Data Loading...
himi 2014-2015.1-r uliral Flipbook PDF
himi 2014-2015.1-r uliral
141 Views
172 Downloads
FLIP PDF 840.9KB
ХОВД ИХ СУРГУУЛЬ БАЙГАЛИЙН ШИНЖЛЭЛ, ТЕХНОЛОГИЙН СУРГУУЛЬ ХИМИЙН ТЭНХИМ
Химийн тэнхимийн 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улирлын сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын тайлан
Ховд 2015 1
ХИМИЙН ТЭНХИМИЙН 2014-2015 ОНЫ ХИЧЭЭЛИЙН ЖИЛИЙН I УЛИРЛЫН СУРГАЛТ ЭРДЭМ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ АЖЛЫН ТАЙЛАН I.
Удирдлага, зохион байгуулалт, санхүү, эдийн засаг, менежментийн үйл ажиллагаа
I. Тэнхимийн сургалтын орчин, материаллаг баазын хөгжил:
Сургалт Эрдэм шинжилгээний лаборатори, анги кабинет Химийн тэнхим 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд мэргэжлийн 4 лаборатори, усны шинжилгээний 1 лаборатори, 1 лекцийн ангитайгаар сургалт явууллаа.
Сургалтын орчинг сайжруулах зорилгоор дараах ажлууд хийгдсэн байна. Стандарт сурах бичгийн баяжилт: 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд химийн салбарын нийт оюутан, магистрантууд, докторантуудын хэрэгцээнд 1 нэр төрлийн 10 ш ном, сурах бичиг бичгүүдийг 200000 төгрөгөөр худалдан авсан байна. Худалдан авсан ном, сурах бичиг (2013-2014х/ж I улирал) №
Ном, сурах бичгийн нэр Ургамлын биохими Нийт
1 2
Зохиогч
Нэг бүрийн үнэ 20000
Ж.Сүхдолгор
Худалдан авсан тоо 10
Нийт үнэ 200000 200000
СУРГАЛТЫН ОРЧНЫ ШИНЭЧЛЭЛ:
Химийн салбарын оюутнуудын дунд зохион байгуулсан “СУУРЬ БОЛОВСРОЛЫГ ДЭЭШЛҮҮЛЭХ” сургалтаар нийт 1200.0 мянган төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийж багш нарт цагийн хөлсийг олгож, үлдсэн мөнгөөрөө лекцийн 414 тоот өрөөнд проектор суурилууж, багш нарын өрөөг засаж тохижуулсан №
Анги
Нийт үнэ
Шаардлага
1
250000
414 тоот өрөөнд 414 тоот өрөөнд
Хими 1- анги, АУБ З.Бурмаа Багш А.Ганзориг
200000
414 б өрөө
Багш Д.Ганчимэг
350000
Тэнхимийн хэрэгцээнд
ХТЭ З.Бурмаа
1
Шкаф
2
4
Проекторын суурь Суурь, хийх, бусад залгуур, бусад зардал Багш нарын Тааз, хана өрөөний засвар эмульсдах, бусад 3 үйлдэлт принтер 1
5
Нийт
3
Хариуцсан эзэн
Хэмжээ
125000
2
414 ТООТ ЛЕКЦИЙН ӨРӨӨ
Энэхүү ангид химийн тэнхимийн оюутан, магистрантуудын үндсэн курс хичээлүүдийн лекц, семинар орохоос гадна БШТС-ийн багш нарын хурал, магистрын хамгаалуулах зөвлөлийн хурал зэрэг олон нийтийн ажлууд явагдаж байгаа ба олон нийтийн үйл ажиллагаа явуулахад нэн тохиромжтой таатай орчныг бүрдүүлсэн байна. 2014-2015 оны хичээлийн жилийн 1-р улиралд “Азийн хөгжлийн банк”-ны санхүүжилтээр: 1. 20 гаруй нэр төрлийн 46 гахуй мэнргэжлийн агли нрм сурах, бичиг ирж багш А.Ганзориг, Н.Жаргаосүрэн нар каталогижуулж, байрлуулан байна. 2. Химийн тэнхимийн 416-419 тоот лабораторийн өрөөнүүдийг 21 нэр төрлийн 78.175.000 төгрөгийн үнэтэй багаж тоног төхөөрөмжөөр тохижуулж, багш А.Ганзориг багажуудыг паспортжуулж, ХТА З.Буяннэмэх багажны бүрэн бүтэн байдлыг хянан, ашиглалтын дэвтэр ажиллуулж хичээл сургалтанд ашигласан байна. 3. 417 тоот лабораторийн өрөөний ширээг орчин үеийн химийн лабораторийн ширээгээр сольж, татах шүүгээг шинээр угсран байрлуулсан байна. Мотор нь ирээгүйгээс энэхүү татах шүүгээ ажиллахгүй байна. Мөн ширээг нэмж байрлуулах шаардлагатай байна.
Сургалт, сургалтын орчинг сайжруулсан ажлын төсөв № 1. 2. 3.
4.
5. 6
7
Зориулалт Химийн лабораторийн тохижилт 417 тоот өрөөний ширээ, татах шүүгээ Сургалтанд зориулсан англи ном, сурах бичиг Биохими, биотехнологийн лабораторийн хичээлд хэрэглэгдэх материалын зардал ХИС-ийн дотоод төслийн санхүүжилтээр худалдан авсан багаж Худалдан авсан багаж, бодис урвалж (ком шигшүүр, ган ба шаазан тигелүүд, пипеткэний тавиурууд бусад) Нийт дүн
3
Тоо, ширхэг 21 Ширээ 1Татах шүүгээ- 1 23 төрлийн 69ширхэг ном сурах бичиг 30 гаруй төрөл
Нийт үнэ 78.175.000
1 ш термостат
1.373.000
7 нэр төрлийн тоног төхөөрөмж, 3 нэр төрлийн бодис
1524000
100.450
2014-2015 оны хичээлийн жилийн 1-р улиралд Химийн тэнхимийн сургалтанд болон сургалтын орчинг сайжруулахад .......... төгрөгийн хөрөнгө оруулалтыг хийсэн байна. II.Сургалт, сургалтын бодлогын асуудал 1. Сургалтын үндсэн бичиг баримт, түүний боловсруулалт Сургалтын төлөвлөгөө:
2015-2016 оны хичээлийн жилд БШУЯ-аас Хүрээлэн буй орчны экологийн мэргэжлээр магистрантурын ангийг шинээр нээх сургалтын эрх авах ажлын бэлтгэл хийж шинэ ангийн материалыг боловсруулж, сургалтын төлөвлөгөөг хийн, тэнхимийн хурлаар хэлэлцүүлж БШУЯ-д дэвшүүлсэн. 2014-2015 оны хичээлийн жилийн 1-р улирлаас эхлэн суралцаж буй Багш, байгалийн ухааны боловсрол (хими), Химийн инженерчлэл ба боловсруулалт мэргэжлүүдийн сургалтын төлөвлөгөөг шинээр хийж, химийн мэргэжлийн багш нараар удаа дараа хэлэлцүүлж, мэргэжил тус бүрийн хөтөлбөрийг боловсруулан БШУЯ-д батлуулан ажилласан. 2013-2014 оны хичээлийн жилээс эхлэн сургалтаа явуулж буй химийн докторантурын сургалтын төлөвлөгөөг боловсруулж, 2014-2015 оны хичээлийн жилд дахин шинэчилж боловсруулан ТДСА-д батлуулан хичээл сургалтын үйл ажиллагааг явуулсан. Хичээлийн хөтөлбөр, тодорхойлолт:
Хөтөлбөр тодорхойлолтын шинэчлэл №
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Хөтөлбөрийн нэр
Хичээл орох анги
А.Шинээр боловсруулсан Хими технологи Хими тех II Эрдэс материалын хими Хими тех IV хичээлийн хөтөлбөр Орчин үеийн хими хичээлийн Физик IV хөтөлбөр Ерөнхий ба органик химийн ББШ III хичээлийн хөтөлбөр Хими технологи-II Магистрын сургалт Б.Шинэчлэн боловсруулсан Хатуу, шингэн, хийн түлшний Хими тех IV технологи, Процесс аппарат Хими тех IV Нанотехнологи Хими тех III Аналитик хими Хими II Мэргэжлийн дидактик Хими III
Боловсруулсан багш Н.Жаргалсүрэн Ч.Болормаа Ч.Болормаа Ч.Болормаа А.Амаржаргал А.Ганзориг А.Ганзориг Н.Жаргалсүрэн З.Бурмаа Д.Ганчимэг
Химийн тэнхимийн багш З.Бурмаа 2013, 2014 онуудын хичээл, сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүнгээ тооцуулж, ХИС-ийн 2014 оны “Шилдэг сурган хүмүүжүүлэгч” багшаар шалгарсан байна. 4
2. БАКАЛАВРЫН СУРГАЛТЫГ САЙЖРУУЛАХАД АВСАН АРГА ХЭМЖЭЭ: Суурь боловсролыг дээшлүүлэх сургалт: Хими, Химийн багш мэргэжлийн ангийн оюутнуудын суурь боловсролын түвшинд эзэмшвэл зохих мэдлэгийг дээшлүүлэх түр сургалтыг 2014 оны 10-р сарын 2-15-ны хооронд, Хими I ангийн оюутнуудыг сонирхолоор нь сургалтанд хамруулсан. Сургалтыг химийн тэнхимийн багш нар зохион байгуулсан. Энэхүү сургалтыг 4 дэх жилдээ явуулж байгаа ба сургалт эхлэхээс өмнө сургалтанд хамрагдаж байсан 2-4-р ангийн 90 гаруй оюутнуудаас санал асуулга авч энэхүү сургалт нь бакалаврын сургалтын суурь болоход нилээд дөхөмтэй байсан гэдгийг үндэслэн явуулсан болно. ХИС-д элссэн оюутны ЕБС-д эзэмшвэл зохих химийн үндсэн суурь ойлголтыг дээшлүүлж, цаашид судлах үндсэн курс хичээлүүдийн үндэс суурийг тавьж өгөхөд дөхөм болох, боловсролын хөгжлийн эрэлт хэрэгцээг тусгасан боловсролын стандарт, сургалтын төлөвлөгөө, хөтөлбөрийг чанартай хэрэгжүүлэх, төгсөн гарах химийн мэргэжилтэний ур чадварыг дээшлүүлж чанартай, чадвартай боловсон хүчин бэлтгэхэд энэ сургалтын зорилго оршино. Сургалтын явц, үр дүн: Сургалтанд 1-р ангийн 28 оюутан хамрагдсан ба хичээлийн ирц 90-100% байсан. Дараах үндсэн бүлэг сэдвүүдийн хүрээнд хичээлийг заасан. Үүнд: -Химийн томьѐо бичих, урвалын тэгшитгэлийг бичиж тэнцүүлэх, -Органик биш бодисын ангилал, шинж чанар, -Уусмал, түүний концентраци давсны гидролиз, Исэлдэн-ангижрах урвал, электролиз, -Органик биш бодисын ангилал, шинж чанар, тооцоот бодлогууд Сургалтын өмнөх түвшин тогтоох шалгалтын дүнгээс харахад ЕБС-д эзэмшсэн байх ѐстой химийн үндсэн мэдлэгээр Химийн I ангийн оюутнуудаас мэдлэгийн түвшин тогтох шалгалт авахад нийт 28 оюутан шалгагдсанаас 2 оюутан 70%, бусад нь 60%-аас доош хангалтгүй дүнтэй шалгагдав. Сургалтын дараах шалгалтын үр дүнгээс харахад нийт 24 оюутан хамрагдсанаас урвалын тэгшитгэл, бодисын томьѐо бичих 20 онооны дасгалыг нийт оюутны 75% нь хийж гүйцэтгэсэн байна. Мөн органик биш бодисын ангилал шинж чанарыг нийт оюутны 70% хийсэн байна. Энэхүү сургалтын үр дүнд оюутнууд химийн суурь мэдлэгийг боломжийн түвшинд, цаашид бакалаврын боловсрол эзэмших суурь авсан гэж үзэж байна. Заасан хичээл, удирдсан хээрийн болон багшлах дадлага: 1. Хими технологийн үйлдвэрлэлийн дадлагыг А.Ганзоригийн удирдлагаар 8 оюутан Улаанбаатар хотод 28 хоногийн хугацаатай, багш Ч.Болормаагийн удирдлагаар 24 оюутанХөшөөтийн уурахай, Ховд аймгийн төвд 14 хоногийн хугацаатай хийж гүйцэтгэсэн ба 2014-2015 оны хичээлийн жилийн 1-р улиралд тайлангийн хамгаалалтыг хийж амжилттай хамгаалсан байна. 2. 2014-2015 оны хичээлийн жилийн 1-р улиралд Химийн багш мэргэжлийн 4-р ангийн 24 оюутан Ховд аймгийн төв, Зэрэг, Булган, Манхан сумд, Увс аймгийн төвийн 12 жилийн сургуулиудад багшлах дадлагыг ХИС-ийн багш нарын удирдлаган дор хийж гүйцэтгэж, тайланг ЕБС болон ХИС-ийн БШТС-д хийж амжилттай хамгаалсан байна.
5
Хичээлийн материал, арга зүйн шинэчлэл
Шинэчилсэн буюу шинээр тавьсан лабораторийн ажил: Багш А.Амаржаргал: Химийн IV ангид орох Биотехнологи хичээлээр лабораторийн ажлыг шинэчлэн боловсруулан сургалтад ашиглаж байна. Багш З.Бурмаа: Физик хими хичээлийн шинэ багаж, тоног төхөөрөмж ирсэнтэй холбоотойгоор лабораторийн хичээлийг шинэчлэн болон зарим хичээлүүдийг шинээр бэлтгэн хичээл сургалтын үйл ажиллагааг явуулсан. Багш Д.Ганчимэг: Мэргэжлийн дидактик хичээлийн лабораторийн ажлыг шинэчилж тавьсан. Сургалтын арга зүйг өөрчлөн сайжруулах талаар хийсэн ажлууд Багш А.Амаржаргал: 1.Ерөнхий хими, Биотехнологи зэрэг хичээлд уншигчийн мэдрэмж шалгах, уншуулж бичүүлж, бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх арга, боловсронгуй лекцийн арга, шооны арга, туршилт судалгааны аргыг байнга хэрэглэж зохих үр дүнд хүрлээ. Шинэлэг аргуудаар хичээл заахад оюутны бүтээлчээр сэтгэх чадвар нэмэгдэж, хичээлийн агуулгыг практик амьдралтай холбон судлах чадвар нэмэгдэж, практик хэрэглээний талаархи мэдлэг өсөж байна. 2. Химийн ангийн оюутнуудаар 50 онооны тестийг сонгох, нөхөх гүйцээх, бүтээх хэлбэрээр боловсруулан сургалтад ашиглаж байгаа нь оюутнуудын бодлого бодох, тест боловсруулах, бие даан ажиллах, мэдээлэл боловсруулах чадварт ахиц гарч байна. 3. Хими технологийн ангийн оюутнуудаар Биотехнологи хичээлийн тодорхой бүлэг сэдвүүдээр реферат бичүүлэн хамгаалуулсан нь оюутнуудын бие даан ажиллах, мэдээлэл боловсруулах , илтгэх чадварт ахиц гарч байна. 4. Химийн мэргэжлийн магистрантуудаар Биохими-II, Хими технологи-II хичээлийн тодорхой бүлэг сэдвүүдээр реферат бичүүлэн, бодлого бодуулсан нь магистрантуудын бие даан ажиллах, мэдээлэл боловсруулах, гадаад хэл дээр бичигдсэн судалгааны материал ашиглах чадварт ахиц гарч байна. Багш Д.Ганчимэг: 1.Бакалаврын сургалтад Полимер химийн хичээлээр электрон хичээл бэлтгэн сургалтад ашиглаж байна. 2.Химийн III ангийн Полимер хими хичээлийн сэдвийг урьдчилан бэлтгүүлэн оюутнуудаар лекц удирдуулж, багаар ажиллуулсан нь оюутнуудын бие даан ажиллах чадвар, удирдан зохион байгуулах чадвар, бие даан хамтарч ажиллах чадварт ахиц гарсан. 3. Биологийн III ангийн оюутнуудаар Ерөнхий хими ба органик химийн хичээлийн тодорхой бүлэг сэдвүүдээр бие даалт бичүүлэн, орчуулга хийлгэн, интернет ашигласан мэдээллийг ашиглан оюутнуудын бие даан ажиллах чадварт ахиц гарч, мэдээлэл боловсруулах чадварт ахиц гарч байна. 4. Химийн III ангийн мэргэжлийн дидактик хичээлээр дунд сургуулийн 8-12 ангиудад зайлшгүй бодогдох 200- 300 химийн бодлогуудыг бодуулан шалгалт авч дүгнэсэн. 5. Химийн III ангийн оюутнуудыг бүтээлч сэтгэлгээний аргуудыг хэрэглүүлж, дунд сургуулийн тодорхой сэдвүүдээр хичээл заалгаж, хичээл заах арга барилд сургасан. 6. Ерөнхий хими, Полимер хими зэрэг хичээлд уншигчийн мэдрэмж шалгах, уншуулж бичүүлж, бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх арга, боловсронгуй лекцийн арга, шооны арга, туршилт судалгааны аргыг байнга хэрэглэж зохих үр дүнд хүрлээ. Шинэлэг аргуудаар хичээл 6
заахад оюутны бүтээлчээр сэтгэх чадвар нэмэгдэж, хичээлийн агуулгыг практик амьдралтай холбон судлах чадвар нэмэгдэж, практик хэрэглээний талаархи мэдлэг өсөж байна Багш З.Бурмаа: Химийн II ангийн Аналитик химийн хичээлийн семинарын хичээлийн сэдвийг урьдчилан бэлтгүүлэн оюутнуудаар семинар удирдуулсан нь оюутнуудын бие даан ажиллах чадвар, удирдан зохион байгуулах чадварт ахиц гарсан. Химийн II ангид орсон аналитик химийн үндсэн курс хичээлээр зайлшгүй мэдэх шаардлагатай 100 химийн бодисын нэрс гарган томьѐог өөрсдөөр нь олуулж бичүүлэн, цээжлүүлсэн ба энэхүү томьѐонуудаар 2 удаа шалгалт авч дүгнэхэд оюутнууд 70-85% -ийг нь цээжилсэн байна. Химийн II ангийн оюутнуудад аналитик химийн хичээлд нэр тлмьѐоны тайлбар толь хийлгэж цээжлүүлж шалгасан. Химийн I ангийн оюутнуудад Мэргэжлийн удиртгал хичээлээр ХИС-ийн оюутны заавар унших 20 номноос 6 ном уншуулж, номын тэмдэглэл хөтлүүлэн, оюутны дунд хэлэлцүүлэг явуулж дүгнэсэн. Химийн I ангийн оюутнуудад Хүний хөгжил хичээлээр Дейл Карнегийн 3 дэвтэр номыг уншуулж, тэмдэглэл хөтлүүлэн дүгнэсэн. Хичээлийн үр дүн, өгөөжийг дээшлүүлэх зорилгоор төхөөрөмж, хэрэглэгдэхүүн Багш А.Амаржаргал:
хийж хэрэглэсэн тоног
1. Ургамлын биологийн идэвхт бага молекулт нэгдлийн судалгааг орогдуу нохойн хэл, хар шарилж, дөрвөлсөн мүгэз, хонин зээргэнэ, газрын хагийн дээжинд тодорхойлсон. 2. Магистрант Г.Золзаяа ингэний сүү, ингэний айргийн химийн найрлагагыг харьцуулан судалж, ингэний сүүгээр тараг бэлтгэх технологи боловсруулсан. 3. Шаргал шарилжны эфирийн тосыг ашиглан бактерийн эсрэг үйлчилгээтэй саван гарган авах жор, технологийг боловсруулсан. 4. Гүүний айргийн физик хими шинж чанарыг судлан тогтоосон. 5. 2014-2015 оны хичээлийн жилд Ерөнхий хими, Битехнологи хичээлүүдээр улирлын тест-2, явцын тест-50-ийг бэлтгэн оюутны мэдлэг, чадвар дадлыг үнэлэхэд хэрэглэсэн. 6. 2014-2015 оны хичээлийн жилд Ерөнхий хими, Биохими-II хичээлээр улирлын тест-3-ийг бэлтгэн магистрантын мэдлэг, чадвар дадлыг үнэлэхэд хэрэглэсэн. Багш Д.Ганчимэг: 1.2014-2015 оны хичээлийн жилд Мэргэжлийн дидактик, Үйлдвэрлэлийн экологи хичээлээр Химийн III ангийн оюутнуудад зөвлөгөө өгсөн. 2.Химийн III ангийн 17 оюутны бүтээлийн санг Мэргэжлийн дидактикийн хичээлээр хийлгэж хамгаалуулсан. 3. Мэргэжлийн дидактик хичээлээр Химийн III ангийн оюутнуудад Хими заах аргын дугуйланг батлуулсан хуваарийн дагуу Мягмар гариг хичээллүүлж заах аргын зөвлөгөө өгч ажиллаж байна.
7
Хичээлийн бус цагаар тодорхой хуваариар оюутантай ажилласан байдал.
Батлуулсан хуваваарийн дагуу химийн тэнхимийн багш нар мэргэжлийн суурь хичээлүүдээр оюутны бие даалтын хичээлийг зааж дүгнэсэн байна. Тухайлбал: Багш Д.Ганчимэг Химийн багшийн 3-р ангийн оюутнуудад мэргэжлийн дидактик хичээлээр, багш А.Амаржаргал 1.2014-2015 оны хичээлийн жилд Ерөнхий хими, Биотехнологи хичээлээр Химийн I анги, Химийн IV ангийн оюутнуудад 10 цагийн зөвлөгөө өгсөн. 2 Химийн I ангийн 32 оюутны бие даан бодсон 400 бодлогыг шалгаж үнэлэлт дүгнэлт өгсөн. 3. Химийн IV ангийн 8 оюутны тодорхой бүлэг сэдвээр хийж гүйцэтгэсэн рефератыг шалгаж зөвлөгөө өгсөн. Багш З.Бурмаа аналитик хими хичээлээр Химийн 2-р ангийн оюутнуудад, физик хими хичээлээр химийн 3-р ангийн оюутнуудад зөвлөгөө өгч ажилласан ба аналитик хими хичээлээр 200 орчим бодлогыг монгол, орос номон дээрээс бодож шалгасан байна. Багш Д.Ганчимэг: 1. Мэргэжлийн дидактик хичээлийн агуулгын хүрээнд оюутны бие даан бодсон 200-300 бодлогыг шалгаж үнэлэлт дүгнэлт өгч, бодлого бодох арга зүйд сургадаг. Энэ ажлын хүрээнд олон бодлого амжилттай бодож сурсан оюутнуудыг ангийн хэмжээнд шалгаруулсан. 2. Оюутны мэдлэг, чадвар, дадлыг тестээр үнэлэхээс гадна Мэргэжлийн дидактик, Үйлдвэрлэлийн экологи, хөдөлмөр хамгаалал, Ургамлын биохими хичээлийн зарим бүлэг сэдвийн шалгалтыг ам, бичгээр авч оюутны ярих, бичих чадварыг хөгжүүлсэн. 3. Химийн III ангийн оюутнуудад Мэргэжлийн дидактик хичээл, үйлдвэрлэлийн экологи ба хөдөлмөр хамгаалал хичээлийн бүлэг бүрээр сэдвийн тест шинээр боловсруулан оюутны мэдлэг чадварыг үнэлсэн байна. Оюутны үнэлгээнд нэвтрүүлсэн шинэ арга
Багш А.Амаржаргал: 1.Оюутны мэдлэг, чадвар, дадлыг тестээр үнэлэхээс гадна Ерөнхий хими, Биотехнологи хичээлийн зарим бүлэг сэдвийн шалгалтыг ам, бичгээр авч оюутны ярих, бичих чадварыг хөгжүүлсэн. 2. Ерөнхий хими хичээлээр орос хэл дээр бичигдсэн ном, сурах бичиг ашиглуулан хичээлийн нэмэлт материал боловсруулган сургалтад ашиглан оюутны мэдлэгийг үнэлэхэд ашиглаж байна. 3. Биотехнологи хичээлийн тодорхой бүлэг сэдвүүдээр илтгэл бэлтгэн хэлэлцүүлж оюутны мэдлэг чадварыг үнэлсэн. Багш Д.Ганчимэг: 1. Мэргэжлийн дидактик хичээлийн агуулгын хүрээнд оюутны бие даан бодсон 200300 бодлогыг шалгаж үнэлэлт дүгнэлт өгч, бодлого бодох арга зүйд сургадаг. Энэ ажлын хүрээнд олон бодлого амжилттай бодож сурсан оюутнуудыг ангийн хэмжээнд шалгаруулсан. 2. Оюутны мэдлэг, чадвар, дадлыг тестээр үнэлэхээс гадна Мэргэжлийн дидактик, Үйлдвэрлэлийн экологи, хөдөлмөр хамгаалал, Ургамлын биохими хичээлийн зарим бүлэг сэдвийн шалгалтыг ам, бичгээр авч оюутны ярих, бичих чадварыг хөгжүүлсэн. 3. Химийн III ангийн оюутнуудад Мэргэжлийн дидактик хичээл, үйлдвэрлэлийн экологи ба хөдөлмөр хамгаалал хичээлийн бүлэг бүрээр сэдвийн тест шинээр боловсруулан оюутны мэдлэг чадварыг үнэлсэн байна.
8
Багш З.Бурмаа: Мэргэжлийн суурь хичээлүүд физик хими, аналитик хими хичээлүүдийн стандартын хүрээнд бодисын томьѐо, урвалын тэгшитгэлүүдийг урьдилан өгс, өөрсдөөр нь олуулж тэмдэглэл хөтлүүлээд, цээжлүүлэх, багаар ажиллах зэргээр шалгаж дүгнэсэн нь нилээд үр дүнтэй байсан. Физик хими хичээлийн гол агуулгыг нэтгэсэн томьѐо тодорхойлолтуудаар аман шалгалт авс дүгнэсэн нь оюутны уншиж тогтоох, бичиж тэмдэглэх, ярих чадварыг хөгжүүлж, асуулт даалгаварын хүрээнд 2-3 удаа давтан шалгалт авч байсан нь их үр дүнтэй болох нь ажиглагдсан. Оюутны сурлагын байдалд хийсэн шинжилгээ:
Энэ 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд оюутны сурлага буюу оюутанд багшийн өгсөн үнэлгээнд шинжилгээ хийлээ. 2014-2015 оны хичээлийн жилийн 1-р улирлын бакалаврын шатны сургалтын улирлын шалгалтын харьцангуй дүн
IV анги Нийт
21
10
10
18
17
1
5
5
1
17
17
15
15
24
24
1
8
8
1
119
117
3
"A" (3.67)
"A-" (3.33)
1
1
0
2
"B+" (3)
"B" (2.67)
"B-" (2.33)
"C+" (2)
"C" (1.67)
"C-" (1.33)
1
2
4
4
3
1
2
1
2
7
"D+" (1)
"D-" (0.33)
1 4
1
2
"F" (0) 7
68,18
18,18
4
60
50
100
58,8
100
40
100
76,4
100
33,33
100
54,1
100
100
91.02
53.85
1
3
1
4
6
1
1
1
2
2
1
2
2
3
2
1
10
1
3
4
2
2
1
2
4
4
9
25
19
"D" (0.67)
Чанар
III анги
Хими технологи Хими багш Хими технологи Хими багш Хими технологи Хими багш Хими технологи
22
"A+" (4)
Амжилт
II анги
Хими багш
Шалгагдсан
I анги
Шалгагдах
Курс
Үүнээс
14
17
9
5
1
1
0
11
I улирлаар нийт 119 оюутан суралцсанаас 117 нь шалгалтанд орж, оюутны амжилт нь 91.02%, чанар нь 58.85%-тай байна. Нийт дүгнэгдсэн 117 оюутнаас "A+" суралцсан оюутан байхгүй, тэнхимийн хэмжээнд F үнэлгээтэй суралцсан 11 оюутны 6 нь буюу бүгд Химийн I ангид суралцсан байна. Тэнхимийн харъяа ангиудын сурлагын амжилтаар жагсаавал 1-рт Химийн IV анги 100 %-ийн сурлагын амжилт,72%-ийн чанартай, 2-рт Химийн III анги 100%-ийн амжилт, 44%ийн чанартай, 3-рт Химийн II анги 100%-ийн амжилт, 49%-ийн чанартай, 4-рт Химийн I анги 64%-ийн амжилт, 34%-ийн чанартай тус тус суралцсан байна. Оюутны сурлагын үзүүлэлтэд анализ хийж үзэхэд 2013-2014 оны хичээлийн жилийн I улиралтай харьцуулахад сурлагын амжилт, чанар өссөн байна. Оюутны сурлагын амжилт, чанарын үзүүлэлтүүд нь тэдний хичээлийн тасалдалт, хичээлд оролцох идэвх оролцоотой шууд холбоотой байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилийн I улиралд химийн салбарын 118 оюутан суралцсанаас 568 цагийн тасралт гарсан 9
байна. Энэ нь 2013-2014 оны хичээлийн жилийн I улиралтай харьцуулахад (974) бараг 1.6 дахин буурсан байна. Тасалсан цагаас харахад хамгийн их тасалдалтыг Химийн III ангийн оюутнууд (200 цаг) гаргасан байна. Хичээлийн цаг ашиглалтын мэдээ (2014-2015 оны хичээлийн жилийн 1-р улирал) Байгалийн шинжлэл технологийн сургууль /хими/ Ангиуд
I
II
III
IV
Дүн
174
92
200
102
568
10,61
6,8
12,2
7,75
37,36
Хичээллэсэн оюутан
33
23
32
32
120
Хичээлд бүрэн суусан оюутан
16
8
12
6
42
Хичээлийн тасралттай оюутан
17
15
20
26
78
Бүх тасарсан цаг Нэг оюутанд ноогдох цаг
Химийн тэнхимийн оюутнуудаас хичээлд бүрэн суусан оюутан нийт 118 оюутнаас 42 нь буюу 35.59%-ийг эзэлж байна. Багш нарын заасан хичээлийн сурлагын дүн (2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улирал) Д/д
Хичээлийн нэр
Шалгалтанд орвол зохих 49 40 23 40
Шалгагдсан
Амжилт
Чанар
49 39 23 40
100 100 100 100
73,46 62,6 60,8 87,4
1 2 3 4
З.Бурмаа А.Амаржаргал Б.Гантөмөр Д.Ганчимэг
5
Ч.Болормаа
32
32
100
89,58
6 7
А.Ганзориг Н. Жаргалсүрэн
16 30
16 30
100 100
100 56,6
230
229
100
75,77
8 ДҮН
Химийн тэнхимийн багш нарын 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд заасан хичээлийн сурлагын дүнгийн мэдээнээс харахад нийт 230 оюутан шалгалтанд орох ѐстойгоос 229 оюутан шалгалтанд орсон байна. Үүнээс F дүнтэй оюутан байхгүй байна. Химийн тэнхимийн багш нарын сургалтын ажлын төлөвлөгөө гүйцэтгэл (2014-2015) Танхимын сургалт №
Тэнхим
Багшийн Гүйцэтгэл тоо кредит цаг
Нэг багшийн дундаж
10
Эрдэм шинжилгээ
Бусад ажил
Гүйцэтгэсэн Гүйцэтгэсэн кредит кредит
гүйцэтгэл
1
Хими I улирал
7
55.62
7.94
14.33
31.51
III. Магистр, докторын сургалт: 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд химийн өдрийн магистрантурын ангид 2 магистрант элссэн ба үүнээс химийн ухааны чиглэлээр 4, боловсрол судлалын чиглэлээр 1 магистрант элсэж, ерөнхий эрдмийн хичээлүүдээ судалсан байна. Эдгээр магистрантуудын сэдэв, удирдагч, зөвлөх комиссын гишүүдийг ХИС-ийн БШТСийн ЭЗ-ийн хурлаар хэлэлцэж батлуулсан. 2014-2015 оны хичээлийн жилд элссэн өдрийн ангийн магистрантуудын сэдэв, удирдагч №
Магистрантын нэр
1.
Г.Мадья
2.
Ж.Бадамсүрэн
3.
Г.Ичинхорлоо
4.
Р.Отгонбаяр
5
Цэвэлмаа
Элссэн хэлбэр
Удирдагч багш
Судалгааны ажлын сэдэв Нүүрсний Хими Б.Гантөмөр баяжуулалтын Өдөр судалгаа Таримал болон Хими зэрлэг үхрийн А.Амаржаргал Өдөр нүдний навчны химийн судалгаа Хөх Сэрхийн ДЦГХими ын Чихэртэйн З.Бурмаа Өдөр БЦГ-ын рашааны химийн найрлага Ховд аймгийн Хими Дулааны станцийн З.Бурмаа Өдөр техникийн усны чанарын судалгаа Органик химийн Боловсрол хичээлийг заах судлал Б.Гантөмөр цахим Өдөр хэрэглэгдэхүүн ашиглах нь
Зөвлөх комисс Доктор А.Амаржаргал, Доктор С.Дорж Доктор З.Бурмаа, Доктор Ч.Оюунцэцэг Доктор Ч.Дашзэвэг, Доктор А.Амаржаргал Доктор Б.Гантөмөр, Доктор А.Амаржаргал Доктор А.Амаржаргал, Докторант Д.Ганчимэг
2013-2014 онд элссэн магистрантуудад мэргэжлийн сонгон судлах хичээлүүдийг доктор багш З.Бурмаа, Б.Гантөмөр, А.Амаржаргал нар орсон байна. Багш Ч.Болормаа 2014 оны 11-р сард МУИС-ийн докторатурын сургалтанд хамрагдаж, мэргэжлийн сонгон судлах хичээлүүдээ судлан дүгнүүлсэн байна. 2013-2014 оны хичээлийн жилийн 1-р улиралд химийн длкторын өдрийн ангид элссэн докторантуудын сэдэв, удирдагч, зөвлөх комиссын гишүүдийг ХИС-ийн БШТС-ийн ЭЗ-ийн хурлаар хэлэлцэж батлуулсан. Эдгээр докторантуудын мэргэжлийн суурь 4 хичээлийг заах хуваарь гаргуулан батлуулж, длктор багш Б.Гантөмөр, З.Бурмаа, А.Амаржаргал нар заасан байна.
11
ХИС-ийн БШТС-д химийн докторантуудын сэдэв № 1.
2. 3.
Докторантын нэр
Баруун бүсийн зарим ордын нүүрсний пиролизын судалгаа
А.Ганзориг
Н.Жаргалсүрэн Ж.Шинэмаа
Судалгааны ажлын сэдэв
Элссэн хэлбэр
Удирдагч багш Б.Гантөмөр
Өдөр
доктор (Ph.D),
Ж.Пүрэвсүрэн доктор (Sc.D), профессор
З.Бурмаа
Ховд, Баян-Өлгий аймгийн зарим нууруудын ус, хурдасын химийн судалгаа
Өдөр
Увс аймгийн зарим ордын нүүрсний химийн судалгаа
Өдөр
доктор (Ph.D), Б.Цэрэнханд доктор (Ph.D)
Б.Гантөмөр доктор (Ph.D)
2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд 1 магистрант химийн ухааны магистрын зэрэг хамгаалсан байна. ХИС-ийн БШТС-ийн Химийн тэнхимийн магистрын зэрэг хамгаалсан магистрант (2014-2015 оны I улирал) №
Нэрс
Удирдагч багш
Сэдэв
Шүүмж бичсэн багш
Химийн ухаан 1
Х.Армангүль
Доктор Б.Гантөмөр
“Гумины бордооны макро, микро элементийн судалгаа”
Доктор А.Амаржаргал
IV. Эрдэм шинжилгээ, хамтын ажиллагаа 1. ЭШ-ний төсөл, хөтөлбөр: Доктор З.Бурмаа “Монгол Алтайн экобүс нутгийн байгаль экологийн хувьсал өөрчлөлтийн тандан судалгаа” сэдэвт төслийн зохицуулагчаар ажиллан, 2014 онд хийсэн ажлын явцын болон, эцсийн тайланг бичиж ШУТС-д хүлээлгэн өгөхөөр бэлтгэж байна. ХИС-ийн дотоод эх үүсвэрээс санхүүжих багш доктор З.Бурмаагийн удирдсан “Хог хаягдал боловсруулах технологи” (хаягдал төмснөөс этанол гарган авах), багш доктор А.Амаржаргалын удирдсан “Саван гарган авах” төслүүдийн тайланг БШТСийн эрдмийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлсэн байна. БОНХЯ-ны санхүүжилтээр 2014 онд “Цөлжилт-экологийн сургалт, сурталчилгааны төв” байгуулах төслийг хэрэгжүүлж, доктор З.Бурмаагийн удирдан, тайланг БОНХЯ-д хүлээлгэн өгсөн байна. №
Сэдэв, төслийн нэр
Удирдагчийн нэр Хэрэгжүүл Төсөв харъяалагдах нэгж эх хугацаа ШУТС-ийн санхүүгийн дэмжлэгтэйгээр хийгдэж буй суурь болон захиалгат судалгаа Монгол Алтайн эко бүс Удирдагч: 2012-2014 24 500.000 1 нутгийн байгаль экологийн проф. Ч. Лхагвасүрэн/ хувьсал өөрчлөлтийн Зохицуулагч: Доктор 12
тандан судалгаа З.Бурмаа Дотоод эх үүсвэрээс санхүүжсэн судалгааны ажил 2 “Биомассаас этанол гарган Удирдагч: 2014.05 2 000.000 авах технологи” (төмснөөс Доктор З.Бурмаа сарэтанол гарган авах), 2015.05 сар Ховд аймгийн засаг даргын тамгын газрын санхүүжилтийн хүрээнд 3 “Бактерийн эсрэг Удирдагч: 2014-2015 3 000.000 үйлчилгээтэй саван гарган Доктор А.Амаржаргал авах технологийн судалгаа” 4 Гумины бордоо гарган авах Удирдагч: Доктор Б.Гантөмөр БОНХЯ-ны төсөл 5 Буянт голын ус, хөрсний Удирдагч: 2014 он 6 000 000 бохирдолтын судалгаа проф. Ч. Лхагвасүрэн, дэд проф. З.Бурмаа 6 “Цөлжилт-экологийн Удирдагч: 2014 он 4 500 000 сургалт, сурталчилгааны дэд проф. З.Бурмаа /50% нь төв” байгуулах төсөл ирээсэн/ Гэрээт ажил Хөх Сэрхийн ТХГ-ын Чихэртэйн БЦГ-ын байгалийн нөхцөл, нөөцийн судалгаа Дэвшүүлсэн төслүүд 7
2014 он
Томилолт
Удирдагч: Доктор З.Бурмаа
8
Ингэний хоормог үйлдвэрлэх технологи төслийг боловсруулан Удирдагч: Шинжлэх ухаан Доктор А.Амаржаргал технологийн санд дэвшүүлсэн.
2015 оноос
ШУТС-д дэвшүүлсэн
9
Б.Гантөмөр нар, “Гуминовые препараты на основе торфа, угля для Удирдагч: зеленого обустройства Доктор Б.Гантөмөр нар пустынных территорий, охраны окружающей среды”, Закономерности изменения сорбционных свойств водонерастворимых продуктов гидролиза Удирдагч: каустобиолитов различной Доктор Б.Гантөмөр нар степени метаморфизма путем их физикохимической модификации”
2015 оноос
ШУТ сан, Белорусийн хамтарсан төсөл.
10
2015 оноос
“Цөлжилт-экологийн сургалт, сурталчилгааны төв” байгуулах төслийн үр дүнгээр ХИС, Ховд аймгийн Байгаль орчны газартай хамтран өөрийн сургуулийн нийт оюутны 13
төлөөлөл болсон мэргэжлийн 35 оюутныг хамруулан экологи-байгаль хамгаалал сэдэвт сургалтыг 2014 оны 10-р сарын 17-д амжилттай зохион байгууллаа. Сургалтыг ХИС-ийн БШТС-ийн багш доктор З.Бурмаагаар ахлуулан, ХИС-ийн багш доктор М.Ганболд, доктор А.Амаржаргал, доктор Тэгшжаргал, багш Д.Ганчимэг, Ч.Болормаа, Батцэцэг, Ховд аймгийн БОГ-ын мэргэжилтэн Цогзолмаа нар хичээл заалаа. Уг сургалт нь оюутнууд экологийн анхан шатны боловсролыг түгээх, үе тэнгийн сургагч оюутнуудыг бэлтгэх зорилготой. Сургалтанд хамрагдагч оюутнууд гэр бүл цаашлаад төгсөснийхөө дараа ажлын байрныхаа тойрон хүрээлэгчдийнхээ экологийн мэдлэгийг дээшлүүлэх, орчин үед хурцаар тавигдаж буй экологийн тулгамдсан асуудлууд, түүний үр дагаварын талаар сурталчилан таниулахын зэрэгцээ тэдний үйл ажиллагаа, дадал зуршлыг байгаль экологио хамгаалах үйлд хэвшүүлэн сургах юм.
Сургалтыг ХИС-ийн эрдэмтэн багш нар, байгаль орчны газрын мэргэжилтнүүд хамтран зохион байгуулсан. Сургалтын эцэст оюутнуудаас судалгаа авахад сургалтын чанарыг сайн гэж үнэлсэн ба энэ сургалтыг илүү олон оюутан хамруулж зохион байгуулахыг хүссэн байна. Сургалтанд суусан оюутнуудад гарын авлага, тараах материал өгсөн ба өөрсдийн заалгасан сэдвийн агуулгаар тэнхим нэгж, ангийн оюутнууддаа заах, түгээх, эргээд үр дүнг тооцох үүрэг өглөө. 2. Багш оюутны ЭШ-ний бага хурал, олон улсын болон бусад хурал семинар 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд химийн тэнхимийн багш нар оюутан, магистрантуудын ЭШ-ний хуралд 23 илтгэл удирдан, хэлэлцүүлсэн байна. Эрдэм шинжилгээний хурлын илтгэл №
Илтгэл хэлэлцүүлсэн багш
Илтгэлийн нэр
Илтгэл тавьсан ЭШ-ний хурлын нэр, хугацаа
А. Магистрантуудын хэлэлцүүлсэн илтгэл №
1
2
Удирдсан багш
З.Бурмаа
А.Амаржаргал
Илтгэсэн магистрант, оюутан Магистрант Ичинхорлоо Магистрант К.Очирбат Магистрант Ж.Бадамсүрэн
Илтгэлийн сэдэв
Чихэртэйн рашааны химийн найрлага, шинж чанар Баян-Өлгий аймгийн Алтай сумын ундны усны химийн найрлага Цай, түүнд тавигдах шаардлага
14
Хугацаа, хурлын нэр
Амжилт
2014.12.12. БШТС-ийн газарзүйн тэнхимээс зохион байгуулсан
-
-
Магистрант ХАрмангүл
3
4
1
“Баруун бүс нутгийн байгаль, экологийн Б.Гантөмөр асуудлууд” сэдэвт магистрантуудын ЭШ-ний бага хурал Магистрант Ингэний хоормог Мөнххайрханы Г.Золзаяа бэлтгэх технологи байгалийн нөхцөл, нөөц, түүх, соѐл сэдэвт эрдэм А.Амаржаргал шинжилгээний бага хурал Ховд. Мөнххайрхан, 2014.10.25 В. Оюутнуудын хэлэлцүүлсэн илтгэл (Салбар сургуульд, улсад) З.Бурмаа
Оюутан Л.Нандин-Эрдэнэ Хими-III Оюутан Д.Бавууханд Хими-IV
2
А.Амаржаргал
Оюутан Ү.Отгонзаяа Хими-IV Б.Түвшинжаргал /Хими-IV/ Э.Ариунжаргал /Хими-IV/ Э.Эрхэмбилэг /Хими-II/ Д.Баярхүү /Хими-II/ Оюутан Э.Янжиндулам Хими-II
3
Ч.Болормаа
Оюутан Б.Өлзийбаяр Хими-IV Оюутан Б.Лхамсүрэн
Хүрэн нүүрс, түүнээс гарган авсан гумины бордооны макро, микро элементийн судалгаа
Ховд аймгийн Мөст сумын Давст нуурын давсны химийн найрлага Ховд аймгийн Алтай, Үенч, Булган сумдын хөрсний шинж чанар, химийн шинжилгээний зарим үр дүн Үүрэг нуурын усны химийн найрлага Гүүний айргийн 2014.12.12. химийн судалгааны дүнгээс БШТС-ийн Бактерийн эсрэг газарзүйн үйлчилгээтэй саван бэлтгэх технологи тэнхимээс зохион Дөрвөлжин мүгэзийн байгуулсан химийн судалгааны “Баруун бүс дүнгээс нутгийн байгаль, Хатгуурт ортуузын экологийн химийн судалгааны асуудлууд” сэдэвт дүнгээс Газрын хагийн химийн магистрантуудын судалгааны үр дүнгээс ЭШ-ний бага хурал “Ундны ус цэвэршүүлэх био шүүлтүүр хийх боломж “Говь- алтай аймгийн Хүнхэрийн рашааны физик, хими шинж
15
Тэргүүн байр эзэлсэн.
2-р байр эзэлсэн
3-р байр эзэлсэн
чанар” Оюутан “Увс аймгийн Б.Нандинцэцэг Гивантын рашааны Хими-IV физик, хими шинж чанар, гидрохимийн харьцуулсан судалгаа” Оюутан “Дэлүүн сумын Ганц Х.Бахытгүл Хими- модны халуун IV рашааны микроэлементийн судалгаа” Оюутан Баруун бүс нутгийн Бямбасүрэн халуун рашааны Хими-II судалгааны тойм 4
5
Д.Ганчимэг
Н.Жаргалсүрэн
Оюутан М.Нандинцэцэг Хими-IV
Ингэний айрагны судалгааны үр дүнгээс
Оюутан Х.Айкүн Хими-IV
Зэрлэг, таримал сонгины харьцуулсан судалгаа Булган сумын Цоохор нуурын усны химийн найрлага, шинж чанар Увс аймгийн Өлгий сумын ундны усны химийн найрлага, шинж чанар Хаягдал дугуйлангийн пиролизын судалгаа
Оюутан Б.Хишигт Хими-II
Оюутан Н.Дэжидмаа Хими-II Б.Гантөмөр, А.Ганзориг
Нийт тоо
Оюутан Л.Цолмонтуяа Хими-III Оюутан Т.Энхжаргал Хими-IV
Идэвхжүүлсэн нүүрсний судалгаа
Оюутан Ц.Минсэл Хими-III
Биодизель түлш гарган авах судалгаа
2014.12.12. БШТС-ийн газарзүйн тэнхимээс зохион байгуулсан “Баруун бүс нутгийн байгаль, экологийн асуудлууд” сэдэвт магистрантуудын ЭШ-ний бага хурал
Нийт 19 оюутан, 4 магистрант илтгэл хэлэлцүүлсэн.
16
Химийн тэнхимийн багш нарын онол заах аргын семинар
№
Багш нарын нэрс
1.
З.Бурмаа
2.
А.Амаржаргал
3.
Д.Ганчимэг
4.
Ч.Болормаа
5.
Н.Жаргалсүрэн
6.
А.Ганзориг
Семинарын сэдэв
Сар, өдөр, цаг
Химийн багш, хими технологич мэргэжлийн онцлог, нөөц, төлөвлөлт Ургамлын түүхий эдийг ашиглан цай бэлтгэх арга зүй Хичээлийн судалгаа Цахим сургалтын хэрэглэгдэхүүн боловсруулах арга зүй Органик биш хими технологийн хөтөлбөрийн судалгаа
2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улирал
Химийн програмчлалын шинэчлэл
3. Багш нарын ЭШ-ний бүтээлүүд, нэг сэдэвт бүтээл Химийн тэнхимийн багш нарын 2013-2014 оы хичээлийн жилийн I улиралд хэвлүүлсэн ЭШ-ний бүтээл №
Багшийн нэр
Хэвлүүлсэн бүтээлийн нэр
Тухайн бүтээлийг хаана, хэзээ хэвлүүлсэн
Хамтран бичсэн зохиогч
Б. Дотоодод хэвлүүлсэн бүтээл
1
З.Бурмаа
2
А.Амаржаргал
/Төв Азийн экосистем: Хархираа гол түүний ай Судалгаа, хамгаалалт, савын гадаргын болон зохистой ашиглалт” “Увс гүний усны химийн нуур” ОУ-ын ээлжит XII найрлага, шинж чанар симпозиум. Улаангом, 2014, Хууд 243-246. /Төв Азийн эко систем: Судалгаа, хамгаалал, зохистой ашиглалт, Увс нуурын ай савын дархан цаазат Сибирийн мийн хумсны газрын 20 жилийн ойд эфирийн тосны судалгаа зориулсан “Увс нуур” олон улсын ээлжит XII симпозиум, Улаангом, 2014, х.134-141
17
-
-
Тус тэнхимийн багш нар 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд судалгааны ажлын үр дүнгээр дотоодын эрдэм шинжилгээний бүтээл, эрдэм шинжилгээний бичигт 2 өгүүлэл, тезисийг бичиж нийтлүүлсэн байна. Химийн тэнхимийн багш нарын хэвлүүлсэн ЭШ-ний өгүүлэл, тезис (2014-2015 оны х/ж I улирал) № 1 2 3 4
Багш нарын нэрс А.Амаржаргал З.Бурмаа Б.Гантөмөр Нийт
Өгүүлэлийн тоо Дотоодод Дотоодод Хэвлэлд 1 өгсөн 1 материалыг тооцоогүй. 2
Нийт 1 1 2
4. Эрдэм шинжилгээний дугуйлан, түүний үр дүн 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд тэнхимийн багш нар өөр өөрсдийн судалгааны чиглэлээр эрдэм шинжилгээний дугуйлан хичээллүүлсэн ба үүний үр дүнд бакалаврын төгсөлтийн ажил бичигдэж байгаа ба ЭШ-ний хуралд 13 оюутан илтгэл хэлэлцүүлж, амжилтууд гаргасан байна. Эрдэм шинжилгээний дугуйлан № Дугуйлан удирдсан багш Дугуйлангийн чиглэл 1 З.Бурмаа Ус, хөрс, давсны химийн судалгаа 2 А.Амаржаргал Ургамлын биохими 3 А.Ганзориг Хатуу түлшний химийн судалгаа 4 Д.Ганчимэг Боловсрол судлал, эмийн ургамлын судалгаа 5 Ч.Болормаа Рашаан усны химийн судалгаа ба үр дүн боловсруулах 6 Н.Жаргалсүрэн Химийн үйлдвэрийн багаж тоног төхөөрөмж, ажиллах зарчим
Хугацаа
2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улирал
5.Бусад судлаачид бүтээлийг зохиогчийн эрхийн тухай хуулийн дагуу зөвшөөрөл авч ашигласан байдал 1. Багш З.Бурмаагийн бүтээлээс ишлэл авсан байдал: С.Дорж Ховд аймаг: Байгалийн нөхцөл, нөөц, түүх соѐл Ховд 2014” бүтээлийн хуудас 104, 106-107, 116, 119-д “Баруун Монголын зарим бүс нутгийн гадаргын усны гидрохими” /Ганц сэдэвт бүтээл УБ 2011/ бүтээлээс тус тус хуулбарласан байна. 18
6.Эрдэм шинжилгээний ажлын үр дүнг үйлдвэрлэл, практикт нэвтрүүлсэн байдал Багш А.Амаржаргал: 1. Шаргал шарилжны спиртэн ханд, усан ханд, эфирийн тос ашиглан гарган авсан савангийн бактери эсэргүүцэх идэвхийг туршилтаар судлан тогтоосон. 2. Өвөрхангай аймгийн гүүний айргийн физик хими шинж чанар тодорхойлох туршилт судалгаа хийж гүйцэтгэсэн. 3. Ингэний ааруулын макро, микро элементийн судалгааг хийж гүйцэтгэсэн. 7. Судалгааны экспедиц 1. Хархираа, Түргэн, Сийлхэм, Хөх Сэрхийн районд судалгааны иж бүрэн экспедиц зохион байгуулсан. “Монгол Aлтайн экобүс нутгийн байгаль экологийн хувьсал өөрчлөлтийн тандан судалгаа” ШУТС-гийн төслийн хүрээнд 2014 онд хийх ажлын төлөвлөгөөний дагуу хамгийн гол хэсэг болох судалгаа, шинжилгээний ажлын хүрээнд 2014 оны 6-р сарын 24-ны өдрөөс 14 хоног Хархираа, Түргэн, Сийлхэм, Хөх Сэрхийн районд судалгааны иж бүрэн экспедиц зохион байгуулсан. Энэхүү экспедицийг ХИС, Монголын ШУА-ийн геоэкологийн хүрээлэн, МУБИС-ийн судлаачдын судалгааны баг ажиллалаа.
2. Хөх Сэрхийн ТХГ-ын Чихэртэйн районд рашаан, гүний ус, ургамлын ангилал зүй, амьтны аймгийн судалгаа, хөрс, ландщафтын судалгааны экспедицийг доктор З.Бурмаа удирдан ажилласан. Энэхүү судалгааг ХӨХ СЭРХИЙН ТХГ-тай байгуулсан гэрээний дагуу 2014 оны 8-р сарын 24-31-ны хооронд явуулсан ба судалгаанд Химийн тэнхимийн магистрант Ичинхорлоо, биоологийн тэнхимийн багш доктор Тэгшжаргал, докторант Ганчимэг, газарзүйн тэнхимийн багш докторант Батцэцэг, оюутан Хуаныш нар оролцож ажиллаж тайлан холбогдох газарт хүлээлгэн өглөө. IV.Багш, оюутны төлөвшлийн үйл ажиллагаа Багш, оюутны төлөвшил: 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд Химийн тэнхимд нийт 119 оюутан химич, химийн багш мэргэжлээр суралцсан. Сургалт явуулж байсан өмнөх жилүүдийн ажлын явцад анализ хийж, цаашид оюутны төлөвшил, хүмүүжлийн чиглэлээр тодорхой ажлуудыг зохион байгуулах зорилт тавин, төлөвлөгөө гарган дараах ажлуудыг зохион байгуулсан.
19
2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд зохион байгуулсан ажлууд №
Үйл ажиллагаа
Хугацаа
Хамрагдсан оюутан
Зохион байгуулсан багш нар Химийн нийт тэнхимийн оюутны холбооны удирдах зөвлөл, ХТЭ З.Бурмаа Химийн III анги, нийт АУБ Д.Ганчимэг
1
“Химийн салбарын нийт 2014.11.13. оюутнуудын хурал зохион байгуулж, төлөвшил, хүмүүжлийн лекц уншсан.
Химийн салбарын оюутнууд хамрагдав
2
Химийн тэнхимийн спортын бага наадам
3
“Экологи байгаль хамгаалал” 2014.11.21. сэдвт сургалтанд оролцсон 1-2р ангийн 4 оюутан химийн салбарын нийт оюутнуудад семинар зохион байгуулсан. Химийн тэнхимийн оюутны 2014.12.19. шинэ жил
Химийн салбарын оюутнууд хамрагдав 1-4-р ангийн оюутнууд хамрагдав.
4
оюутны 2014.10.19.
Химийн салбарын оюутнууд, ажилчид хамрагдав
нийт багш
ХТЭ З.Бурмаа, Химийн тэнхимийн оюутны холбоо Химийн II анги, АУБ А.Амаржаргал
V.Багш, багшийн хөгжил 1. Багш нарын мэргэжил дээшлүүлсэн байдал: Хамрагдсан багш нар №
1
2 3 4
Сургалт семинарын нэр
Хугацаа
А.Мэргэжил дээшлүүлсэн байдал МУИС-ийн докторантурт 2014 оны 10-11-р Багш Ч.Болормаа, мэргэжил дээшлүүлсэн. сард Б.Хамрагдсан сургалт семинар “Сургалтын цахим 2014.09.27-аас 09.29 Багш Ч.Болормаа, хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх арга” хүртэл А.Ганзориг Ухаалаг самбар суурилуулах, 2014.10.15. Химийн тэнхимийн ашиглах сургалт багш нар Англи хэлний чөлөөт 2014-2015 оны 1-р Багш Н.Жаргалсүрэн, ярилцлагын клуб улирал А.Ганзориг
20
IV.Нийгмийн үйлчилгээ: Химийн тэнхимийн эрхлэгч З.Бурмаа ХИС-ийн “Экологи”-ийн сургалт, сурталчилгаа, мэдээллийн төвөөс оюутнуудыг хамарсан сургалтыг 414 тоот өрөөнд зохион байгуулсан. ХИС, Ховд аймгийн Байгаль орчны газартай хамтран өөрийн сургуулийн нийт оюутны төлөөлөл болсон мэргэжил бүрээс нэг, нийт 35 оюутныг хамруулан экологи-байгаль хамгаалал сэдэвт сургалтыг амжилттай зохион байгуулсан ба уг сургалт нь оюутнуудад экологийн анхан шатны боловсролыг түгээх, үе тэнгийн сургагч оюутнуудыг бэлтгэх зорилготой.Сургалтанд хамрагдагч оюутнууд гэр бүл цаашлаад төгсөснийхөө дараа ажлын байрныхаа тойрон хүрээлэгчдийнхээ экологийн мэдлэгийг дээшлүүлэх, орчин үед хурцаар тавигдаж буй экологийн тулгамдсан асуудлууд, түүний үр дагаварын талаар сурталчилан таниулахын зэрэгцээ тэдний үйл ажиллагаа, дадал зуршлыг байгаль экологио хамгаалах үйлд хэвшүүлэн сургах учиртай юм. Сургалтыг ХИС-ийн эрдэмтэн багш нар, байгаль орчны газрын мэргэжилтнүүд хийчээл зааж, зохион байгуулалт, бусад үйл ажиллагааг химийн тэнхимийн багш Н.Жаргалсүрэн зохион байгуулж ажилласан.
Сургалтыг ХИС-ийн эрдэмтэн багш нар, байгаль орчны газрын мэргэжилтнүүд хамтран зохион байгуулсан. Үүнд: 1. Доктор З.Бурмаа-ХИС-ийн БШТС-ийн химийн тэнхимийн эрхлэгч 2. Доктор М.Ганболд –ХИС-ийн НХУС-ийн түүхийн багш 3. Доктор А.Амаржаргал – ХИС-ийн БШТС-ийн химийн багш
21
4. 5. 6. 7. 8.
Доктор Н.Тэгшжаргал- ХИС-ийн БШТС-ийн биологийн багш Д.Ганчимэг - ХИС-ийн БШТС-ийн химийн багш Б.Цогзолмаа – Ховд аймгийн БОГ-ын мэргэжилтэн, магистр Ч.Болормаа- ХИС-ийн БШТС-ийн химийн багш Д.Батцэцэг - ХИС-ийн БШТС-ийн газарзүйн багш
Сургалтын эцэст оюутнуудаас судалгаа авахад сургалтын чанарыг сайн гэж үнэлсэн ба энэ сургалтыг илүү олон оюутан хамруулж зохион байгуулахыг хүссэн. Сургалтанд суусан оюутнуудад гарын авлага, тараах материал өгсөн ба өөрсдийн заалгасан сэдвийн агуулгаар тэнхим нэгж, ангийн оюутнууддаа заах, түгээх, эргээд үр дүнг тооцох үүрэг өглөө.
Сургууль, олон нийтийн ажил дахь багш нарын оролцоо: 1. Химийн тэнхимийн хамт олон ХИС байгуулагдсны 35 жил, Оюутны ардчилсан хөдөлгөөний 25 жилийн ойн үйл ажиллагааны салбар комиссын гишүүнээр ажилласан байна. Үүнд: Хөвсгөл аймгийн зочид төлөөлөгчдийг угтах, байрлуулах, үдэх зүйл ажиллагааг зохион байгуулсан. Багш А.Ганзориг, Ч.Болормаа нар идэвх санаачлагатай ажилласан. Багш Н.Жаргалсүрэн баярын концертын үйл ажиллагаанд оролцсон. Багш А.Амаржаргал ойн хүндэтгэлийн үйл ажиллагаанд оролцох оюутнуудыг зохион байгуулж ажилласан. 2. Багш З.Бурмаа: ХИС-ийн эрдмийн зөвлөлийн гишүүнээр ажилласан. БШТС-ийн ЭЗ-ийн гишүүнээр ажилласан. БШТС-ийн хими, газарзүйн магистрантурын хамгаалах зөвлөлийн гишүүнээр ажилласан. ГХСС-ийн боловрол судлалын ухааны магистрын хамгаалуулах зөвлөлийн гишүүнээр ажилласан. 3. Багш А.Амаржаргал: БШТС-ийн эрдмийн зөвлөлийн нарийн бичгийн даргаар ажилласан. Байгалийн шинжлэл технологийн сургуулийн эрдэм шинжилгээний бичиг №7(19) УБ., 2014 бүтээлийн редакцийн зөвлөлийн гишүүнээр ажилласан. ХИС-ийн Шилдэг судлаач багш, Шилдэг зэлуу багш шалгаруулах комиссод орж ажилласан. 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд зохион байгуулсан БШТСийн магистрантуудын эрдэм шинжилгээний бага хурлын даргаар ажилласан. 2014-2015 оны хичээлийн жилд БШТС-ийн их семинарын зөвлөлийн гишүүнээр ажиллаж 2 профессор багшийн судалгааны ажлыг хэлэлцэхэд оролцсон. 2014-2015 оны хичээлийн жилийн I улиралд зохион байгуулсан БШТСийн оюутан, магистрантуудын эрдэм шинжилгээний бага хуралд оролцсон. 4. Багш Ч.Болормаа ХИС-д Увс аймгаас оюутан элсүүлэх ажлын комиссд орж ажиллаж тус аймгаас 75 оюутан элсүүлж ирсэн. Буянт гол орчын хог хаягдлыг цэвэрлэх ажилд оролцсон. Аймгийн хэмжээнд зохион байгуулагдсан мод тарих ажилд хавар намарт хоѐр удаа
оролцсон. Аймгийн аврага шалгаруулах сагсан бөмбөмгийн тэмцээнд хамт олноороо оролцож тэргүүн байр эзэлсэн. 22
Мөн багш нарын баярын тэмцээнд амжилттай оролцож 2-р байр эзэлсэн .
5. Багш Д.Ганчимэг: 2014-2015 оны хичээлийн жилд СХУСС, мэргэжлийн дидактик хичээлийн улсын шалгалтын комиссын гишүүнээр ажилласан. 6. Багш А.Ганзориг, Н.Жаргалсүрэн нар: Бүх нийтээрээ мод тарих өдөр сургуулийнхаа ажилчидтай хамтран хариуцаж авсан газраа цэвэрлэн мод тариалсан. 7. ХТА З.Буяннэмэх:
Эргэлтийн хөрөнгө хариуцан ажилладаг. Сар бүрийн орлого, зарлагын тайланг санхүүд гарган өгсөн. Тайлангийн хугацаанд нийт 293 нэр төрлийн бодис урвалж, 280 ширхэг шил сав тоологдсон. Мэргэжлийн суурь болон сонгон судлах хичээлүүдийн лабораторийн хичээлийн бэлтгэлийг хангаж, лабораторийн хичээлийг зохих ѐсоор явуулахад анхаарч ажиллаа. Шингэн ба хуурай бодисын складанд 14 хоногт нэг удаа их цэвэрлэгээ хийж, бодисын хадгалалт хамгаалалтанд анхаарал тавьж, нийт 12 бодисын хаягийг шинэчилэн солилоо. Тэнхимийн хамт олонд хөдөлмөр хамгаалалын зохих хууль дүрмийн олгогддог нормын сүүнийн тооцоог сар бүр гарган өгч сүүний мөнгийг авч өгсөн. Багш З.Бурмаагийн ангитай ажилласан байдал: 2014-2015 оны хичээлийн жилд Химийн I ангийг даан ажиллаж байна. Даасан ангийн оюутнууддаа ангийн хурлыг сар бүрийн 2 дахь 7 хоногт зохион байгуулж байсан. Ангийн оюутнууддаа бие даан сурах арга барилыг хэрхэн эзэмших талаар уулзалт ярилцлагыг зохион байгуулсан. Бакалаврын улирлын шалгалтын журам танилцуулж, ярилцлага зохион байгуулсан Багш А.Амаржаргалын ангитай ажилласан байдал: 1 Химийн тэнхимийн оюутнуудын дунд зохион байгуулсан Спортын тэмцээнд Химийн II ангийн хамт олон дэд байр эзэлсэн. 2. Химийн II ангийн оюутнуудад ангийн хурлыг улиралд 2 удаа хийж ангитай ажиллах төлөвлөгөө гарган мөрдөж ажилладаг. 3. Химийн II ангийн оюутнуудын дунд АХА тэмцээн, хөл бөмбөгийн тэмцээн зохион байгуулсан. 4. Химийн II ангийн оюутнуудын тэнхимийн Шинэ жил зохион байгуулсан Багш Д.Ганчимэгийн ангитай ажилласан байдал: Даасан ангийн оюутнуудынхаа ахуй амьдралтай танилцах зорилгоор улирал тутам оюутны байр, ар гэрийн амьдралыг нь судлан танилцаж зохих арга хэмжээг тухай бүрт нь авч байв. Даасан ангидаа улиралд 2-3 удаа ангийн хурал хийж оюутнуудын санал хүсэлтийг сонсож, тэдний хүсэлтийн талаар тодорхой ажлуудыг хийлээ. 23
Хичээл таслагчидтай уулзаж арга хэмжээ авч тасалсан цагийг багасган ажиллав. Манай анги “ Нэг нь нийтийн төлөө, нийт нь нэгийн төлөө” гэсэн зорилт тавин ажиллаж байна. Химийн тэнхимийн оюутнуудын дунд зохион явуулдаг “Химийн тэнхимийн аварга шалгаруулах” спортын тэмцээнийг амжилттай зохион байгуулсан. 20142015 оны хичээлийн жилийн спортын тэмцээнд Химийн III анги тэргүүн байр эзэлсэн. Химийн 3 ангийн оюутнуудын дунд “Хэн олон бодлого бодох вэ?” Уралдааныг зохион байгуулж оюутан Д. Нандинцэцэг тэргүүн байр эзэлсэн. Ангийн оюутнуудын мэргэжлийн суурь хичээлүүдийн томьѐо тодорхойлоlтыг цээжлүүлэн тогтоолгох зорилгоор химийн бодисын нэр өгч томьѐо цээжлүүлэх, урвалын тэгшитгэл өгч цээжлүүлэн, 3 удаа шалган үзэхэд нийт оюутны 90 % нь 100 томьѐоны 70-80%-ийг маш сайн цээжилсэн байна. Багш Ч.Болормаагийн ангитай ажилласан байдал: Ангийн оюутнуудын дэлгэрэнгүй судалгааг гаргаж, ангийн хурлыг 8 удаа хийсэн. Оюутны мэргэжлийн англи хэлний мэдлэгийг дээшлүүлэх зорилгоор химийн 4-р ангийн оюутнуудад мэргэжлийн англи үг цээжлэх, орчуулага хийлгэсэн. Даасан ангидаа нөхөн үржүхүйн эрүүл мэндийн сургагч багшаар хичээл заалгуулсан. Хичээлд хоцрогдолтой, тасралттай оюутантай ажилласан.
ДҮГНЭЛТ Тайлангийн үеийн сургалт, эрдэм шинжилгээний ажлын явц, үйл ажиллагааг нэгтгэн үзсэний үндсэн дээр дараах үйл ажиллагаанд анхааран ажиллах нь чухал байна. 1. Оюутны сурлагын амжилт чанар нь бакалаврын улирлын шалгалтын дүрэмтэй холбоотойгоор хийсвэр гарсан байх талтай. Тухайлбал, Шалгалтанд унасан оюутан болгон кредит цагийн мөнгө төлөхтэй холбоотойгоорэдийн засгийн боломж муутай оюутнуудыг багш нар унагаах сонирхолгүйучраас шалгалтанд унах оюутны тоо цөөрсөн байна. Нөгөө талаар үндэсний тэтгэлэгт оюутны голч оноо хамаарч байгаа учраас оюутнууд шалгалтанд аль болох унахгүй, тэнцэх гэсэн байр сууринаас хандаж байна. Энэ нь сурлагын чанарын ахицад нөлөөлөөгүй байна. 2. Тэнхимийн багш нарын боловсролын зэргийг ахиулах ажлыг тэнхимийн бодлогын хүрээнд дэс дараатай зохион байгуулах. 3. Тэнхимийн багш нарын эрдэм шинжилгээний ажлыг эрчимжүүлэх, инновацийн төслүүдийг хэрэгжүүлэх, судалгааны ажлын шинэ чиглэлийг хөгжүүлэх дээр анхаарах. 4. Магистрантын судалгааны ажлыг тодорхой хуваарийн дагуу хийж гүйцэтгүүлэх 5. ХИС-д байгуулагдсан “Экологийн сургалт, сурталчигаа, мэдээллийн төв”-ийн үйл ажиллагааны төлөвлөгөө гарган ажиллах Тайлан бичсэн: Химийн тэнхимийн эрхлэгч…………………Доктор З.Бурмаа 2015.01.26. 24