σε Ουράνιες Θάλασσες» Άνεμος εκδοτ. 2016, «Το ασυγκίνητο ποτάμι» Εκδ. Δρόμων 2018, «Ένα αδιαπραγμάτευτο σούρουπο» Εκδ. Οσελότος 2021

Θεατρικά: «Λικέρ Μανταρίνι» Εκδ. Οσελότος 2022

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΜΑΡΙΑ ΛΙΤΣΑ 1. Ιατρός, αλλά και Ποιητής. Τι σας οδήγησε στην Ποίηση; Πότε γράψατε Ποίηση για πρώτη φορά; Ασχολήθηκα με την ποίηση για πρώτη φορά στα χρόνια του Γυμνασίου, με αφορμή την έκδοση του σχολικού λογοτεχνικού περιοδικού. Αργότερα έγινα ιατρός. Ποιητής, ίσως καταφέρω κάποια στιγμή να γίνω. Στα λογοτεχνικά πράγματα πρωτοεμφανίσθηκα το έτος 2000, με συμμετοχές στις εκδηλώσεις της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρών Λογοτεχνών και στο περιοδικό της «Κασταλία». 2. Από ποιους Ποιητές έχετε επηρεαστεί;

Από κάποιον ποιητή συγκεκριμένα, δεν έχω συνειδητοποιήσει ότι έχω επηρεαστεί. 3. Μια εικόνα αρκεί για να γράψετε ένα ποίημα; Βεβαίως. Άλλωστε, μια εικόνα δεν είναι απλώς μια εικόνα. 4. «Οι ποιητές είναι πλασμένοι από θλίψη»: είναι ο τίτλος ενός ποιήματός σας. Πιστεύετε ότι η θλίψη αποτελεί κινητήριο δύναμη για τη γραφή ποιημάτων; Αποτελεί ίσως πιο ισχυρό κίνητρο από την χαρά. 5. Η Ποίησή σας είναι λιτή με φιλοσοφικές αναζητήσεις . Πιστεύετε ότι η λιτή έκφραση διευκολύνει τον αναγνώστη;

Είναι ο τρόπος έκφρασης μου , εύχομαι και της ζωής μου, και νομίζω ότι αν δεν διευκολύνει, οπωσδήποτε δεν δυσκολεύει τους αναγνώστες. Τοποθετώντας συνηθισμένες λέξεις στο …κατάλληλο περιβάλλον, προσπαθώ ώστε να αναδύονται οι εικόνες και τα νοήματα που ανταποκρίνονται στις αναζητήσεις μου. Βέβαια, αυτός ο τρόπος έκφρασης δεν με ακολουθεί απόλυτα στον πεζό λόγο. Στο θεατρικό έργο, για παράδειγμα, που έγραψα πρόσφατα, εκφράζομαι κάπως διαφορετικά.

6. Τι θέση έχει ο έρωτας στην Ποίησή σας; Προσπαθώ να τον αποκρυπτογραφήσω. Διότι πίσω από την γνωστή εικόνα του στρουμπουλού φτερωτού τοξοβόλου κρύβονται πολλά, όπως η ελκτική δύναμη της δημιουργίας που αναφέρεται στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, η ελκτική δύναμη για πολλά καλά και δεινά. 7. Στα ποιήματά σας, συχνά γίνεται λόγος για τη φθορά και το τέλος. Έχετε επηρεαστεί από το γεγονός ότι, σχεδόν καθημερινά, έρχεστε σε επαφή με ασθενείς;

Όχι ιδιαίτερα. Πρόκειται για κάτι που αναπόφευκτα συμβαίνει. Μπορούν να γίνουν ωφέλιμες σκέψεις πάνω σε αυτά τα δυο γεγονότα, της φθοράς και του τέλους. Άλλωστε, τι θα πει «τέλος»; 8. Ο ιατρός, συχνά, βρίσκεται αντιμέτωπος με τον ανθρώπινο πόνο με αποτέλεσμα να μπαίνει σε μια διαδικασία ενσυναίσθησης ή αποστασιοποίησης. Η Ποίηση ενισχύει την ενσυναίσθηση;

Απαιτείται ισορροπία ανάμεσα στην ενσυναίσθηση και στην αποστασιοποίηση. Καλό θα ήταν, η ενσυναίσθηση να οδηγεί την ποίηση. 9. Έχετε ήδη εκδώσει πέντε Ποιητικές Συλλογές κι ένα Θεατρικό έργο. Μιλήστε μας λίγο για τα έργα σας. Έχετε παρατηρήσει σταδιακή «ωρίμανση» στην Ποίησή σας;

Σε ένα τμήμα του πρώτου μου βιβλίου «ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ Τ’ ΟΥΡΑΝΟΥ», θεωρώ ότι εξόφλησα το χρέος μου προς την νεαρότερη ηλικία μου, συμπεριλαμβάνοντας και ποιήματα (με ένα, θεωρώ, επίπεδο μελέτης) που αναφέρονται στον έρωτα και στην αγάπη, χωρίς να ανήκουν στην κατηγορία της ερωτικής ποίησης. Στο υπόλοιπο βιβλίο, όπως και στα ποιητικά που ακολούθησαν και στο θεατρικό, η θεματολογία αλλάζει.

Υπάρχουν και σκέψεις πάνω στην αιτία της ζωής μας, στην νοσολογία της, στην αντιμετώπισή της ίσως.. Περνώντας τα χρόνια, τα γραπτά μου αλλάζουν μαζί με εμένα που σίγουρα γερνάω, αλλά δεν είμαι σίγουρος ότι ωριμάζω. Αλλάζουν λοιπόν, ως προς την τεχνική, την έκφραση, το θέμα, αλλά όχι ως προς την κατεύθυνση. 10. Ετοιμάζετε κάτι αυτόν τον καιρό; Πάντοτε κάτι γράφω. Τίποτε όμως αυτή την στιγμή δεν βλέπει την έξοδο από το συρτάρι. 11. Η κατάσταση που ζήσαμε, λόγω της πανδημίας, ήταν ευκαιρία για δημιουργία ή σας αποσυντόνισε;

Και τα δυο συνέβησαν. Εύχομαι βέβαια να μην υπάρχουν τέτοιες… ευκαιρίες για δημιουργία. 12. Στο διαδίκτυο υπάρχουν εκατοντάδες δημιουργών. Πώς κρίνετε τον ποιητικό τους λόγο;

ποιήματα

νέων

Υπάρχουν και εξαιρετικά, κατά την γνώμη μου, ποιήματα…

13. Σας ενοχλεί η κριτική ή την επιζητάτε; Δεν με ενοχλεί, απλώς προτιμώ τους κριτικούς που κρατούν γραφίδα και όχι ξίφος… Εκείνο που με ενδιαφέρει ιδιαίτερα να μάθω από όποιον έχει διαβάσει έργο μου είναι, εάν έκανε κάποιες σκέψεις με αφορμή τα γραπτά μου (υπάρχει βέβαια και το ενδεχόμενο να σκέφτηκε απλώς να πετάξει το βιβλίο μου). 14. ΤΟ ΧΑΔΙ ΤΟΥ ΤΕΡΑΤΟΣ «Καθώς πέφτει το δείλι, απλώνει τα μουδιασμένα φτερά. Κυνηγά στις πλατείες της πόλης. Κυνηγά στις παρυφές των δρόμων. Κι όταν το θήραμα πεθάνει, το τέρας ζητά ένα χάδι πίσω από την κλειστή πόρτα του γραφείου».

Αυτοί οι στίχοι του ποιήματός σας δείχνουν τη σκληρότητα της εποχής. Ο θύτης ζητά τη συμπάθειά μας. Πιστεύετε ότι η Ποίηση θα μπορούσε να «εξημερώσει» τις ψυχές μας; Θα μπορούσε, μακάρι, να βοηθήσει στην Ενθύμιση και στην ανακάλυψη του Εαυτού και κατά συνέπεια στην Ισορροπία και στην Γαλήνη.

ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΑΠΟΥΤΣΗ

ΤΑΚΗΣ ΦΑΒΙΟΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΟΣ

ΔΟΚΙΜΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΡΩΤΑ

O ΕΡΩΤΑΣ ΩΣ ΥΠΟKEIMENOΣ ΜΑ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΣ ΠΟΘΟΣ Δοκίμιο ευφάνταστης ποιητικής ιχνηλασίας Γράφει ο ποιητής Τάκης Φάβιος .

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΕΝΑΣ ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΜΕ ΜΟΡΦΗ ΠΡΟΛΟΓΟΥ . Στον έρωτα, σχεδόν ερήμην μας, διαδραματίζεται ένα δελεαστικό και διαλεκτικά ευφυές παιγνίδι αντιφάσεων, απόλυτα προσαρμοσμένο στη μάχη των αντιθέσεων, που ενσαρκώνει και την ουσία του ποιητικού γεγονότος... Εξ' άλλου κάπου εκεί κατοικοεδρεύει το ερευνητικό στόχαστρο σημαντικών εκτιμητών της τέχνης του επεξεργασμένου λόγου των συναισθηματικών κορυφώσεων μιας μεταγλώσσας, όπως η ποίηση, που χωρίς ίχνος υπερβολής, της δίνει το προβάδισμα μιας κατά βάσιν ερωτικής υπέρβασης του βιωματικού φορτίου, βαθιά στη ρίζα του πολυπρισματικού φάσματος της έννοιας των λέξεων" επιθυμώ, ερωτεύομαι, επαναστατώ, μετουσιώνω, πραγματώνω".... Με την ψευδαισθητική ή ρεαλιστική υπερμεγέθυνση της εγωκεντρικής ερωτικής απόλαυσης, στην ουσία, και ω του θαύματος, κατακεραυνώνεται το ΥΠΕΡΕΓΩ, δια μέσου της συναισθηματικής απώλειας του εξαναγκαστικού "είναι", λόγω του εγγενούς ηδονικού πόθου της διείσδυσης και παράδοσης, σχεδόν εγκατάλειψης, στα έγκατα της ύπαρξης του υποκείμενου και αντικειμένου πόθου . Στον έρωτα είμαστε θιασώτες και συνδαιτυμόνες του σημαντικότερου ίσως συμβολικού διαλόγου αιώνιας ζωής και θανάτου. Για

τον ερωτικά εκστασιασμένο ,με έμφαση θα ισχυριστώ, πως δεν υπάρχει σαφής διαχωριστική γραμμή μεταξύ ιδεατού και πραγματικού γεγονότος. Η ερωτική σύλληψη υπερίπταται των ορίων του χωροχρόνου, άμα τη συναισθηματική της πυροδότηση. Εξ’ άλλου τι είναι η πραγματικότητα, εκτός από την υποκειμενική αντίληψη του καθενός για τις παντός είδους πτυχές του περιβάλλοντος κόσμου, αλλά και την ιδιαιτερότητα και τη βιωματική απόκλιση της ενσυνείδητης ύπαρξης ; Πού να κατοικεί άραγε η ηδονικός κόσμος, εκτός από την εν δυνάμει, αλλά και εμπειρική συναισθηματική διαστρωμάτωση της πολυδιάστατης ψυχικής, εμπειρικής και κληρονομικής μας υπόστασης; Βαθιά δισυπόστατος ο έρωτας, είναι ένα σάρκινο λουλούδι, γεμάτο αίμα και συνάμα το κρυφό συμπαντικό φυλακτό του απυρόβλητου των παθών, θα πω, συμφωνώντας απόλυτα με μια σκέψη του Octavio Paz και διανθίζοντας την ποιητικά με εμφανή λυρική διάθεση. Οι εραστές είναι μετέωρα ευάλωτοι ,κι αυτή ακριβώς είναι η αχίλλειος πτέρνα, αλλά και η αυτόχρημα υπερέχουσα προστασία τους. Kάστρο και ασπίδα τους είναι η παντελής έλλειψη αυτοάμυνας, καθ'όσον είναι οπλισμένοι μόνο με την ειλικρινή ανάγκη της σπαραξικάδιας ομολογίας του "σε επιθυμώ", αλλά και αφημένοι στην διαυγή, αφτιασίδωτη και πρωτόγονη σωματική γύμνια τους ... Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ Για την οντολογική του προσέγγιση του έρωτα,για την πληθωρική του παρουσία και την υπόσταση του,θα οικειοποιηθώ την ετυμολογική ερμηνεία του

M. Heidegger, για τον όρο "αλήθεια", κατά την οποία η λέξη αποτελείται από το στερητικό "άλφα" και το ουσιαστικό "λήθη", καθ'όσον ο ερωτικός αντικείμενος πόθος είναι ορατός, ουσιαστικά ενσωματωμένος στον υποκείμενο και ταυτόχρονα ψυχικά συνειδητός,μα και συχνά πυκνά αλλοπρόσαλλος Για την προσέγγιση του Πλάτωνα,που παραπέμπει στη "Θεία Υπόσταση του Μεταφυσικού", εναποθέτοντας τη εντός των μετουσιωμένων τοπίων του "Ανω Κόσμου των Ιδεών",στον υπερκείμενο "Ερωτα των Ωραίων Πραγμάτων", αλλά και βαθιά στα "Περί Φύσης« ιδεολογήματα του, θα επανέλθω σε ένα άλλο χωρίον τούτης της μελέτης, κυρίως ως ευφάνταστη διέξοδο από τα πιθανά κακώς κείμενα του "ερωτεύεσθαι" καταφεύγοντας στην ουσιαστικά λυρική, αλλά και κατά τόπους λογοκρατική οντότητα του "Πλατωνικός Ερωτος«. O Aριστοτέλης, θεωρώντας την ψυχή ως τη μοναδική αιτία ενεργειακής κίνησης, και θέτοντας τη βάση για την "αρχή της αιτιότητας" σε τέσσερα στοιχεία ( το είδος, την ύλη, το κινούν και το τέλος ) προετοιμάζει έναν αρκετά δομημένο υλιστικό στοχασμό, για το ψυχοσωματικό ταξίδι του ερωτικού γεγονότος, αν και κατά τη ταπεινή μου γνώμη. κι αυτό δεν αποτελεί μομφή κατά του μεγάλου φιλοσόφου, τον αφουγκράζομαι ως υπερ του δέοντος ορθολογιστή... Ο μετέπειτα φιλοσοφικός δρόμος θα διαπλατυνθεί, χωρίς να αποφύγει βέβαια τις αντιφάσεις, φθάνοντας ως την πεποίθηση πως η ερωτική αλήθεια δεν είναι επίτευγμα δοτό, αλλά ένα πήγαινε έλα της ψυχοσωματικής συνείδησης , η οποία αναζητεί την κατανόηση του κόσμου,για να αποδώσει σ'αυτόν συγκεκριμένο νόημα και χαρακτηριστικά,

φθάνοντας, και είναι άξιον περί σκεψης αυτό, ως την ακραία σύλληψη της ερωτικής θέωσης, αλλά και του άφυλλου των αγγέλων... Της συνείδησης, που προσπαθώντας να μην απομακρυνθεί από τον συναισθηματικό της ορίζοντα, καρπώνεται διαρκώς τον νοηματικό πλούτο της εμπειρίας, επιστρατεύοντας δονήσεις βυθοσκοπήσεων, μέσα από τις οντότητες του "πάσχειν", του "έχειν" ,του "είναι", και του "γιγνώσκω«. Η ερωτική αλήθεια γίνεται κυρίως ο σεβασμός των αδιάψευστων ορίων απέναντι στο νοητικό ή ιδεατό γεγονός και υποκατάστατο της, αλλά και ο ηδονικός σπαραγμός, σπάζοντας συχνά πυκνά το φράγμα του απατηλού αυτοερωτικού του ειδώλου, αποδεχόμενη εν τέλει το αναπότρεπτο δεδομένο της ιδιόμορφης ψυχογένειας του ερωτεύεσθαι και ανεβάζοντας, ακόμη και αγκομαχώντας, την καταλυτικά εξισορροπιστική αγάπη, μέσα από την έλξη προς το άλλο φύλο, ως τα υψιπετή οροπέδια του "εμείς«. Η φιλοσοφική διάκριση ανάμεσα στον εσωτερικό και εξωτερικό λόγο, και ο επιτυχής στωικός χαρακτηρισμός του πρώτου, ως "σπερματικού", θα μου δώσει το έναυσμα να εστιάσω στην πολυπλοκότητα της ερωτικής φύσης, διευρύνοντας το τόξο των αντιφάσεων της, που ξεκινά από την υλιστική βάση της ενδογενούς γενετήσιας ορμής, διατρέχει την " Θεία λογικότητα " (Φίλων ) και την πλατωνική ανοδική καμπύλη του ιδεατού, σπάει το φράγμα της λογικής ενόρασης και της "πεπλανημένης δόξας του προφανούς", την καρτεσιανή σύλληψη της αλήθειας, που συνδέει τη συνείδηση με την ύπαρξη και την ύπαρξη με την ουσία, σπαράζει, γονατίζει, παραλογίζεται ή

εξαϋλώνεται μέσα στις συναισθηματικές κορυφώσεις εμπνευσμένων ποιητών, στις τραγικές φιγούρες των λογοτεχνικών ηρώων της ερωτικής αυθαιρεσίας, φθάνοντας αργά και σταθερά στην φροϋδική εντόπιση του ολέθριου και ψυχοφθόρου φάσματος της απωθημένης επιθυμίας, που έμπρακτα ή μετουσιωτικά αναζητά την εκπλήρωση της, αποδυναμώνοντας τη ρίζα της νευρωτικής συσσώρευσης εταιροχρονισμένων πόθων... Το ποιητικό όμως προβάδισμα σύλληψης και έκφρασης του ερωτικού γεγονότος, απέναντι στην φιλοσοφική προσπάθεια συγκρότησης νοημάτων είναι γεγονός, όχι μόνον χρονολογικά και ούτε ως εύλογη αλληλουχία των εννοιών του αισθάνομαι, αφουγκράζομαι, συλλογίζομαι, συγκρίνω, καταγράφω. Το ποιητικό γεγονός, υπερβαίνοντας τα μεγέθη και τους βαθυστόχαστους φραγμούς διαμορφώνει την ανυπέρβλητη αξία του, ενδεδυμένο τον άυλο και μαγικό μανδύα της τραγικότητας, μέσα από την αυθαίρετη ,αλλά αισθητικά ακριβή του μεταγλώττιση... Η ΕΡΩΤΙΚΗ ΑΜΦΥΘΥΜΙΑ ΚΑΙ Η ΜΕΤΟΥΣΙΩΤΙΚΉΣ ΕΞΙΣΟΡΟΠΗΣΗΣ ΤΗΣ

ΤΕΧΝΗ

ΤΗΣ

Η αμφιθυμία στον έρωτα, το αναποφάσιστό του, η εκτροπή του ορμέμφυτου της γενετήσιας ορμής, ο αποπροσανατολισμός της και η λογικοφανής τάση της να κρυφτεί στα έγκατα της ανθρώπινης ψυχής, έχουν τις βαθιές τους ρίζες σε μια υποβόσκουσα παλινδρόμηση, ανάμεσα στους πόλους της οριοθετημένης ενήλικης υπόστασης και της εταιροχρονισμένα φαντασιωσικά καλπάζουσας

ναρκισιστικής παιδικής παντοδυναμίας, καθώς και της αδυναμίας του πάσχοντα να σηκώσει το βάρος ή να απολαύσει την ελευθερία και τα συναισθηματικά ώριμα αποτελέσματα μιας συμφιλίωσης, πιθανόν μιας ματαίωσης και της υγιούς συμφιλίωσης των εύλογων ηδονικών αντιφάσεων. Ψαλιδίζοντας τα άκρα και μέσα από μια ερευνητική ματιά απέναντι στο ελκυστικό τοπίο του έρωτα, εύλογα θα οδηγηθούμε σε δύο ατραπούς Από τη μια σ’ εκείνη ενός προσωπικού ταξιδιού μέσα και γύρω από τη ζωτική μας φύση κι από την άλλη, στην σε νεφελώδη οροπέδια αναζήτηση του σπαραγμού της επιθυμίας, αλλά και στην εντός ηφαιστειογενών κρατήρων καταβύθιση, προς κατανόηση της ύπαρξης μας. Στην ορμητικότητα, που σαν δείγμα νεότητας, έχει να κάνει με το εγγενές της αναπαραγωγής, μα και στη βαθυστόχαστη βιωματική, φιλοσοφική και ψυχαναλυτική εμπειρία μιας ενήλικης προσέγγισης ... Θα ισχυριστώ πως το τρελό ερωτικό εκκρεμές που πάλλεται ανάμεσα στα δυσβάστακτα άκρα μιας εμμονικής εφηβικής παλινδρόμησης και μιας φοβικής καθήλωσης του επιθυμητού, χρειασθεί να κατευνασθεί, βαπτισμένο μέσα στην εμπειρία της αγάπης και της κατανόησης ενός κόσμου που η τάση εκτροπής του προσκρούει στον αδιαμφισβήτητο και μαγικά δομημένο κώδικα της διαλεκτικής αλληλουχίας των συμβάντων... Φανταστείτε ένα έργο τέχνης που δραπετεύει από τα δομικά του δεδομένα...Ισως αυτός είναι ένας υπερβατικός, καλπάζων και πιθανόν δυσνόητος ,για τους μη υποψιασμένους, συλλογισμός μου,που αν τον αναπτύξω περαιτέρω, έχω την βεβαιότητα πως με σαφήνεια θα ξεκαθαρίσω τα δυσδιάκριτα για πολλούς όρια ανάμεσα στο ερωτικό και το αυτοερωτικό φάσμα της ύπαρξης ! ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ....

Γιορτές και λαϊκή λατρεία στο τρίμηνο του καλοκαιριού Από το θερινό ηλιοστάσιο ως τη φθινοπωρινή ισημερία

Δημήτριος Ελ. Ράπτης

Γιορτές και λαϊκή λατρεία στο τρίμηνο του καλοκαιριού Από το θερινό ηλιοστάσιο ως τη φθινοπωρινή ισημερία Γιορτές και λαϊκή λατρεία

Μπορεί η άνοιξη με τις θρησκευτικές και φυσιολατρικές γιορτές να είναι η αρχή για την απαλλαγή από τον ανεπιθύμητο χειμώνα και τη νίκη τελικά της ζωής πάνω στο θάνατο, το καλοκαίρι είναι εκείνο που με τους καρπούς του και τα αγαθά του δίνει το νόημα σ’ αυτή την πορεία της ζωής. Έτσι αδύναμος που ένιωθε ο άνθρωπος στο φυσικό περίγυρο με τις εναλλαγές του, δύσκολα κατανοούσε τους φυσικούς νόμους και ακόμη πιο δύσκολα ερχόταν σε επικοινωνία με εκείνη την αόρατη δύναμη που νόμιζε ότι δρα εναντίον του με άγνωστους γι’ αυτόν μηχανισμούς. Βεβαίως, η προσεκτική παρατήρηση στη διάρκεια του χρόνου τον οδήγησε σταδιακά στη διατύπωση της δικής του εκδοχής για τη γένεση και την εξέλιξη του κόσμου. Με μια «μυθολογική» αιτιολόγηση εξήγησε όχι μόνο τη δημιουργία του αλλά και όσα συνέβαιναν γύρω του. Την είχε μεγάλη ανάγκη αυτή την ερμηνεία, γιατί έπρεπε είτε να προλαβαίνει το κακό είτε να εξευμενίζει τις δυνάμεις που θα το προξενούσαν.

Για την εξοικείωσή του με όλα αυτά και τον «εξανθρωπισμό» τους δημιούργησε στην πορεία ένα σύνολο από εθιμικές πρακτικές από τις πιο απλές έως και τις πιο σύνθετες και συνεχίζει τις περισσότερες από αυτές να τις επαναλαμβάνει και σήμερα σε τακτά χρονικά διαστήματα στον ετήσιο κύκλο του χρόνου. Και αν ακόμη με την εξέλιξή του χρειάστηκε να αλλάξει πολλά πράγματα κράτησε ωστόσο τον πυρήνα τους και μετέβαλε το περίβλημά τους ή τους έδωσε ένα καινούργιο νόημα σε σχέση πάντα με τις συνθήκες που κάθε φορά επικρατούσαν. Με τέτοιες, λοιπόν, κινήσεις αυτές τις υπερφυσικές δυνάμεις, οι οποίες νόμιζε ότι κυβερνούν και προσδιορίζουν τη ζωή του, επεδίωξε πρώτα - πρώτα να τις αποτρέψει από τις κακόβουλες επιθέσεις τους, να μαντεύσει, αν μπορούσε, τις προθέσεις τους και ύστερα να τις εξευμενίσει, ώστε να ενεργούν προστατευτικά απέναντί του. Με προσφορές, θυσίες, καθαρτικές τελετές και ενέργειες, με κινήσεις του σώματος, με λόγους ο άνθρωπος ήθελε να εκφράσει την αγωνία και το φόβο του για τις άγνωστες και ανώτερες από αυτόν δυνάμεις και ταυτόχρονα να δηλώσει την πίστη και την ευλάβειά του προς αυτές. Γιατί υπήρχε γενικά η εντύπωση ότι οι δυνάμεις αυτές ενεργούσαν καταλυτικά στον αγώνα του ανθρώπου για επιβίωση.

Τις θεωρούσαν ικανές να τους δημιουργούν προβλήματα, να συμβάλλουν στην καρποφορία και ευφορία της γης, να προξενούν αρρώστιες, να φέρνουν την πείνα κ.ά.τ. Ο μόνος δρόμος και η σωτήρια λύση ήταν να τις κρατούν μακριά και να τις κολοπιάνουν και, όταν ικανοποιούνταν τα αιτήματά τους, στη βάση μιας προσφοράς και αντίδοσης με ανθρώπινες διαστάσεις (do ut des) ακολουθούσαν οι ευχαριστίες και οι προσφορές. Ο «μύθος», που συνοδεύει όλα αυτά, είναι το αποτέλεσμα της ανάγκης του ανθρώπου να διασφαλίσει την ύπαρξή του σε έναν καταρχάς ακατανόητο κόσμο. Έτσι, για να περιοριστούμε στο χρόνο του χριστιανικού ημερολογίου, θα διαπιστώσουμε ότι είναι γεμάτο από μεγάλες και μικρές γιορτές, τις οποίες ο άνθρωπος τηρεί με ευλάβεια, για να είναι όλοι αυτοί αρωγοί αφενός στην ατομική, οικογενειακή, επαγγελματική και κοινοτική υγεία και αφετέρου στην παραγωγική διαδικασία της αγροτικής ζωής.

Από τις σπουδαιότερες απασχολήσεις του γεωργού το μήνα αυτόν είναι ο θερισμός και από τις λαϊκές γιορτές ο κλήδονας και οι φωτιές. Ο «Θερτής», «Θερ’στής», όπως λέγεται με τις λαϊκές ονομασίες του ο Ιούνιος, συνδέεται περισσότερο με το θερισμό των δημητριακών που διαρκεί από τα τέλη Μαΐου ως τις αρχές του Ιουλίου αναλόγως με τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν.

Οι άνθρωποι κάνουν μεγάλες προετοιμασίες, καθώς αρχίζει ένας αγώνας από τον οποίον όχι μόνον περιμένουν απλώς να εξασφαλίσουν το ψωμί της χρονιάς, αλλά είναι και καθοριστικός γι’ αυτή την εξασφάλιση, γιατί πρέπει να συντρέχουν και άλλοι παράγοντες με κυριότερο τον καιρό. Η ατμόσφαιρα του θερισμού στην παραδοσιακή κοινωνία εξισώνεται με τον τρύγο και θυμίζουν γενικά πόλεμο, έτσι, ακριβώς, όπως συμμετέχουν όλοι μικροί και μεγάλοι στον αγώνα για την απόκτηση του «ψωμιού». Θέρος, τρύγος, πόλεμος έλεγαν, σαν ήθελαν να δηλώσουν την αναστάτωση που επικρατούσε, την αγωνία και τον αγώνα που έδιναν για το ψωμί.

Είναι η στιγμή που αφενός μεν θα δουν τους προσωπικούς κόπους τους να μην πηγαίνουν χαμένοι και αφετέρου δε θα επιβεβαιώσουν την αρμονική σχέση τους με τη φύση, αφού και για αυτή τη χρονιά τούς εξασφάλισε την τροφή. Και για μια ακόμη φορά θα αναζητήσουν να έχουν με το μέρος τους αυτή την αόρατη «δύναμη», που στάθηκε αρωγός στην προστασία της σοδειάς. Και δεν θα ξεχάσουν, επομένως, να την ευχαριστήσουν με ένα μέρος από το εισόδημά τους. Πρόκειται, φυσικά, εδώ για το πνεύμα των «απαρχών», γνωστό από την αρχαιότητα, που επεκτείνονταν, βεβαίως, και στον τρύγο και το λάδι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η χριστιανική νοηματοδότηση της προσφοράς αυτής στην πορεία του χρόνου, καθώς ένα σύνολο από τα καλύτερα τελευταία στάχια τα πλέκουν, κατά το θερισμό, σε μια σύνθεση, που μοιάζει με χτένι ή «ψάθα», όπως το λένε,

και την κρεμούν, χωρίς να χάνει έτσι και εδώ η κίνηση αυτή τον αρχικό «απαρχικό» χαρακτήρα στο εικόνισμα του σπιτιού, ως «ευχαριστώ» της οικογένειας για τη σοδειά. Του Σταυρού, στις 14 Σεπτεμβρίου, θα τα πάνε στην εκκλησία, και τον καρπό του θα τον ανακατέψουν με τον υπόλοιπο σπόρο με την εντύπωση ότι με αυτόν τον τρόπο θα επιτύχει την επόμενη χρονιά η σπορά.

Επίσης, και το πρώτο ψωμί της χρονιάς θα είναι το «πρόσφορο» για την εκκλησία ή τα κουλουράκια της πρώτης ζύμης, που μοιράζονται στην οικογένεια και είναι πάλι σε σχήμα σταυρού. Και όλα αυτά οφείλονταν και εν πολλοίς οφείλονται στη βλαστική δύναμη του χωραφιού, την οποία επεδίωκαν με κάθε τρόπο, να κρατήσουν στο χωράφι όχι μόνο γι’ αυτή τη χρονιά αλλά και για πάντα. Η δύναμη αυτή είναι ο χορηγός της συγκομιδής, όπως πιστεύεται και πρέπει να διατηρηθεί ακμαία. Αυτό το νόημα έχει και το παιγνίδι του λαγού και του κυνηγού, που έπαιζαν στα χωράφια κατά τη διάρκεια του θερισμού, στον οποίο λαγό νόμιζαν ότι ενσαρκώνεται αυτή η δύναμη και πρέπει να τον φονεύσουν, ώστε, όπως συμβαίνει με όλες τις εαρινές αναβλαστικές τελετές, η δύναμη να διατηρηθεί στη καινούργια ζωή. Σε παράλληλη τροχιά με τα παραπάνω κινείται και η γιορτή του Άι-Γιάννη ή «Λαμπαδάρη» στις 24 Ιουνίου με τις φωτιές και το έθιμο του κλήδονα. Την ημέρα αυτή εκτός από την θρησκευτική γιορτή του ΆιΓιάννη γιορτάζει και τη θερινή τροπή του Ήλιου, στο κρίσιμο αυτό σημείο της μετάβασης, ανάβοντας φωτιές και προκαλώντας την τύχη του. Έθιμο γενικά ηλιολατρικό και έξω από την ευαγγελική παράδοση, που τελείται, για να ενισχύσει το φως του ήλιου στη νέα διαφορετική τροπή του προς

το χειμώνα. Αλλά και στην εξαιρετική αυτή στιγμή της μετάβασης από τη μια περίοδο στην άλλη, από μια κατάσταση ζωής σε άλλη, χρειάζεται το έθιμο αυτό, για να υποβοηθήσει τη μετάβαση και όχι μόνο να αποτρέψει το κακό, αλλά και να χαρίσει στον άνθρωπο υγεία και δύναμη: «να πηδήσω τη φωτιά, μη με πιάσει η αρρωστιά» λένε και καίνε, παράλληλα, και το στεφάνι της πρωτομαγιάς και τη στάχτη του τη χρησιμοποιούν για μαντικές ενέργειες.

«Έφυγον κακόν-εύρον άμεινον», έλεγαν οι αρχαίοι και οι νεότεροι: «Έμπα καλόχρονε-έβγα κακόχρονε». Πέρα, όμως, από αυτή τη πυρολατρική και διαβατήρια σημασία, της αποδίδεται και μια καθαρτήρια και σκόπιμη για τον πρακτικό καθαρισμό από άχρηστα, παλιά και επικίνδυνα αντικείμενα.

Στη μεταβατική ώρα των τροπών του Ήλιου εντάσσεται και η τελετουργική διαδικασία της μαντικής με την οποία αναζητείται από τις κοπέλες η καλή τύχη για την «ανακάλυψη» του μελλοντικού συντρόφου τους. Πρόκειται για το γνωστό έθιμο του κλήδονα, μια πανελλήνια γιορτή, που όχι μόνο μας ενδιαφέρει από την πλευρά της λαογραφίας, αλλά και από την πλευρά της λογοτεχνικής γραμματείας και όχι μόνο. Τη λέξη κλήδονας την κληροδοτήσαμε από την αρχαία «κληδόνα» (από το ρήμα: κληδονίζω –ομαι =μαντεύομαι). Το σημερινό τελετουργικό έθιμο μάς είναι γνωστό από τις περιγραφές των Βυζαντινών και με ποικίλες παραλλαγές συνεχίζεται άλλοτε ως επιβίωση και άλλοτε ως αναβίωση να τελείται με μια, σχεδόν, κοινότυπη διαδικασία. Στο σπίτι κάποιας κοπέλας που θέλει να φιλοξενήσει τον «Κλήδονα», γιατί κάθε χρονιά καθεμία θα προσφέρει με τη σειρά τη το σπίτι για τη φιλοξενία του, μαζεύονται αποβραδίς πολλά κορίτσια. Σε μια από όλες που έχει μάνα και πατέρα αναθέτουν να φέρει το αμίλητο νερό από τη βρύση ή το νερό από σαράντα κύματα (για θαλασσινό χωριό) και, όταν γυρίσει, ρίχνουν στο δοχείο με το νερό διάφορα σημάδια (δαχτυλίδια, βραχιόλια, σκουλαρίκια, αλυσίδες κ.τ.λ.), το σκεπάζουν έπειτα με κόκκινο ύφασμα δεμένο με κορδόνι, σαν να είναι καλά κλειδωμένο τραγουδώντας: κλειδώσατε τον κλήδονα, τ’ Άι-Γιαννιού τη χάρη, κι όποιος είν’ καλορίζικος, πρωί θα ξενεφάνει (θα φανεί) και το αφήνουν στη νύχτα κάτω από τα άστρα, να «ξαστρίσει», όπως λένε. Το πρωί ύστερα από τη μαγική επήρεια των άστρων και πριν να βγει ο ήλιος τοποθετούν το δοχείο στο εσωτερικό του σπιτιού και το απόγευμα, που συγκεντρώνονται πάλι όλες μαζί, η κοπέλα ως μαγική Πυθία βγάζει από το δοχείο με το μαντικό νερό ένα-ένα τα σημάδια απαγγέλλοντας συγχρόνως και ένα δίστιχο το περιεχόμενο του οποίου μιλάει για το τυχερό της αντίστοιχης κοπέλας, όπου ανήκει και το «σημάδι». Ανοίξετε τον κλήδονα με τ’ Άι-Γιαννιού τη χάρη, κι όποια ‘χει καλό ριζικό, σήμερα να το πάρει. Αλλά και φεύγοντας από το σπίτι πρόσεχαν ποιο όνομα ή ποια λέξη θα πρωτακούσουν στο δρόμο ως προμήνυμα της τύχης τους.

Γι’ αυτό τον λένε και Άι-Γιάννη Ριζικάρη, γιατί φανερώνει το ριζικό, την τύχη, των νεαρών κοριτσιών. Αυτή, βέβαια, την αναζητούν και με άλλους τρόπους: ονειρομαντεία, τεφρομαντεία, κατοπτομαντεία, μολυβδομαντεία, υδατομαντεία κ.ά. Σε συνάφεια με τα παραπάνω ο Άι-Γιάννης συνδέεται, επίσης, και με ορισμένα λουλούδια της εποχής τα οποία πιστεύουν ότι διαθέτουν μια θεραπευτική ιδιότητα. Τα κάνουν στεφάνι ή ένα χερόβολο και τα κρεμούν στην πόρτα ή στη στέγη. Συνηθέστερο είναι η ρίγανη, γι’ αυτό σε μερικά μέρη λέγεται και Ριγανάς. Στο βαθύ καλοκαίρι είναι και ο μήνας Ιούλιος τα λαϊκά ονόματα του οποίου φανερώνουν και το περιεχόμενο και τις ασχολίες των ανθρώπων για την επιβίωσή τους. Τον λένε «Αλωνάρη» και «Αλωνιστή», γιατί αλωνίζουν τότε τα σιτάρια και τα κριθάρια. «Γυαλιστή» και «Γυαλινό», γιατί γυαλίζουν οι ρόγες των σταφυλιών, «Χορτοθέρη» και «Χορτοκόπο», γιατί κόβουν το χόρτο, «Φουσκόμηνα», γιατί φουσκώνουν τα σύκα. Αλλά η αγωνία των αγροτών είναι, κυρίως, το αλώνισμα των καρπών, γιατί αφορά στο ψωμί της οικογένειας. Και οι φόβοι τους είναι πολλοί: το μάτι, η φωτιά, η βροχή, το χαλάζι, ο αέρας, τα μυρμήγκια, τα πουλιά κ.ά. Γι’ αυτό, όταν τελειώσει και μαζέψει στο αλώνι τον καρπό σχηματίζει ένα σταυρό και γύρω του έναν κύκλο, γιατί πιστεύει ότι έτσι το κακό μάτι δεν θα επιτεθεί. Ο κύκλος πάντα ενεργεί από πολύ παλαιά προστατευτικά και όχι μόνο στο αλώνισμα. Από τις θρησκευτικές γιορτές εκείνη που συγκεντρώνει περισσότερο την προσοχή του ανθρώπου και τη γιορτάζει- δίχως να παραβλέπει και τις άλλες – είναι του Προφήτου Ηλιού. Είναι ο Άγιος των βουνών, ο άγιος που ρυθμίζει τη βροχή, τη βροντή και τον κεραυνό. Ο άγιος που συνδέεται με τον ήλιο και τον ουρανό, λατρευτικά έτσι διάδοχος του Απόλλωνα. Η παράδοση τον θέλει στην αρχή παρέα στη θάλασσα με τον Άγιο Νικόλαο, να τον εγκαταλείπει έπειτα κάποια στιγμή και με το κουπί στα χέρια να παίρνει το δρόμο για τα βουνά. Στάθηκε μόνο στο σημείο, όπου οι άνθρωποι δεν γνώριζαν τι κρατούσε στα χέρια. Είναι από τις δημοφιλέστερες γιορτές, ορόσημο καιρικό για τις διάφορες μεταβολές, με πολλές μετεωρολογικές παραδόσεις. Λένε χαρακτηριστικά: « απ’ τ’ Άι-Λιός η κάπα αλλιώς»

Ο λαός με ένα υπόβαθρο αρχαιολατρικό τον τοποθέτησε στις κορυφές των βουνών, χωρίς να γνωρίζει ούτε για τη λατρεία του ήλιου ούτε και για το Δία. Πλάθοντας την ιστορία του σε γνωστά μοτίβα εξηγεί με απλοϊκό τρόπο τη βιογραφία και τη νέα κατοικία του Προφήτη Ηλία. Δεσμοί ακατάλυτοι με τη φύση και, ακριβώς, γι’ αυτόν το λόγο ανάβουν και φωτιές, προκαλούν μαντικά το μέλλον τους, τον καιρό κ.ά.τ.

Δυο γυναικείες μορφές κυριαρχούν τον Ιούλιο λατρευτικά: η αγία Μαρίνα στις 17 και η αγία Παρασκευή στις 26. Την πρώτη την τηρούν ως αργία και δεν εργάζονται, γιατί διηγούνται πολλές τιμωρίες γεωργών που αλώνιζαν εκείνη την ημέρα ή γυναικών που έπλεκαν. Από παρετυμολογία πιστεύουν ότι μαραίνει τις αρρώστιες, τα ερπετά και τα ζωύφια, που καταστρέφουν τα σπαρτά, αλλά και τους κακούς ανθρώπους. Πιο πολύ, όμως, τη λατρεύουν, γιατί μαραίνει το δαίμονα και ξεμαραίνει, θεραπεύει δηλαδή, τα άρρωστα και μαραμένα παιδιά. Σκληρά τιμωρεί και η αγία Παρασκευή όσους δεν τιμούν τη μνήμη της με αργία. Στις νεοελληνικές παραδόσεις εκτός από τη θεραπεία των ματιών παρουσιάζεται και ως δρακοντοκτόνος, γιατί στην Ήπειρο έσωσε τις κοπέλες στο χορό, καθώς πήδησε πάνω στο δράκοντα και τον πέτρωσε.

Δεν έχει σημασία αν αποδίδεται μικρότερο ή μεγαλύτερο λατρευτικό ενδιαφέρον στις γιορτές των αγίων. Το σημαντικό είναι ότι έχει ανάγκη ο άνθρωπος τη βοήθειά τους και για την προσωπική και οικογενειακή ευτυχία αλλά και για την παραγωγή των αγαθών. Περισσότερο, όμως, και, φυσικά, χωρίς καμιά σύγκριση κυριαρχεί η θεομητορική γιορτή της Παναγίας, σχεδόν σε ολόκληρη την Ελλάδα, το δεκαπενταύγουστο. Είναι το Πάσχα του καλοκαιριού και δεν θα υπάρχει μέρος που δεν θα έχει αφιέρωμα στην Παναγία και δεν θα πανηγυρίζει το 15αύγουστο. Κάθε τόπος και χωριό έχει και τη «δική» του Παναγία: Σπηλιώτισσα, Φανερωμένη, Χιλιαδού, Καταπολιανή, Μαρμαριώτισσα, Καστρινή, Μολυβδοσκέπαστη κ.τ.λ. Γι’ αυτό η γιορτή της και το πανηγύρι αποκτούν και έναν ιδιότυπο χαρακτήρα, καθώς γίνονται η αιτία να ανταμώνουν στα χωριά τους οι άνθρωποι το καλοκαίρι, οι οποίοι για διάφορους λόγους τα εγκατέλειψαν στα μεταπολεμικά χρόνια.

Όμως, για το λαϊκό άνθρωπο ο Αύγουστος έχει και μια άλλη σημασία. «Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ‘σουν δυο φορές το χρόνο» εύχεται με την παροιμία, παρόλο που χρειάζεται να κοπιάσει ακόμη πολύ. Έχει πάρει αρκετά εισοδήματα: σιτάρι, κριθάρι, καλαμπόκι, άχυρα για τα ζώα κ.τ.λ., τα φρούτα έχουν ωριμάσει και είναι άφθονα, ακόμη έχει ζέστη. Είναι, όμως, πολλές φορές και η αρχή του χειμώνα. «Από Μάρτη καλοκαίρι και από Αύγουστο χειμώνα» ισχυρίζεται, γιατί έχει τις αναποδιές του ο μήνας αυτός, αφού ο ήλιος αρχίζει να απομακρύνεται, και οι μέρες πια μικραίνουν. Παλαιότερα τον ονόμαζαν και «Δριμάρη», γιατί τις πρώτες έξι μέρες οι Δρίμες, ξωτικά όντα, γύριζαν και επηρέαζαν τα νερά και τα ξύλα. Τέτοιες μέρες έχουμε και στο Μάρτη και στο Δωδεκαήμερο των Χριστουγέννων και επειδή πέφτουν σε αστρολογικές μεταβατικές ώρες δεν είναι καλές. Άλλοτε η διάρκειά τους είναι δώδεκα μέρες και στο ύπαιθρο κυκλοφορούν οι «Αλουστίνες» που καταστρέφουν τα απλωμένα πανιά. Οι άνθρωποι φοβούνται και δεν πλένουν, δεν κολυμπούν και δεν κόβουν ξύλα. Παρατηρούν, όμως τη συμπεριφορά του καιρού από το πρωί μέχρι το βράδυ και την αντιστοιχούν σε κάθε μήνα του έτους αρχής γενομένης από τον Αύγουστο.

Πρόκειται για τα γνωστά «μερομήνια», μια πρακτική λαϊκής μετεωρολογίας Πολλές είναι, λοιπόν, οι θρησκευτικές γιορτές που τοποθέτησε ο άνθρωπος στο τρίμηνο του καλοκαιριού. Τις έχει όλες ανάγκη στην καθημερινότητα. Εξίσου πολλές και ποικίλες και εκείνες οι δραστηριότητες που βρίσκονται έξω από τον ευαγγελικό κανόνα εξίσου και αυτές αναγκαίες για την επιβίωσή του. Οι αγροτικές κοινωνίες, ιδιαίτερα της προβιομηχανικής εποχής, ήταν απόλυτα εξαρτημένες από το φυσικό περιβάλλον, στο οποίο και απέδιδαν μια δύναμη αόρατη να δρα με άγνωστους μηχανισμούς. Έτσι, όλες οι εθιμικές εκδηλώσεις τους αποσκοπούσαν στην αποτροπή του κακού, που θα προξενούσε αυτή η δύναμη, στον εξευμενισμός της και τελικά στην εξασφάλιση της επάρκειας των αγαθών, στη διασφάλιση της υγείας του σπιτιού και των μελών του. Η θρησκευτική λαϊκή παράδοση κρατάει ζωντανή τη θαυματουργική δύναμη των αγίων και των αρχαίων θεοτήτων. Με ευχές, τελετουργίες, προσφορές σε συνδυασμό με φόβο και πίστη επιδιώκουν την εφέλκυση του καλού και την αποτροπή του κακού. Σε μια σύμπλευση, λοιπόν, χριστιανικών και μη εκδηλώσεων πορεύεται η καθημερινότητα των ανθρώπων ακόμη και σήμερα που νομίζει ότι ανεξαρτητοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη φύση. Οριοθετούν με ένα δικό τους τρόπο τις ιδιότητες των αγίων και τις απαιτήσεις τους και μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο επιδιώκουν την προστασία τους.

Σ. Θεοδοσίου, Μ. Δανέζης, Ο κύκλος του χρόνου. Αστρονομία και Μυστηριακές λατρείες, εκδ. Δίαυλος, Αθήνα 2004. Γ. Μέγας, Ελληνικές Γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας, εκδ, Οδυσσέας, Αθήνα 1992. Μ. Γ. Μερακλής, Λαογραφικά Ζητήματα, εκδ. Μπούρα, Αθήνα 1989. Walter Burkert, Ελληνική Μυθολογία και τελετουργία, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1993. Μ. Ελιάντε, Ο μύθος της αιώνιας επιστροφής, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1999.

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ

Στις 14-6-2022 στον κήπο του ΣΕΑ (Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων),στις 7μμ μέσα σε κλίμα απέριττο και με μεγάλη σεμνότητα αντάξια του συγγραφέα και των συμμετεχόντων ,έγινε παρουσίαση του βιβλίου του Θεοδόση Πελεγρίνη με τίτλο " Η ΙΣΤ0ΡΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ"των εκδόσεων ΠΑΠΑΖΗΣΗ. Το βιβλίο αφιερώνεται στον Σίμο Σιμόπουλο πρώην πρύτανη του ΕΜΠ, για τον οποίον μίλησαν ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος και ο καθηγητής Ιατρικής Γιάννης Γκόλιας. Τόνισαν την αφοσίωσή του στην επιστήμη και το ΕΜΠ. Ο Σίμος Σιμόπουλος διετέλεσε πρύτανης 2010-2015. Αμφότεροι μίλησαν για την αγωνία που τον διέκρινε για το Πανεπιστήμιο και τη πορεία της εκπαίδευσης. Σε αντίθεση με τον υφιστάμενο κυνισμό υπήρξε άνθρωπος πολύ ευαίσθητος, συνταίριαζε τη μόρφωση με το ήθος σε υπέρτατο βαθμό, χωρίς προσωπική ιδιοτέλεια. Στη σκιαγράφηση του χαρακτήρα του τονίζεται η έννοια του καθήκοντος ως πανεπιστημιακού δασκάλου, η θεσμικότητα , η εντιμότητα και η αξιοπρέπεια του σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του. Άφησε μεγάλο κενό μετά τον θάνατό του, αλλά και μεγάλη παρακαταθήκη. Για το βιβλίο μίλησαν ο Κώστας Κωνσταντόπουλος και ο Θανάσης Βασιλείου. Το επιχείρημα ότι η φιλοσοφία είναι εκτός εποχής ανατρέπεται από τον συγγραφέα. Ή φιλοσοφία είναι ανεξάντλητη και πάντα θα υπάρχει. Σκοπός της είναι να δείξει στη μύγα πώς να δραπετεύσει από την μυγοπαγίδα... Τονίζει στο βιβλίο μια βασική ιδιότητα της εξέλιξης του πνεύματος, που είναι η ανατροπή (οι μαθητές ανατρέπουν τους δασκάλους πχ ο Πλάτωνας ανατρέπει τον Αριστοτέλη κλπ.) Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου και τα περιεχόμενα, παίρνουμε μια μικρή γεύση: >. Περιεχόμενα Πρόλογος Προσωκρατική περίοδος Κλασική εποχή Ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια Εποχή της αναγέννησης Νεότερη και σύγχρονη εποχή Πίνακας ονομάτων και όρων

ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΤΡΙΑΣ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΘΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ "ΜΕ ΤΑ ΔΙΚΑ ΜΟΥ ΛΟΓΙΑ" ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΤΕΛΙΑ 25/5/2022 - Κήπος Εθνικού και Αρχαιολογικού Μουσείου

Με τα δικά μου λόγια... Καθόλου τυχαίος ο τίτλος, μιας και συνειδητά ο ποιητής/λογοτέχνης και φίλος Κώστας Καρτελιάς επιδιώκει με την έκδοση του βιβλίου, που σήμερα κάνει το παρθενικό του ταξίδι, να αποτυπώσει με το δικό του ύφος σε πεζοποιήματα ή και μικρά πεζογραφήματα τις μεστές σκέψεις του, τις υπαρξιακές ανησυχίες του, τις ευχαριστίες του, τις αγάπες του ερωτικές, γονεϊκές, φιλικές, τις αποφάσεις της ζωής του ή και εκείνα που τον σημάδεψαν και όλο τον πλούτο που σεργιανά στο μυαλό και την καρδιά του. Με καμβά τις αιώνιες ανθρώπινες απορίες ο Κώστας λογοπλέκει εύστοχα παίρνοντας θέση, προσπαθώντας να σπείρει ζιζάνια προβληματισμών χωρίς ίχνος νουθεσίας, προβάλλοντας και αναδεικνύοντας τις βαθιές αξιακές αρχές της ζωής και του έρωτα. Γράφει... Θα σε αναζητήσω στα σπίτια με τον δαυλό στο ένα χέρι και στο άλλο την εικόνα σου, κι όταν σε βρω σκυμμένη στ’ αργαλειό σου, θα κάνω κομματάκια το πέπλο που ύφαινες όλα τα χρόνια περιμένοντας, και θα τα μοιράσω στα αγόρια που μόλις λερώθηκαν μετά που ονειρεύτηκαν τον έρωτα, κάτω από τις βελανιδιές, και στα κορίτσια που τα μάλωσαν για την πονηροσύνη. Θα γίνω σύντροφος με τους μνηστήρες σου και εκείνοι θα μου μιλάνε με σεβασμό επειδή ξέρουν ότι εγώ είμαι ο ιδιοκτήτης.

Θα δώσω το όνομά σου στην καινούργια μέρα που θα βγει από τη θάλασσα, για να σε έχουμε όλοι, και πριν μας προλάβει ο πόλεμος, θα φωνάξω «μήτε η ζωή, μήτε ο έρωτας είναι μόνο δικιά μας υπόθεση», και με τον ήλιο στην πλάτη θα πιάσω την τσάπα και θα φυτέψω τα δέντρα με τους λωτούς, για να ξεχάσω και το ταξίδι και την Ιθάκη... Το βιβλίο χωρίζεται νοερά σε τέσσερεις θεματικές ενότητες, χωρίς όμως αυτό να λειτουργεί διαχωριστικά μιας και αρκετά κείμενα εναλλάσσουν συναισθήματα, θέματα και λόγο και θα μπορούσαμε να πούμε ότι διαπλέκονται νοηματικά. Με αυτή τη σύμβαση οι ενότητες θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν: η 1η ως ερωτική, η 2η ως καταγραφή σκέψεων και αναμνήσεων από τη ζωή και τους ανθρώπους στην Κύμη, η 3η ως ύμνος στην Ποίηση και το Λόγο και η 4η ως κατάθεση γενικότερων ύπαρξιακών αναζητήσεων/σκέψεων αλλά και μαρτυριών γεγονότων ή ατόμων που σηματοδότησαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τη ζωή του ποιητή.

Ο Κώστας αγαπά, αγαπά τη Ζωή, αγαπά τη Γυναίκα, αγαπά το Λόγο, αγαπά τη Φύση, αγαπά...με μελαγχολία, ίσως και με μια ιδιότυπη μοναχικότητα. Δακρύζει και μιλά, σκάβει και γράφει. Γράφει... Ήμασταν οι δυο μας, εκεί, στην άκρη απ’ το ποτάμι, γυμνοί με τη θέληση του Αυγούστου, αμίλητοι μέσα στη μεγάλη σιωπή που ακολουθεί τον έρωτα. Δεν είχε συνέλθει ακόμα η ανάσα μου και το μυαλό μου λογάριαζε. Πιότερο το μετά σκεφτόταν, παρά το συγκλονιστικό, το μόλις πριν, που μας φανέρωσε την ψίχα από το αμύγδαλο του κόσμου. Τόσο σκεφτόταν που έκανε το

βλέμμα να κοιτάει ψηλά και τη γλώσσα να ετοιμάζεται να σηκώσει το βάρος να απαντήσει στο... γιατί. Γύρισες και με κοίταξες και εμένα μου φάνηκε σαν να ήξερες κάτι παραπάνω που το κράταγες κρυφό. Τη λέξη εκείνη που γύρευα για λύτρωση και που με το μυαλό η γλώσσα βασανιστικά έψαχνε μέσα στο όνειρο να βρει. Κάτι είπες που δεν θυμάμαι αλλά με θύμωσε πολύ και άρχισα να φωνάζω μες τον ύπνο μου... γιατί; γιατί; Με ξύπνησες λιγάκι τρομαγμένη, με ρώτησες «τι έβλεπες;». Σε πήρα αγκαλιά, τίποτα σου είπα, κοιμήσου, τα λέμε το πρωί. Στο ποίημα του Αίσθησις γράφει ο Αρθούρος Ρεμπώ Στο μπλε των δειλινών του καλοκαιριού, θα γυρίσω τα μονοπάτια, τσιμπημένος απ’ τ’ αυτιά του σιταριού, πατώντας στο χορτάρι: Ονειροπόλος, θ’ ατενίζω, καθώς θα νιώθω την δροσιά στα πόδια μου. Θ’ αφήσω τον άνεμο να λούσει το γυμνό μου κεφάλι. Δεν θα μιλώ, δεν θα σκέφτομαι τίποτα: αλλά ο απέραντος έρωτας θα ξεσηκώσει την ψυχή μου, και θα ξεμακραίνω, όλο και πιο μακριά, σαν τσιγγάνος, μέσα στην Φύση,- ευτυχισμένος σαν να’ χα ένα κορίτσι. Έτσι ονειροπόλος και ο Κώστας Καρτελιάς, πεισματικά θα έλεγε κανείς, αποφασίζει να ξαναβρεί τη γης και τους καρπούς της, να ανταμώσει ερωτικά με τη Φύση σαν τσιγγάνος... Γράφει... Στο βάθος της ψυχής, μες την ιλύ χώνω τα χέρια μου, τραβώντας με τη δύναμη του ζώου να ξεριζώσω πόνο κι άλλον πόνο. Ύστερα μες τις χούφτες μου κοιτώ για μια αλήθεια καθαρή, να στη χαρίσω. Εδώ ακριβώς και μοναχός μου βρίσκω τα ποιήματα που μας καταλαβαίνουν.

Ο ποιητής όμως δεν αρκείται σε αυτά, αγωνιά για το μελλούμενο, πονά για τα παιδιά και ότι εμείς τους κληροδοτούμε. Ως νέος Κάλχας, που βλέπει με τα μάτια του νου μιλά στην νέα γενιά, έχοντας την επίγνωση του πεπερασμένου μας βίου. Γράφει... Εδώ, από την άκρη αυτής της ιστορίας... Ψάχνω κάτι να πω στους νέους ανθρώπους που έρχονται, αυτούς που θα συζήσουν με τα ρομπότ, τις έξυπνες μηχανές, και τους άλλους ανθρώπους, τους κατασκευασμένους από εικόνες ή στους σωλήνες και τους καταψύκτες. Εμείς, για πολλούς αιώνες συνθέσαμε τη ζωή με ένα υλικό σημασίας, που το λέγαμε αγάπη. Ένα υλικό σαν ζέστη από έναν ήλιο ή έναν Προμηθέα. Ένα υλικό που ποτέ κανείς μας δεν ζωγράφισε, παρά μονάχα μπορούσες να το νιώθεις, είτε δίνοντάς το είτε παίρνοντάς το. Ποτέ κρατώντας το. Φαντάζομαι ότι εσείς κάτι άλλο θα βρείτε να το αντικαταστήσετε, πιο αποτελεσματικό.... Πάντα είχα εμπιστοσύνη στους ανθρώπους... Καλή επιτυχία. Έχοντας ο ίδιος ως δημιουργός βιώσει συνθήκες έντονων πολιτικών, κοινωνικών αλλά και πολιτιστικών συγκρούσεων, συνθέσεων, ανατάσεων, έχοντας συναντήσει μεγαθήρια του πολιτιστικού μας τοπίου, έχοντας πρωτοστατήσει σε χώρους πολιτισμού με κεινη την απέραντη έξαψη της πίστης και του οράματος για έναν άλλο κόσμο, ένα άλλο σύστημα, επιμένει να νοσταλγεί μια επιστροφή.

Σε καιρούς δύσκολους, με τα λόγια του ποιητή Μιχάλη Κατσαρού στο ποίημά του Θὰ σᾶς περιμένω Μὴν ἀμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό. Τὸ μέλλον μας θὰ ἔχει πολὺ ξηρασία. να μοιάζουν τρομακτικά επίκαιρα ο Κώστας γράφει: Μου πήρε καιρό να αντιληφθώ ότι η πραγματικότητα είναι φτιαγμένη από υλικά νοσταλγίας και από μία βαθύτερη επιθυμία επιστροφής. Μου πήρε καιρό να αντιληφθώ ότι ακόμα και οι πιο υπερρεαλιστικές μου εκφράσεις δεν ήταν τίποτε άλλο από μία συνείδηση νοσταλγικού ρεαλισμού...

Καλέ μου φίλε Κώστα καλοπόρευτο να ΄ναι το βιβλίο σου και με ούριο άνεμο να βρει εκείνες τις καρδιές που θα σκιρτήσουν κι εκείνα τα μυαλά που θα ξυπνήσουν... με τα δικά σου λόγια!

Κατερίνα Θανοπούλου

Δωροθέα Μπέλλου

«Το όνειρο της Υακίνθης» Η Ποιητική Συλλογή της Δωροθέας Μπέλλου, «Το όνειρο της Υακίνθης», είναι ένα καλαίσθητο βιβλίο από τις Εκδόσεις: Οδός Πανός, που περιλαμβάνει πενήντα έξι ποιήματα. Είναι ποιήματα κοινωνικά, ερωτικά, ποιήματα με υπαρξιακή αναζήτηση. Ποιήματα με λέξεις καθαρές, απλές, σημαντικές όμως σε ουσία. Λέξεις που αποδίδουν με σαφήνεια τη διάθεση και τις συναισθηματικές διακυμάνσεις της ποιήτριας. Λέξεις που άλλοτε γίνονται χάδι κι άλλοτε καθρέφτης της σκληρής πραγματικότητας.Ο λόγος της είναι πυκνός και υποβλητικός με απροόπτους συνειρμούς και εσωτερικούς διαλόγους που προσδίδουν στην ποίησή της δραματικότητα και παραστατικότητα. Η Δωροθέα Μπέλλου υποστηρίζει ότι η Ζωή είναι ένα ταξίδι με άγνωστη αφετηρία, άγνωστο προορισμό, αλλά με υποχρεωτική διαδρομή. Θάνατος και Ζωή συμβαδίζουν, συνυπάρχουν.Κι όπως γράφει: «Οι δικοί μου νεκροί, μου μιλούν για ζωή». «Μη φοβηθείς το χρόνο. Μη φοβηθείς τη ζωή, μονολογώ. Δεν ορίζονται.» Οι απουσίες, παρούσες πάντα, είναι άνθη του πόνου, άνθη των ερειπίων της ψυχής, απότομα της ευαισθησίας της.Αποδέχεται τον θάνατο, αλλά τονίζει τη δυσκολία της αντιμετώπισης της απουσίας που, πολλές φορές, οδηγεί στη μοναξιά και στον μαρασμό της ψυχής.

Γράφει: «Βάζω στεγανά ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο

ν’ αντέξω την απουσία σου, να συνεχίσω να ζω.» Θεωρεί το Φθινόπωρο αέναη διαδικασία φθοράς και ανανέωσης: «Φθινόπωρο κι έμεινα να διαπραγματεύομαι την ευτυχία» Και στο ποίημα «Φθίνω»: Φύλλα κίτρινα, Φιλαρέσκεια της φύσης. Γη και ύδωρ ζητάει ο έρωτας στη ματαιότητα του παρόντος. Η μνήμη πάντα μετροεπής, Φθινοπώριασε.» Η έννοια του χρόνου και της φθοράς έχει ασκήσει έντονη επιρροή στην ποίηση τής Δωροθέας Μπέλλου.

Προσπαθεί να αντισταθεί στην καταλυτική επίδραση και στην αμείλικτη ροή του χρόνου, ο οποίος συνδέει το παρελθόν με το παρόν, καθώς οδεύει προς το μέλλον, ενώ η Ποίηση, παρούσα πάντα, διεκδικεί την αθανασία της μέσα από την Αγάπη. Γράφει η ποιήτρια: «Να ορίσεις την Αγάπη. Να σπείρεις αθανασία.»

και «Στα δάχτυλά σου κρατάς την αθωότητά μου. Και στις χούφτες σου την αιωνιότητά μου.» Η ποιητική της λιτότητα έρχεται σε αντίθεση, συγκρούεται με τον πλούτο των αισθημάτων. Κυριαρχεί η αγάπη για τα παιδιά της, στα οποία, άλλωστε, είναι αφιερωμένο το βιβλίο, αλλά και για τη μητέρα της. Το ερωτικό πάθος εκφράζεται έντονα σε πολλά ποιήματα: «Η ύπαρξή σου, σπόρος στη γη μου!» και «Η Ζωή σου, αρχή της Ζωής μου!» Η ανάγκη διαφυγής από το παρόν οδηγεί στον Έρωτα, συναίσθημα που έχει τη δύναμη να αλλάζει κάποιον, αλλά και να τον καταστρέφει. Γράφει στο ποίημα «Ίσως» Υπερχείλισε η αγάπη

Λάβα που κυλά Ηφαίστειο που δακρύζει Να περισώσω τα απαραίτητα Ίσως την ψυχή μου.

Η Άνοιξη, θέμα που επανέρχεται συχνά, δημιουργεί έντονες εικόνες με χρώματα κι αρώματα κι απαιτεί τη δική μας καλή διάθεση για ν’ ανθίσει την ψυχή μας.

Διαφορετικά : «Κι όμως είναι Άνοιξη! Αλλά εν απουσία σου, μ’ εξαπατά η ζωή. Η ομορφιά μου είναι λειψή, όταν λείπεις.» Εκφράζει τους φόβους της για το φυσικό τέλος του ανθρώπου, τον θάνατο, για τον θάνατο και για το σκοτάδι του πνεύματος. Η σιωπή είναι παρούσα σε αρκετά ποιήματά της. Άλλοτε ως σιωπή δημιουργική, Άλλοτε ως σιωπή μήνυμα, άλλοτε ως σιωπή φλύαρο κι άλλοτε ως σιωπή αμφίσημη: «Πόση ευδαιμονία κρύβεται στη σιωπή! Στην ίδια σιωπή που χάνονται όλα. Στο τίποτα.» Αναπολεί τη χαρά και ανατρέχει στα παιδικά της χρόνια, όπου η ευτυχία καραδοκούσε. Και παρά την, πολλές φορές, υπάρχουσα μελαγχολία, παράλληλα υπάρχει κι η αισιοδοξία. Και με «Το όνειρο της Υακίνθης» η Δωροθέα Μπέλλου αποδεικνύει ότι τα όνειρα πραγματοποιούνται, αν τα κυνηγήσουμε.

Μαρία Λίτσα

Οι Ψυχ-ώσεις σε Μπλε Μαρέν της Ιωάννας Αμπατζή, αυτές οι ώσεις της ψυχής έξω από το κέντρο της και η ψηλάφηση ξανά εντός, περιγράφουν το ηθελημένα ανέκφραστο των συνθηκών που συμβαίνουν σε μας, από εμάς και γύρω μας. Είναι μικρές ανάσες ανάμεσα σε πετάγματα και μελανιές, δοσμένες με τη λιτή, ρεαλιστική, κοφτερή γλώσσα της Ιωάννας Αμπατζή, που κραυγάζουν τον λόγο αυτών που τους αφαιρέθηκε ο λόγος κι υπενθυμίζουν πως ακόμα κι όταν το βίωμα διαχωρίζει τον εαυτό από τον άλλο, δεν παύει να μας ενώνει σε βαθύτερο ψυχικό επίπεδο.

Η άδεια καρέκλα Όταν έκοψε το τσιγάρο – οι νεκροί δεν καπνίζουν –

δεν κατάλαβε κανείς πως έκανε πρόβα θανάτου. Θα γδύνονταν πρώτα τις επιθυμίες της - τα ρούχα θα τα έβγαζε αργότερα και θα’ μενε στη θέση που την ήθελαν, εκεί στη μέση του σταθμού, μια άδεια καρέκλα για τους κουρασμένους επιβάτες των συρμών. Κι άμα τα μάτια της χόρταιναν

βαλίτσες, σκόνη, ξένα παπούτσια, θα έκλεινε τη μέρα της χαζεύοντας

το τρομαγμένο βλέμμα του οδηγού, την οικεία παραμόρφωση στο πρόσωπο αυτού του αγνώστου, στην προσπάθειά του να πατήσει φρένο

λίγο πριν την διαμελίσει. Μαύρη μαγεία Καλοκαίρι, θα ’μουν δεν θα ’μουν δώδεκα, βούτηξα την Μπάρμπι γυμνή σε μια λεκάνη γεμάτη ως τα πάνω με νερό και σαπουνάδες και την έπνιξα παρέα με τον Κεν. Ύστερα, απ’ το μπαλκόνι του σπιτιού μας, - μπλε κάδοι δεν υπήρχαν τότε, θα έκανα σαφώς ζημιά στο περιβάλλον –

στη διερχόμενη σκουπιδιάρα, την ανοιχτή, ακριβώς στο κέντρο του σωρού των σκουπιδιών, πέταξα την παιδική μου ηλικία. Πολλά συνέβησαν από εκείνη τη στιγμή. Σίγουρα κάποιος στη χωματερή, κάποιος πένητας που έψαχνε ρεγάλο, θα έκανε στις κούκλες μου βουντού, γιατί δεν εξηγείται αλλιώς, πώς είναι δυνατόν,

φουσκώσανε στο στήθος μου μπαλόνια, σγούρυνε το καβάλο μου, βάρυναν οι μασχάλες και αίμα κόκκινο κατρακύλησε στα σκέλια μου. Τ’ ακούμπησα, βράχηκαν τα δάχτυλα, μια κυράτσα μου έβαψε μ’ αυτό τα μάγουλα,

να είναι πάντα ζωηρά και φωτεινά, είπε, η μαμά με πήρε παραπέρα, μεγάλωσες τώρα, είπε, μα εγώ είμαι ακριβώς το ίδιο με πριν, είπα, εγώ δεν θέλω να μεγαλώσω είπα, κι αν έπνιξα τις κούκλες μου σε μια λεκάνη με σαπουνάδες, ήταν γιατί τους μίλαγα και δεν μου απαντούσαν, ήταν γιατί δεν ήξεραν να με αγκαλιάζουν, να μ’ αγαπάνε δεν ξέρανε,

κούκλες ήταν πλαστικές, και δεν ήταν δίκαιο, όχι, δεν ήταν δίκαιο μ’ αυτόν τον τρόπο να τιμωρηθώ. Δεν θέλω αίμα στα βρακιά μου. Κι ούτε άντρα θέλω στα βρακιά μου. Κι ούτε μάνα θέλω να γίνω ποτέ. Μαύρη μαγεία η εφηβεία κι εγώ ανέτοιμη.

Με την πρώτη του ποιητική συλλογή (αποτελούμενη από έργα που είχαν κυκλοφορήσει σε ηλεκτρονική μορφή) ο Γιώργος Κόκκινος μας καλεί σ’ ένα ταξίδι ευαισθησίας, αυτογνωσίας και ευθύνης, όπως μόνο οι ποιητές μπορούν να το κάνουν. Οι στίχοι που πατούν στέρεα στο σήμερα και αναφέρονται σε όλα τα θέματα που απασχολούν τον ευαίσθητο σκεπτόμενο άνθρωπο προβάλλοντας τις πτυχές τους που διαμορφώνουν τη σύγχρονη ζωή... Οι ανθρώπινες σχέσεις, οι ελπίδες, η ζωντάνια των πρώτων ερώτων, οι απογοητεύσεις, ο χρόνος που περνά αμείλικτα, τα χρώματα και οι μυρωδιές της ζωής, όλα συντίθενται στο υφάδι της ποίησης του Γιώργου Κόκκινου και δημιουργούν ένα ιδιαίτερο ποιητικό περιβάλλον: ο ποιητής περιπλανάται σ’ ένα ιδιαίτερα δραματικό παρόν και καταγράφει με μεγάλη ευαισθησία θέματα που, άμεσα ή έμμεσα, μας αφορούν όλους: τον ερωτικό πόθο που παρουσιάζεται, ακμάζει, παρακμάζει αλλά δεν παραιτείται, παραμένει πάντα παρών έστω σαν κραυγή, την επιθυμία της συνύπαρξης, τη μοναξιά, την ομορφιά της αναμονής, την ουσία των υπάρξεων και των συνυπάρξεων και κυρίως τη ματαίωση των επιθυμιών που στραγγίζει τις ευαισθησίες και αφήνει τον άνθρωπο γυμνό και ανυπεράσπιστο. Μας καλεί σ’ ένα ταξίδι ζωής και γνώσης (αυτογνωσίας και ετερογνωσίας) που μιλάει στις καρδιές μας με γνήσια ευαισθησία ώστε να γίνουμε καλύτεροι. (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

Ο Γιώργος Κόκκινος ξεκίνησε τη συγγραφική του δραστηριότητα το 2004 κι έκτοτε συνεχίζει να γράφει αποσπασματικά, στίχους, ποιητικά κείμενα και άρθρα αποκλειστικά στο διαδίκτυο ως διαδικτυακός εραστής της τέχνης του Λόγου. Το 2007 παρακολούθησε μαθήματα Λογοτεχνίας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο της Στοάς του βιβλίου. Είναι παλαιό μέλος της Π.Ε.Λ. (2007) και έχει στο ενεργητικό του το Γ΄ Βραβείο ποίησης του διαγωνισμού της Π.Ε.Λ. για το έτος 2006. Είναι μέλος επίσης του σωματείου ''Το σπίτι του Καλλιτέχνη'' (2021) και της ''Αμφικτυονίας Ελληνισμού'' (2021). Γεννήθηκε στην Κηφισιά Αττικής τον Σεπτέμβρη του 1977 και ζει ακόμα στην Αθήνα, έχοντας επιπλέον στο ενεργητικό του συνεντεύξεις, δημοσιεύσεις σε περιοδικά έντυπα και του διαδικτύου, λογοτεχνίας, κινηματογράφου και ποικίλης ύλης. Έχει συμμετοχές σε ετήσια ημερολόγια και ανθολογίες ποίησης: «Εγκυκλοπαίδεια Γραμμάτων και Τεχνών» (Αμφικτυονία Ελληνισμού 2021) / «Ανθολογία – Ποιήματα και τραγούδια για την Φωτογραφία» (Fotoart 2021) / «Μενεξέδες εφήμερη ομορφιά» ISBN: 9789608917620 (Κηφισιά 2009) / «Κι εγώ θα σ’ αγαπάω κάθε μέρα» Ημερολόγιο 2008 ISBN: 978-960-417-197-2 (Εμπειρία Εκδοτική 2007) / «Τα λουλούδια της ψυχής μας» (Έκδοση stixoi.info 2006) Διετέλεσε συντάκτης στο eBooks4Greeks από τον Αύγουστο του 2018 έως τον Απρίλιο του 2019, ενώ στο eBooks4Greeks, στο openbook, στο free-ebooks και στο Culture365, έχουν αναρτηθεί τμηματικά από τον Αύγουστο του 2018 έως σήμερα τα ηλεκτρονικά του βιβλία: «Φυγείν εστί», «Τα Λυρικά», «Πρότερον Θνητοί», «Πρότερον Θνητοί – μεταγραφή σε Μπράιγ», «Κατηγορώ», «Τα Ανένταχτα», «Τα Ανένταχτα II», καθώς και οι συλλογές «Σκάλες» και «Κλίμακες» με το φιλολογικό ψευδώνυμο Προκρούστης. Διανέμονται επίσης δωρεάν οι συλλογές στίχων του «Άτλας» και «Παράθεση». Η συλλογή «Φυγείν εστί» έχει αξιολογηθεί με κριτική αναφορά από τον Αντώνη Χαριστό για τα «Εκδοτικά Νέα» (Τεύχος 2, Μάιος 2020). Το βιβλίο «Πρότερον Θνητοί» στην επίτομη έκδοσή του έλαβε μέρος, ως θεατρικό έργο γραμμένο στην Ελληνική γλώσσα, στο

διαγωνιστικό τμήμα του ευρωπαϊκού προγράμματος θεατρικών έργων Eurodram 2020 European network for drama in translation. Συμμετείχε στη δημιουργία της ταινίας μικρού μήκους «ΜΠΛΕ» (25 Απριλίου 2020) με την Σπυριδούλα-Υρώ Γιολδάση, με την ιδιότητα του Παραγωγού της ταινίας, του Κειμενογράφου/ Σεναριογράφου και του Τεχνικού ήχου/μοντάζ. Η ταινία μικρού μήκους «ΜΠΛΕ» διαγωνίσθηκε στο International Film Festival of Larissa: ‘προβολές ταινιών από το διαγωνισμό με θέμα Unlocked 2020’. Συμμετείχε επίσης με τρία ποιήματα στην «Μικρή ανθολογία σύγχρονης ανέκδοτης ελληνικής σατιρικής ποίησης» σε επιμέλεια Βαγγέλη Παπαδιόχου (Τόμος συγκεντρωτικός, Ιούνιος 2020). Το 1994 συνεργάστηκε με τον Βάσο Αδριανό και την Ρένα Βουτσινά για τις ανάγκες μαθητικής παράστασης στο 2ο Λύκειο Κηφισιάς, για το μονόπρακτο των Κιντέρο Σ., Κιντέρο Ι. «Ένα ηλιόλουστο πρωινό». Συνεντεύξεις του έχουν φιλοξενήσει οι ιστότοποι: ArtOfLiving, Homo Universalis, Θυμοσοφείν, Your eArticles, Culture365, Free Minds, Se-Skepseis. Είναι ιδιοκτήτης του Λογοτεχνικού ιστολογίου «Πορφυράδα» (στο BlogSpot) που βρίσκεται σε συνεχή λειτουργία από τον Μάρτιο του 2007, καθώς και της αντίστοιχης σελίδας Λογοτεχνικών έργων ‘Συμβατός Δότης Συναισθημάτων’ (στο FB). Διατηρεί επίσης την επαγγελματική του σελίδα στο διαδίκτυο στην διεύθυνση http:// www.gkokkinos.net

Άνθρωποι και τέχνες

ΠΟΡΤΡΕΤΑ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

στον καμβά της Μαντλίν

Στα ''Πορτρέτα'' μας, τιμούμε προσωπικότητες από το ευρύτερο φάσμα της Τέχνης & της Επιστήμης, ΄για την προσφορά τους στον Πολιτισμό μας, σε μια προσπάθεια μεταφοράς του πνεύματος & της ψυχής των Δημιουργών - Καλλιτεχνών - Επιστημόνων και της εκφραστικής τους δύναμης μέσα από το θαυμαστό έργο τους μιας γόνιμης διαδρομής. Κατόπιν έρευνας του Έργου, των συνεντεύξεων και της αξιοσημείωτης και πολύπτυχης δράσης τους, απεικονίζουμε ανθρωπομετρικά τις ψυχοπνευματικές τους ιδιότητες οι οποίες διαμόρφωσαν την ιδιοσυγκρασία της διάκρισης τους.

ΠΑΤΗΣΤΕ ΣΤΙΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΩΝ ΠΟΡΤΡΕΤΩΝ

Ο συγγραφέας και ραδιοφωνικός παραγωγός του Επικοινωνία 94fm

Στέλιος Κεσίσογλου σχολιάζει πρόσωπα και ταινίες του κινηματογράφου

ΕΙΔΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ ΠΑΤΗΣΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΕΙΚΟΝΑ

πρόσωπα …

και κινηματογραφικές παραγωγές… ΟΙ 3 ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ Με τον Στέλιο Κεσίσογλου

ΤΡΙΑ ΔΩΡΕΑΝ Ε – BOOKS

ΤΕΣΣΕΡΑ ΔΩΡΕΑΝ Ε-BOOKS ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΓΙΑ ΤΟΥ ΤΟΥΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ

ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΥΔΡΑΝΗ

ΕΙΔΙΚΟ ΕΝΘΕΤΟ ΠΑΤΗΣΤΕ ΠΑΝΩ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ

Βασικοί συντελεστές του 8ου τεύχους του περιοδικού

Get in touch

Social

© Copyright 2013 - 2024 MYDOKUMENT.COM - All rights reserved.